پاورپوینت کامل توسل از منظر آیات و روایات (بخش نخست) ۷۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل توسل از منظر آیات و روایات (بخش نخست) ۷۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل توسل از منظر آیات و روایات (بخش نخست) ۷۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل توسل از منظر آیات و روایات (بخش نخست) ۷۵ اسلاید در PowerPoint :

۵

«توسل» ازجمله مباحث اعتقادی است که در طول تاریخ، در ادیان مختلف به انحاء گوناگون وجود داشته و محل بحث بوده است. در قرون اخیر برخی کوشیده اند با طرح شبهاتی در باب این مسئله مهم اعتقادی، آن را زیر سؤال ببرند. در پی درخواست افق حوزه از محضر حضرت آیه اللّه سبحانی جهت پاسخ گویی به شبهات، معظم له طی بحث مبسوطی به تبیین «توسل از دیدگاه قرآن و روایات اسلامی» پرداخته اند که متن کامل آن، به دلیل طولانی بودن، طی دو شماره تقدیم حوزویان ارجمند می گردد.

«توسل» از مادّه «وسل» به معنای «تقرّب جستن» به شخص است، و «وسیله»، چیزی یا کاری است که انسان با آن به دیگری تقرّب می جوید؛ لسان العرب، ج۱۱، ص ۲۲۵، مادّه وسل، و در حدیث آمده است: «اللهم أعط مُحمَّداً الوسیلهَ والشرف الفضیلهَ…»(۱)، و مقصود از آن، مقام شفاعت است که در روز رستاخیز به پیامبر داده می شود. و گاهی گفته می شود: مقصود قرب الی اللَّه است(۲)؛ ماده «وسل» و قرآن به مؤمنان امر می کند که در جست وجوی وسیله به سوی خدا باشند: یا أیُّها الّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّه وَابْتَغُوا الیهِ الوَسِیلَه وَجاهدُوا فِی سَبیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُون(۳)؛ ای مؤمنان از مخالفت فرمان خدا بپرهیزید و برای تقرب به او وسیله ای بجویید، و در راه خدا جهاد کنید، باشد که رستگار شوید.

این آیه به روشنی می رساند که تقرّب انسان به خدا در گرو وسیله یا وسایلی است که در پرتو آن ها قرب معنوی به دست می آید. حالا این وسیله چیست؟! در نهج البلاغه به برخی از مصادیق آن اشاره شده آنجا که می فرماید: «بهترین وسیله ای که مردم با آن به خدا تقرب می جویند، ایمان به خدا و پیامبر او و جهاد در راه خدا، و توحیدی است که آمیخته با فطرت انسان است و نیز به پا داشتن نماز و پرداخت زکات و روزه ماه رمضان و حج خانه خدا و صله رحم و صدقه پنهانی و صدقه آشکار و کارهای نیک است»(۴)

و نیز امیرمؤمنان علیه السلام در دعایی برای پیامبر از خدا درخواست وسیله می کند: «و شرّف عندک منزله وآته الوسیلهَ وأعطِه السنَاء والفضیلهَ واحْشُرنا فی زمرته»(۵) خدایا، او را نزد خود جایگاهی والا بخش و وسیله تقرب به خویش را به او عنایت فرما، و مرتبه والایی همراه با برتری به او ببخش، و ما را در گروه او محشور گردان.

