پاورپوینت کامل جایگاه مرتکب کبیره در نگاه شیعه چگونه است؟ خوارج و مرجئه نگاهشان چیست؟ ۸۳ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل جایگاه مرتکب کبیره در نگاه شیعه چگونه است؟ خوارج و مرجئه نگاهشان چیست؟ ۸۳ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل جایگاه مرتکب کبیره در نگاه شیعه چگونه است؟ خوارج و مرجئه نگاهشان چیست؟ ۸۳ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل جایگاه مرتکب کبیره در نگاه شیعه چگونه است؟ خوارج و مرجئه نگاهشان چیست؟ ۸۳ اسلاید در PowerPoint :

پاسخ اجمالی

در ارتباط با گناهان کبیره، عقیده های افراطی و تفریطی در میان گروه هایی از مسلمانان وجود داشته که بیشتر آنها، ناشی از اموری سیاسی بوده است.

 

مرجئه و خوارج، دو نمونه بارز از این گونه عقاید به شمار می آیند.

 

مرجئه تلاش می نموده؛ برای پاکدامن نشان دادن برخی فرمانروایان ستمگر؛ ایمان ظاهری و یا ادعای مسلمانی و رعایت برخی ظواهر را به اندازه ای تأثیر گذار بداند که هیچ گناه کبیره و معصیتی، هر چند ریختن خون اهل بیت (ع) نتواند آسیبی بدان وارد نماید. در طرف مقابل، خوارج برای توجیه رفتار خشن و مبارزه جویانه خود بر علیه تمام فرقه های اسلامی، به این عقیده دست یازیده که هر مرتکب گناه کبیره ای و لو یک بار کافر بوده و طبیعتا برای هر دشمن خود نیز گناهی دست و پا نموده و او را از محدوده مسلمانان خارج دانسته است! معتزلیان نیز دیدگاه میانه، اما مبهمی را در این زمینه ابراز نموده اند.

 

اما از مجموعه آموزه های شیعی می توان نتیجه گرفت که در این مکتب، اصالت با ایمان است، اما این واضح و مسلم است که ایمان واقعی، عمل را به دنبال خواهد داشت و شخصی که واقعا مؤمن است، به صورت مستمر و بی پروا، مرتکب گناه کبیره و حتی صغیره نخواهد شد، و اگر از روی اتفاق پایش در جایی لغزید و گناهی را مرتکب شد، فورا و با روش های مختلف و مناسبی که خداوند رحیم پیش روی او قرار داده، در صدد جبران آن برخواهد آمد و امیدوار خواهد بود که گناه او بخشوده شود. در غیر این صورت، می توان نتیجه گرفت که او ایمان واقعی نداشته و تنها تظاهر به آن می نماید و شخصی که ایمان و عمل را در پرونده خود به همراه نداشته باشد، به یقین در آزمون الاهی مردود خواهد شد و در جهان آخرت رهسپار دوزخ خواهد گردید.

پاسخ تفصیلی

ابتدا باید گفت که تقسیم بندی گناهان به کبیره و صغیره، برگرفته از آیاتی از قرآن کریم است که می توان به آیه ۳۱ سوره نساء، آیه ۳۷ سوره شوری و آیه ۳۲ سوره نجم در این ارتباط اشاره نمود.

 

نظر به این که در قرآن صریحا تبیین نشده که اولا: چه گناهانی کبیره هستند؛ و ثانیا: وضعیت و جایگاه مرتکب کبیره چیست؟ این دو موضوع، به مناقشه ای مهم میان اندیشمندان فرقه های مختلف اسلامی مبدل شد.

 

در خصوص موضوع اول، یعنی این که چه گناهانی، کبیره اند، روایاتی در مجامع روایی شیعه وجود دارد که به تبیین چنین گناهانی می پردازد،[۱] و مکاتب دیگر اسلامی نیز در کتاب های کلامی و تفسیری خود، تفکیک هایی را میان این دو نوع از گناه، ارائه نموده اند.

