پاورپوینت کامل متن درسی مقطع راهنمایی درس هایی از فروع دین (۳)زکات، خمس و انفاق ۱۰۷ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل متن درسی مقطع راهنمایی درس هایی از فروع دین (۳)زکات، خمس و انفاق ۱۰۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۰۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل متن درسی مقطع راهنمایی درس هایی از فروع دین (۳)زکات، خمس و انفاق ۱۰۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل متن درسی مقطع راهنمایی درس هایی از فروع دین (۳)زکات، خمس و انفاق ۱۰۷ اسلاید در PowerPoint :

۱۰۹

یکی از مسائل مهم جوامع، مشکلات و نیازهای مالی فراوانی است که به عللی بروز می
کند. تفاوت استعدادها در کسب علم یا به دست آوردن شغل، اختلاف امکانات، شکست های
اقتصادی، جنگ ه، تصادفات و حوادث مختلف طبیعی مانند: سیل، زلزله، طوفان، خشک سالی،
از جمله مشکلاتی است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در میزان بهره مندی افراد از
امکانات و رفاه زندگی و محرومیت فردی و اجتماعی تأثیر دارند.

برخی سرشار از ذوق و استعدادند و می توانند با کسب علوم و تخصص های لازم، زمینه
بهره مندی از زندگی مناسب همراه با رفاه و آسایش را برای خود و فرزندانشان فراهم
کنند و برخی دیگر به دلایل مختلف از جمله فقر و تهی دستی نمی توانند امتیازات این
گونه افراد را داشته باشند. هم چنین گاهی یک حادثه طبیعی مانند: سیل، جامعه یا فردی
را هدف قرار داده، بی نیازی را نیازمند، خانه نشینی را خانه به دوش و کاخ نشینی را
کوخ نشین می کند.

از طرفی در زندگی اجتماعی، مخصوصاً با توجه به زندگی شهری و توسعه روز افزون آن،
نیازهای مختلفی خودنمایی می کند که ایجاد راه ه، پل ه، مدرسه ه، دانشگاه ه،
درمانگاه ه، امنیت شهرها و جاده ه، حفظ محیط زیست و بهداشت عمومی، درختکاری،
ایجاد فضای سبز و آب رسانی از آن جمله است. از آن جا که اسلام برنامه های خود را
براساس واقعیت ها و با توجه به زوایای مختلف زندگی انسان و نیازهای او تنظیم نموده
و مسئولیت یکایک افراد را در مقابل فرد و جامعه تعیین کرده است، برای مقابله با
چنین مشکلات و گرفتاری هایی برنامه های مالی گوناگونی را در قالب زکات، خمس، انفاق
و غیر آن ارائه داده است که در این مقاله با توجه به سطح معلومات دانش آموزان مقطع
راهنمایی، هریک را به طور مختصر توضیح می دهیم.

۱. زکات

واژه شناسی

زکات در لغت به معنای (نمو)، (طهارت)، (اصلاح) و (زیادتی)۱ است.

در قرآن کریم و روایات، مواردی از کاربرد زکات در معانی ذکر شده آمده است; مانند:
(یتلو علیهم آیاته ویزکیهم; پیامبر اکرم آیات خداوند را بر بندگان تلاوت می کند تا
آنان را پاک و اصلاح کند.)۲

امام علی(ع) می فرماید: (المال تنقصه النفقه والعلم یزکو علی الانفاق;۳ مال با خرج
کردن کم می شود، اما علم و دانش با انفاق، نمو می کند و مایه زیادی است.)

همان طور که می بینید زکات در آیه مذکور به معنای طهارت و اصلاح، و در روایت امیر
مؤمنان(ع) به معنای زیادتی و نمو است.

اما زکات در اصطلاح و متناسب با معنای لغوی، به مقدار معیّنی از مال گفته می شود و
آن یک دهم یا یک بیستم یا غیر آنها از نصاب هاست که خدای بزرگ از صاحبان آن خواسته
است در شرایط مخصوص در راه هایی که تعیین شده خرج کنند.

البته نگاه فراگیر به موضوع و روایات زکات، این نکته را روشن می کند که زکات تنها
به امور مالی محدود نمی شود و مسائل معنوی و امور غیر مادی را نیز شامل می شود و در
این صورت معنای وسیع تری پیدا می کند.