اقسام توسل

تقرب به خدا با انجام فرایض و نوافل انجام می گیرد و در سخن امیرمؤمنان به برخی از آن وسایل اشاره گردیده و در برخی از روایات ما، انجام نوافل بهترین وسیله تقرب شمرده شده است. امام باقر علیه السلام می فرماید: «انّ اللَّه جلّ جلاله قالَ: ما یتقرّب الیّ عبدٌ مِنْ عبادی بشی ء أحبَّ الیّ ممّا افترضتُ علیه و انّه لیتقرّبُ الیّ بالنافله حتّی أحبّه فاذا أحببتُه کنتُ سمعَه الذی یَسْمَعُ بِه و بصرهُ الذی یُبصر به و لسانَه الذی یَنطِقُ به و یدَه الذی یَبْطَشُ بها ان دعانی أجبتُه وان سألنی أعطیته»(۶) خدای بزرگ می فرماید: بنده من با هیچ چیز، بهتر از واجباتی که برای او معین کرده ام به من تقرب نمی جوید، نیز او با انجام نوافل به من تقرب می جوید تا جایی که او را دوست می دارم. آنگاه که او را دوست داشتم گوش و چشم و زبان و دست او می شوم و اگر مرا بخواند او را پاسخ می گویم و اگر از من چیزی بخواهد به او می دهم.

البته توسل به هر وسیله ای مایه تقرب نیست، باید به چیزهایی توسل جست که در شریعت وارد شده باشد و در غیر این صورت، بدعت و نوعی مداخله در دین خواهد بود.

اینک بیان اقسام توسّل:

۱. توسّل به اسما و صفات خدا

خدا فرمان می دهد که او را به نام های نیک بخوانند، چنان که می فرماید: وَللَّهِ الأسماءُ الحُسْنی فادْعُوهُ بِها؛(۷) خدا را نام های نیکی است، او را به آن ها بخوانید.

از این جهت خدا را می توان با نام هایی که در قرآن مجید و سنت نبوی وارد شده است، خواند، خواه نامی که ناظر به صفات ذاتی او باشد مانند عالم و قادر، یا صفات فعل او مانند: خالق و رازق و هم چنین خواه ناظر به صفات کمال او، مانند سمیع و بصیر باشد یا حاکی از پاکی او از نقص مانند قدّوس، مثلاً انسان چنین بگوید: یا اللَّه یا رحمن یا رحیم یا خالق السماوات والأرض ویا غافر الذنوب یا رازق الطفل الصغیر.

خواندن خدا با این نام ها که حاکی از جمال و جلال و رحمت و مغفرت است، سبب می شود که رحمت الهی جلب شود و دعای انسان مستجاب شود.

عبداللَّه بن بریده از پدرش نقل می کند که رسول خدا صدای مردی را شنید: که خدا را با نام های یاد شده در زیر می خواند و می گوید: «اللّهم انّی أسألک الا الهَ الاّ أنت الأحدُ الصمد الّذی لَمْ یَلِد و لَمْ یُولد و لَم یَکُن له کفواً أحد» پیامبر به او فرمود: خدا را به اسم اعظم وی خواندی که اگر به آن نام خوانده شود، اجابت می کند و اگر سؤال شود، عطا می فرماید (۸)

امام باقر و صادق علیهماالسلام دعای خود را چنین آغاز می کردند: «اللّهم انّی أسألکَ باسمِکَ العَظیمِ الأعظمِ الأعزِّ الأجلِّ الأکرمِ الّذی اذا دُعیتَ به علی مَغالقِ أبوابِ السَّماءِ لِلْفَتحِ بِالرحمَهِ انْفَتَحت، واذا دُعیتَ به عَلی مضایق أبواب الأرضِ لِلفَرجِ انْفَرَجَتْ، واذا دُعیتَ بِهِ عَلَی العسر للیسر تیسّرت»(۹) خدایا من تو را به گرامی ترین و بزرگ ترین و والاترین نامت می خوانم که اگر با آن نام تو را بخوانند که درهای آسمان برای رحمت گشوده شود، باز می گردند، و اگر آن نام بر راه های بسته زمین برای گشایش خوانده شود، گشوده می شوند، و اگر برای هر سختی خوانده شود، آسان می گردد. از این جهت، توسل به اسمای خدا و آنگاه خواستن حاجت، مورد اتفاق همگان است.

