پاورپوینت کامل تصحیح اصلی ترین منبع حدیثی شیعه چگونه صورت پذیرفت؟ ۹۴ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تصحیح اصلی ترین منبع حدیثی شیعه چگونه صورت پذیرفت؟ ۹۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تصحیح اصلی ترین منبع حدیثی شیعه چگونه صورت پذیرفت؟ ۹۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل تصحیح اصلی ترین منبع حدیثی شیعه چگونه صورت پذیرفت؟ ۹۴ اسلاید در PowerPoint :

۷

در اوایل سال جاری کنگره بین المللی مرحوم کلینی با پیام رهبر معظم انقلاب و حضور حدیث پژوهان در آستان حضرت عبدالعظیم حسنی برگزار و هم زمان طی آیینی، از تصحیح »الکافی« که به همت محققان دارالحدیث انجام گرفته است، رونمایی شد. گذشته از تجلیل بزرگانی چون آیه اللّه استادی و دیگران درباره این اثر، مقام معظم رهبری در پیام خود درباره این تصحیح آوردند: »به نظر این جانب، چاپ عرضه شده به مناسبت این کنگره، به خاطر تصحیح فنی بسیار خوب، مراجعه دقیق به نسخه های اصلی، ذکر گسترده نسخه بدل ها، جداکردن اسانید از متن روایات و مزایای دیگر، اثر برجسته و ارزشمندی است که با سلیقه به کار رفته در آن، ان شاءاللّه یادگاری ماندگار خواهد بود.« مرکز خبر حوزه در گفت وگویی مبسوط با عوامل تدوین این اثر، حجج اسلام آقایان درایتی مدیر گروه احیا و تصحیح متون دارالحدیث، حسینی تحقیق و تصحیح اسناد، احمدی جلفایی تنزیل هوامش، فاضل بخشایشی ترجمه و جمع آوری شروح، طباطبایی تخریج و مشابه یابی و حمیداوی تصحیح و تقویم نص روایات، به بحث پیرامون شخصیت والای مرحوم کلینی و نحوه تصحیح »الکافی« پرداخته است. متن کامل این گفت وگو در ذیل می آید:

أنقش مرحوم کلینی را در احیای احادیث شیعه چگونه ارزیابی می کنید؟

حجه الاسلام درایتی: با بررسی منابع حدیثی شیعه و مقایسه کتب اربعه، به نقش ویژه مرحوم کلینی و کتاب شریف کافی پی می بریم؛ همان طور که می دانید، قبل از عصر مرحوم کلینی، چهارصد رساله حدیثی، معروف به اصول اربع مائه در اختیار محدثان و فقها با موضوعات پراکنده بوده است. بخش عمده ای از این اصول به جوامع اولیه حدیثی مانند جامع ابن ابی نصر بزنطی و کتاب های ابن ابی عمیر و حسین بن سعید راه یافت که بهره گیری از این جوامع، به صورتی منظم و سامان دهی شده، نخستین بار توسط مرحوم کلینی انجام پذیرفت.

أویژگی های کتاب کافی نسبت به سایر منابع حدیثی چیست؟

حجه الاسلام درایتی: اولین ویژگی این است که این مجموعه در نزدیک ترین زمان به عصر معصوم علیه السلام تالیف شده است، به طوری که طبق احتمال قوی ، زمان تولد مرحوم کلینی تقریباً با اواخر عمر شریف امام عسکری علیه السلام همراه بود و مرحوم کلینی بخش مهمی از عمر خود را در بغداد سپری کرده و آن جا، محل زندگی نواب خاص امام زمان عجل اللّه تعالی فرجه الشریف بوده است. ویژگی دوم، تنوع موضوع در کافی است؛ مجامع حدیثی، بیشتر گرایش فقهی دارند، ولی در کافی، غیر از موضوع فقه، ۸ عنوان کتاب را در اصول کافی آورده است که الزاماً موضوعات فقهی نیستند و در بخش روضه هم مجموعه متنوعی از موضوعات مختلف آمده است. ویژگی سوم این است که مرحوم کلینی سعی کرده سلسله سند را به صورت کامل بیاورد.

