توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل بعثت حضرت رسول اللّه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل بعثت حضرت رسول اللّه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل بعثت حضرت رسول اللّه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

بعثت

مقالات مرتبط: بعثت (فرهنگ‌فقه‌مطابق‌مذهب‌اهل‌بیت).

بعثت در اصطلاح کلامی، به برانگیختن محمد بن عبدالله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به پیامبری در سن چهل سالگی، از سوی خدا اطلاق می‌شود. طبق نقل مشهور امامیه، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) حدود ۴۰ سال پس از رخداد اصحاب فیل، در ۲۷ رجب، و مجاور غار حرا به پیامبری مبعوث شدند.
عربستان در دوران بعثت، شاهد آشفتگی‌های اخلاقی و اجتماعی و دینی بود، که از این عصر در منابع اسلامی به روزگار جاهلیت یاد می‌شود. از این‌رو، پیامبر از سوی خداوند برای هدایت انسان‌ها مبعوث شد تا مردم را از جهل و گمراهی نجات دهد. پیامبر مدتی مردم را پنهانی به دین اسلام دعوت می‌کردند، اما با نزول نخستین آیات از پیام وحی، پیامبر رسالت خویش را به صورت آشکارا آغاز نمود. بر همین اساس، ایشان نخست سران و بزرگان قریش را به اسلام دعوت کرد. حضرت علی (علیه‌السّلام) نخستین مردی بود که دعوت ایشان را قبول کرد. در مورد نخستین آیاتی که بر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نازل شده و نیز شریعت ایشان قبل از بعثت، در منابع تاریخی اختلاف‌نظر وجود دارد.

فهرست مندرجات

۱ – معنای لغوی
۲ – معنای اصطلاحی
۳ – وضع جزیره‌العرب در آستانه بعثت
۳.۱ – بدعت‌گزاری
۳.۲ – بت‌پرستی
۳.۳ – یهودیت
۳.۴ – مسیحیت
۳.۵ – تفکر صابئی
۴ – اهداف
۵ – اهداف بعثت در قرآن
۵.۱ – رویدادهای هنگام ولادت پیامبر
۵.۲ – پیشگویی بعثت در کتاب‌های آسمانی
۵.۳ – تاریخ بعثت
۵.۴ – فرشته همراه
۵.۵ – روایات نخستین وحی
۶ – نخستین آیات نازل شده
۷ – آغاز دعوت و نخستین ایمان آورندگان
۷.۱ – اولین زن مسلمان
۷.۲ – اولین مرد مسلمان
۷.۳ – آموزش نماز
۷.۴ – دعوت پنهانی
۷.۵ – دعوت آشکار
۸ – آیین پیامبر پیش از بعثت
۸.۱ – بدون شریعت
۸.۲ – شریعت پیامبران قبل
۸.۳ – شریعت خود
۸.۴ – تایید از جانب روح القدس
۹ – شبهات
۹.۱ – وحی محصول ضمیر ناخودآگاه
۹.۲ – نحوه دریافت تعالیم و معارف قرآن
۱۰ – فهرست منابع
۱۱ – پانویس
۱۲ – منبع

۱ – معنای لغوی

بعثت از ریشه «ب- ع- ث»

[۱] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات، ص۵۲، «بعث».

به معنای ارسال

[۲] فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۲، ص۱۱۲، «بعث».

و برانگیختن

[۳] مصطفوی، حسن، التحقیق، ج۱، ص۲۹۵، «بعث».

یا روانه کردن

[۴] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات، ص۵۲.

است. در کاربردهای گوناگون این ریشه، مفهومی مرکب از برگزیدن و فرستادن لحاظ شده که از آن به «برانگیختن» تعبیر می‌شود.

[۵] مصطفوی، حسن، التحقیق، ج۱، ص۲۹۵.

۲ – معنای اصطلاحی

در اصطلاح دینی و کلام اسلامی، بعثت به برانگیختن پیامبران از سوی خدا برای هدایت مردمان اطلاق می‌شود.

[۶] خطیبی کوشکک، محمد و همکاران، فرهنگ شیعه، ص۱۵۹.

