پاورپوینت کامل اصول پنج گانه معتزله چیست؟ ۴۸ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل اصول پنج گانه معتزله چیست؟ ۴۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۴۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل اصول پنج گانه معتزله چیست؟ ۴۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل اصول پنج گانه معتزله چیست؟ ۴۸ اسلاید در PowerPoint :

پاسخ اجمالی

اصول هر گروهی به منزله پایه هایی است که ساختمان عقاید آن گروه بر آن مبتنی است و با فرو ریختن هر یک از این پایه ها، بنای آن ساختمان نیز فرو خواهد ریخت. معتزلیان نیز اصولی را برای خود تعریف کرده اند که مورد تأیید همه آنها بوده و هر کدام از این اصول در نزد آنان از اهمیت خاص خود برخوردار است. این اصول عبارت اند از: توحید، عدل، وعد و وعید، منزلی میان دو منزل (منزله بین منزلتین) و امر به معروف و نهی از منکر. توحید به منزله پایه اصلی برای این گروه است و بسیار برای آنها مورد اهمیت می باشد. عدل به عنوان اصل دوم، به گونه ای اصل اول را بسط می دهد و بسیاری از مسائل مرتبط با خداوند را در این اصل مطرح می کند. اصل سوم یعنی وعد و وعید نوعی تضمین برای مومنین است که البته به اصل دوم برگشت می کند. اصل چهارم؛ یعنی منزلی میان دو منزل (منزله بین منزلتین)، بیشتر اهمیت تاریخی دارد بخاطر اینکه این موضوع سبب تاسیس معتزله شد و اهمیت زیادی در نزد معتزلیان پیدا کرد. اصل پنچم؛ یعنی امر به معروف و نهی از منکر، مسئله مورد اتفاق میان مسلمانان است و کمتر مورد مناقشه واقع شده است. این اصل اگرچه مدتی رها شده بود اما هیچ گاه اهمیت خود را از دست نداد.

پاسخ تفصیلی

معتزله همانند هر گروه دیگری برای خود اصولی را وضع کرده اند که ملاک معتزلی بودن باشد و هر معتزلی خود را موظف به دفاع از آن بداند. اگرچه تعدادی از معتزلیان اصولی را به صورت خصوصی برای خود وضع کرده اند؛
به عنوان مثال واصل بن عطا چهار اصل را تبیین کرد: ۱. نفی صفات زائده؛ ۲. قول به فعل انسانی؛ ۳. منزلی بین دو منزل (منزله بین منزلتین)؛ ۴. یکی از دو گروه، در جنگ جمل و صفین خطاکار است، بدون این که ما آن را بدانیم.

[۱]

اما درباره اصول پنج گانه معتزله باید گفت: با گذشت زمان، معتزله تبدیل به گروهی با مبانی و روشی منظم شد که اصولی را برای خود تعریف و تدوین کرده است. این اصول عبارت اند از:

۱. توحید

۲. عدل

۳. وعد و وعید

۴. منزلی میان دو منزل (منزله بین منزلتین)

۵. امر به معروف و نهی از منکر

اینها همان پایه های مذهب معتزله است. به گونه ای که هرکس از این اصول خارج شود از معتزله نیز خارج می شود. معتزلیان تنها رستگاری کسانی را تایید می کردند که به تمام این اصول پایبند باشند. البته بسیاری از محققان این اصول را به دو اصل اول ارجاع می دهند. حتی بعضی از خود معتزلیان همچون قاضی عبدالجبار این اصول را مبتنی بر دو اصل اول می داند.

تعدادی از این اصول در نزد فرق دیگر نیز مورد قبول بوده است و آنها به این اصول پایبند بودند اگر چه گاهی در تبیین آنها با معتزله اختلاف داشتن مانند اشاعره که صفت عدالت را برای خداوند ثابت می دانستند، اما در معنای مورد نظر از آن با آنها کاملا مخالف بودند. شیعه نیز در بسیاری از موضوعات با معتزله هم عقیده است. این هم عقیده بودن تا جایی می باشد که برخی ادعا کرده اند: شیعه نظریات کلامی خود را از معتزله گرفته است. البته بر این سخن مناقشاتی وارد است؛ زیرا تعدادی از اصول اصلی شیعه، مورد قبول معتزلیان نیست. همچنین در بسیاری از موارد این دو گروه در ردّ یک دیگر کتاب هایی را نوشته اند. برای اطلاعات بیشتر به کتاب بحوث فی الملل والنحل جلد سوم نوشته آیت الله سبحانی و مقاله “تأثیر اندیشه های کلامی شیعه بر معتزله نوشته قاسم جوادی”

[۲]

رجوع شود.