امام صادق(ع) می فرماید: (آگاه باش که برای هر جزیی از اجزای بدن تو بلکه برای هر
مویی از موها و هر لحظه از لحظه های تو، زکاتی واجب است; پس زکات چشم، نگاه عبرت
آموز و چشم پوشی از امور شهوت آلود است و زکات گوش، شنیدن علم و دانش و قرآن می
باشد.)۴

و نیز از آن حضرت نقل است که فرمود: (کار خوب انجام دادن، زکات نعمت هاست و شفاعت و
واسطه در کار خیر شدن، زکات مقام و عمل، زکات بدن و عفو، زکات پیروزی می باشد و
هرچه زکاتش داده شود، از بین نرفتنی است.)۵

از حضرت علی(ع) روایت شده که فرمود: (زکات حلم و بردباری، تحمل دیگران);۶ (زکات
قدرت، مروت)۷; (زکات زیبایی، پاک دامنی)۸; (زکات دارا بودن، نیکی به همسایگان و صله
رحم)۹; (زکات سلامتی، تلاش در راه بندگی خدا)۱۰; (زکات شجاعت، جهاد در راه خدا)۱۱;
(زکات علم، منتشر کردن آن)۱۲ و (زکات بدن، جهاد و روزه گرفتن است.)۱۳

همان طور که قبلاً یادآور شدیم زکات معروف و اصطلاحی همان است که بر اموال تعلق می
گیرد و ما در این مجموعه با این دید به بحث می پردازیم.

پیشینه و اهمیت زکات

زکات نه تنها در دین اسلام به عنوان یک اصل مهم شناخته می شود، بلکه قبل از اسلام
نیز یکی از محورهای عمده در برنامه های پیامبران بوده است. قرآن کریم از زبان حضرت
عیسی(ع) می فرماید: (واوصانی بالصلوه والزکوه مادمت حیّاً; خداوند مرا به نماز و
زکات سفارش کرده است.)۱۴

در قرآن کریم، کلمه زکات بیست و شش بار در کنار نماز یعنی بالاترین عبادت و ستون
دین، آمده است.

امام باقر و امام صادق(ع) می فرمایند: (خداوند زکات را همراه نماز واجب کرد.)۱۵

همچنین امیرمؤمنان علی(ع) می فرماید: (خداوند نماز کسی را که زکات نپردازد، نمی
پذیرد.)۱۶

در اهمیت زکات همین بس که پیامبر اکرم(ص) در یک روز پنج نفر را به جرم این که زکات
نمی پرداختند، از مسجد بیرون کرد.۱۷

محمد بن مسلم می گوید: از امام صادق(ع) در باره آیه ۱۷۹ سوره آل عمران: (سیطوقون
مابخلوا به یوم القیامه) پرسیدم، آن حضرت فرمود: (کسی از پرداخت جزئی از زکات
خودداری نمی کند مگر آن که خداوند در روز قیامت آن را به شکل اژدهایی درآورده به
گردنش می اندازد تا مرتب گوشت او را به دندان گرفته و بگزد تا از حساب فارغ شود.
این معنای همان سخن خداوند است که فرمود: زود باشد که آنچه بدان بخل ورزیدند، در
روز قیامت به گردن آنان آویخته شود; یعنی آنچه از زکات بدان بخل ورزیده اند.)۱۸

امام صادق(ع) می فرماید: (وقتی آیه زکات (خذ من اموالهم صدقه) در ماه مبارک رمضان
(در سال دوم هجرت) نازل شد، پیامبر اکرم(ص) به منادی خود دستور داد به مردم خبر
دهد: همان طور که خداوند نماز را بر آنان واجب کرده زکات را واجب کرده است. آن گاه
تا یک سال با آنان کاری نداشت. ماه رمضان بعد هنگامی که از روزه افطار کردند، به
منادی دستور داد بین مسلمانان فریاد برآورد: ای مسلمانان! زکات اموال خود را بدهید
تا نمازتان پذیرفته شود.)۱۹

زکات، پیوندی ناگسستنی با دین و دنیای ما دارد، عاملی مهم برای حیات و توسعه فرهنگ
اسلام به شمار می رود و نقشی عظیم در جهت رونق و آبادانی و سامان دادن به نابسامانی
ها و دور کردن آفت ها و زیان ها از جامعه اسلامی دارد، که در بخش آثار زکات به گوشه
هایی از آن اشاره می کنیم.