این مفهوم برگرفته از آیات قرآن کریم است و در آیاتی مانند (وَ لَقَدْ بَعَثْنا فی کُلِّ اُمَّهٍ رَسُولاً اَنِ اعْبُدُوا اللهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ) (سوره نحل آیه ۳۶؛

[۷] نحل/سوره۱۶، آیه۳۶.

سوره بقره آیه ۲۱؛

[۸] بقره/سوره۲، آیه۲۱.

سوره اسراء آیه ۱۵

[۹] اسراء/سوره۱۷، آیه۱۵.

) طرح شده است. مفهوم عام بعثت به بر انگیخته شدن هر پیامبری اطلاق می‌گردد؛ ولی به دلیل برتری پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و خاتمیت ایشان و نیز کاربرد بیشتر این اصطلاح در فرهنگ اسلامی، دامنه معنایی این اصطلاح محدود گشته و تنها به بعثت محمد بن عبدالله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) قرشی‌ هاشمی اطلاق شده است.

۳ – وضع جزیره‌العرب در آستانه بعثت

جهان در دوران بعثت، شاهد فروپاشی امپراتوری‌هایی مانند ساسانیان و روم شرقی و نیز آمیختگی مذاهبی بزرگ چون مسیحیت و زرتشتی‌گری به خرافات بود. گرفتاری مردم به جهل و ظلم، آشوب‌ها و فتنه‌ها، و نیرنگ و تزویر

[۱۰] عبده، محمد، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۶۱، خطبه۸۹.

و وجود قوانین ظالمانه، اختلافات عمیق طبقاتی، جنگ‌های قبیله‌ای،

[۱۱] خوری حتی، فیلیپ، تاریخ عرب، ص۳۸.

تعصب‌های ناروا،

[۱۲] خوری حتی، فیلیپ، تاریخ عرب، ص۳۸.

عادات و آداب غلط، رفتار ناپسند با زنان

[۱۳] دورانت، ویل، تاریخ تمدن، ج۴، ص۲۰۲-۲۰۴.

از جمله این تیرگی‌ها بوده است. از این رو، قرآن کریم وضعیت آن دوران را با تعبیر «گمراهی آشکار» وصف می‌نماید.

[۱۴] جمعه/سوره۶۲، آیه۲.

از این عصر در منابع اسلامی به روزگار جاهلیت یاد می‌شود.

۳.۱ – بدعت‌گزاری

انسان‌ها از دیدگاه مذهبی متشتت و پراکنده بودند، عده‌ای خدا را به پدیده‌ها تشبیه می‌کردند و شماری دیگر نام‌های ارزشمند و صفات پسندیده را به بت‌ها نسبت می‌دادند.

[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۹، خطبه۱.

اعراب و قریشیان به عنوان متولیان کعبه، در برگزاری آیین‌های مذهبی بدعت‌هایی نهاده بودند؛ ترک وقوف در عرفات، اجبار مردم دیگر مناطق به خرید و استفاده از غذا و لباس ویژه قریش در ورود به مکه، جابه‌جا نمودن زمان ماه‌های حرام و هنگام حج از جمله این بدعت‌ها است.

[۱۶] ابن هشام، محمد بن عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۲۹-۱۳۱، محقق:محمد محیی الدین عبد الحمید.

۳.۲ – بت‌پرستی

پس از عروج حضرت مسیح به آسمان، حدود ۶۰۰ سال پیامبری برای هدایت انسان‌ها ارسال نشد.

[۱۷] طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۱، ص۶۳۳.

در جزیره العرب مردم دچار تشتت در مسائل دینی و گرایش‌های گوناگون اعتقادی بودند. رایج‌ترین آیین اعراب، بت‌پرستی بود و آن چنان میان اعراب هوادار داشت که به سرعت بر شمار بت‌ها افزوده شد و تا ۳۶۰ بت در کعبه نصب و نگهداری می‌شدند. بت‌های منات،

[۱۸] ابن کلبی، هشام بن محمد، الاصنام، ص۱۳.

لات،

[۱۹] ابن کلبی، هشام بن محمد، الاصنام، ص۱۶.

