پاورپوینت کامل آیا حضرت زینب(س) پس از دیدن سر برادرشان، پیشانی خود را به چوبه محمل زدند؟ آیا این ماجرا می‌تواند تأییدی بر جواز قمه‌زنی باشد؟ ۵۲ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل آیا حضرت زینب(س) پس از دیدن سر برادرشان، پیشانی خود را به چوبه محمل زدند؟ آیا این ماجرا می‌تواند تأییدی بر جواز قمه‌زنی باشد؟ ۵۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل آیا حضرت زینب(س) پس از دیدن سر برادرشان، پیشانی خود را به چوبه محمل زدند؟ آیا این ماجرا می‌تواند تأییدی بر جواز قمه‌زنی باشد؟ ۵۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل آیا حضرت زینب(س) پس از دیدن سر برادرشان، پیشانی خود را به چوبه محمل زدند؟ آیا این ماجرا می‌تواند تأییدی بر جواز قمه‌زنی باشد؟ ۵۲ اسلاید در PowerPoint :

پاسخ اجمالی

جریان «سر به چوبه محمل زدن حضرت زینب(س)» که در برخی کتاب‌های روایی از مسلم جَصّاص(گچکار) نقل شده است، با توجه به تحقیق انجام گرفته؛ از نقل چندان قابل اعتمادی برخوردار نبوده و با فرض پذیرش نیز مشخص نیست حضرت زینب(س) در آن شرایط سخت و بحرانی، به صورت عامدانه با این کار تصمیم به شکستن سر خود داشته است، تا مجوزی برای قمه‌زنی عامدانه بشمار آید.

پاسخ تفصیلی

در برخی از کتاب‌های روایی مرتبط با واقعه کربلا نقل شده است؛ مسلم جَصّاص(گچکار) به استقبال اسراى کربلا رفت و گزارشى از چگونگى حضور آنها در شهر کوفه ارائه داده است که در ضمن آن به ماجرای کوبیدن سر حضرت زینب(س) به محمل نیز اشاره شده است.
علامه مجلسی چنین نقل می‌کند: در بعضى از کتب معتبره دیدم از مسلم جصّاص نقل شده است: «ابن زیاد مرا خواست تا دارالاماره کوفه را تعمیر نمایم. زمانی که درهای دار الاماره را گچکارى می‌کردم، ناگاه شنیدم فریادهایى از اطراف بلند شد. از کارگر زیر دستم پرسیدم: چرا کوفه دچار زاری و فغان گشت!؟
گفت: همین حالا سر یکى از خارجی‌هایی که بر یزید خروج کرده را آورده‌اند!
گفتم: آن خارجى کیست!؟
گفت: حسین بن على(ع)! من صبر کردم تا کارگر رفت؛ ‌چنان به صورتم زدم که ترسیدم چشمم کور شود. دست خود را شسته، دست از کار کشیدم و وارد میدان کوفه شدم؛ جایی که مردم منتظر ورود اسیران و سرهاى بریده بودند. در این هنگام حدود چهل شتر با هودج پیدا شدند که در میان آنها اهل‌بیت حضرت سیدالشهداء(ع) و اولاد فاطمه(س)، بودند؛ دیدم که على بن الحسین(ع) بر شترى برهنه سوار است و غل و زنجیر به او آسیب رسانده و خون از رگ‌هاى گردنش جارى است. او گریه می‌کرد و اشعاری با این مضامین می‌خواند:
“اى امت بد رفتار! خدا شما را از باران رحمتش سیراب نکند، اى امتى که احترام جدّ ما را درباره ما مراعات نکردید.
اگر روز قیامت پیغمبر خدا(ص) ما را جمع کند، شما در جواب چه خواهید گفت؟!
شما ما را بر پشت شتران بی‌جهاز می‌گردانید. گویا ما آن افرادى نیستیم که پایه دین را براى شما محکم کرده باشیم!”
در همین زمان، مردم کوفه از روی دلسوزی به بچه‌ها نان، گردو و خرما می‌دادند. ام کلثوم آنها را از دست و دهان کودکان می‌ربود و دور می‌افکند و فریاد می‌زد: “اى مردم کوفه! صدقه بر ما حرام است…”. زنان کوفه با مشاهده این وضعیت براى مصیبت اهل‌بیت گریه می‌کردند.
