پاورپوینت کامل قندها و کربوهیدراتها ۱۳ اسلاید در PowerPoint

قندها و کربوهیدارتها
قندها از نظر شیمیایی پلی الکل‌هایی هستند که یکی از عوامل الکی آنها تبدیل به عامل آلدئیدی یا ستونی (گروه کربونیل –C=O) شده است. بنابراین قندها به دو صورت وجود دارند؟ آلدئیدی (آلدوز) و ستونی (کتوز) وجود دارند.
طبقه بندی قندها
قندها به سه دسته اصلی تقسیم می‌‌شنود:
۱- منو ساکریدها یا قندهای ساده
۲- الیگو ساکاریدها
۳- پلی ساکاریدها
منوساکریدها
منوساکریدها، قندهایی هستند که در اثر هیدرولیز (با اسیدها یا آنزیم‌ها) نمی‌توانند به قند ساده‌تر از خود تبدیل شوند. مولکول منوساکاریدهایی که در طبیعت یافت می‌شوند شامل ۳ تا ۷ اتم کربن است. برای نامگذاری منوساکریدها از تعداد اتم‌های کربن آنها استفاده می‌شود.

تعداد اتمهای کربن و فرمول عمومی منرساکرید نام دسته فرعی مثال
فرم آلدئیدی فرم کتونی یا ستونی
قندهایی که دارای ۳ کربن هستند تریوز گلیسرآلدئید دی هیدروکسی استون
قندهایی که دارای ۴ کربن هستند تتروز اریتروز اریترولوز
قندهایی که دارای ۵ کربن هستند پنتوز آرابینوز، گزایلوز، ریبوز گزیلولوز
قندهایی که دارای ۶ کربن هستند هگزوز گلوکز، گالاکتوز، مانوز فروکتوز