عزی

[۲۰] سالم، عبدالعزیز، تاریخ عرب قبل از اسلام، ص۳۷۹.

و هبل

[۲۱] ابن کلبی، هشام بن محمد، الاصنام، ص۲۷.

ارج و قرب بیشتری نزد مشرکان داشتند.

۳.۳ – یهودیت

افزون بر بت‌پرستی، یهودیت، مسیحیت، و ثنویت از جمله دین‌های رایج میان اعراب عصر بعثت بود. از لحاظ شمار پیروان، دین یهود دومین دین میان مردم جزیره العرب بود. بیشتر یهودیان که پس از ویرانی اورشلیم به منطقه حجاز مهاجرت نموده بودند، در مناطق یمن و بخشی از حیره و غسان ساکن شدند و مردم آن مناطق را به دین خود متمایل نمودند. در یثرب نیز حضور یهودیان بنی‌نضیر و بنی‌قریظه و خیبر در پیرامون مدینه، عامل ترویج برای دین آن‌ها میان دو طایفه شهرنشین اوس و خزرج بود

[۲۲] خوری حتی، فیلیپ، تاریخ عرب، ص۱۳۲.

و از آن پس، مرکز اصلی گرد آمدن یهودیان این مناطق که از آرامیان و عربان نویهودی بودند، شهر یثرب و مناطق شمالی آن مانند خیبر، فدک، و تیما گشت.

[۲۳] یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۵۷، دار صار.

سرسختی و لجاجت یهودیان باعث شد که آن‌ها درحالی که از بعثت حضرت رسول آگاهی کامل داشتند، آشکارا یا پنهانی در موقعیت‌های گوناگون به رویارویی با ایشان و آیین نوپای اسلام برخیزند.

[۲۴] بقره/سوره۲، آیه۹۰.

۳.۴ – مسیحیت

بعد از یهود، سومین آیین پر طرفدار در جزیره العرب، مسیحیت بود که بیشتر در منطقه نجران رواج داشت. در برخی گزارش‌ها از نصرانی شدن برخی افراد مهم قریش مانند عثمان بن حویرث،

[۲۵] یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۵۷.

اسد بن عبدالعزی و ورقه بن نوفل یاد شده است.

[۲۶] طباطبایی، محمدحسین، المیزان، ج۲۰، ص۳۲۸.

[۲۷] علی، جواد، المفصل، ج۱۲، ص۱۶۶.

مسیحیان نسبت به یهودیان، در برابر دعوت رسول خدا ملایمت بیشتر داشتند.

[۲۸] ابن هشام، محمد بن عبدالملک، السیره النبویه، ابن هشام، ج۱، ص۲۶۳-۲۶۴.

قرآن کریم در سوره مائده، به این نکته اشاره دارد و آن‌ها را ستایش نموده است. ۸۲

[۲۹] مائده/سوره۵، آیه۸۲.

۳.۵ – تفکر صابئی

تفکر صابئی نیز به عنوان یک دین در شهر حران گسترش یافته بود. صابئیان دارای باورهای متفاوت بودند. اعتقاد افراطی به دانش نجوم و ارتباط حرکات ستارگان با مقدرات زمینی و نیز اعتقاد به دختر خدا بودن ملائکه،

[۳۰] شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، ج۲، ص۳۱۷.

و پرستش جن

[۳۱] ابن کلبی، هشام بن محمد، الاصنام، ص۳۴.

یا یکی از اجرام آسمانی

[۳۲] شاربی، سید قطب، خصائص التصور الاسلامی، ص۳۸.

از باورهای فرقه‌های این دین بوده است.

۴ – اهداف

بعثت پیامبران از جانب خداوند حکمت و اهدافی را در پی دارد و بیهوده نیست.

[۳۳] طبرسی، ابومنصور، الاحتجاج، ج۱، ص۲۰۸.

مهم‌ترین اهداف بعثت انبیاء عبارتند از: از میان برداشتن ابهام‌های پیش روی عقل برای شناخت درست خداوند، تبلیغ اوامر و نواهی او

[۳۴] حلی، حسن بن یوسف، ارشاد الاذهان، ص۵۵۸.

