توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ابوحذیفه غزال ۶۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ابوحذیفه غزال ۶۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل ابوحذیفه غزال ۶۴ اسلاید در PowerPoint :

واصل بن عطاء غزال

مقالات مرتبط: واصل بن عطاء غزال (مقاله‌دوم).

واصل‌بن عطا، متکلم معتزلی و مؤسس فرقه معتزله است.

فهرست مندرجات

۱ – معرفی واصل‌بن عطا
۱.۱ – زندگی نامه واصل
۱.۲ – خصوصیات واصل
۱.۳ – تبلیغات دینی واصل
۱.۴ – آثار واصل
۱.۵ – مؤسس علم کلام
۲ – عقاید اصلی معتزله
۳ – پیشوای قدریه
۴ – هسته اندیشه‌های کلامی واصل
۴.۱ – عقیده منزلت بین‌ المنزلتین
۴.۲ – رفتار حضرت علی با خوارج
۴.۳ – واصل صاحب نظر در اصول
۴.۴ – تفسیر معنای محکم و متشابه
۵ – فهرست منابع
۶ – پانویس
۷ – منبع

۱ – معرفی واصل‌بن عطا

واصل‌بن عطا، متکلم معتزلی و مؤسس فرقه معتزله. وی به غزّال شهرت داشته و کنیه‌اش ابوحذیفه بوده است

[۱] اصحاب شهرستانی، عبدالکریم، الملل و النحل، ج۱، ص۵۹.

[۲] ابن خلکان، احمدبن ابراهیم، وفیات الأعیان، ج۶، ص۷.

[۳] ابن‌مرتضی، کتاب‌ المنیه و الامل فی شرح‌ الملل و النحل، ص ۳۲-۳۳.

[۴] بغدادی، عبدالقاهر، الفرق بین‌ الفرق، ج۱، ص۹۶.

واصل در سال ۸۰ در مدینه زاده شد و هنگامی که به دنیا آمد، برده بود. برخی او را برده بنی‌ضَبّه، برخی برده بنی‌مخزوم و برخی برده بنی‌هاشم و غلام محمد حنفیه معرفی کرده‌اند

[۵] کعبی بلخی، باب ذکر المعتزله من مقالات الاسلامیین، ج۱، ص۹۰، در عبدالجباربن احمد، فضل‌الاعتزال و طبقات‌المعتزله.

[۶] ابن‌مرتضی، کتاب‌ المنیه و الامل فی شرح‌ الملل و النحل، ص ۳۳.

وی احتمالاً تا پایان عمر برده نبوده است، زیرا بردگان امکان فعالیت اجتماعی در حد تأسیس مکتب کلامی نداشته‌اند.

[۷] غرابی، علی مصطفی، تاریخ الفرق‌ الاسلامیه، ج۱، ص۷۴ـ ۷۵، مصر ۱۹۴۸.

واصل، به احتمال بسیار، عرب نبوده است. احتمال ایرانی بودن وی نیز هر چند زیاد است، ‌دلیل قطعی برای آن وجود ندارد

[۸] همایی، جلال، غزالی‌نامه، ص ۵۷، تهران ۱۳۴۲ش.

[۹] مطهری، مرتضی، خدمات متقابل اسلام و ایران، ج۱، ص۱۳۴، قم چاپ دهم ۱۳۵۹ش.

۱.۱ – زندگی نامه واصل

واصل از تابعین بود. نخست در مدینه تربیت یافت و از صحابه و تابعین آن‌جا معارف اسلامی را آموخت، از جمله نزد فرزندان محمد حنفیه (ابوهاشم و حسن) درس خواند.

[۱۰] بلخی، ابوالقاسم، عبدالجبار، قاضی، جشمی، حاکم، فضل‌الاعتزال و طبقات‌ المعتزله، ج۱، ص۲۳۴، چاپ فؤاد سید، تونس چاپ دوم ۱۹۸۶.