منابع زکات

زکات بنابر فتوای اکثر مراجع تقلید در نه چیز واجب است: گندم، جو، خرم، کشمش، طل،
نقره، گاو، شتر و گوسفند.

باید توجه داشت زکات در صورتی واجب است که مال به مقداری که اسلام مشخص کرده و
اصطلاحاً به آن (حد نصاب) گفته می شود، برسد و مالک آن، بالغ و عاقل و آزاد باشد و
بتواند در آن مال تصرف کند.۲۰

در جدول زیر حدّ نصاب و میزان زکات در هریک از موارد نه گانه مشخص گردیده است:۲۱

نوع مال

نصاب

مقدار زکات

گندم

و

جو

۳۰۰ من تبریز

یا

۲۰۷/۸۴۷ کیلوگرم

یک دهم در صورتی که با باران و آب رودخانه آبیاری شده باشد.

یک بیستم در صورتی که با آب دستی و دلو و موتور پمپ آبیاری شده باشد.

خرما

و

کشمش

۲۰۷/۸۴۷ کیلوگرم

یک چهلم در صورتی که با هر دو آبی که در دو قسمت اول گفته شد به طور مساوی آبیاری
شده باشد.

شتر

تا ۵ شتر

تا ۲۵ شتر

تا ۲۶ شتر

یک گوسفند

هر ۵ شتر یک گوسفند

یک شتر

گاو

۳۰ گاو

یک گوساله که داخل سال دوم شده باشد.

گوسفند

۴۰ گوسفند

یک گوسفند

طلا

۱۵ مثقال معمولی

یک چهلم ، از چهل قسمت یک قسمت

نقره

۱۰۵ مثقال معمولی

یک چهلم

برای آشنایی با سایر مسائل مربوط به زکات واجب به رساله عملیه مراجع مراجعه کنید.

موارد مصرف زکات

زکات را می توان در هشت مورد مصرف کرد:

۱. فقیران: فقیر به کسی می گویند که مخارج خود و خانواده اش را ندارد، هرچند به کار
مشغول باشد;

۲. مساکین: این کلمه از ماده (سکون) گرفته شده است و به کسانی می گویند که زمین گیر
و از کار افتاده شده اند و وضعیت بدتری نسبت به فقیران دارند;

۳. کسی که از طرف امام(ع) یا نایب او مأمور است زکات را جمع آوری، نگه داری و به
حساب آن رسیدگی کرده و به امام یا نایب او و یا به فقیران برساند;

۴. کافرانی که اگر به آنان زکات داده شود، به دین اسلام علاقه مند می شوند و یا به
هنگام نیاز مسلمانان را کمک می کنند;

۵. خریداری بردگان و آزاد کردن آنان;

۶. پرداخت بدهی بده کارانی که نمی توانند قرض خود را بپردازند;

۷. کارهایی که نفع عمومی دارد; مانند ساختن مدرسه، مسجد، جاده و غیره;

۸. مسافرانی که در راه مانده اند و هزینه روزانه خود را ندارند، هرچند در وطن پول
دار باشند.

آثار و پیامدهای زکات

قرآن کریم و پیشوایان دین آثار فراوانی برای زکات بیان کرده اند که در این بخش به
برخی از آنها به طور فشرده اشاره می کنیم:

الف. پاک سازی و طهارت نفس

مهم ترین ثمره برای زکات دهندگان، رشد فضایل انسانی و پاک سازی درون از زشتی هاست.

زکات، تمرین انسان شدن و گردن نهادن به فرمان خدا در راه رفاه مستمندان و برطرف
کردن نیازمندی های جامعه است.

استاد شهید مرتضی مطهری(ره) می فرماید: (انسان ها در سایه گذشت ه، بخشش ها و
ایثاره، روحشان روح انسانی می گردد… این نکته از قرآن مجید به خوبی به دست می آید;
آن جا که خطاب به رسول خدا می فرماید: سخذ من اموالهم صدقه تطهرهم وتزکیهم بهاز. در
این آیه به همان فلسفه سازندگی صدقه [زکات] اشاره می نماید… از اموال آنها صدقه
بگیر که به این وسیله آنان را پاکیزه می کنی و رشد می دهی. درست مانند گیاهی که با
وجین کردن، رشد بیشتر می یابد و اصولاً هر موجود زنده ای این چنین است که [با]
گرفتن آفت ها… بیشتر [رشد می کند.]۲۲

ب. رفاه عمومی

یقیناً یکی از مهم ترین علل قانون زکات، فقرزدایی از چهره جامعه اسلامی و بهره مندی
یکایک افراد از رفاه عمومی است. از آن جا که توان مندان با استفاده رایگان و آسان
از طبیعت و نعمت های خدادادی به جایی رسیده اند و صاحب مال و ثروت شده اند، خدای
بزرگ بر آنان واجب کرده به شکرانه این همه نعمت، مقدار معیّنی از درآمدهای خود را
به مستمندان و بینوایان بپردازند تا آنان هم از رفاه و آسایش عمومی بهره مند گردند.