أدرباره صحت اسناد تمام احادیث کافی و آن جمله معروف »الکافی کافٍ لشیعتنا«، که منسوب به حضرت ولی عصر عجل اللّه تعالی فرجه الشریف است، توضیح بفرمایید.

آقای علیرضا حسینی: این تعبیردر منابع موثق ثابت نشده است و انتساب این عبارت به وجود مقدس حضرت حجت عجل اللّه تعالی فرجه الشریف، ثابت نیست.

أاز نظر سند اشکال دارد؟

آقای حسینی: اصلاً ثابت نیست؛ یعنی این را هیچ منبع موثقی از منابع قدیمی نقل نکرده است.

أدرباره صحت اسناد کافی بفرمایید.

آقای حسینی: همان گونه که می دانید، بحث مهم، اعتبار یا عدم اعتبار روایات کافی است، نه صحت اسانید آن، زیرا بر اساس مبنای متاخرین، که از زمان مرحوم علامه حلی نمود پیدا کرد، نمی توان بسیاری از روایات کافی را از نظر سند صحیح دانست، ولی این منافاتی با این ندارد که ما بر اساس نگاه پیشینیان، که مرحوم کلینی نیز از آنان است، روایات کافی را معتبر و صحیح به معنای به کار گرفته شده نزد ایشان بدانیم، هم چنان که برخی از صاحب نظران معاصر باور دارند، ما نیز بر این باوریم که با بازخوانی دقیق میراث رجالی شیعه که عمدتاً، بلکه همه از آن پیشینیان است و با مفهوم شناسی دقیق واژه ها و عبارات توثیق راویان، می توان اعتبار روایات کافی، مگر در محدوده بسیار کمی را ثابت کرد. ضمن این که تعابیر مرحوم کلینی در مقدمه کافی به خوبی به ماندگاری کافی از دیدگاه آن مرحوم دلالت می کند.

أبرخی الحاق روضه به کافی را ناصواب می دانند، نظر شما چیست؟

حجه الاسلام احمدی: این مطلب، منبع موثقی ندارد و حتی انتساب آن به افرادی که این مطلب به آن ها نسبت داده شده است، قطعی نیست؛ مثلاً گفته اند: اولین کسی که به این نظریه قائل شده، مرحوم ملاخلیل قزوینی است و به یک سری از آثار ایشان ارجاع داده اند، منتها طبق بررسی هایی که صورت گرفته، اصل این انتساب مشکل دارد، چون در بزنگاه هایی که انتظار می رود ملاخلیل در صورت قائل بودن به این نظریه به آن پرداخته باشد، نه تنها چیزی نفرموده اند، بلکه مباحثی را می آورد که این گونه برداشت می شود: ایشان اصلاً این اعتقاد را نداشته است. درباره افراد دیگر هم این انتساب به صورت قیل و مانند آن انجام گرفته و در آثار مکتوب هیچ کدام از بزرگان و محققان بنام نیامده است.

أدلایل قائلین به این مسئله چیست؟

حجه الاسلام احمدی: برخی گفته اند: یک سری روایات منکر که مبنای عقلی ندارد در روضه آمده است و یا این که می گویند؛ باب بندی و سبک آن با دیگر بخش های کافی تفاوت دارد که بنده در مقاله جداگانه ای ثابت کرده ام نحوه آوردن اسناد در روضه تقریباً متناسب و مشابه با کتاب های قبلی در کافی است. هم چنین دلایل و قرائن محکمی وجود دارد که نشان می دهد، روضه جزو کافی است.