ابوالقاسم کعبی

[۱۱] کعبی بلخی، باب ذکر المعتزله من مقالات الاسلامیین، ج۱، ص۹۰، در عبدالجباربن احمد، فضل‌الاعتزال و طبقات‌المعتزله.

و قاضی عبدالجبار همدانی نوشته‌اند که وی از خود محمد نیز علم آموخته است، اما این سخن با توجه به وفات محمد در سال، ۸۱ به نظر صحیح نمی‌آید.

[۱۲] علم‌الهدی، سیدمرتضی، امالی، ج۱، ص۱۱۴، چاپ محمد بدرالدین نعسانی حلبی، قم ۱۳۲۵/ ۱۹۰۷.

واصل از مدینه به بصره رفت و به مجلس درس حسن بصری پیوست.
گفته‌اند که وی چهار سال در آن‌جا خاموش نشست، اما بیرون مجلس، با پیروان فرقه‌های مختلف، از جمله خوارج، مناظره می‌کرد.

[۱۳] بلخی، ابوالقاسم، عبدالجبار، قاضی، جشمی، حاکم، فضل‌الاعتزال و طبقات‌ المعتزله، ج۱، ص۲۳۴ـ ۲۳۵، چاپ فؤاد سید، تونس چاپ دوم ۱۹۸۶.

وی در بصره با کسانی چون جهم‌بن صفوان (مؤسس فرقه جهمیه) و بشّاربن برد شاعر آشنا شد.
با خواهر عمروبن عبید معتزلی ازدواج کرد و در سال ۱۳۱، بدون فرزند، درگذشت

[۱۴] بلخی، ابوالقاسم، عبدالجبار، قاضی، جشمی، حاکم، فضل‌الاعتزال و طبقات‌ المعتزله، ج۱، ص۲۳۴، چاپ فؤاد سید، تونس چاپ دوم ۱۹۸۶.

[۱۵] ابن‌مرتضی، کتاب‌ المنیه و الامل فی شرح‌ الملل و النحل، ص ۳۴.

۱.۲ – خصوصیات واصل

واصل به زهد مشهور بود

[۱۶] کعبی بلخی، باب ذکر المعتزله من مقالات الاسلامیین، ج۱، ص۶۷، در عبدالجباربن احمد، فضل‌الاعتزال و طبقات‌المعتزله.

[۱۷] عسکری، ابوهلال، الاوائل، ج۲، ص۱۳۸، چاپ محمد المصری و ولید قصاب، دمشق ۱۹۷۵.

و قدرت سخنوری خاصی داشت.

[۱۸] بلخی، ابوالقاسم، عبدالجبار، قاضی، جشمی، حاکم، فضل‌الاعتزال و طبقات‌ المعتزله، ج۱، ص۲۳۵، چاپ فؤاد سید، تونس چاپ دوم ۱۹۸۶.

[۱۹] حنبلی، ابن‌عماد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۱، ص۱۳۶.

روزگار واصل دوره توجه به علوم مفید در عمل بود و وی، برخلاف بسیاری از معتزلیان بعدی، با فلسفه یونان آشنایی نداشت،

[۲۰] شهرستانی، عبدالکریم، الملل و النحل، ص ۴۶، چاپ محمد سید کیلانی، بیروت ۱۹۸۶.

اما اطلاعات بسیاری درباره ادیان و مذاهب عصر خود داشت، از جمله با آرای زندیقان، دهریه، سمنیه و مانویان آشنا بود.

[۲۱] عسکری، ابوهلال، الاوائل، ج۲، ص۱۳۵، چاپ محمد المصری و ولید قصاب، دمشق ۱۹۷۵.

[۲۲] بلخی، ابوالقاسم، عبدالجبار، قاضی، جشمی، حاکم، فضل‌ الاعتزال و طبقات‌ المعتزله، ج۱، ص۲۳۴، چاپ فؤاد سید، تونس چاپ دوم ۱۹۸۶.

از روایات برمی‌آید که واصل، به‌ ویژه در مواجهه و مقابله با عقاید ادیان و مذاهب دیگر، مورد توجه و مراجعه متکلمان زمانش بوده است.

