پاورپوینت کامل نقش معنا در نقاشی و معماری اسلامی ۸۹ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نقش معنا در نقاشی و معماری اسلامی ۸۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نقش معنا در نقاشی و معماری اسلامی ۸۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل نقش معنا در نقاشی و معماری اسلامی ۸۹ اسلاید در PowerPoint :

۶۰

درآمد

هر چه دریافت های بصری مخاطب از تصویر قوی تر و بیشتر باشد لذت و درک او نیز متناسب با آن بالا می رود و در صورتی که نماد یا تصویری را مخاطب نتواند باز تولید معنایی کند، به اصطلاح این عدم ارتباط مانع درک تصویر شده و دریافت نسبت به معنای مورد نظر مولف ابتر خواهد بود، پس در پروسه تولید تصویر به شدت باید بازخوردهای مخاطب را سنجید. شیخ محمد عبده می گوید: «تصویر نوعی شعر است که دیده شود ولی بی صداست و شعر نوعی تصویر گویا ولی نامرئی است نقاشی ها و مجسمه ها حالات شخصی و جمعی مردم را در زمینه های مختلف نگه داشته اند».

قلم نه تنها افکار، اندیشه ها، احساسات و عواطف بشر را به صورت نوشته بلکه قصه ها و حرف هایی را که نوشتنی نیستند نیز بیان می کند، خطوط هندسی، نقش و نگارها و طرح و ترسیم ها ی شکل گرا که همواره بیانگر خیلی از حرف های انسان بوده اند و شاید بدون این صورت ها ،آن حرف ها قابل گفتن نبودند.

خط نه تنها توانایی خود را در نوشتن ویا زیبایی خود را در خوشنویسی به ثبت رساند، بلکه «شگفت ترین کیفیت خط، قدرت آنست برای نشان دادن حجم یا شکل مجسم ،این کیفیت را خط فقط در دست بزرگترین استادان حاصل می کند و تجلی آن بصورت انحرافات ظریف گوناگونی است که در خط مداوم یا مستمر صورت می گیرد، یعنی آنکه خط در لبه اشیاء، یک حالت عصبی و حساس پیدا می کند، چابک و غریزی می شود و بجای تداوم و استمرار، درست در نقطه ای که باید قطع می شود، …خط در حقیقت یک زبان بسیار اجمالی و انتزاعی برای بیان موضوع است، یک تلخیص تصویری است».

خط هر گاه که با رنگ ترکیب شود، با تکرارهای حساب شده به نوعی ایجاد توازن می کند که نقشی زیبا را ایجاد نماید، در اهمیت خط یک نکته کافی است که «آنچه صداقت را از رذیلت جدا می کند، آیا چیزی جز همین خط سخت و نیرومند راستی و یقین در عمل و نیت نیست؟ اگر از این خط صرف نظر کنیم، از خود زندگی صرف نظر می کنیم؟».

قضاوت مانقوش و آنچه که نقاشی خوانده می شود و هم تزئینات هندسی، نقش های اسلیمی و… را شامل می شود.

۱. بررسی اختلافات تصویر و نقاشی در اسلام و غرب

۱. ۱. اسلیمی ها جبران خلاء زیبایی

برخی معتقدند که چون در اسلام و سابقاً در برخی ادیان دیگر، شمایل و تصاویر حرام و ممنوع بوده است ،این حرمت یک خلأ در زیبایی بصری محیط ایجاد کرده که انسان هنرمند برای رفع این ملال به خلق تزئینات هندسی و … دست یازیده است اما چنین مطلبی حقیقت ندارد و «طرح اسلیمی جبران مافات تصاویر نیست، بلکه طرح های اسلیمی ضد تصاویر و درست به معنای نفی و انکار هنر تصویری است، این تزیین (اسلیمی) تبدیل سطح صاف به نسیجی از رنگ ها یا به امواجی از نورها و سایه ها، ما را مانع آن می شود که بر صورت خاصی که «منم می زند» آنگونه که یک تصویر«منم می زند»ثابت بمانیم، مرکز یک اسلیمی همه جا هست و هیچ جا نیست، به دنبال هر اثباتی سلب می آید و به دنبال هر سلبی، اثبات».

در مورد اینکه آیا طرح اسلیمی به طور کلی و مطلق ضد تصویر و به معنی نفی هنر تصویری می باشد یا خیر، نیاز به تدبر و تعمق دارد و این از بحث سخن ما خارج است .