أچه دلایلی؟

حجه الاسلام احمدی: مهم ترین دلیل، تصریح شیخ طوسی، مرحوم نجاشی و ابن شهرآشوب است. هم چنین طبق قرائن، مطالبی که در پایان کتاب روضه آمده، به احتمال قوی از خود مرحوم کلینی است و نیز بر اساس برخی قرائن سندی، سندهای این کتاب تشابه زیادی به اقسام سابق آن دارد.

أراجع به نسخه های خطی موجود و کهن ترین نسخه کافی توضیح دهید.

حجه الاسلام درایتی: تاکنون یک هزار و ۶۰۷ نسخه خطی از کافی شناسایی شده است که عمده این نسخه ها، یعنی بیش از هزار نسخه مربوط به قرون دهم و یازدهم، یعنی عصر صفوی است و این نشان دهنده این است که در آن زمان، علمایی بوده اند که به تکثیر نسخه های کافی اهتمام داشتند و علامه مجلسی از مهم ترین ایشان است. کهن ترین نسخه هم مربوط به اواسط قرن هفتم هجری قمری، یعنی سال ۶۵۲ می باشد.

أچرا از زمان مرحوم کلینی تا سال ۶۵۲، هیچ نسخه ای موجود نیست؟

حجه الاسلام درایتی: به طور طبیعی نسخه های قدیمی تر، بیشتر در معرض تلف شدن هستند و این مسئله اختصاص به شیعه ندارد و بعضاً کهن ترین نسخه های برخی آثار قرن های ۲ و ۳ اهل سنت، مربوط به قرن ۸ و بعد از آن است.

أعلت اهتمام علما برای استنساخ کافی چه بوده است؟

آقای حسینی: یکی از ویژگی های کافی، برخورداری کامل از حوزه حدیثی قم است. ما سه حوزه حدیثی در گذر تاریخ حدیث شیعه داشته ایم که به ترتیب شامل کوفه، بغداد و قم می شود. میراث حدیثی شیعه که به قم آمد، تقریباً تمام میراث حدیثی دو حوزه پیش را تا اواسط قرن سوم در خودش جای داد و در قم، به لحاظ وجود مشایخ سخت گیر، مانند »احمد بن محمد بن عیسی«، این میراث به شکل جدی پالایش شد و مرحوم کلینی این میراث پالایش شده را گزینش کرد؛ لذا این مجموعه، حاصل تمام تلاش های حدیثی شیعه در دو حوزه قبلی بوده و بعد، این مجموعه توسط خود مرحوم کلینی و شاگردان ایشان به بغداد رفت و در آن جا به شدت مورد استقبال قرار گرفت، که این مسئله موجب شد مجموعه کافی متمایز شود و علما برای استنساخ آن تلاش کنند؛ ضمن این که دسته بندی و تبویب بی نظیر این کتاب را نیز نباید از یاد برد.

أبسیار خوب! وارد موضوع تصحیح »الکافی« شویم. بفرمایید که این کار از چه سالی و با چه هدفی شروع شد؟

حجه الاسلام درایتی: اولین چاپ کافی از سنگی به سبک جدید، توسط مرحوم غفاری انجام گرفت و حقیقت این است که ایشان با این کار خود در آن زمان خدمت بزرگی به حدیث شیعه کردند و من معتقدم کار ایشان جلوتر از عصر خودش بود، چون علاوه بر تغییر نوع چاپ، کار محتوایی انجام داده بود و حتی در ویرایش، گام های مثبتی برداشت، اما با ورود ابزار جدید بین حدیث پژوهان و محققان، توقعات آن ها از کافی بالا رفت و از سوی دیگر، حرفه تحقیق و تصحیح کتاب، گسترش پیدا کرد؛ لذا بسیاری به این نتیجه رسیدند که کافی به عنوان یکی از معتبرترین منابع حدیثی شیعه، نیازمند تحقیق جدید است. هم چنین در ۵۵ سال اخیر، هیچ کار جدی درباره کافی انجام نگرفته بود و فقط برخی با هدف تجاری، شکل کار و نوع چاپ آن را تغییر داده بودند.