 

اما در ارتباط با موضوع دوم که مورد سؤال بوده، باید پیش از هر چیز مطالبی را به بیان کنیم:

 

۱. جایگاه مرتکب کبیره در بسیاری از مکاتب اسلامی، بیش از آن که برگرفته از آموزه های دینی باشد، ناشی از نوع تفکر سیاسی جریاناتی بوده که در این زمینه اظهار نظر می نمودند، بدین ترتیب که:

 

۱-۱. مرجئه: این طرز تفکر، در بین ایمان و عمل، اصالت را با ایمان می دانست؛ یعنی اگر شخصی، شهادتین را گفته و مسلمان باشد، هیچ گناهی مانع از آن نخواهد شد که او وارد بهشت شود. این تفکر، به شدت از جانب حاکمان ستمگر اموی مورد پشتیبانی قرار می گرفت، چون آنان را علی رغم کشتار اهل بیت (ع) و مردم بی گناه، شرب خمر، توجه بیش از اندازه به امور دنیوی و دیگر گناهان کبیره، افرادی عاقبت به خیر و مستحق بهشت قلمداد می نمودند؛ زیرا آنان به ظاهر، ایمان داشته و برخی از شعائر دینی؛ همچون نماز، روزه، حج و …؛ را به جا می آوردند!

 

البته، اندیشمندان این مکتب، برای توجیه عقاید خود، به آیاتی از قرآن کریم نیز استناد می نمودند که به یک مورد آن اشاره می شود:

 

آیات سوم تا پنجم سوره بقره اعلام می نمایند: آنانی که ایمان به غیب داشته، نماز را برپا نموده، انفاق نمایند و به قرآن و دیگر کتب آسمانی و نیز معاد ایمان داشته باشند، در جاده مستقیم هدایت بوده و رستگار خواهند شد. مرجئه از این آیات نتیجه گرفته اند که در این آیات، از مرتکب نشدن گناه کبیره به عنوان شرطی برای رستگاری یاد نشده است، غافل از آن که تمام اوصاف فوق، به عنوان ویژگی های افراد با تقوا بیان شده که در آیه دوم همان سوره از آنان یاد شده و ارتکاب گناه کبیره، با تقوا سازگار نخواهد بود.[۲] این طرز تفکر تا حدی دست افراد به ظاهر مسلمان را در ارتکاب گناه باز می گذارد که عملا افراد می توانند، تنها و تنها اسلام خود را اعلام نموده و سپس دست به هر جنایتی بزنند!

 

امام صادق (ع) در این زمینه می فرمایند: “مرجئه، معتقدند که حتی افرادی از بنی امیه که ما اهل بیت را به قتل رسانده اند، مؤمن هستند! و بر این اساس، خون شهیدان اهل بیت (ع)، دامنگیر آنان نیز خواهد شد”.[۳]

 

۲-۱. بر خلاف مرجئه که در پاک جلوه دادن هر به ظاهر مسلمانی تفریط نموده و توجیه گر رفتار ستمکارانه حاکمان وقت بودند، نظریه افراطی دیگری نیز در جامعه اسلامی پدیدار شد که هر مرتکب کبیره ای را کافر و مرتد قلمداد نموده و جان و مال او را مباح می شمرد. این پندار و رفتار به ظاهر مذهبی نیز ریشه ای سیاسی داشته و آن، قبول حکمیت توسط امام علی (ع)، بعد از جنگ صفین بود. گروهی که با نام خوارج یا مارقین از آنها نام برده می شود، ابتدا با استناد نادرست به برخی از آیات قرآن،[۴] حکمیت را گناهی کبیره قلمداد نموده و بر اساس آن، حکم به کفر جانشین پیامبر (ص) داده و با او وارد جنگ شدند[۵] و در پی آن، هر مرتکب کبیره ای را کافر دانسته و او را مستحق خلود و باقی ماندن دائمی در جهنم دانسته اند![۶] در حقیقت، آنان برای ایمان، هیچ ارزش و اصالتی قائل نبوده و اصالت را تنها در عمل می دانستند و ایمان را بنیادی سست و در معرض تخریب می پنداشتند که با فرو ریختن هر یک از آجرهای آن، کل ساختمان فرو خواهد ریخت! البته، هر چند سران این فرقه، مقاصدی سیاسی را دنبال می نمودند، ولی بسیاری از هواداران آنان بر اثر جهل و کج فهمی، فریب ظاهر سازی های دینی آنان را خورده و به آنان پیوستند و بر خلاف گروه قبلی یعنی مرجئه که با زیرکی در صدد توجیه رفتار خلاف شرع حاکمان بودند، به ظاهر، تلاش در احیای مظاهر دینی می نمودند.