[۲۳] ابن‌مرتضی، کتاب‌ المنیه والامل فی شرح‌ الملل و النحل، ص ۳۴.

[۲۴] ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج۲، ص۲۸۱، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، دارالاحیاء الکتب العربیه، چاپ دوم، ۱۳۸۵/ ۱۹۶۵.

۱.۳ – تبلیغات دینی واصل

واصل در نشر آرای خویش می‌کوشید و پیروانی داشت که آنان را، برای تبلیغ اسلام و مجادله با اصحاب ادیان و مذاهب دیگر، به اکناف دارالاسلام می‌فرستاد و احتمالاً نخستین کسی بوده که چنین کرده است.
گفته‌اند که فرستاده وی، عبدالله‌بن حارث، عده بسیاری را در مغرب به خود جلب کرد، تا حدی که اهل دارالبیضاء خود را واصلیه می‌نامیدند.

[۲۵] حمیری، نشوان، الحور العین، ج۱، ص۲۰۸، چاپ کمال مصطفی، تهران ۱۹۷۲.

مؤید این سخن متنی است که یکی از پیروان وی نوشته بوده است با عنوان الکتاب‌ المشرقیین من اصحاب ابی‌حذیفه الی اخوانهم بالمغرب.

[۲۶] ابن‌ندیم، محمد بن إسحاق، الفهرست، ج۱، ص۲۰۳.

از جانب واصل، قاسم‌بن سعدی (صعدی) به یمن و ایوب‌بن اوثر (اوتر، اوتن) از جانب وی به الجزیره رفت.
همچنین وی حفص‌بن سالم را برای مناظره با جهم‌بن صفوان به خراسان فرستاد.
حسن‌بن ذکوان، فرستاده او در کوفه، عده بسیاری را به اعتدال گروانید و عثمان‌بن ابوعثمان‌الطویل، استاد ابوالهذیل علّاف، از جانب وی به ارمنستان رفت

[۲۷] کعبی بلخی، باب ذکر المعتزله من مقالات الاسلامیین، ج۱، ص۶۷، در عبدالجباربن احمد، فضل‌الاعتزال و طبقات‌المعتزله.

[۲۸] بلخی، ابوالقاسم، عبدالجبار، قاضی، جشمی، حاکم، فضل‌الاعتزال و طبقات‌ المعتزله، ج۱، ص۲۵۱، چاپ فؤاد سید، تونس چاپ دوم ۱۹۸۶.

[۲۹] بلخی، ابوالقاسم، عبدالجبار، قاضی، جشمی، حاکم، فضل‌الاعتزال و طبقات‌ المعتزله، ج۱، ص۲۳۷، چاپ فؤاد سید، تونس چاپ دوم ۱۹۸۶.

[۳۰] حمیری، نشوان، الحور العین، ج۱، ص۲۰۸، چاپ کمال مصطفی، تهران ۱۹۷۲.

[۳۱] ابن‌مرتضی، کتاب‌ المنیه والامل فی شرح‌ الملل و النحل، ص۳۵.

نام بشربن سعید و ابوعثمان زعفرانی نیز در شمار شاگردان یا مصاحبان واصل ثبت شده

[۳۲] ملطی شافعی، محمد بن احمد، التنبیه و الرد علی اهل الاهواء و البدع، ج۱، ص۳۸، قاهره ۱۴۱۸/۱۹۹۷، چاپ کوثری.

و طبق بعضی روایات، زیدبن علی نیز از وی علم آموخته است.

[۳۳] شهرستانی، عبدالکریم، الملل و النحل، ج۱، ص۱۵۵، چاپ محمدسید کیلانی، بیروت ۱۴۰۶/ ۱۹۸۶.

شاگردان واصل در بصره به ترویج اعتزال پرداختند و به تعبیری، مکتب معتزله بصره را بنیان نهادند.