(سوره بقره آیه ۱۵۱

[۳۵] بقره/سوره۲، آیه۱۵۱.

) و آگاه نمودن بندگان از راه سعادت و کمال حقیقی و مایه‌های مصلحت و خیر دنیا و آخرت آن‌ها.

[۳۶] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۱۶۸.

قرآن کریم یکی از مهم‌ترین اهداف بعثت انبیاء را اتمام حجت بر بندگان و بستن راه عذر جهل آن‌ها به فرمان‌های الهی و راه صحیح معرفی می‌نماید: (رُسُلاً مُبَشِّرینَ وَ مُنْذِرینَ لِئَلاَّ یَکُونَ لِلنَّاسِ عَلَی اللهِ حُجَّهٌ بَعْدَ الرُّسُل)

[۳۷] نساء/سوره۴، آیه۱۶۵.

[۳۸] مدرسی، سید محمدتقی، من هدی القرآن، ج۲، ص۲۵۷.

تعلیم و تربیت بندگان،

[۳۹] جمعه/سوره۶۲، آیه۲.

رفع اختلاف بندگان،

[۴۰] طباطبایی، محمدحسین، المیزان، ج۲، ص۱۳۱-۱۳۲.

قضاوت عادلانه میان آن‌ها

[۴۱] طباطبایی، محمدحسین، المیزان، ج۳، ص۱۹۸.

و آزادی انسان‌ها از چنگ ظالمان

[۴۲] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۸، ص۳۸۶.

[۴۳] طباطبایی، محمدحسین، المیزان، ج۱۲، ص۲۴۲.

از دیگر اهداف و حکمت‌های بعثت انبیاء به شمار می‌رود.
امام خمینی، بعثت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را بزرگ‌ترین حادثه تاریخ بشریت و شریف‌ترین واقعه تاریخی انسان از ازل تا ابد می‌داند

[۴۴] خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۲، ص۴۱۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.

و ضمن اشاره به برداشت‌های مختلف از شخصیت رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و روز بعثت ایشان، این حادثه بزرگ را برای تکمیل ابعاد وجودی انسان معرفی کرده است.

[۴۵] خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۴، ص۱۸۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.

[۴۶] خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۲، ص۴۲۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.

امام خمینی همچنین به تفصیل درباره عمق تاثیر بعثت به جنبه‌های معرفتی-عرفانی و رشد دانش بشری پرداخته و کشف حقیقت بعثت و عمق پیام پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را به مراتب عمیق‌تر و فراتر از توان فهم انسان‌های عادی برشمرده است

[۴۷] خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۷، ص۴۳۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.

و به جهت اینکه پیامبر خاتم پیامبران است، شریعت او برتر از همه شرایع و کامل‌ترین آن‌ها است و خود ایشان نیز افضل از همه پیامبران الهی است و مظهر اسم جامع الله و عبودیت ایشان عبودیتی مطلق است و ایشان عبدالله حقیقی است.

[۴۸] خمینی، روح الله، سرّ الصلاه، ص۹۰-۸۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.

به باور امام خمینی نامه‌نگاری‌های پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برای معرفی حقایق اسلام به تمام امپراتوری‌های دنیا بوده است، امام خمینی اظهار تاسف کرده که به جز پادشاه حبشه بقیه به دعوت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پاسخ مثبت ندادند.

[۴۹] خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۲، ص۳۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.

[۵۰] خمینی، روح الله، ولایت فقیه، ص۱۴-۱۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.

به اعتقاد ایشان هدف پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) این بود که تمام ممالک دنیا را تحت کلمه توحید قرار داده، امت واحده تشکیل دهد.

[۵۱] خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۲، ص۳۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.

در بعثت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و شریعتی که آورد، شرایع پیامبران پیشین نسخ و شریعت محمدی تا ابد مستمر ماند.

[۵۲] خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی، ج۳، ص۱۴۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.