زکات دست نوازش خداست که از راه توان مندان بر سر فقیران کشیده می شود; همان طور که
امام رضا(ع) می فرماید:

(زکات، نشان رأفت و رحمت نسبت به ضعیفان و مهر و عطوفت نسبت به افراد زمین گیر، و
عاملی است برای تحریک و تشویق ثروت مندان در راستای مواسات و برادری نسبت به فقیران
و تقویت بنیه مالی و دینی آنان.)۲۳

امام صادق(ع) نیز می فرماید: (زکات برای آزمایش ثروت مندان و یاری رساندن به فقیران
قرار داده شده است. اگر مردم زکات دارایی های خود را می پرداختند، هرگز مسلمانی
فقیر باقی نمی ماند و به وسیله سهمی که خدا قرار داده است بی نیاز می شد. مردم،
نیازمند و محتاج و گرسنه و عریان نمی شوند، مگر به علت گناه ثروت مندان.)۲۴

اگر برنامه زکات به خوبی اجرا شود و در مواردی که مشخص شده مصرف گردد، نقش عظیم آن
در زمینه فقرزدایی و توسعه و رفاه و آسایش عمومی و آبادانی شهرها بر همگان روشن
خواهد شد.

در تاریخ آمده است: (عمر بن عبدالعزیز (یکی از خلفای بنی عباس) یحیی بن سعید را به
گردآوری زکات آفریقا مأمور ساخت، هنگامی که با کمال مراقبت، زکات آن سرزمین حاصل
خیز جمع آوری [شد] و در مصرف آن، به جست وجوی نیازمندان و موارد مصرف آن پرداختند،
در پایان کسی را پیدا نکردند که زکات را از آنان قبول نماید، چون حکومت وقت همه
آنان را مرفه و سیر گردانیده بود.)۲۵

ج. ایمن سازی

زکات به معنای وسیع آن در فرهنگ اسلام به منزله بیمه ای است که پرداخت کنندگان آن
را از بسیاری آفت ها در امان می دارد.

امیرمؤمنان علی(ع) می فرماید: (حصّنوا اموالکم بالزکاه; اموال خود را با زکات بیمه
کنید.)۲۶

امام باقر(ع) می فرماید: (مانقصت زکات من مال قط ولا هلک مال فی بر او بحر ادّیت
زکاته; پرداخت زکات هرگز باعث کم شدن مال نمی شود و مالی که زکات آن پرداخت شود، در
دریا باشد یا در خشکی، هرگز نابود نخواهد شد.)۲۷

معمولاً هریک از ما انسان ها در طول زندگی با نابسامانی ها و گرفتاری هایی روبرو می
شویم، مال و زندگی مان را از دست می دهیم، مریض می شویم، تصادف می کنیم، گرفتار
سیل، زلزله، طوفان، خشکسالی و غیر آن می شویم; در ریشه یابی این قبیل حوادث تنها به
دنبال عوامل بیرونی گشتن خطاست، به طور حتم بخشی از ناملایمات از آن جهت در زندگی
ما به وجود می آید که خطا یا گناهی از ما سر زده است. از جمله این گناهان، بی
عدالتی، حق کشی و پایمال کردن حقوق ضعیفان است که بعضی از آثار نامطلوب آن در همین
دنیا گریبان ما را خواهد گرفت و صحت و سلامتی و برکت را از زندگی ما برده و غضب
پروردگار را به دنبال می آورد; از این رو امام صادق(ع) می فرماید: (لو ان الناس
ادّوا حقوقهم لکانوا عایشین بخیر; اگر مردم حقوق محرومان را می پرداختند، همیشه
زندگی خوب و سالمی داشتند.)۲۸