۲. توسل به قرآن کریم

قرآن کریم دارای مکانت و منزلت خاصّی نزد خداست و یکی از وسایلی است که می توان به آن توسّل جست. احمد بن حنبل از عمران بن حصین نقل می کند که از رسول خدا صلی اللّه علیه وآله شنیدم که فرمود: «اقرأوا القرآن واسألوا اللَّهَ تبارکَ و تعالی بهِ قَبْل أن یَجی ء قَوم یسألون به الناس»(۱۰) قرآن را بخوانید و به وسیله آن از خدا بخواهید پیش از آن که گروهی بیایند و به وسیله قرآن از مردم چیزی بخواهند حریز بن عبداللَّه سجستانی از امام باقر علیه السلام نقل می کند که یکی از مستحبات شب قدر این است که انسان قرآن را به روی خود بگشاید و بگوید: «اللّهُم انّی أسألُک بِکِتابک المُنْزلِ و ما فِیهِ و فیه اسمُکَ الأکبرُ و أسماوِک الحُسنی و ما یُخافُ و یُرجی أن تجعلنی من عتقائک من النار»(۱۱)

۳. توسل به اعمال نیک خود انسان

هرگاه انسان در طول عمر خود، عمل نیکی دور از هر نوع ریا و سمعه انجام داده باشد، می تواند به آن توسل جوید و از خدا درخواست حاجت کند و به این نوع توسّل در برخی از آیات اشاره شده است، مانند این آیه: « و َاذ یرفع ابراهیم القَواعد من البَیت و اسماعیل ربّنا تقبّل منّا انّک أنت السمیع العلیم»(۱۲)

«آنگاه که ابراهیم و اسماعیل پایه های خانه خدا را بالا می بردند و می گفتند خدایا از ما بپذیر که تو شنوا و دانایی». در این آیه پدر و پسر عمل نیک خود را می گفتند و آنگاه از خدا مسئلت می نمایند و می گویند: «ربّنا و اجعلْنا مسلمَین لک و مِنْ ذرّیتنا أُمّه مسلمه لک وأرنا مناسکنا وتب علینا انّک أنت التوّاب الرحیم»(۱۳) پروردگارا ما را فرمان بردار خویش ساز، و از دودمان ما مردمانی فرمان بردار پدید آور، و شیوه پرستش خود را به ما نشان بده، و توبه ما را بپذیر که تو، توبه پذیر و مهربانی.

در این آیه چهار درخواست حاجت پس از عرضه آن عمل نیک آمده است و در آیه دیگر می خوانیم: «الّذین یقولون ربّنا اننا آمنا فاغفر لنا ذنوبنا وقنا عذاب النار»؛(۱۴) پروردگارا ما ایمان آوردیم پس گناهان ما را بیامرز و ما را از عذاب آتش نگاه دار، در این آیه پس از عرضه عمل قلبی به نام «ایمان» دو درخواست پشت سر هم آمده است که در حقیقت توسّل به آن عمل نیک به خاطر آن دو درخواست است.

و در احادیث اسلامی این نوع توسل از پیامبر نقل شده است. حصین بن عمران از رسول خدا صلی اللّه علیه وآله نقل می کند که آن حضرت فرمود: سه نفر از پیشینیان دچار باران شدید شدند همگان به غار پناه بردند. یک باره دهانه غار بر اثر رانش زمین پوشیده شد، آنان با یکدیگر گفتند ما را جز راستی چیزی نجات نخواهد داد، هر یک از ما خدا را با عملی که می داند از روی اخلاص انجام داده بخواند تا وسیله نجات گردد. یکی از آنان گفت: خدا تو می دانی من کارگری داشتم که روی زمین کار می کرد تا در مقابل پیمانه ای از برنج به او بدهم در متن حدیث «فَرَق من أرزّ» آمده و فرق پیمانه ای برابر ۱۶رطل است،(۱۵) ماده «فرق». او بدون آن که مزد خود را بگیرد، از آنجا رفت و من سهم او از برنج را کاشتم و با پول آن گاوی خریدم. آنگاه که آمد مزد خود را بگیرد گفتم این گاو را بردار و برو او در پاسخ گفت: من فقط پیمانه ای از برنج از تو می خواهم. من گفتم: این گاو نتیجه همان پیمانه است، خدایا می دانی من این کار را برای تو انجام دادم، اکنون گشایشی در کار ما بفرما. در این موقع بخشی از دهانه غار باز شد.