نوعی از طرح اسلیمی که از ستاره های هندسی زیادی تشکیل یافته و شعاع این ستاره ها، در بی نهایت به هم متصل می شود و این طرح را نماد (وحدت در کثرت و کثرت در وحدت) باید دانست که از جمله مفاهیم تکراری است،و مکرر در هنرهای اسلامی بیان شده است، گویی هدف و غایت آن نیز همین است .

به حق و انصاف در این جا «فردیت» و «منیت» نابود شده و همه اجراء یک صدا وجود خالق یکتا را فریاد می زنند، در هیچ جای آن شهوت و یا خواستن مادی انسان دیده نمی شود همه جا در مقام بیان مکاشفه بر آمده است.

۲.۱. اختلاف اصلی نقاشی و تصویرغربی و اسلامی

تفاوت اصلی نقاشی اسلامی و نقاشی غربی که باید اشاره کرد این است که در غرب بخاطر ماهیت شمایل انگارانه هنر مسیحی، نقاشی یک نقش اساسی و محوری داشته و جالب اینکه با سیر حرکت این هنر تاثیر گذار در غرب به سمت خود انسان بوده است نه توحید «این هنر مبدل به آینه ای شده است که قبل از هر چیز دیگر عمق و ژرفای روح انسان غربی و نیز گرایش های نوینی را که در جامعه غربی در حال ظهور بوده اند، منعکس می سازد، مدت ها پیش از آن که پدیده ی رنسانس با نیروی کامل در صحنه ظاهر شود، شاهد ظهور رنسانس در گیوتو اخیر هستیم، اما هنر غربی مدرن در قالب نقاشی استثناء نیست، پیش از آنکه به قرن بیستم برسیم به کلا سیسم و امپرسیونیسم باز می گردد».

۳.۱. نقاشی غربی نقاشی پرسپکتیوی

هنر غربی حول محوری به نام بشر می چرخد و هیچگاه چشمانش را به افقی بالاتر باز نمی کند، در نقاشی گونه ای نقاشی پرسپکیتوی در عالم جسمانی و نفسانیت رواج پیدا کرده که فقط از منظر حسی می بیند و روایت می کند.

این نوع نقاشی که فقط به تقلید صرف و میمون وار از طبیعت و جهان مادی می پردازد. همه اشیاء را ۳ بعدی دیده و جز حجم، رنگ و سطح ظاهری اشیاء چیزی بر او جلوه گری نکرده و او را هرگز به کنه و عمق معنای موجودات راه نخواهد بود این شیوه نقاشی که در نقاشی های رنسانس، باروک و بطور کلی کلاسیک که نقاشی های پرسپکتیو خطی خوانده می شوند و به کمک شیوه های دیگری چون عمق نمایی، سایه روشن و برجسته نمایی و تدابیر دیگری در خدمت ایجاد فضا ی۳ بعدی قرار گرفته اند .

۱. ۴. رابطه نقاشی اسلامی وعالم معنا

البته جهان اسلام یک جهان متفاوت است که در آن اسم اعظم الله است که حقیقت جاوید است و همه اشیاء از تشعشعات لطف اویند ولی در جهان بینی اومانیستی که زادگاه این نوع نقاشی هاست باید جهان مادی به صورت سه بعدی نمایانده شود چرا که جز این در خیال و اندیشه هنرمند آن نیست و بطور خلاصه بگوییم که «جان کلام اینکه نقاشی در جهان اسلام گرچه به عالم معنی و مثال نزدیک می شود، اما هیچگاه هنر دینی تلقی نمی شود و نیز چنانکه اشاره کردیم تحول نقاشی به وجه نظر بشر نسبت به عالم و آدم و مبدا عالم و آدم بر می گردد و نحوه حضور او در برابر عالم صورت و معنی و طریق ابداع معنی در صورت را متعین می سازد و صرف حکم اخلاقی نمی تواند در حضور آدمی انقلابی حاصل کند، چنانکه حکم تحریم نقاشی چنین اثری نداشت.

البته برخلاف آنچه که برخی معتقدند یعنی تلقی نشدن نقاشی به عنوان هنر دینی مورد اختلاف نظر ماست .باید گفت هنر دینی را چگونه باید تعریف کرد و با چگونه تعریفی از آن می توان نقاشی را از حیطه هنر دینی خارج کرد؟ به هر حال نقاشی دینی را چه براساس موضوعات دینی تعریف کنیم ویا بیان مفهوم دینی و ایجاد احساس قدسی در مخاطب را شرط آن بدانیم درهر دو صورت لااقل نقاشی ایرانی در حوزه نقاشی دینی قرار می گیرد و شرح بیشتر موضوع را به مکان دیگر وا می نهیم.

