پاورپوینت کامل شهید مطهری متفکری که بین اصالت و نوآوری جمع کرد (۱) ۸۴ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل شهید مطهری متفکری که بین اصالت و نوآوری جمع کرد (۱) ۸۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل شهید مطهری متفکری که بین اصالت و نوآوری جمع کرد (۱) ۸۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل شهید مطهری متفکری که بین اصالت و نوآوری جمع کرد (۱) ۸۴ اسلاید در PowerPoint :

۶

زندگی و آثار

آیه اللّه شهید مرتضی مطهری (۱۳۵۸- ۱۲۹۸) پس از اتمام دروس مقدماتی در ۱۳۱۶ وارد حوزه علمیه قم گردید و مدارج تحصیلی را در رشته های مختلف علوم دینی با موفقیت طی کرد. او از محضر آیات عظام حجت کوه کمری، سید صدرالدین صدر، سید احمد خوانساری، سید محمد داماد و سید حسین بروجردی فقه و اصول را تا عالی ترین مراحل اجتهاد تحصیل نمود و از محضر امام خمینی و علامه طباطبائی دروس حکمت و عرفان را فراگرفت.

مطهری در سال ۱۳۳۱ به تهران رفت و در سه عرصه حوزه، دانشگاه و جامعه فعالیتش را بر محور تعلیم و تعلم آغاز کرد. او علایق و انگیزه های سیاسی و اجتماعی نیز داشت، از این رو فعالیت های سیاسی در مبارزه با رژیم سلطنتی نیز جزئی از زندگی او بود. با وقوع حوادث پانزده خرداد ۱۳۴۲مبارزات انقلابی مطهری که از شاگردان نزدیک امام خمینی بود تشدید شد که تا زمان شهادت او در یازده اردیبشهت ۱۳۵۸ادامه داشت.

تدریس فلسفه اسلامی در حوزه و دانشگاه و نگارش آثار فلسفی از علایق و اشتغالات دائمی وی بود. شرح وی بر کتاب اصول فلسفه علامه طباطبائی که از نخستین آثار دوره جوانی مطهری است آن را به پرخواننده ترین کتاب فلسفی معاصر ایران تبدیل کرد. او در طی عمرش کتب و مقالات بسیاری در مسایل مختلف فلسفی تألیف کرد. کتاب های فلسفی بسیاری نیز پس از شهادت او با استفاده از درس های ضبط شده او منتشر گردید، مانند شرح های وی بر الهیات شفای ابن سینا، اسفار اربعه ملاصدرا و دو شرح مختصر و مبسوط منظومه ملاهادی سبزواری.

از مطهری آثار کلامی بسیاری نیز برجای مانده است که با مشرب فلسفی نگاشته شده اند، مانند کتاب عدل الهی، و مجموعه هفت جلدی مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی. از دیگر آثار او تصحیح تحقیقی کتاب التحصیل بهمنیار است. از وی آثاری نیز در حوزه های مختلفی چون تفسیر قرآن، فقه، عرفان، تاریخ، سیاست و تعلیم تربیت برجای مانده است.

سیره علمی و فلسفی

مطهری هم در تدریس متون سنتی فلسفه اسلامی چیره دست بود، هم در تألیف آثار، هم در نوآوری و هم در فهم و تحلیل و نقادی فلسفه های دیگر. مطهری یک نقطه عطف در تفکر و ادبیات فلسفی در ایران است. پیش از او آثار فلسفی بسیار تخصصی بوده و در محدوده اقلیت بسیار کوچکی مورد توجه واقع می شد. البته شرایط زمانی دوره مطهری با پیشینیان متفاوت بوده و در زمان او زمینه ها و امکانات توجه عمومی به فلسفه بسیار مساعدتر بود. اما تأثیر شیوه او در طرح مباحث فلسفی در این باب ممتاز است.

یکی از ویژگی های شهید مطهری تنوع و گستردگی موضوعاتی است که او درباره آن ها اندیشیده است. این تنوع هم در موضوعات فلسفی و هم در موضوعات غیر فلسفی چشمگیر است. هر موضوعی را که او احساس می کرد بحث درباره آن به نفع دین است مورد توجه و پژوهش قرار می داد. هستی شناسی، معرفت شناسی، دین شناسی، انسان شناسی، روان شناسی، اخلاق، فقه، حقوق، تاریخ، اقتصاد، اجتماع و انقلاب برخی از موضوعاتی هستند که مطهری درباره آن ها قلم زده و سخن رانده است.