۵ – اهداف بعثت در قرآن

پس از گذشت دوران فترت در ارسال پیامبران الهی و در روزگاری که پرستش خداوند یگانه با انحرافاتی پیوند خورده بود و بت‌پرستی و چندگانه‌پرستی و جهل و ناهنجاری اخلاقی

[۵۳] طباطبایی، محمدحسین، المیزان، ج۴، ص۱۵۲-۱۵۴.

و باورهای متعارض اهل کتاب در حجاز گسترش یافته بود، رسولی از میان عرب برانگیخته شد و ندای توحید سرداد. در آیه ۲ سوره جمعه رسالت پیامبر و فلسفه و اهداف آن بازگو شده است: (هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الْاُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ وَ اِنْ کانُووا مِنْ قَبْلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ.)

[۵۴] جمعه/سوره۶۲، آیه۲.

۵.۱ – رویدادهای هنگام ولادت پیامبر

بر پایه گزارش سیره‌نویسان، رویدادهای شگفتی هم‌زمان با تولد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) رخ دادند.

[۵۵] ابن هشام، محمد بن عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۰۳.

[۵۶] صدوق، عمر بن محمد، الامالی، ص۳۶۰-۳۶۱.

قرآن کریم نیز به منع شیاطین از صعود به آسمان‌های بالا برای استراق سمع، مقارن با بعثت پیامبر

[۵۷] جن/سوره۷۲، آیه۹.

اشاره دارد.

[۵۸] صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۳۶۰.

[۵۹] قمی مشهدی، محمدرضا، کنز الدقائق، ج۱۳، ص۴۷۷-۴۷۸.

[۶۰] بحرانی، سید هاشم، البرهان، ج۸، ص‌۱۳۷.

بشارت تولد پیامبر و وقوع این رویداد مهم در کتاب‌های آسمانی وجود داشته است و اهل کتاب بر پایه بشارات و اخبار عهدین، بعثت پیامبری از نسل حضرت اسماعیل را در سرزمین حجاز انتظار می‌کشیدند.

[۶۱] نک:عامری، محمد، محمد فی الکتب المقدسه، ص۲۳-۴۴.

[۶۲] نک:عامری، محمد، محمد فی الکتب المقدسه، ص۲۵۹.

۵.۲ – پیشگویی بعثت در کتاب‌های آسمانی

بر پایه آیات قرآن کریم، ویژگی‌های این پیامبر در عهدین یاد شده بود. (سوره صف آیه ۶؛

[۶۳] صف/سوره۶۱، آیه۶.

سوره بقره آیه ۱۴۲؛

[۶۴] بقره/سوره۲، آیه۱۴۲.

سوره انعام آیه

[۶۵] انعام/سوره۶، آیه۲۰.

۲۰) از این روی، آن‌ها در ضرورت شناخت و مشاهده این پیامبر الهی مصمم بودند.

[۶۶] ابن هشام، محمد بن عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۲۳.

[۶۷] ابن هشام، محمد بن عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۱۷.

[۶۸] ابن فهد، عمر بن محمد، اتحاف الوری، ج۱، ص۱۸۷-۱۹۰.

کاهنان عرب نیز از بعثت پیامبری در حجاز گزارش می‌دادند.

[۶۹] ابن هشام، محمد بن عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۳۲.

[۷۰] ابن کثیر، اسماعیل، السیره النبویه، ج۱، ص۲۸۶.

از جمله منابع حاوی این گزارش‌ها می‌توان به قصه الاحبار ابن اسحق اشاره کرد که به بازگویی پیشگویی‌های اَحبار و دانشوران اهل کتاب درباره بعثت محمد امین (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پرداخته است. برخی اهل کتاب مانند مخیرق کاهن بزرگ

[۷۱] ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۶۰.

نیز به سبب وجود دلیل‌های روشن به رسول خدا ایمان آورده بودند.

[۷۲] ابن اسحاق، محمد، سیره ابن اسحق، ص۸۳.

۵.۳ – تاریخ بعثت

در حدود ۴۰ سال پس از رخداد اصحاب فیل، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از سوی خداوند برای هدایت انسان‌ها مبعوث شد.