ما نیز به دلیل اهمیت این اصول و نظریاتی که بر اینها بار می شود، به اختصار به این مبانی می پردازیم:

اصل اول: توحید

توحید در نگاه معتزلیان فراتر از یک شهادت صرف است. توحید موضوعی است که عقاید و ملزومات بسیاری را با خود به همراه داشت. در ابتدا، معتزله در مقابل ملحدین و مادی گراها به دنبال اثبات وجود برای خداوند بودند، بساطت خداوند را در مقابل مسیحیان مورد بحث قرار می دادند. اما تمرکز معتزلیان در این بحث بر روی موارد دیگری قرار گرفت. آنها در پی جواب از این سوال بودند که آیا خداوند قابل رویت است؟ آیا او جسم دارد؟ آیا صفات موجودات ممکن بر او حمل می شود؟ و از همه مهم تر این که صفات الاهی چگونه قابل حمل بر او هستند؟

معتزله برای بقای توحید و خدشه دار نشدن آن قائل به نفی صفات زائد بر ذات شدند، اما این نفی صفات به هیچ وجه به این معنا نیست که آنها می خواهند نفی کنند که خداوند عالم، قادر، حی، سمیع و… است، کما این که این گونه به آنان نسبت داده شده است، بلکه هدف از نفی صفات، نفی ثنویت و تعدد چند قدیم بوده است.

[۳]

همین غرض (فرار از چند موجود قدیم) بوده است که معتزله را به بحث مخلوق بودن قرآن کشانده است. آنها برای فرار از آنچه مسیحیان به آن قائل اند – که وجود چند قدیم بوده-، قائل به مخلوق بودن قرآن شده اند.

[۴]

آنها در عین حال که متفق بر عدم وجود صفات زائد بر ذات هستند، در عین حال قائل به این هستند که ذات خداوند دارای صفاتی؛ همچون قادر، عالم و غیره است. اما در این که چگونه این صفات بر ذات آنها حمل شود که به وحدت او صدمه ای وارد نشود، در میان معتزلیان اختلاف وجود دارد.

این بحث ها درباره صفات ذات بوده است، اما در مواردی از آیات و روایات که خداوند را دارای صفاتی همچون دست و صورت می کند، یک نوع اتفاق در میان معتزلیان است به این که خداوند را نمی توان به این صفات متصف کرد.

معتزلیان درباره آیات و روایاتی که بر موارد غیر قابل قبول در نزد آنان دلالت دارد، قائل به تأویل هستند. آنها دو گونه تأویل دارند:

۱. گاهی به صرف مخالفت با عقل، آیات را تأویل می برند. بدون این که قرینه یا شاهدی از نقل برای این تأویل ذکر کنند.

۲. گاهی با توجه به قرائن و شواهد دیگر، آیات را تأویل می برند.

[۵]

آنها همچنین به وسیله نفی جسمیت از خداوند، هرگونه آثار جسمیت همچون رویت با چشم و غیره را نیز از او دور دانستند.

اصل دوم: عدل

مخالفان معتزله همچون اشاعره نیز قائل به عادل بودن خداوند هستند. اشاعره قائل اند که هرچه خداوند انجام دهد به عدالت او صدمه ای نمی زند، حتی اگر فعل موجهی نبوده باشد. اما عدالت خداوند در نزد معتزله جامه ای دیگر به تن می کند و معنایی دیگر دارد. عدالت در نزد اینان بدین معنا است که از خداوند تنها افعال حسن سر می زند. او برای عباد چیزی جز خیر انجام نمی دهد. خداوند به حسب این صفت نمی تواند فاعل برای فعل قبیح باشد. این صفت باعث می شود که از خداوند عمل حسن انتظار رود و الا ظالم خواهد بود. این اصل در میان معتزلیان به قدری مهم و اساسی بوده که آنان خود را به “اهل العدل” نیز می نامیدند.

اثبات عدالت خداوند مبتنی بر اثبات سه مقدمه است:

۱. افعال بذاته متصف به حسن و قبح می شوند.

۲. خداوند به حسن و قبح اشیا عالم است.

۳. فعل قبیح از خداوند صادر نمی شود.

مورد اول از جمله بحث های مفصل کلامی است که در میان معتزلیان نیز نقش مهمی داشته است. و از جمله موارد اختلافی بین گروه معتزله با دیگران بوده.

قسم دوم نیز برگشت به صفت عالمیت خداوند می کند و در نزد معتزله موضوعی مقبول است؛ زیرا او به تمام مخلوقات و آنچه در ذهن آنها است عالم است.