یکی از ویژگی های مطهری در نگارش فلسفه، فارسی نگاری است. گرچه در میان آثار پیشینیان نیز به آثار فارسی برمی خوریم، اما زبان علمی حاکم در حوزه های علمیه اسلامی و از جمله ایران زبان عربی بوده است و سنت غالب در فلسفه نگاری نیز به همین زبان بوده است. مهم ترین آثار فلسفی اسلامی از آغاز تا به امروز به زبان عربی بوده است، با این که اکثر پدیدآورندگان این آثار فارسی زبان بوده اند. و چون آشنایان با زبان عربی در ایران محدود بوده اند طبیعتا جز عده اندکی به این آثار روی نمی آوردند. در همه جا فلسفه به دشواری و پیچیدگی معروف است. حتی فلاسفه ای که در طول تاریخ در ایران آثارشان را به زبان فارسی نوشته اند از دشواری فهم آن ها چندان نکاسته اند. یکی از ویژگی های مطهری در تبیین مباحث فلسفی وضوح بیان او است. قریحه ذاتی و تجربه تدریس و القای مباحث فلسفی در محیط های مختلف حوزوی و دانشگاهی و عمومی به او توانائی فوق العاده ای در بیان واضح مباحث دشوار فلسفی داده بود. او حتی گاهی در منابری که برای مردم عادی کوچه و بازار سخن می راند مباحث عمیق فلسفی را به صورت قابل فهمی طرح می نمود بدون این که از دقت و اتقان مطلب بکاهد.

از خدمات او به تفکر اسلامی طرح مباحث نو و کوشش برای یافتن پاسخ های اسلامی به آن است. مباحثی هم چون فلسفه اخلاق، فلسفه تاریخ و انسان شناسی به شکلی که امروزه مطرح است و مطهری مطرح می کند در فلسفه اسلامی بی سابقه است. او چون اسلام را با مقتضیات زمان هم آهنگ می داند و خود این بحث را به نحو عمیقی طرح کرده است، به این سنخ مباحث کشیده می شود و می کوشد روایتی اسلامی از این مباحث جدید را ارائه دهد. او این شیوه را در مباحث دینی غیر فلسفی نیز بکار می گیرد.

طرح تطبیقی مباحث فلسفی از دیگر ویژگی های فلسفه ورزی مطهری است. او به جهت آشنائی با برخی از فلسفه های غربی از کسانی است که نخستین قدم ها را در طرح تطبیقی مباحث فلسفی برداشته است. مطهری به نحو مبسوطی ابعاد مختلف مکتب مارکسیسم از ماتریالیسم دیالیکتیک و ماتریالسم تاریخی تا اقتصاد و سیاست مارکسی را تجزیه و تحلیل و نقادی کرده و مسایل مختلف آن را با دیدگاه های اسلامی مقایسه کرده است. در شرح اصول فلسفه به ویژه در مباحث مربوط به معرفت آراء برخی فلاسفه غربی و مکتب های عقلی و تجربی غرب را متعرض شده است. همچنین در دروسی که برای برخی اساتید و مترجمان فلسفه غرب القاء نمود و تحت عنوان شرح مبسوط منظومه پس از شهادت وی انتشار یافت، مطهری به بررسی آراء برخی از فلاسفه غربی هم چون هیوم، کانت و هگل پرداخته است. او در آثار مختلفش اندیشه های فلاسفه غربی از یونان باستان تا فیلسوفان معاصر را مورد بحث و نقد قرار داده است.

از دیگر شاخصه های تفکر فلسفی مطهری توجه به تاریخ فلسفه در مباحث فلسفی است. او هرچند فرصت نیافت یک دوره تاریخ فلسفه اسلامی تدوین کند، اما شاید او نخستین فیلسوف اسلامی است که به اهمیت تاریخ فلسفه توجه داشته و گام هایی نیز در این راه برداشته است. از جمله او طرحی نو از تاریخ نگاری فلسفه اسلامی را در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران ارائه داد.(۲) شرح و تفسیر فلسفه صدرائی، نقد مارکسیسم و برخی از دیگر فلسفه های جدید غرب، طرح جدیدی از بحث شناخت، فطرت، فلسفه تاریخ، و طرح الهیات یا کلام جدید با نگاهی نو برخی از خدمات شهید مطهری به تفکر معاصر اسلامی است.