امام باقر(ع) نیز در مورد زکات که حق مستمندان است، می فرماید: (در کتاب رسول خدا
چنین آمده بود: (وقتی مردم زکات [حق فقیران] را نپرداختند، زمین برکات خود را از
آنان دور می کند; نه زراعت به نتیجه می رسد و نه میوه می دهد و نه معادن ثمر خواهد
داد.)۲۹

هم چنین امام صادق(ع) می فرماید: (وقتی زکات پرداخت نشد، چارپایان از بین خواهند
رفت.)۳۰

بنابراین کسانی که در اندوخته های آنان اعم از گندم، جو، ذرت، کشمش، طلا و غیره،
زکات یا حقی از دیگران وجود دارد باید برای ایمن سازی مال و زندگی خود در پرداخت
حقوق دیگران شتاب کنند و بدانند حضرت علی(ع) فرموده است: (بدترین مال، مالی است که
از آن در راه خدا انفاق نشود یا زکات آن پرداخت نگردد.)۳۱

د. توسعه در مال و زندگی

در قرآن کریم لفظ (زکات) سی ودو بار تکرار شده; همان طور که لفظ (برکت) نیز با
مشتقات آن سی ودو بار آمده است و این نشانه با برکت بودن زکات است.

امام باقر(ع) می فرماید: (الزکات تزید فی الرزق; زکات، رزق انسان را برکت و افزایش
می دهد.)۳۲

در قرآن کریم آمده است:(مَثَل آنان که مال خود را در راه خدا انفاق می کنند، مَثَل
دانه ای است که هفت خوشه برآورد و در هر خوشه صد دانه باشد. خدا پاداش هر کس را که
بخواهد چند برابر می کند. خدا گشایش دهنده و داناست.)۳۳

همان طور که قبلاً یادآور شدیم زکات انفاقی است که به دستور خدا انجام می گیرد و در
حقیقت نوعی معامله با خداست و بحث خرید و فروش مطرح است. پیامبر اکرم(ص) می فرماید:
(وقتی خواستی خداوند مال تو را بخرد، پس زکات آن را پرداخت کن.)۳۴ بنابراین، پاداش
و مزد آن نیز با خداست و براساس وعده ای که داده است این پاداش چند برابر خواهد بود
و مایه برکت در زندگی و توسعه در مال خواهد شد.

هـ. پیوند دل ها

ییکی دیگر از برکات زکات، پیوند دل هاست که از آن به (تألیف قلوب) تعبیر می شود و
خرید بردگان و آزاد کردن آنان و کمک رساندن به کسانی که از دین اسلام خارجند یا
کسانی که به انجام دستورات آن پایبند نیستند، از محل درآمدهای زکات، برای ایجاد
الفت و تشویق آنان به پذیرش اسلام و عمل کردن به دستورات آن در این راستا صورت می
گیرد.

باید توجه داشت که گره گشایی از کار دیگران و کمک رسانی به آنان در مسائل مادی و
غیر آن حتی در مسائل خانوادگی در نزدیک کردن افراد به یکدیگر بسیار تأثیر دارد.

در روایات آمده است: (شخصی زن مناسب پیدا نمی کرد، هرچه ازدواج می کرد، به جدایی می
انجامید. با این که حضرت محمد(ص) را به عنوان پیامبر قبول نداشت، اما خدمت او رسید
و خواسته خود را مطرح کرد. پیامبر(ص) او را به همسر دلخواه و مناسب راهنمایی کرد.
وقتی او با آن زن ازدواج کرد و او را مورد پسند خود یافت، به محضر پیامبر رسید و با
اقرار به شهادتین، مسلمان شد.)۳۵

اسلام دین رأفت و مهربانی است و پیشرفت آن نیز از این راه صورت گرفته است. از این
رو به مسلمانان اجازه داده شده است که در راستای رسیدن به این هدف مقدس از زکات
بهره برداری کنند.

زکات فطره

این زکات در ارتباط با ماه مبارک رمضان و برای کامل کردن روزه و همراهی و هم دردی
با فقیران جامعه مقرر گردیده است. بر هرکس که هنگام دیده شدن هلال ماه شوال بالغ و
عاقل و باهوش است و فقیر و برده و نانخور کسی نیست، واجب است برای خود و هریک از
کسانی که شب عید فطر نان خور یا میهمان او هستند، سه کیلو گندم یا جو یا خرما یا
کشمش یا برنج و مانند اینها از چیزهایی که خوراک بیشتر مردم است، به مستحق بدهد.

مصرف زکات فطره همان مواردی است که در زکات