أمهم ترین کاستی های تحقیق قبلی چه بود؟

حجه الاسلام درایتی: به موضوع اسناد رسیدگی نشده بود و جنبه استناد در آن، مقداری ضعیف بود، به طوری که بدون اشاره عمده به سایر اختلاف ها، تنها یک نسخه، انتخاب شده و در متن آمده بود.

أچه شد که این کار در دارالحدیث انجام گرفت؟

حجه الاسلام درایتی: این طرح در ابتدا به دو مجموعه حوزوی دیگر عرضه شد، اما نپذیرفتند که پس از آن به مرکز تحقیقات دارالحدیث ارائه شد و به تصویب رسید.

أچه سالی؟

حجه الاسلام درایتی: در سال ۱۳۷۹ به تصویب رسید و در سال ۱۳۸۰ نسخه شناسی و اولویت بندی و کارهای مقدماتی انجام گرفت و سپس قسمتی از پژوهش ها را به عنوان نمونه کار به حدود ۳۰ نفر از علمای حوزه و کسانی که در امر تصحیح خبرویت داشتند و حتی خود مرحوم غفاری، که آن زمان در قید حیات بودند، نشان دادیم و از تمام مراکز حوزوی، که کار تصحیح انجام می دادند، نظرخواهی کردیم و کارها در چند گروه تخصصی و در عرض هم آغاز شد.

أکارهای مقدماتی در تصحیح کافی چه بود؟

حجه الاسلام درایتی: از بین یک هزار و۶۰۰ نسخه، ۹۰ نسخه را به عنوان نسخه برتر گزینش کردیم و در نهایت، ۷۳ نسخه در اختیار ما قرار گرفت و کار مقابله توسط فضلای حوزه انجام شد که این کار به دلیل خوانا نبودن نسخه های خطی و ضرورت توجه به حواشی و رموزی که در آن آمده، از مشقت خاصی برخوردار بود.

أدرباره بخش مقابله بیشتر توضیح دهید.

آقای فاضل بخشایشی: کار مقابله در دو مرحله انجام گرفت؛ یکی مراحل اولیه، که متن کافی مطبوع را با نسخه های موجود بر اساس اولویت مقابله می کردیم و این، شاکله کار بود؛ مرحله دوم، مقابله با شروح بود و ما در این مقابله ها بخش اسناد را هم مقابله و گزارش آن را به آقای حسینی ارائه می کردیم. به نظر من، امر مقابله در کار تصحیح، از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چون نقش به سزایی در فهم حدیث دارد.

أبه جز گروه مقابله، چه گروه هایی فعالیت داشتند؟

حجه الاسلام درایتی: یک گروه متکفل تصحیح متن کافی شد و آقای حسینی، ارزیابی اسناد و تصحیح آن را بر عهده گرفت. هم چنین کار مصدریابی یا مشابه یابی در گروه دیگری آغاز شد و با یک تاخیر چندماهه، کار تنظیم پانوشت ها نیز انجام گرفت و هم زمان کار ویرایش و اعراب گذاری خود کافی نیز صورت پذیرفت.

أآیا برای انجام این امور به معیار خاصی توجه داشتید؟

حجه الاسلام درایتی: ما کار را به طور سلیقه ای به انجام نرساندیم، بلکه کار در هر مرحله ای دارای آیین نامه دقیق شد و در تمام بخش ها بر اساس آیین نامه انجام گرفت.

أدرباره تصحیح متن توضیح بفرمایید.

حجه الاسلام حمیداوی: معمولاً در تصحیح ها به یک نسخه مرجع و اصلی مراجعه می شود، اما در جریان تصحیح کافی، چنین نسخه ای یا نسخه منتخب وجود نداشت. از همین رو، تعدادی از نسخه ها را برای مقابله انتخاب کردیم و در این بین، آن چه بیشتر از همه با قواعد عربی و اصول نگارش حدیث سازگارتر بود، انتخاب می شد و این انتخاب، بعد از تایید آن توسط تعداد دیگری از نسخه ها انجام می گرفت.