منوساکاریدهای مهم
تریزوها، پنتوزها و هگزوزها بیشتر از سایر منوساکاریدها اهمیت فیزیولوژیکی دارند. تریوزها حاصل متابولیسم هگزوزها در بدن هستند. گلوکز، فروکتوز، گالاکتوزها و مانوز مهمترین هگزوزها هستند.
پنتوزها در ساختمان اسیدهای نوکلیئک و کوآنزیم‌ها وجود دارند و رل فیزیولوژیکی مهمی را در بدن ایفاء می‌کنند.
الیگوساکاریدها
قندهایی هستند که مولکول آنها از ۲ تا ۶ منوساکارید تشکیل شده است. پیوند بین منوساکاریدهای تشکیل دهنده اولیگوساکارید، یک پیوند اتری است که اصطلاحاً آنرا پیوند گلیکوزیدی می‌نامند. دی ساکاریدها مهمترین دسته از الیگوساکاریدها هستند که از پیوند بین ۱ مولکول قند ساده بدست می‌آیند.
دی ساکاریدهای مهم
۱- مالتوز= گلوکز+ گلوکز
۲- لاکتوز= گلوکز+ گالاکتوز
۳- ساکاروز= گلوکز + نروکتوز
پلی ساکاریدها
پلی ساکاریدها از تعداد زیادی منوساکارید بخصوص گلوکز تشکیل یافته‌اند. پلی ساکاریدها دو دسته ‌اند.
الف) پلی ساکاریدهای همگن، که پلیمری از قندهای ساده هستند.
ب) پلی‌ساکاریدهای ناهمگن، که در ساختمان آنها علاوه بر قندهای ساده ترکیبات شیمیایی غیرقندی وجود دارد.
پلی‌ساکاریدهای مهم: ۱- نشاسته. ۲- سلولز. ۳- گیلکوژن
نشاسته: نشاسته ذخیره قندی گیاهان است. در حبوبات، سیب‌زمینی، غلات، دانه‌ها، میوه‌ها و ریزم اغلب گیاهان وجود دارد. نشاسته شامل دو پلی‌ساکارید است که هر دو پلیمری از a گلوکز هستند و خواص شیمیایی یکسانی دارند. اختلاف آنها در ساختمان مولکولی (طرز اتصال گلوکزها به یکدیگر) است. این دو پلی ساکارید آمیلوز و آمیلوپکتین نامیده می‌شود. معمولاً بین ۲۰ تا ۲۸ درصد نشاسته را آمیلوز و بقیه را آمیلوپکتین تشکیل می‌دهد.
ساختمان آمیلوز از واحدهای a- گلوکز تشکیل یافته که با اتصال ۴ ۱ بهم پیوند یافته‌اند. آمیلوز در آب حل می‌شود و هضم آن آسان است. در آمیلوپکتین علاوه بر اتصال ۴ ۱ شاخه‌های جانبی با اتصال ۶ ۱ نیز وجود دارد. آمیلوپکتین در آب نامحلول است و وزن مولکولی آن در حدود یک میلیون است.
سلولز: پلی ساکاریدی است که از پلیمریزه شدن دی‌ساکاریدی بنام سلوبیوز تشکیل شده است. آنزیم‌های گوارشی انسان تأثیری بر روی سلولز ندارند ولی سلولز در رژیم عذایی به علت تسهیل حرکات مکانیکی روده حائز اهمیت است.
گلیکوژن: پلی‌ساکاریدی که از واحدهای a گلوکز با اتصال ۴ ۱ و ۶ ۱ تشکیل یافته است. ساختمان آن شاخه‌دار بوده و وزن مولکولی آن ۵ میلیون است. انسان و حیوانات a گلوکزهای اضافی را در کبد و عضلات بصورت گلیکوژن درآورده و ذخیره می‌کند.
نقش کربوهیدرات ها در سلامتی انسان
یک رژیم غذایی سالم باید بر پایه ی غذاهای پرکربوهیدرات باشد. از سوی دیگر، مصرف کربوهیدرات با جلوگیری ازمجموعه ی مشکلات مزمن از قبیل پوسیدگی دندان ، بیماری های قلبی، سرطان ، چاقی و مشکلات رفتاری از قبیل بیش فعالی ارتباط دارد.غذاهای سرشار از کربوهیدارت های تصیفه نشده خصوصاً غلات کامل (سبوس دار)، سبزی جات و میوه ها، منابع خوب فیبر ، ریزمغذی ها و مواد گیاهی مفید (فیتوکمیکال ها) می باشند. یک الگوی غذایی سرشار ازاین نوع غذاها، سبب شیوع کمتر انواع بیماری های مزمن شامل بیماری های خاص روده، سرطان روده ی بزرگ، بیماری های قلبی و دیابت می گردد. ازطرف دیگر، رژیم های سرشا ر ازمواد کربوهیدراتی تصفیه شده، ممکن است در بروز بیماری های مزمن خطر ساز باشند.
کربوهیدرات ها و پوسیدگی دندان
دندانپزشکان معمولا در مورد آثار مضر کربوهیدرات ها و به خصوص قندهای ساده بر دندان به بیما ران خود هشدار می دهند. یکی از مشکلات اثبات شده که مستقیماً با دریافت کربوهیدرات ارتباط دارد، پوسیدگی دندان یا حفره های دندانی است.

در زمان تشکیل دندان (دندان از طریق خون تغذیه می شود)، مواد غذایی کربوهیدراتی اثر کمی روی کیفیت دندان دارند. اما اگر کربوهیدرات موجود درغذا، جانشین مواد مغذی لازم برای تشکیل دندان نظیر کلسیم ، ویتامین D و ویتامین C گردد، ممکن است نتایج نامطلوبی بر روی دندان، قبل از ظاهرشدن دندان به جای گذارد.
پس ازظاهرشدن دندان، کربوهیدرات های ساده و به خصوص ساکارز (شکر) اهمیت زیادی دارند. پوسیدگی دندان هنگامی بروز می کند که باکتری های موجود در دهان، کربوهیدرات رژیم را برای تولید اسید به کار برند. این اسید می تواند مینا و ساختار زیرین دندان را حل نماید.