فایل ورد کامل مشمولین بیمه بیکاری و شرایط برخورداری از مزایای آن ۲۵ صفحه در word

مقدمه و طرح بحث: ۱

بند اول ـ تاریخچه قانونی ۲

بند دوم ـ مشمولین ۳

بند سوم ـ شرایط برقراری مقرری بیمه بیکاری ۷

الف) غیر ارادی بودن بیکاری: ۷

ب) معرفی وزارت کار و امور اجتماعی: ۱۶

ج) داشتن حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق بیمه: ۱۸

مقدمه و طرح بحث:

بیمه بیکاری یکی از حمایتهای سازمان تأمین اجتماعی نسبت به بیمه‌شدگان است که گرچه در ماده ۳ قانون مزبور نامی از آن برده نشده ولی در قوانین بعدی مورد تصریح قرار گرفته است. ماده ۳ قانون بیمه بیکاری مصوب ۱۳۶۹ مقرر می‌دارد: «بیمه بیکاری به عنوان یکی از حمایت‌های تأمین اجتماعی است و سازمان تأمین اجتماعی مکلف است با دریافت حق بیمه مقرر، به بیمه شدگانی که طبق مقررات این قانون بیکار می‌شوند مقرری بیمه بیکاری پرداخت نماید». هدف از برقراری این نظام حمایتی این است که با پرداخت مقرری مربوطه، بخشی از زیانهای وارده به کارگران که ناشی از بیکاری غیرارادی و ناخواسته آنان می‌باشد جبران گردد. در واقع بیکاری یکی از معضلاتی است که حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. پیش‌بینی این موضوع در قانون اساسی نشان از اهمیت آن دارد؛ مطابق اصل ۲۸ قانون اساسی «هرکس حق دارد شغلی را که بدان مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیست برگزیند. دولت موظف است با رعایت نیاز جامعه به مشاغل گوناگون برای همه افراد امکان اشتغال به کار و شرایط مساوی را برای احراز مشاغل ایجاد نماید». همچنین به موجب اصل ۲۹ «برخورداری از تأمین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، … و غیره حقی است همگانی. دولت مکلف است طبق قوانین از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمایت‌های مالی فوق را برای یک یک افراد کشور تأمین کند». بنابراین، بیکاری یکی از معضلات مهم هر جامعه است و بیمه بیکاری می‌تواند جهت رفع مشکلات ناشی از آن تا حدی مؤثر باشد. در این مقاله سعی شده است تا مشمولین این نوع حمایت و شرایط برخورداری از آن مورد بررسی قرار گیرد. البته، با توجه به اینکه این خدمت حمایتی در قانونگذاری‌های مختلف دستخوش تغییر و تحول گردیده، بدواً تاریخچه‌ای از آن گفته می‌شود.

بند اول ـ تاریخچه قانونی

در سال ۱۳۲۵ طرح قانون کار مشتمل بر ۴۸ ماده به تصویب هیأت وزراء رسید و به موجب مواد ۳۵ تا ۴۳ تصویب نامه مزبور تشکیل صندوقی به نام صندوق تعاون، به منظور حمایت‌های ازدواج، عائله‌مندی، بیکاری، ازکارافتادگی، کفن و دفن پیش بینی گردید.

در سال ۱۳۳۱ با تصویب لایحه قانونی بیمه‌های اجتماعی کارگران، حمایت از بیکاران برای اولین بار در زمره فعالیت‌های تأمین اجتماعی قرار گرفت، بخش هشتم این قانون به بیکاری اختصاص دارد. به استناد ماده ۷۹ قانون مزبور، سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران مکلف به تشکیل صندوق کمک بیکاران گردید که درآمد آن ۵ درصد مجموع درآمدهای حاصله از حق تعاون و بیمه بود و تصدی آن نیز به وزارت کار محول شد. در سال ۱۳۳۴ لایحه مزبور اصلاح و حمایت از بیکاران به عنوان یکی از حمایت‌های سازمان بیمه‌های ‌اجتماعی حذف گردید؛ در واقع، در ماده ۱ قانون مزبور که انواع حمایتها از جمله بازنشستگی، حوادث، بیماریها و … نام برده شد ذکری از بیکاری به میان نیامد. همچنین، در سال ۱۳۵۴ که قانون تأمین‌اجتماعی به تصویب رسید از این نوع حمایت نامی برده نشد.

