پاورپوینت کامل سلسله طولی در عالم وجود و نیز ارتباط آن با مبحث «عقول عشره» را تبیین کنید. ۳۳ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل سلسله طولی در عالم وجود و نیز ارتباط آن با مبحث «عقول عشره» را تبیین کنید. ۳۳ اسلاید در PowerPoint دارای ۳۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل سلسله طولی در عالم وجود و نیز ارتباط آن با مبحث «عقول عشره» را تبیین کنید. ۳۳ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل سلسله طولی در عالم وجود و نیز ارتباط آن با مبحث «عقول عشره» را تبیین کنید. ۳۳ اسلاید در PowerPoint :

پاسخ اجمالی

حکمای الاهی اعم از مشائین و اشراقیون و اصحاب حکمت متعالیه، براساس “قاعده الواحد”، می گویند: خدای متعال چون موجودی بسیط و واحد است و دارای جهت واحدی است، صدور عالم خلقت و معالیل کثیر از ذات واحد و بسیط الاهی محال است. بنابراین، حکما قایل به عالم عقول شده اند، و بر این امر اتفاق نظر دارند که عالم عقلی، واسطه در ایجاد عالم مادون است. مشائین قایل به عقول طولیه شدند که تعداد آن را ۱۰ عقل دانسته و آخرین عقل را عقل فعال معرفی می کنند و پیدایش عالم خلقت و تدبیر عالم را بر عهده عقل فعال می دانند، ولی اشراقیون و اصحاب حکمت متعالیه می گویند بعد از ۱۰ عقل طولی، عقول دیگری نیز داریم به نام عقول عرضیه که هیچ رابطه علت و معلولی بین آنان نبوده، بلکه عقول عرضیه مثال مجرد برای انواع مادی عالم و رب النوع مادیات بوده و پیدایش و تدبیر هر نوع از انواع مادی به دست رب النوع آن است. آنان ادله ای از قبیل قاعده امکان اشرف و نظم انواع مادی برای اثبات عقول مجرد عرضیه ارائه نموده اند.

پاسخ تفصیلی

حکمای الاهی اعم از از مشائین و اشراقیون و اصحاب حکمت متعالیه، براین امر اتفاق نظر دارند که عالم عقلی، واسطه در ایجاد مادون است، اگر چه اختلاف نظر هایی درباره تعداد عقول و نیز نحوه کثرت عقول وجود دارد مثلا حکمای اشراقی وجود عقول عرضیه را می پذیرند، اما حکمای مشاء منکر عقول عرضیه اند.[۱]

برهان حکما برای اثبات این که صادر نخستین، یک امر مجرد عقلانی است -که به آن عقل اول گفته می شود- به این شرح است:

۱. واجب تعالی بسیط محض بوده و هیچ جهت کثرتی در آن راه ندارد، نه کثرت خارجی مانند ترکیب از ماده و صورت و نه کثرت عقلی مانند ترکیب از وجود و ماهیت، نه ترکیب از وجود و عدم و نه ترکیب از جنس و فصل، پس واجب تعالی موجود واحد است.

۲.  طبق “قاعده الواحد” از یک موجود واحد و بسیط، تنها یک معلول می تواند صادر شود. بنابراین، معلول مستقیم و بی واسطه واجب تعالی تنها یک چیز است.[۲]