۱. ۵. تصاویر ائمه در نقاشی ایرانی

«در بلاد فارس، ایرانیان در آثار هنری و نقاشی خود، پا را فراتر گذاشته و حتی عکس پیامبران و صحابه را هم کشیدند، سلاطین سلسله های ایلخانی و تیموری و اخیراً صفوی، اهمیت زیادی به این مساله می دادند و کتاب هایشان سرشار از نقاشی و تصویراست و سمرقند و هرات، مهد نویسندگان و نقاشان بود».

یکی از موضوعات نقاشی ایرانی شمایل ائمه، انبیاء و … بوده است که هنوز بین ایرانیان رواج دارد، و در مورد نقاشی هایی که پر است از مفاهیم دینی یا نقاشی هایی که متناسب با اشعار نظامی و …کشیده شده است، چه باید گفت؟

به راستی این سخن از مینورسکی که کارل جی نقل می کند زیباست «اسلام بسان آینه ای است که هر دسته از اقوام و نسلهای مختلف در آن آینه نگریسته و آرزوها و خواستهای ملی خود را منعکس می بینند و از اینروست که می بینیم این اثرات فوق العاده در خیلی از عوامل فرهنگی اقوام گوناگون از جمله زبان، صنایع مستظرف، ادب و … دانسته است».

چگونه ممکن است ایرانی نتواند هنر که نزد ایرانیان است و بس را با دین خود بیامیزد و به آن رنگ و بوی دینی ببخشد، اگر چه نقاشی ایرانی همچو سایر هنرهای ایرانی زمین شناخته نشده است و تقلید سبک های غربی که در دوره هایی رواج یافته بود سبب تغییر جهت نقاشی ایران به سمت نقاشی غربی گشته است.

ما عادت کرده ایم خود را در آینه غرب بشناسیم یعنی آنچه که آنها درباره ما می گویند را بشنویم و باور کنیم واین دلیل مهم مطلب فوق است.

«مدت های طولانی دنیای غرب قادر به درک ارزش نهادی فلسفه هنرهای اسلامی نبود، بلکه تنها موضوعی را که می توانست از هنر درک کند، راهی بود که خود به آن خو گرفته بود، تنها اثر هنر اسلامی که غرب قبل از همه مشتاقانه برای خرید آن کوشش می نمود فرش و بخصوص فرش های ایرانی بود و این از آن جهت بود که می توانستند در زندگی روزمره خود از آن استفاده مستقیم نمایند . بافندگی و فرش یکی از رشته های کوچک هنر اسلامی است و سابقه تحول این هنر را می توان از بدو پیدایش تمدن بشری جستجو نمود». حقیقت مطلب اینست که اگر هنر ایرانی با فرش تبادر ذهنی دارد به معنای ضعف ایران در هنرهای دیگر نمی باشد بلکه از کسانی که رد و قبول غرب را ملاک ارزش های خود می دانند.

۱. ۶. نمود بی بود در مقابل تاریکی وسکوت

برخلاف هنر مقدس غرب که برای بیان امر قدسی و احساس قدسی تاریکی وسکوت و تمرکز نور در یک نقطه را به کار می برد و در شمایل های مسیح و مریم و … این شیوه ها دیده می شود، یعنی در مقام بیان قدسی بودن موضوع برآمده است «هنر اسلامی حالت نمود بی بود را که تاکید بر فقر ذاتی است، با نقوش هندسی و رنگهای فیروزه ای و طلایی در نقاشی و معماری با بهره گیری از نور مظاهر خیالی تجلیات ازلی بیان می کند».

این قضاوت صحیح نیست و یا بگوییم که پرکردن سطوح با تزیینات به خاطر گریز از خلأ ایجاد نشده است بلکه این شیوه زیبا در جهت ذوب ماده و محو کردن آن برآمده و چنان هنرمندانه توجه را از ماده به تزئینات غنی جلب می کند که فرد مسلمان، تصاویر حیوانات و پرندگان را به شکل بهم پیوسته ای از تزئینات گیاهی و هندسی و حیوانی می پوشانده که ماده جسم را بمکد، … بکار بردن لعاب معدنی در سفال هم، این هدف یعنی ذوب کردن ماده ظروف را محقق می ساخته است، چرا که این از خاصیت آب طلاست که توجه بیننده را به شدت به طرف خود جذب می کند و…».