اما، در سال ۱۳۶۶ درخصوص بیکاری قانون خاصّ به تصویب رسید؛ بدین توضیح که قانون بیمه بیکاری برای مدت سه سال به طور آزمایشی به تصویب رسید و در سال ۱۳۶۹ این قانون با اصلاحاتی که در آن به عمل آمد، به طور دائمی تصویب گردید. بنابراین، اولین قانون مصوب در ارتباط با بیکاری، لایحه قانونی بیمه‌های اجتماعی کارگران مصوب ۱۳۳۱ و آخرین سند مصوب آن که قانون لازم‌الاجرای کنونی است، قانون بیمه بیکاری مصوب ۱۳۶۹ می‌باشد.

بند دوم ـ مشمولین

ماده ۱ قانون بیمه بیکاری مقرر داشته: «کلیه مشمولین قانون تأمین اجتماعی که تابع قوانین کار و کار کشاورزی هستند مشمول مقررات این قانون می‌باشند» بنابراین کسانی می‌توانند از مزایای قانون بیمه بیکاری برخوردار شوند که اولاً؛ از مشمولین قانون تأمین اجتماعی باشند، ثانیاً؛ تابع قوانین کار و کار کشاورزی باشند.

بند سوم ـ شرایط برقراری مقرری بیمه بیکاری

برای اینکه بیمه‌شده‌ای بتواند از مزایای قانون بیمه بیکاری برخوردار شود، شرایطی لازم است که ذیلاً درخصوص آنها به بررسی می‌پردازیم:

الف) غیر ارادی بودن بیکاری:

اولین شرطی که جهت بهره‌مندی از مزایای قانون بیمه بیکاری لازم است این است که بیکاری کارگر غیرارادی باشد؛ بنابراین، در صورتی که کارگر بنا به میل و اراده خود کار را رها کند، نمی‌تواند از این مزایا برخوردار گردد. در این خصوص ماده ۲ قانون بیمه بیکاری مقرر داشته: «بیکار از نظر این قانون بیمه‌شده‌ای است که بدون میل و اراده بیکار شده و آماده کار باشد». همچنین ماده ۳ آیین نامه اجرایی قانون مزبور مقرر داشته: «بیکار از نظر این آیین نامه بیمه‌شده‌ای است که بدون میل و ارائه بیکار شده و آماده کار باشد …». بنابراین، یکی از شرایط لازم این است که رابطه همکاری کارگر با کارفرما علیرغم امکان بقاء و استمرار آن بدون میل و اراده کارگر قطع شده باشد؛ غیر ارادی بودن بیکاری، یکی از شرایط اساسی برخورداری از مزایای آن می‌باشد و در صورتی که پس از برقراری مقرری و حتی پرداخت آن اثبات گردد که بیکاری، ارادی بوده کارگر مکلف است کلیه وجوهی را که از سازمان تأمین اجتماعی از جهت بیکاری، دریافت داشته مسترد دارد. تبصره ۱ ماده ۸ قانون بیکاری صراحتاً، این موضوع را پیش‌بینی نموده است. ذیلاً مصادیقی از بیکاری غیرارادی توضیح داده می‌شود:

۱- اخراج کارگر؛ در صورتی که کارفرما، کارگر را اخراج کند بیکاری غیرارادی است و کارگر در صورت احراز سایر شرایط مشمول قانون بیمه بیکاری می‌گردد. همچنین، مطابق ماده ۲۰ قانون کار در هر یک از موارد تعلیق قرارداد کار از جمله مرخصی تحصیلی کارگر، توقیف کارگر یا انجام خدمت نظام وظیفه و …