از این رو موجودات کثیر و متعدد بدون واسطه و به طور مستقیم از ذات احدیت صادر نمی شوند و خداوند مستقیماً این کثرات را به وجود نمی آورد، بلکه تنها یک موجود است که بدون واسطه از ذات مقدس الاهی صادر می شود و آن گاه آن موجود خود واسطه در خلقت چند موجود دیگر می گردد و آنها نیز به نوبه خود موجودات دیگری را می آفرینند و بدین نحو کثرت پدید می آید. در عقل اول که همان صادر نخستن است همه کمالات حق تعالی ظهور پیدا کرده است. این موجود کامل ترین موجود عالم امکان بوده و در میان ممکنات، از همه شریف تر و کامل تر و بسیط تر و قوی تر است، اما در عین حال نسبت به واجب تعالی، عین نیاز و فقر و وابستگی است. پس صادر اوّل با همه کمالات وجودی، توأم با نقصان ذاتی و محدودیت امکانی است. محدودیتی که لازمه معلولیت و مخلوق بودن او است. این محدودیت امکان مرتبه وجودی عقل اوّل را مشخص ساخته و به آن تعیین می دهد و نیز مستلزم ماهیت امکانی برای او است؛ زیرا ماهیت حد وجود است، هر موجود محدودی دارای ماهیت است، پس عقل اوّل اگر چه یک واحد شخصی است، اما نوعی کثرت در آن وجود دارد و همین کثرت است که صدور کثیر را از آن ممکن می سازد، بر خلاف واجب تعالی که هیچ کثرتی در ذاتش راه ندارد. در عقل اول جهات متعددی راه دارد که عبارت اند از: تعقل واجب تعالی، تعقل وجوب غیری خود، تعقل امکان ذاتی خود که این جهت، معلول واجب تعالی نیست؛ زیرا امکان ذاتاً برای عقل اول ثابت بوده و نیازی به علت ندارد و تعقل واجب تعالی و تعقل ذات خود نیز لازمه وجوب غیری وجود عقل اول بوده و نیازی به علت ندارد. در هر صورت چون در عقل اول جهات کثیره وجود دارد طبعا هر جهت کثرتی می تواند علت برای ممکنات بعدی بوده باشد به این نحو که از تعقل واجب تعالی، عقل دوم و از تعقل وجوب غیری خود، وجود نفس (صورت) فلک اقصی و از تعقل امکان ذاتی خود، جرم (جسم) فلک اقصی به وجود آید. مشائین تعداد عقول طولیه را ۱۰ عقل بیان می کنند[۳]. مرحوم ملا هادی سبزواری در شرح منظومه در این باره می گوید:

فالعقل الاول لدی المشائی            وجوبه مبدء ثان جائی

و عقله لذاته للفلک                      دان لدان سامک لسامک

و هکذا حتی لعاشر وصل                و الفیض منه فی العناصر حصل

یعنی تعداد عقول موثر مشائین ۱۰ عقل است که ۹ عقل آن برای ۹ فلک بوده و دهمین عقل، عقل فعال نام دارد که هیولای عالم عناصر و صورت جسمی منطبع در آن را که ملازم با آن است می آفریند. آن گاه به مرور صورت های جوهری و اعراض را بر حسب استعدادهای حاصل از تأثیر اوضاع فلکی و حرکات آنها، ایجاد می کند،[۴] پس مشائین پیدایش عالم را توسط عقل فعال می دانند و می گویند چون عقل فعال دارای جهات متعددی از کثرت است، می تواند معلول های بسیاری ایجاد کند.

ولی اشراقیون معتقد به وجود عقول عرضیه اند. این عقول، عقولی هستند که اولاً: رابطه علی و معلولی میان آنها نیست. ثانیاً: هر یک از آنها در ازای یک نوع مادی از انواع موجود در عالم ماده قرار دارند و رب النوع آن هستند که تدبیر آن ماده به دست او است. این عقول را “مُثُل افلاطونی” نیز می نامند؛ چون افلاطون بر وجود آن اصرار و پافشاری داشت. در نظر اشراقیون سلسله عقول طولی، به عقول عرضی ختم می شود؛ یعنی بعد از ۱۰ عقل طولی که آخرین آن، عقل فعال است، به یک سلسله عقول عرضی می رسیم که هیچ رابطه علی و معلولی بین آنها نیست و تدبیر و خلق عالم به عهده آنها است.[۵]

ملا صدرا و اصحاب حکمت متعالیه نظریه حکمای اشراق را قبول