أبه چند نسخه مراجعه داشتید؟

حجه الاسلام حمیداوی: هیچ قسمتی از کافی نیست، مگر این که با ۷ تا ۱۲ نسخه به طور کامل مقابله شده است؛ علاوه بر این، در موارد خاص به بخشی از نسخه ها نیز مراجعه داشتیم که تعداد آن بعضاً به ۱۸ نسخه می رسد.

أدر چه مواردی این کار انجام می شد؟

حجه الاسلام حمیداوی: برای مثال، در مقابله با نسخه ها به برخی تفاوت ها برخوردیم که ترجیحی برای هیچ کدام از آن ها نمی یافتیم. در این حالت به دیگر نسخه هایی که مقابله نشده بود مراجعه می کردیم؛ از همین رو، جدولی در کتاب آمده است که بیان گر نسخه های مقابله شده و مراجعه شده می باشد.

آقای حسینی: حتی در بخش اسناد تا ۲۷ نسخه هم داریم که مراجعه شده است.

أاصول و معیارهای شما در تصحیح متن چه بود؟

حجه الاسلام حمیداوی: اصل مهم، امانت داری بوده است و ما هیچ مطلبی را از خودمان نیاورده و در حواشی به نسخه ها اشاره شده است. اصل دیگر، تلفیق نسخه ها بوده است، به طوری که بعد از مقابله ها، بررسی کرده ایم که کدام یک با سیاق حدیث و قواعد عربی و ادبی سازگارتر است و با سایر مصادر حدیثی موافق تر است و الزام به نسخه خاصی نداشته ایم.

أاین سازگاری را از کجا تشخیص داده اید؟

حجه الاسلام درایتی: سه ملاک را در عرض هم مدنظر قرار داده ایم؛ اولین معیار، که مهم ترین نیز می باشد، جایگاه نسخه بدل است؛ به این معنا که ببینیم این نسخه بدل از نظر قواعد عربی و فقه الحدیثی، راجح است یا مرجوح. ملاک دوم این بوده است که تعداد نسخه های مؤید این نسخه بدل را مد نظر قرار داده ایم. ملاک سوم این بوده است که دیدیم این نسخه، بدل از چه نسخه ای گزارش شده است. درست است که همه نسخه های ما مهم است، ولی خود آن ها هم درجه بندی دارند. یکی دیگر از اصول کار در امر تصحیح این بود که نسخه بدل های مرجوح را در صورت احراز احتمال صحت، در پانوشت ها آورده ایم.

أتحقیق و تصحیح اسناد با چه هدفی انجام گرفته است؟

آقای حسینی: هدف کلی ما در تحقیق و تصحیح اسناد، هدف فراگیری است که در کل کافی بوده است و آن، تدوین متنی است که وقتی خواننده آن را می بیند با ضریب اطمینان بالایی احساس کند، این متن مرحوم کلینی یا نزدیک به متن ایشان است، که این هدف هم در اسناد بوده هم در متن؛ اما در بخش اسناد به لحاظ اهمیت و نیز آسیب پذیری آن، سعی شده اهتمام بیشتری صورت بگیرد.

أدرباره اهمیت اسناد و ضرورت بررسی آن توضیح دهید.

آقای حسینی: در نگاه عموم شیعیان بخصوص محققان بعد از مرحوم علامه حلی، سند، گذرگاه رسیدن به متن است؛ یعنی تا احراز اعتبار سند صورت نگیرد، متن در هر درجه استحکام هم که باشد از نگاه این گروه دارای اعتبار نخواهد بود.

أزمینه های آسیب پذیری اسناد به طور عام و در کافی به طور خاص چیست و اقدامات شما در این زمینه چه بوده است؟

آقای حسینی: یکی به عامل نشر و انتش