در شرح اندیشه های شهید مطهری کتب، مقالات و پایان نامه های بسیاری نوشته شده است، اما هنوز تحلیل جامعی از کل ساختمان تفکر فلسفی او صورت نگرفته است. بی شک مطهری تأثیرگزارترین متفکر در حوزه تفکر و پژوهش دینی در ایران معاصر است و به جرأت می توان گفت که کمتر تحقیق و تأملی در حوزه دین می توان یافت که رد پایی از تفکر، روش و ادبیات مطهری را در آن نتوان مشاهده کرد. و این سخنی است که درباب هیچ فرد دیگری نمی توان صادق دانست.

او با این که فیلسوفی صدرائی بود، اما استقلال رأی داشت و نقد اندیشه ها پیشه او بود. او حتی برخی از آراء استاد بسیار محبوب و مورد احترامش علامه طباطبائی را نیز مورد نقادی قرار می داد. مثلا او در بحث اعتباریات رأی علامه را نقد و نظری متفاوت با نظر علامه اتخاذ می کند. مطهری کلام سنتی را قادر به تبیین و دفاع از باورهای دینی نمی داند. ولی فلسفه الهی اسلام را در این زمینه بسی تواناتر می داند. امتیاز متکلمانی مثل نصیرالدین طوسی را در تفکر فلسفی آن ها می داند. او می کوشد کلامی عقلانی با استفاده از میراث اسلامی و معارف امروزی تأسیس کند. مطهری هرچه دین را عقلانی تر می یابد اعتقادش راسخ تر می شود. از پرسش و شبهه و حتی شک نمی هراسید بلکه آن را مقدمه یقین می دید. شک را موقف مناسبی نمی دید اما معبر مناسبی برای وصول به یقین می دانست.(۳) اهتمام او به عقلانیت و روش عقلانی در فهم و تفسیر معارف دینی و دفاع از آن در برابر هجوم اندیشه مادی او را به سوی تفکر فلسفی سوق می داد. از نظر او اساسا ضعف عقلانیت از علل عمده در گرایش به مادی گری است.(۴) او به ظرفیت اسلام و پیروزی آن در میدان بحث عقلانی سخت ایمان داشت.

مطهری برخلاف برخی از فیلسوفان سنتی، که فلسفه را محبوس در متون سنتی آن می بینند، فلسفه را در خدمت حل مسایل فکری مستحدثه بکار می گیرد و از روش فلسفی به عنوان روشی برای حل مسایل فکری در عرصه های مختلف بهره می گیرد. او هم به خود فلسفه اسلامی فی نفسه توجه عمیق دارد و هم از آن برای تبیین و دفاع از باورهای خود و نقد اندیشه های مخالف استفاده می کند.

با همه امتیازاتی که در تفکر و فلسفه ورزی مطهری هست، اما از نظر اصول تفکر فلسفی مطهری مانند دیگر فلاسفه اسلامی معاصر می اندیشد و اختلاف بنیادی با آنان ندارد. برخی از این اصول تفکر عبارتند از واقعیت گرائی، اعتبار منطق ارسطوئی – سینوی، خدامحوری، قول به امکان معرفت، نفی نسبیت معرفت، نفی ماده گرائی و حس گرائی و اعتقاد به اعتبار روش های مختلف معرفت (حسی، تجربی، عقلی، شهودی و عرفانی.) او نیز فیلسوفی صدرائی است و به تبع ملاصدرا قائل به اصالت وجود، تشکیک وجود، حرکت جوهری، تجرد و بقاء نفس است؛ هرچند در بسیاری از مسایل تقریر ویژه خود را دارد و در برخی مسایل فرعی نیز دارای آراء خاصی است.