[۷۳] مقریزی، تقی‌الدین، امتاع الاسماع، ج۱، ص۳۲.

[۷۴] ذهبی، شمس‌الدین، تاریخ الاسلام، ج۱، ص۲۴.

[۷۵] ابن کثیر، اسماعیل، البدایه و النهایه، ج۲، ص۳۲۱.

بر پایه گزارش مشهور، نخستین وحی و آغاز بعثت در ۴۰ سالگی

[۷۶] یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۲.

و در نقلی دیگر، در ۴۳ سالگی پیامبر بوده است.

[۷۷] ابن اسحاق، محمد، سیره ابن اسحق، ص۱۳۴.

درباره روز بعثت نیز سخنان متفاوت یاد شده است. مشهور امامیه، ۲۷ رجب

[۷۸] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۸، ص۱۹۰.

[۷۹] عاملی، سید جعفرمرتضی، الصحیح من سیره النبی، ج۲، ص۲۹۰.

و اهل سنت ۱۷ ماه مبارک رمضان

[۸۰] ابن هشام، محمد بن عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۵۸.

[۸۱] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری،، ج۲، ص۱۴.

را روز مبعث می‌دانند. دیگر سخنان در این زمینه عبارتند از: دهم ربیع الاول،

[۸۲] مسعودی، علی بن حسین، التنبیه و الاشراف، ص۱۹۸.

دوازدهم ربیع الاول،

[۸۳] طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۲، ص۱۲۰.

هجدهم رمضان

[۸۴] طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۲، ص۴۴.

و بیست و چهارم رمضان

[۸۵] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۸، ص۱۹۰.

وجه مشترک همه این گزارش‌ها آن است که هنگامی که پیامبر برای تحنّث و عبادت، مجاور غار حرا بود، نخستین وحی الهی با نزول آیاتی چند از قرآن کریم آغاز شد.

۵.۴ – فرشته همراه

آورده‌اند که برای آسان شدن تحمل فرشته، خداوند از کودکی، فرشته‌ای را برای تربیت و آموزش فضیلت‌های اخلاقی به ایشان قرار داد

[۸۶] نک:عبده، محمد، نهج البلاغه، ج۲، ص۱۸۲، خطبه۱۸۷.

[۸۷] حلبی شافعی، ابوالفرج، السیره الحلبیه، ج۱، ص۳۴۱-۳۴۲.

تا بسیاری از استعدادهای او را به فعلیت رساند و ایشان را برای دریافت وحی و ارتباط با جهان غیب آماده نماید. عبادت‌های پیاپی در برخی ایام سال نیز به جان و روح او صفا بخشیده بود. با ترک محرمات و هوا و هوس‌ها، راه اتصال به غیب برای او هموارتر شد و به تدریج آماده دریافت پیام الهی و ارتباط با فرشته وحی شد. در برخی روایت‌ها گزارش شده که نخستین مرحله از این ارتباط با غیب، دیدن رویاهای صادق پیش از مبعوث شدن به پیامبری بود.

[۸۸] بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، ج۱، ص۶.

۵.۵ – روایات نخستین وحی

مجموع روایاتی که درباره نخستین وحی به دست آمده، از برخی صحابه گزارش شده که میان منقولات آن‌ها اشتراک و افتراق موضوعی وجود دارد. در روایت ابن اسحق گزارش شده که عبدالله بن زبیر از عبید بن عمیر لیثی می‌خواهد حکایت بعثت را گزارش نماید.

[۸۹] ابن هشام، محمد بن عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۵۴.

[۹۰] طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۲، ص۴۸-۴۹.

روایت‌های دیگر رویداد بعثت از عایشه،

[۹۱] طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۲، ص۴۷.

ابن عباس

[۹۲] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۱۰۴-۱۰۵.

و برخی که شهرت کمتری دارند، گزارش شده است. حضور آل زبیر در این رخداد تا حدودی که مربوط به ورقه بن نوفل و خدیجه است که هر دو از طایفه بنی‌اسد هستند و نیز تاکید بر نقش ورقه، نمایان است.

[۹۳] جعفریان، رسول، سیره رسول خدا، ج۱، ص۲۲۷-۲۲۹.

