توضیحات:

فایل ورد کامل بررسی ساختاری حکایت ‌های گلستان سعدی ۲۶ صفحه در word
فهرست
چکیده ۲
مقدمه ۲
اهداف ۵
الف) ساختار و فُرم ۵
ب) ساختمان ۶
پ) پی‌رنگ ۷
ت) ساختمان حکایت‌های گلستان سعدی ۸
ث) شکل پی‌رنگ حکایت‌های گلستان ۸
ث- ۱) فرم نرمال یا معمولی ۹
ث- ۲) شیوه ترکیبی ۱۰
ث- ۳) آغاز در نقطه اوج ۱۱
ج) تنوع ساختاری حکایات گلستان ۱۲
ج-۱) ساختار حکمت و قصه حکمت ۱۲
ج-۲) ترکیب مسایل اجتماعی و اخلاقی ۱۳
ج-۳) ساختار تعارض و تضاد ۱۴
ج-۴) ساختار مقامه ۱۵
ج-۵) ساختمان مناظره ۱۶
ج-۶) رمانس ۱۶
نتیجه‌گیری ۱۷
پی‌نوشت: ۲۰
منابع: ۲۰

چکیده
این تحقیق در پی بررسی ساختمان حکایت های گلستان سعدی و نیز شکل پی رنگ (مقدمه، تنه، پایان) در این حکایت ها است و این که سعدی از چه شکل و ساختمانی برای قصه و داستان پردازی بیش تر بهره برده است. در این جستار، پس از بیان توضیحاتی برای آشنایی بیش تر با ساختار و پی رنگ، داستان های گلستان از دو منظر مورد بررسی قرار خواهند گرفت. در ابتدا شکل پی رنگ حکایت های گلستان – که شامل عناصری چون مقدمه، کشمکش، بحران، اوج و پایان است – و سپس ساختمان یا ساختار حکایت ها مورد بررسی قرار خواهند گرفت. کلید واژه: گلستان سعدی، داستان، حکایت، ساختمان، طرح، پی رنگ مقدمه در داستان‌گویی و داستان‌پردازی نوین، توجه به شیوه بیان داستان و تکنیکی که نویسنده برای بیان داستان خود به کار می‌برد، از اهمیّت بسزایی برخوردار است. فرمالیست‌ها می‌گویند: «هنر بحث سبک و تکنیک است، لذا در هنر چگونه گفتن از چه گفتن مهم تر است. » (شمیسا، ۳۵۳:۱۳۸۱). بررسی ساختمان داستان‌های گلستان و این‌که از چه شکل یا فرمی برخوردارند، از پژوهش‌هایی است که اگر چه اهمیت زیادی دارد، هنوز به‌طور کامل انجام نشده است. باید توجه داشت که نگاه به آثار ادبی، چه کلاسیک و چه نو از منظرهای مختلف و نقد و بررسی این آثار به شیوه‌های جدید و تازه از وظایف هر منتقد ادبی است، چرا که آثار ادبی کلاسیک ما نیز قابلیت این را دارند که با شیوه‌های جدید مورد بررسی قرار گیرند. بررسی ساختار یا شیوه پرداخت داستان‌ها و نحوه ترکیب اجزای متشکله هر داستان، از این جهت اهمیت دارد که به ما این امکان را می‌دهد تا شکل مورد استفاده نویسندگان مختلف را بیابیم و آن ‌را با اهداف و اندیشه‌های آن نویسنده، بسنجیم. در این جهت می‌توان دریافت که چه فرم و شیوه‌ای برای بیان چه نوع اندیشه‌ای مفید و مناسب است و نویسنده توانمند کسی است که بتواند برای القای معانی و اندیشه‌های مورد نظر خود، فرم متناسب با آن را بیابد، (یا برسازد). البته نباید این نکته را از نظر دور داشت که تمام قسمت‌های موجود در گلستان سعدی را نمی‌توان داستان یا حکایت به معنای واقعی دانست. در باب هشتم گلستان، حکمت‌هایی کوتاه هست که نمی‌توانند نام «داستان» داشته باشند. بقیه حکایت‌ها در هفت باب نخست نیز، باید از منظر داستان‌پردازی مورد بررسی دوباره قرار گیرند. پی‌رنگ (Plot) بسیاری از حکایت گلستان از حد یک طرحواره۱ (Sketch) و یا لطیفه۲ (Anecdote) فراتر نرفته است و بسیاری از آنها نیز تنها پند و اندرز‌هایی هستند که بدون هیچ‌گونه پرداخت داستانی