ام‌کلثوم سر خود را از محمل خارج کرد و گفت: اى اهل کوفه! آرام باشید. مردانتان ما را می‌کشند و زنانتان براى ما گریه می‌کنند!؟ خدا در روز قیامت بین ما و شما داورى خواهد کرد. در همان هنگام بود که ناگاه صداى ضجه بلند شد و سر شهیدان که سر امام حسین(ع) پیشاپیش آنان بود را آوردند.
زینب(س) با دیدن سر برادرش، پیشانی خود را بر چوب جلوی محمل زد و خون از زیر مقنعه‌اش فرو ریخت، سپس با یک قطعه پارچه به سر امام حسین(ع) اشاره کرده و اشعارى را خواند:
اى ماهی که چون بسر حدّ کمال رسید، به ناگاه خسوف او را ربوده و غروبش را مقدّر کرد.
پاره قلبم! گمان نمی‌کردم که چنین مصیبتی در انتظارت باشد.
برادرم! با فاطمه کوچکت سخنی بگو؛ زیرا نزدیک است که قلبش آب شود.
برادرم! قلب مهربانت چه شد که اکنون سفت و سخت شده است! …».[۱]
اینک به بررسی این روایت در بخش‌های زیر می‌پردازیم.
الف. بررسی سندی
چند اشکال به سند این گزارش وارد است:
۱. شیخ عباس قمى(صاحب مفاتیح الجنان) منبع این گزارش علامه مجلسى را کتاب‌های «نور العین فی مشهد الحسین» اسفراینى(م ۴۱۸ق) و «المنتخب فی جمع المراثی و الخطب» طریحى(م ۱۰۸۵ق) می‌داند و به دنبال آن در صحت ماجرای کوباندن سر حضرت زینب(س) به محمل تردید می‌کند.[۲]
به نظر می‌رسد که مجلسى(ره) این مطلب را از «المنتخب» طریحى نقل کرده است؛ زیرا نقل «بحار الانوار» منطبق با همان متن نقل شده در کتاب «المنتخب» بوده؛[۳] و در گزارش اسفراینی در «نور العین» – که از مقاتل اولیه است – سخنی از بخش اخیر داستان نیست:
«و بعد مدت کمى شترها آمدند، در حالی‌که بر آنها خانواده حسین و شهدا بودند؛ آنان بر شتران برهنه بودند و هیچ پوششى نداشتند و زین العابدین در حال ضعف بر شترى سوار بود و دیدم که ران‌هاى آنها آمیخته به خون بود…».[۴]
در این گزارش، سخنی از آن نیست که حضرت زینب(س) پیشانى خود را به محمل زده باشد، بلکه طبق نقل این کتاب، اساساً محملی بر روی شتران نبوده تا زینب(س) سرشان را به چوبه آن بکوبند! این کوباندن سر در نسخه چاپى مقتل الحسین(ع) منسوب به أبى مخنف، نیز نیامده است.
۲. علامه مجلسى نیز با آن‌که به نوعی اعتبار اصل کتاب منبع را تأیید کرده، اما با آوردن عبارت (و روی مرسلاً) این نقل را قوی نمی‌داند.[۵]
۳. هرچند اندیشوران متأخری؛ مانند سید عبدالحسین شرف الدین،[۶] شیخ فتح الله معروف به شیخ الشریعه و شیخ محمد حسن مظفر[۷] این ماجرا ‌را نقل کرده و برای پذیرش آن نیز توجیهاتی ذکر کرده‌‌اند، اما همان‌گونه که بیان شد، گزارش «سر به چوبه محمل زدن زینب(س)» در منابع اوّلیه و کتاب‌های معتبر نقل نشده و مجرد نقل این داستان توسط یک فقیه و یا سکوت و عدم اعتراض فقیهی دیگر، در مقابل نقل این ماجرا توسط مداحان و خطیبان را نمی‌توان دلیلی بر صحت نقل و پذیرش قطعی آن دانست؛ زیرا فقهای معاصر و گذشته، مطالب بسیاری را از زبان گردانندگان مراسم عزاداری شنیده‌اند که مورد تأییدشان نبوده، ولی شرایط این اجازه را به آنان نمی‌داد تا علناً اعتراض کنند.