۱.۴ – آثار واصل

از آثار واصل، فقط خطبه‌ای در حمد و تنزیه حق و نبوت پیامبر اسلام، مشهوربه «خطبه‌التی اخرج منهاالراء»، باقی مانده است.
این خطبه در بسیاری از کتابهای ادبی نقل شده وعبدالسلام هارون آن را در ۱۳۷۰ در قاهره منتشر کرده است.

[۳۴] بلبع، عبدالحکیم، ادب‌ المعتزله، ج۱، ص۱۹۲، قاهره ۱۹۵۹.

[۳۵] بدوی، عبدالرحمن، مذاهب‌ الاسلامیین، ج۱، ص۸۳ـ ۸۴، بیروت، چاپ سوم ۱۹۸۳.

ابن‌ندیم در الفهرست

[۳۶] ابن‌ندیم، محمد بن إسحاق، الفهرست، ج۱، ص۲۰۹.

این رساله‌ها را نیز به نام واصل ثبت کرده است: کتاب اصناف المرجئه، کتاب‌التوبه، کتاب‌ المنزله بین‌ المنزلتین، کتاب معانی‌ القرآن، کتاب‌ الخطب فی‌ التوحید و العدل، کتاب‌ ماجری بینه و بین عمروبن عبید، کتاب‌ السبیل الی‌ معرفه الحق، کتاب فی‌ الدعوه، کتاب طبقات اهل‌ العلم و الجهل، و کتاب‌ الفتیا.
علاوه بر اینها، ابن‌مرتضی

[۳۷] یمانی، ابن‌مرتضی، کتاب‌ المنیه والامل فی شرح‌ الملل و النحل، ص ۳۷.

از کتابی با عنوان الألف مسأله فی الرد علی ‌المانویه، نوشته واصل، نام برده است.
در عقد الفرید

[۳۸] ابن‌عبد ربه، أحمد بن محمد، عقد الفرید، ج ۲، ص ۲۲۴ ۲۲۵، بیروت ۱۴۰۴.

نیز مکتوبی خطاب به عمروبن عبید، به واصل نسبت داده شده است.
همچنین شهرستانی

[۳۹] شهرستانی، عبدالکریم، الملل و النحل، ج۱، ص۴۷، چاپ محمدسید کیلانی، بیروت ۱۴۰۶/ ۱۹۸۶.

از رساله‌ای منسوب به حسن بصری نام برده که در پاسخ عبدالملک‌بن مروان در مسئله جبر و قدر نوشته شده و احتمال داده است که رساله در واقع از واصل باشد.

۱.۵ – مؤسس علم کلام

چون واصل مؤسس علم کلام است، می‌توان او را بنیان‌گذار کلام معتزلی‌ به‌طور عام دانست و تمام معتزله را پیروان وی به شمار آورد.
اما در منابع ملل و نحل، فقط عده‌ای از معتزله را واصلیه خوانده و عقاید خاصی را به ایشان نسبت داده‌اند.
مطابق نوشته شهرستانی،

[۴۰] شهرستانی، عبدالکریم، الملل و النحل، ج۱، ص۴۶ ۴۹، چاپ محمدسید کیلانی، بیروت ۱۴۰۶/ ۱۹۸۶.

اعتزال واصلیه مبتنی بر چهار قاعده بوده است: نفی صفات باری، قول به قدر، منزلت بین‌المنزلتین، و حکم درباره اختلاف سیاسی امیرالمؤمنین و محاربانش.

۲ – عقاید اصلی معتزله

نفی صفاتِ زائد بر ذات از عقاید اصلی معتزله است.
به زعم شهرستانی

[۴۱] شهرستانی، عبدالکریم، الملل و النحل، ج۱، ص۴۶، چاپ محمدسید کیلانی، بیروت ۱۴۰۶/ ۱۹۸۶.

واصل به نحو سطحی و فقط بر اساس اتفاق عقلا بر محال بودن وجود دو خدای قدیم، صفات علم و قدرت و اراده و حیات را نفی کرده است.
اما در حقیقت، برخ