دومی گفت: خدایا تو می دانی من پدر و مادر پیری داشتم، هر شب برای آنان شیر گوسفند می آوردم. شبی دیر آمدم و آن ها به خواب رفته بودند. در حالی که خانواده من گرسنه بودند، من در خانه ماندم تا آن ها شیر خود را صرف کنند. دوست نداشتم آن ها را از خواب بیدار کنم، و هم چنین نخواستم شیر را در کنار آنان بگذارم و به خانه خود برگردم، و آنان رغبت به خوردن آن پیدا نکنند. از این جهت، ماندم تا صبح شد، شیر را به آن ها دادم، خدایا تو می دانی من این کار را برای تو کردم، گشایشی در کار ما انجام بده. در این هنگام، بخش دیگری از دهانه غار باز شد.

سومی گفت: خدایا تو می دانی من دختر عمویی داشتم که به او عشق می ورزیدم، و او را برای کام گیری در مقابل صد دینار آماده کردم. آنگاه که همه مقدمات فراهم شد، دختر عمو گفت: از خدا بترس و مهر را به ناحق برندار. من قبول کردم. خدایا من این کار را برای تو انجام دادم. در این هنگام دهانه غار به طور کامل باز شد و آنان رهایی یافتند؛(۱۶)

۴. توسل به دعای برادر مؤمن

توسّل به دعای برادر مؤمن یکی از وسایلی است که می توان به آن توسل جست به گواه این که حاملان عرش در حقّ افراد با ایمان استغفار می کنند؛(۱۷) و مؤمنان در حق برادران مؤمنی که در ایمان پیشی گرفتند دعا می کنند.(۱۸) این آیات حاکی از آن است که دعا در حق دیگران امری مطلوب و مرغوب است. مع الوصف توسل و درخواست دعا از برادر مؤمن دلیل لازم دارد.

اینک دلیل آن: عبداللَّه بن عمروعاص می گوید: از پیامبر صلی اللّه علیه وآله شنیدم: هرگاه صدای مؤذن شنیدید، همان را تکرار کنید، سپس بر من درود بفرستید. هر کس بر من درود بفرستد، خدا ده برابر پاداش می دهد. آنگاه برای من از خدا «وسیله» بطلبید. آن مقامی است در بهشت که فقط شایسته یکی از بندگان خداست و من امیدوارم که همان بنده باشم. آن کس که برای من «وسیله» را بطلبد، شفاعت من در حق او رواست.(۱۹)

در روایات معصومین، این نوع توسّل وارد شده است ، ابوبصیر از امام باقر علیه السلام نقل می کند امام سجاد علیه السلام به یکی از غلامان خود گفت: برو در کنار قبر رسول خدا صلی اللّه علیه وآله دو رکعت نماز بخوان و در حق من استغفار کن. آنگاه که غلام این عمل را انجام می داد، او را آزاد می کرد؛(۲۰) به نقل از کتاب زهد حسین بن سعید اهوازی. علی بن محمد الحجّال، به امام هادی علیه السلام نوشت: نوعی بیماری در پایم پدید آمده که نمی توانم برخیزم و بنشینم. اگر صلاح می دانید از خدا بخواهید بیماری مرا برطرف کند و مرا در انجام فرائض و ادای امانت ها یاری رساند؛(۲۱)

۵. توسّل به دعای پیامبر صلی اللّه علیه وآله در حال حیات

از آیات قرآن استفاده می شود که در امّت های پیشین، افراد گنه کار از پیامبر زمان خود، درخواست می کردند که در