به هر حال از لحاظ سندی باید گفت که اولین منبع در دسترس ما، از ماجرای کوباندن سر حضرت زینب(س)، کتاب «المنتخب» طریحى است که میان متخصصان علم حدیث از اعتبار چندانی برخوردار نیست.
ب. بررسی محتوایی
این گزارش مسلم جصاص علاوه بر ضعف سندی، اشکالات محتوایی هم دارد.
۱. شیخ عباس قمى در ادامه کلام خود درباره سند این گزارش می‌گوید: «نسبت شکستن سر به جناب زینب(س) و اشعار معروفه نیز از آن بانو که عقیله هاشمیّین، و عالمه غیر معلّمه و رضیعه ثدى نبوّت، و صاحب مقام رضا و تسلیم است، بعید به نظر می‌رسد».[۸] یعنی با توجه به شخصیت رضا و تسلیم و خویشتن‌داری حضرت زینب(س) باید گفت: آن زینب کبرائی که متون اسلامی او را توصیف می‌کند، از زمین تا آسمان با زینبی که در این گزارش است، فاصله دارد. زینب(س) قطعاً کارى بر خلاف توصیه مؤکّد امام حسین(ع) انجام نمی‌دهد؛ زیرا بر اساس گزارش منابع معتبر، امام حسین(ع) به ایشان سفارش فرمود: «خواهرم! تو را سوگند می‌دهم و بدان، عمل کن. بر [مرگ‏] من، گریبان چاک مده و صورت مخراش».[۹] آیا کوباندن سر بر محمل، عمل به این سفارش است؟
۲. همان‌گونه که در بسیاری از گزارش‌ها آمده، محملى بر روی شتران نبود،[۱۰] بلکه اسیران را بر شترهاى بدون جهاز سوار کردند تا ناراحتى ببینند و محمل یک وسیله محترمانه است و هیچ‌کس آن‌را براى اسیر خود انتخاب نمی‌کند.[۱۱]
شیخ مفید از حِذْلَم بن سُتَیر این‌گونه گزارش می‌کند: «در سال ۶۱ هجرى به کوفه وارد شدم و این مصادف بود با زمانى که علىّ بن الحسین (ع) با زنان خانواده از کربلا وارد می‌شدند و مأموران [یزیدى] گرد آنان حلقه زده، مردم براى تماشاى آنان از خانه‌ها بیرون ریخته بودند. چون اهل‌بیت را سوار بر شتران بی‌جهاز پیش آوردند زنان کوفه شروع به گریه و زارى نمودند…».[۱۲]
در خود اشعارى که به نام امام سجاد(ع) نقل شده به صراحت آمده است؛ «ما را بر شتران برهنه سوار کردند». روشن است که منظور حضرت شخص وى نیست، بلکه تمام اسرا را این‌گونه سوار کردند.
۳. این‌که حضرت ام‌کلثوم گفته باشد صدقه بر ما حرام است، درست به نظر نمی‌رسد؛ زیرا زکات واجب بر سادات حرام است نه صدقه مستحبى و ام‌کلثوم می‌خواسته بگوید که معنا ندارد که پدر آنها را بکشید و اکنون بر آنها رحم کنید. به‌علاوه؛ این‌جا نیز گزارشى که اسفراینی در «نورالعین» از مسلم جصاص نقل کرده، با گزارش طریحى[۱۳] متفاوت است. اسفراینی می‌نویسد: «ام‌کلثوم فریاد زد که اى مردم کوفه! سنگ بر سر کسى باد که به ما تصدق بدهد، سپس آنچه به اطفال داده بودند، گرفت و پرت کرد».[۱۴] افزون بر اینها؛ در گزارش‌های دیگری آمده است که اهل‌‌بیت(ع) در مواردی نیز هدایای کوفیان را می‌پذیرفتند و از آنها استفاده می‌ک