نقل مشهور درباره این رویداد، مستند به گزارشی از عایشه است که در جوامع حدیثی اهل سنت گزارش شده است.

[۹۴] بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، ج۱، ص۷.

[۹۵] قشیری نیسابوری، مسلم، صحیح مسلم، ج۱، ص۱۳۹.

بر پایه این نقل، هنگامی که حضرت در حال عبادت بود، حالت ویژه به ایشان دست داد و در آن وضع، فرشته‌ای را دید که با پارچه‌ای دیبا نزد وی آمد و به او عرضه داشت: بخوان! حضرت پاسخ داد که نمی‌تواند بخواند. فرشته او را سخت فشرد و سپس درخواست خواندن نمود و همان جواب را شنید. در فشار سوم، ناگهان وی احساس کرد می‌تواند لوحی را که در دست فرشته است، بخواند.

[۹۶] بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، ج۱، ص۷.

[۹۷] ابن اسحاق، محمد، سیره ابن اسحق، ص۱۲۱-۱۲۲.

با وجود شهرت زیاد، این روایت از چند جهت ایراد دارد. راوی اصلی این حدیث عایشه بنت ابی‌بکر در روزگار بعثت یا هنوز به دنیا نیامده بود و یا سه یا هفت ساله بود.

[۹۸] عاملی، سید جعفرمرتضی، الصحیح من سیره النبی، ج۴، ص۹۹.

بر پایه قواعد دانش حدیث، او نمی‌تواند راوی این حدیث باشد.

[۹۹] شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، الرعایه فی علم الدرایه، ص۱۸۲.

دیگر راویان این روایت نیز همگی از دیدگاه اهل حدیث، مطرود و ضعیف هستند.

[۱۰۰] عاملی، سید جعفرمرتضی، الصحیح من سیره النبی، ج۳، ص۹.

بر پایه این روایت، پیامبر پیش از سخن ورقه در صحت رسالت خویش شک داشته و تنها به واسطه سخن ورقه به مبعوث شدن خویش اطمینان یافت؛ ولی بر پایه روایت‌های صحیح، وی از نخست به رسالت خویش آگاه بود.

[۱۰۱] طباطبایی، محمدحسین، المیزان، ج۲۰، ص۳۲۹.

بر پایه این روایات، هنگامی که حضرت رسول در غار حراء بود، وحی بر وی نازل شد و سپس او با سرور و شادی از کرامتی که خداوند به وی ارزانی داشته بود، به سوی خانواده خویش بازگشت، درحالی که به رسالت خویش اطمینان داشت و هیچ شکی در صحت آن چه دیده بود، نمی‌ورزید.

[۱۰۲] عاملی، سید جعفرمرتضی، الصحیح من سیره النبی، ج۳، ص۳۲.

از سوی دیگر، بر پایه ظاهر روایت گزارش شده از عایشه، پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از خواندن مطلبی که بر دیبایی نوشته شده بود، اظهار ناتوانی نمود؛ اما وحی عبارت است از القای کلام خداوند به قلب پیامبر که نوعی آگاهی درونی است.

[۱۰۳] طباطبایی، محمدحسین، المیزان، ج۱۲، ص۲۰۶.

مبعت پیامبر اسلام نخستین رخداد مهم در تاریخ مسلمانان بود و عمر پیشنهاد داد که مبدا تاریخ مسلمانان قرار گیرد؛ ولی این امر تحقق نیافت و با پیشنهاد علی (علیه‌السّلام) هجرت رسول خدا به عنوان مبدا تاریخ مسلمانان قرار گرفت.

[۱۰۴] یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۴۵.

۶ – نخستین آیات نازل شده

آورده‌اند که پنج آیه نخست سوره علق، نخستین آیاتی بوده که بر پیامبر نازل شده است.

[۱۰۵] ابن هشام، محمد بن عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۵۵.

[۱۰۶] قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، ج۲، ص۴۲۸.

برخی دیگر آیات سوره مدثر

[۱۰۷] بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، ج۱، ص۷.

[۱۰۸] طبران