نوشته شده‌اند. در پیوند با بحث اصلی این تحقیق و به عنوان نمونه‌ برای بررسی عناصر داستان در حکایات سعدی، حکایات سعدی، حکایت‌های زیر را می‌توان با یکدیگر مقایسه کرد و تفاوت بین عناصر هر یک را به نیکی دریافت: الف. حکایت ۹ از باب اول: داستان پادشاهی که هنگام مرگ مژده‌ای از طرف سپاهیانش به او می‌رسد و آه سرد او که این مژده برای من نیست، بلکه برای دشمنانم، یعنی وارثان تاج و تخت است. ب. حکایت ۱۴ باب اول: داستان پادشاهی است که به لشکر بی‌توجه است. دشمن حمله می‌کند و سپاهیان همه پشت می‌کنند. پ. حکایت ۶ باب سوم: داستان دو درویش که به تهمت جاسوسی به زندان می‌افتند و پس از دو هفته که بی‌گناه تشخیص داده می‌شوند، درویش قوی‌تر مرده و درویش نحیف‌ زنده مانده است. یکی از عناصر اصلی هر داستان طرح یا پی‌رنگ۳ (Plot) آن است. پی‌رنگ کامل باید حداقل از سه حادثه تشکیل شده باشد و میان حوادث آن نیز رابطه علّت و معلولی برقرار باشد. (رک. رید، ۸:۱۳۷۶). حکایت‌های فوق از نظر ساختمان پی‌رنگ با یکدیگر متفاوتند. حکایت «ب» اگر چه بسیار کوتاه است و تنها از سه جمله تشکیل شده است؛ اما ساختمان طرح آن استوار است. زیرا این حکایت اولاً: از سه حادثه تشکیل شده است (حادثه «۱» بی‌توجهی شاه به لشکر و رعیت. حادثه «۲» حمله دشمن. حادثه «۳» فرار سپاهیان) ثانیاً: میان حوادث آن رابطه علت و معلولی برقرار است. زیرا حمله دشمن و فرار سپاهیان به دلیل بی‌توجهی شاه به مملکت رخ می‌دهد. اما حکایت «الف» از نظر ساختمان پی‌رنگ نمی‌تواند داستان محسوب شود؛ چرا که توصیف شخصی خاص (پادشاه) در حالتی خاص است. در واقع پادشاه هیچ‌کار یا عملی انجام نمی‌دهد، بلکه تنها در موقعیتی خاص توصیف می‌شود. در مطالعات نقد ادبی معاصر، این حکایت به دلیل نداشتن حادثه نمی‌تواند در زمره داستان‌ها قرار گیرد. حکایت فوق تنها می‌تواند طرح‌واره یا داستان مینی‌مال باشد. حکایت «پ» نیز نمی‌تواند داستان به معنی واقعی کلمه محسوب شود. پی‌رنگ این حکایت اگر چه از سلسله حوادثی تشکیل شده است؛ اما به دلیل نبود روابط علت و معلولی میان آنها، این حوادث نمی‌توانند داستان کاملی بسازند. این حوادث عبارتنداز: حادثه «۱» گرفتار شدن درویشان (حادثه‌ای تصادفی که بدون دلیل رخ داده است. مردم شهر برای گرفتن دو نفر به این تهمت باید دلایلی داشته باشند). حادثه «۲» اثبات بی‌گناهی درویشان (در حادثه‌ای تصادفی که تصادفاً پس از دو هفته رخ می‌دهد، چگونه بی‌گناهی افراد ثابت می‌شود و چرا پس از دو هفته؟) هم‌چنان‌که ملاحظه می‌کنید پایه این حکایت بر این دو حادثه قرار گرفته است و هر دوی این حوادث اتفاقی هستند. این حکایت به دلیل عدم وجود روابط علّت و معلولی در آن، تنها می‌تواند لطیفه محسوب شود. اهداف هدف این مقاله بررسی ساختمان یا ساختار حکایت‌ها (داستان‌ها) در گلستان سعدی است. در این خصوص لطیفه‌ها، طرح‌واره‌ها و حکمت‌های گلستان از داستان‌های آن جدا شده‌ و تنها ۴۹ حکایت از گلستان مورد بررسی قرار گرفته است. این حکایات، آنهایی هستند که از پی‌رنگ یا روابط علت و معلولی میان حوادث برخوردارند و توصیف موقعیت یا بیان پند و اندرز نیستند.