فلسفه اسلامی، ریشه ها و منابع آن

مطهری اذعان دارد که فلسفه اسلامی دنباله فلسفه یونانی است که در قرون دوم و سوم هجری توسط برخی از مسیحیان و مسلمانان به عربی ترجمه شد. بنابراین می توان گفت مسلمین دوازده قرن است که «حیات فلسفی» دارند. اما «حیات عقلی» مسلمانان همراه با ظهور اسلام است و چهارده قرن سابقه دارد.(۵) قبل از ترجمه آثار فلسفی یونانی و اسکندرانی مسلمانان به توصیه قرآن و پیشوایان دین درباب مسایل بنیادین هستی به تفکر می پرداختند. آن ها با تکیه بر این میراث عقلانی توانستند فلسفه را به نحو کمی و کیفی متحول سازند. مسلمانان فقط به بازگوئی فلسفه یونانی بسنده نکردند، بلکه بسیاری از مباحث فلسفه یونانی را تعمیق بخشیدند، تقریری نو از مسایل کهن ارائه دادند، ادله جدیدی بر دعاوی فلسفی اقامه کردند و نتایج تازه ای گرفتند.(۶) علاوه بر این، آن ها مسایل جدیدی را طرح کردند که در فلسفه های پیشین مطرح نبود. مطهری در یکجا می گوید که مسایل فلسفه یونان حدود دویست مسئله بود، اما مسلمانان آن را به هفتصد مسئله رساندند.(۷) از نظر مطهری فلاسفه مسلمان از تعالیم اسلامی به ویژه قرآن و روایات برای تصحیح و تکمیل فلسفه سود جستند. اقبال مسلمانان به تفکر و مطالعه موجب ظهور مشرب های مختلف فکری در جهان اسلام شد، مانند علم کلام، تصوف، فلسفه مشائی، اشراقی و حکمت متعالیه. یکی از عوامل رشد و توسعه فلسفه اسلامی پرسشهایی بود که متکلمان اسلامی در فهم و تبیین عقاید اسلامی طرح کردند. از این رو بسیاری از مسایل جدید در فلسفه اسلامی ریشه در مباحثات متکلمان دارد. مطهری در همه مشرب های فکری اسلامی قدمی راسخ دارد، اما بیش از همه دلبسته حکمت متعالیه است. از نظر او حکمت متعالیه دربردارنده همه روش های اصلی در تحصیل معرفت است و اوج کمال فلسفه است.(۸)

مطهری در جای دیگر نه علم کلام، بلکه معارف اسلامی را یکی از چهار نهر سیراب کننده فلسفه ملاصدرا می داند.(۹) از نظر وی، ملاصدرا راه های عقل و وحی و مکاشفه را به هم متصل کرد. ملاصدرا بیش از این که آراء متکلمان را برگیرد به نقد آن ها پرداخته است. مطهری با این نظر مخالف است که فلسفه اسلامی بتدریج به سمت کلام گرایید. از نظر او باید گفت که کلام بتدریج تسلیم فلسفه و در نهایت در آن هضم شد. فلسفه اسلامی حتی یک قدم به سمت کلام نرفت. تأثیر کلام بر فلسفه از جهت تشکیکاتی است که متکلمان طرح کردند و در پی آن فلاسفه به چاره جویی و یافتن راه حل پرداختند،(۱۰) نه این که فلاسفه آراء متکلمان یا روش آن ها را پذیرفته باشند. فلسفه ملاصدرا صرفا تلفیق اندیشه های گذشته نیست، بلکه نظام فلسفی اصیل و بدیعی است که از منابع مختلف پیشینیان به عنوان ماده خام برای صورتی جدید از فلسفه بهره برده است. برخی از پیروان حکمت مشاء مانند ابوالحسن جلوه و شاگردش ضیاء الدین دری با ارائه منابع فلسفه ملاصدرا کوشیده اند ملاصدرا را متهم به اخذ و نقل اقوال دیگران و فاقد اصالت و ابتکار در فلسفه نشان دهند. از نظر مطهری این ادعا خطاست. ملاصدرا مانند بسیاری دیگر از مؤلفان در مقام تألیف کتب فلسفی که حاوی مسایل فلسفه است اقوال و عبارات دیگران را نیز نقل می کند، اما هیچ گاه نظریات فلسفی دیگران را به خود نسبت نمی دهد. او حتی برخی از ابتکارات خود را به پیشینیان نسبت می دهد تا بهتر مورد قبول واقع گردد. ارکان فلسفه او اصول ابتکاری خود اوست. مطهری بیست و دو مسئله اصلی از حکمت متعالیه را که ملاصدرا در آن ها به نوآوری پرداخته است بر می شمارد و درباره برخی توضیحاتی را ذکر می کند.(۱۱)

مطهری و فلسفه غرب

مبسوط ترین مباحث فلسفی شهید مطهری در باره فلسفه غرب راجع به فلسفه مارکسیسم