 

به همین دلیل است که حضرت امام علی (ع)، تفکر اموی را که سرچشمه پیدایش مرجئه است، پست تر از تفکر خوارج قلمداد می نمایند.[۷]

 

۳-۱. در این زمینه، تفکر دیگری نیز از معتزله وجود داشت که برای افراد مسلمانی که مرتکب گناهان کبیره می شوند، مقامی به نام “المنزله بین المنزلتین”[۸] در نظر گرفته است. در دیدگاه اهل اعتزال، مسلمانان مرتکب گناه کبیره، نه مؤمن و نه کافرند، بلکه در جایگاهی میانه قرار دارند. این نظریه، هر چند به تفکر شیعی نزدیک تر است، اما دقیقا مشخص نشده که این جایگاه میانه ای که نه کفر باشد و نه ایمان، چه معنا و مفهومی دارد.

 

۲. مطلب دیگری که برای روشن شدن نظریه شیعه در ارتباط با گناه کبیره، باید بدان پرداخت، تفکیک میان مرتکبان این گونه گناهان است که عبارت اند از:

 

۱-۲. مؤمنان: ایمان در مکتب شیعه در دو قسمت عام و خاص طبقه بندی می شود. ایمان عام، همان اسلام بدون توجه به مکاتب مختلف آن است و ایمان خاص، ایمان به معتقدات اسلامی به علاوه ایمان به ولایت و امامت اهل بیت پیامبر (ص) است. روایات بسیاری، چنین تفکیکی را خاطر نشان می سازند که به یک نمونه از امام صادق (ع)، اشاره می نماییم:

 

آن حضرت می فرمایند: “اسلام عبارت است از گفتن شهادتین و برپا داشتن نماز و پرداختن زکات و انجام فرایض حج و روزه ماه رمضان، اما ایمان، علاوه بر موارد فوق، نیاز به پذیرش ولایت نیز دارد”.[۹]

 

۲-۲. افراد بی ایمان: چه کفار که ایمان عام نداشته و چه مسلمانانی که با داشتن ایمان عام، مکتب اهل بیت را نپذیرفتند – و بدین ترتیب، فاقد ایمان خاص هستند-

 

طبیعی است که نمی توان برای تمام افراد موجود در این گروه، حکم یکسانی صادر نمود که به عنوان نمونه، دو دسته از آنان عبارت اند از:

 

الف. مستضعف: افرادی که اطلاع چندانی از دین حق نداشته و به همین دلیل، پیرو آن نشده اند. این دسته افراد در صورت رعایت اصول فطری بشری و عدم تجاوز به حقوق دیگران، اگر به دلیل نا آشنایی با مبانی دینی، مرتکب گناه کبیره ای شوند، ممکن است مورد بخشش خداوند قرار گیرند.[۱۰]

 

ب. معاند: معاندان یا ستیزه جویان، افرادی هستند که دین حق برایشان با دلیل و برهان آشکار شده است، اما به دلیل برخی منافع دنیوی، نمی خواهند آن را رسماً بپذیرند. ایمان نیاوردن چنین افرادی، به تنهایی برای ماندن دائمی آنان در دوزخ کافی بوده و اگر علاوه بر آن، مرتکب گناهان دیگری هم شوند، تنها به عذابشان خواهد افزود. این برداشت را می توان از آیه ۸۸ سوره نحل به عمل آورد.

 

اکنون با توجه به مطالب فوق، طبیعی است که تنها به جایگاه مرتکب کبیره ای بپردازیم که به ظاهر پیرو مکتب تشیع بوده، اما با این وجود، مرتکب گناهان کبیره نیز می شود.

 

اندیشمندان شیعه؛ با توجه به روایات مختلف و گاه به ظاهر متفاوتی که در این زمینه وجود دارد، به این نتیجه رسیده اند که نه؛ مانند مرجئه، باید به چنین گناهکارانی، سند رهایی از دوزخ و زندگی در بهشت را داد و نه همانند خوارج، با ارتکاب اولین گناه، آنان را شایسته زندگی دائمی در دوزخ دانست و نه مانند معتزله، آنان را خارج از هر دو محدوده ایمان و کفر پنداشت، بلکه لازم است مؤمنان مرتکب کبیره را مؤمنانی فاسق در نظر گرفت که باید تلاش نمایند تا عدالت از دست رفته خود را بازیابند که در این صورت، می توانند به بهشت راه یابند، و گرنه با ارتکاب هر گناهی از درجات ایمان آنان کاسته خواهد شد و در نهایت به جایی خواهند رسید که علی رغم باز بودن در توبه، آنان توانایی استفاده از این موهبت الاهی را نخواهند داشت و باید در انتظار دوزخ باشند. به عبارت دیگر، می توان گفت که در تفکر شیعی، هر چند تقدم با ایمان است، اما ایمان و عمل، لازم و ملزوم یکدیگرند و شخصی که ادعای ایمان نموده، ولی به طور گسترده و همیشگی، از عمل به دستورات دینی خودداری ورزد، نشانگر آن است که او ایمان نیز ندارد و در واقع همین نداشتن ایمان است که او را به جهنم راهنمایی می نماید و نه نداشتن عمل.[۱۱]