۱. ۷. فضای خالی و هاله نور

بر این اساس است که درفضای نقاشی اسلامی ،پرسپکتیو و سایه جایی ندارد، و البته استفاده از شیوه فضای خالی وهاله نور دور سر ائمه ،به قصد و غرض رجعت دادن تماشاگر به عالم قدسی است و این همان رهایی و بندگریزی از تعلقات مادی و نفسانی و غرق در دنیای اسرار قدسی شدن است، همان چیزی که عرفا آن را مقام فنا می نامند.

۱. ۸. غیاب فضای سه بعدی

هر چند که در نقاشی غربی طبیعت و زمین و اشیاء است که اصالت دارند و تقلید کردن صورت آنها هنر محسوب می شود ولی در نقاشی اسلامی «علائمی چون پرسپکتیو گریزی و غیاب فضا ی ۳ بعدی، دوری از ظواهر عالم محسوس ناشی از تصادف و یا به علت عدم مهارت نیست بلکه نشانی است از تجلی عالم راز و ملکوت در افق خیال هنرمند».

۱. ۹. فضای مادی غربی تاثیر آن

غرب اصولاً نمی تواند چنین تصوری از آنچه درباره اشیاء و موجودات و بیان امکان در اسلام گفته می شود داشته باشد،یعنی آنها را به گونه ای دوبعدی ببیند، چرا که از نظر آنها فضای غیره ای یعنی زمان و مکان غیر مادی وجود ندارد و تصور چنین فضایی در عالم توهمات ممکن است، فضای مورد قبول غربی یا فضای مستقیم فیزیک نیوتنی است ویا فضای منحنی که در فیزیک نسبیت از آن بحث می شود ودر هر دو صورت مفروض همان عالم زمان و مکان مادی است که واقعیت تلقی می شود، مکان آنها کوه و دریا، دره ها و زمان آن صبح و شب و … آن چیزی است که با ساعت و تقویم سنجیده می شود.

ولی از نظر یک مسلمان، زمان غیر مادی است که حقیقت است و جاودان و ازلی می باشد . این عالم جلوه ای از عالم حقیقی است و ما اصلاً متعلق به این دنیا و زمان و مکان آن نیستیم وبقا وجاودانگی متعلق به زمان دیگر ومکان دیگر است.

۱. ۱۰. مینیاتور ایرانی

هنرهای اسلامی مرتب این نکته را که زمان ومکان واقعی چیز دیگری است را گوشزد نموده اند، بخصوص در گونه خاصی از تصاویر ایرانی که براساس فضای دوبعدی شکل یافته اند، یک بعد این فضا که مرتبه ای از وجود را یادآوری می کند که اشیاء مادی متعلق به این مرتبه اند و بعد دوم آن که مرتبه ای از آگاهی و معرفت است و نکته جالب اینکه «حتی در مینیاتورهایی که فضا یکنواخت و متصل است، نمای فضای مینیاتور کاملاً با خصلت دو بعدی خود از فضای ۳ بعدی اطرافش متمایز شده است و بنابراین فضا خود نمودار عالمی دیگر است که با نوعی آگاهی غیر از آگاهی عادی بشری ارتباط دارد.» و البته علم مناظر قوانین خاص خود را دارد که در مینیاتور ایرانی «همان قوانین علم مناظر طبیعی است، که اصول و قواعد آن را اقلیدس و پس از او ریاضی دانان اسلامی مانند ابن میثم و کمال الدین فارسی تدوین کردند».

همین مینیاتورهای ایرانی ،دنیایی ازحکمت و دانش اند و تماشاگر خود را به معراج الهی می رسانند، او را از زمان ومکان مادی بیرون برده و از قفس خاک نجات داده و یادآور عالمی است که زمان و مکان روح افزای آن متفاوت با زمان های پر درد عالم خاک و مکان های تنگ وحشتناک این قفس خاکی اند.

چرا که دنیا زندان مومن است، ساعت ها و لحظه های هجران، دردی به دردها و مکان ها و مسافت ها، رنجی به رنج های او می افزایند و مینیاتور ایرانی براساس مفهوم فضای منفصل به زیبایی در یک سطح دو بعدی شمیم عالم کبریا را برای تن های رنجور به ارمغان آورد.

«مرغ باغ ملکوتم، نیم از عالم خاک آدم آورد درین دیر خراب آبادم»

این تفکر والای توحیدی را مقایسه کنید با نقاشی های اومانیستی که شهید آوینی در این باره می گوید «در نقاشی نوین، (که) چهره ای است عریان و بی نقاب از انسان نوین (مدرن) با همه پیچیدگی ها و حتی با همه جستجوهای فلسفی است که پر است از حیرت و وحشت و سرگردانی و