 

بنابراین، ارکان تفکر شیعی در این زمینه را می توان در موارد زیر خلاصه نمود:

 

۱. اگر شخصی از ایمان برخوردار باشد، تمام گناهان او هر چند کبیره قابل بخشش و آمرزش است. البته در گناهانی که مرتبط با حقوق مردم است، باید تلاش شود که رضایت آنان جلب شود.

 

۲. اشخاص مرتکب کبائر تا زمانی که توبه ننموده اند، از مقام عدالت که یکی از درجات والای ایمان است، خارج خواهند شد، ولی به طور کامل از شمار مؤمنان حذف نخواهند شد.

 

۳. ارتکاب مکرر گناهان کبیره؛ بدون آن که توبه واقعی و یا جبرانی در پی آن باشد، در نهایت به خروج افراد از دایره ایمان خواهد انجامید.

 

۴. داشتن ایمان و اعتقاد به ولایت را نباید به عنوان حربه ای جهت ارتکاب گناه، چه صغیره و چه کبیره دانست.

 

۵ .مؤمن واقعی، باید در ارتباطات معنوی خود، همواره در حالتی بین خوف و رجاء (ترس و امید) سپری نماید.

 

اکنون، به همین ترتیب، توضیحات بیشتری در ارتباط با موارد فوق ارائه خواهیم نمود:

 

۱. افرادی که مرتکب گناه می شوند، از دو حالت خارج نیستند. یا گناه خود را به دلیل عدم اعتقاد به مبانی مذهبی انجام می دهند که چنین اشخاصی، علاوه بر گناهکار بودن، بی ایمان نیز هستند و در این که آنان را از مجموعه مؤمنان خارج بدانیم، جای بحثی نیست، اما گروه دوم، افرادی هستند که اعتقاد خود را از دست نداده اند، اما وسوسه های شیطانی و شهوات نفسانی، موجب انجام برخی گناهان توسط آنان می شود، که سرنوشت این گروه، مورد گفت و گو خواهد بود. علامه حلی در کتاب شرح تجرید خود برای رد نظریه خوارج که مرتکب هر کبیره ای را سزاوار خلود در آتش می دانند، چنین استدلال می نماید که اگر معتقد باشیم هر مؤمن مرتکب کبیره ای، به صورت دائم در دوزخ باقی خواهد ماند، باید فردی که تمام عمر خود را به عبادت سپری نموده و در آخرین لحظات عمر بدون آن که از ایمان خود دست بردارد، تنها مرتکب یک گناه شده را؛ مانند فردی که تمام عمرش را به شرک و گناه سپری کرده بدانیم؛ چون در این فرض، هردوی آنان کنار هم تا ابد در دوزخ باقی خواهند ماند و چنین چیزی محال است، چون مورد پسند هیچ فرد عاقلی نخواهد بود.[۱۲]

 

براین اساس، نمی توان مؤمن مرتکب کبیره را کافر دانست. آیات بسیاری که نشانگر رحمت واسعه خداوندی بوده و تصریح به بخشش گناه بندگان دارد،[۱۳] اگر شامل این گونه افراد نشود، پس چه کسانی می خواهند از آن استفاده نمایند؟!

 

البته، تشخیص این که آیا افراد گناهکار، هنوز معتقد و مؤمن هستند یا خیر، بر عهده پروردگار بوده، همان گونه که خود او فرموده است: “خداوند از آنچه در دلهایتان می گذرد آگاه است و اگر افراد صالح (و با ایمانی) باشید، خداوند آمرزنده گناه توبه کنندگان خواهد بود”.[۱۴] خداوند به اندازه ای کریم و بزرگوار است که حتی گذشت خود را در بسیاری از آیات، مقید به توبه نیز ننموده،[۱۵] و بیان داشته که هر فردی را که تشخیص دهد (و او ر