پاورپوینت کامل حوزه و نیازهای پژوهشی ۸۹ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل حوزه و نیازهای پژوهشی ۸۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل حوزه و نیازهای پژوهشی ۸۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل حوزه و نیازهای پژوهشی ۸۹ اسلاید در PowerPoint :

چهل وششمین جلسه کانون گفتمان دینی

سه شنبه شب، دوم مهرماه، سالن اجتماعات مدرسه فیضیه قم شاهد برگزاری اولین جلسه گفتمان دینی توسط مرکز مطالعات و پژوهش های حوزه علمیه قم در سال تحصیلی جاری بود.

حجه الاسلام والمسلمین رشاد، ریاست مؤسسه فرهنگ و اندیشه اسلامی در این گفتمان سخنان مبسوطی را پیرامون پاورپوینت کامل حوزه و نیازهای پژوهشی ۸۹ اسلاید در PowerPoint ایراد نمود که اینک به خوانندگان محترم تقدیم می گردد.

بسم الله الرحمن الرحیم

«فلولا نفر من کل فرقه منهم طائفه لیتفقهوا فی الدین و لینذروا قومهم اذا رجعوا الیهم لعلهم یحذرون، توبه / ۱۲۲».

پیش از آن که بحث را طرح کنم، دو ـ سه تذکر را عرض می کنم. ممکن است بحث امشب من اندکی صریح و بی پرده و احیاناً خلاف روحیه من، بی پروا باشد. تذکر می دهم دوستان عزیز که اهل فضل اند هم با دقت استماع بفرمایند که اگر حرف های این حقیر را نقل فرمودند، با دقت نقل بفرمایند.

دیگر این که اذعان داریم قوام دین و دین داری به فقاهت و اجتهاد است؛ اجتهاد به معنای خاص آن که به تحصیل الحجه و احکام و مسایل شرعی و فرعی اطلاق می شود و هم چنین به معنای عام آن، یعنی فهم و معرفت دین هم در بخش گزاره ها و عقاید و هم در بخش احکام و آموزه های بایستی و هم در بخش اخلاق و آموزه های ارزشی مقوم فکر شیعی است و قوام و دوام دین و دین داری به اجتهاد است. انقلاب سترگ و بزرگ اسلامی از جمله محصول فقاهت و اجتهاد است.

اگر نبود که امام فقیه بود، هم نمی دانست و هم نمی توانست انقلاب کند؛ به حکم اجتهاد و فقاهت انقلاب کرد، مجوزش نیز فقاهت و اجتهاد او بود. مقبولیت او نیز به خاطر این که او شأن مرجعیت را احراز کرده بود، اتفاق افتاد.

نکته آخر این که امروز به نحو مغرضانه و فرصت طلبانه عده ای به نقادی حوزه، روحانیت، فقه و اجتهاد پرداخته اند؛ کسانی که با اساس دین میانه ای ندارند، اما چون می دانند دین متکی بر اجتهاد و فقاهت است، این استوانه و تکیه گاه را یورش قرار داده اند.

اما بپذیریم که ما خود می بایست خویش را نقد کنیم و میان نقادی مغرضانه و مخربانه و انتقاد مصلحانه و مشفقانه تفاوت بگذاریم.

میان نقد کسی که فرزند حوزه است و آن کسی که از برون در صدد شکستن سطوت حوزه و فقاهت است، باید تفاوت گذاشت. بزرگ نمایی کاستی ها و ناراستی ها به قصد درهم شکستن اساس، غیر از آن است که ما نواقص و نقائص خویش را بررسی کنیم و راه کار بیابیم و به جبران آن بپردازیم.

سخنران مجلس، حلقات هدایت گری را در سه حلقه خلاصه کرد و گفت: رسالت، اول حلقه هدایت گری الهی است، امامت، دوم حلقه هدایت گری است و فقاهت سومین حلقه و استدامه و استمرار امامت؛ لهذا اجتهاد دارای چهار کارکرد اساسی است:

۱- تخریج و تنسیق گزاره ها و آموزه ها و ارزش های دینی است؛ تخریج و تنسیق گزاره ها، عقاید، آموزه های بایستی، استواری احکام و ارزش های دینی و اخلاق است.

۲- تصحیح و تکامل بخشی از معرفت دینی است؛ کارکرد اجتهاد آن است که فهم دینی و معرفت دین را تصحیح می کند؛ اگر به خطا رفته باشیم با متد و منطق اجتهاد، خطا را بازمی شناسیم و رفع می کنیم و فهممان را از دین، تصحیح و تکمیل می کنیم.

۳- کارکرد سوم اجتهاد تعمیم و توسعه دین است، روزآمدکردن دین است؛ وقایع، واقع های نو، مسایل مستحدثه، فکرهای تازه، آرای جدید، نظرها و نیازهای نوظهور به وسیله اجتهاد درک می شود و با آن چه انحرافی و خطاست مقابله می شود. در عرصه های جدیدی که پدید می آید، این اجتهاد است که وارد می شود؛ اگر از سنخ فکر و بینش است، نظر دین را اظهار می کند، اگر حمله به دین شده است دفاع می کند، اگر از سنخ عمل و کنش است، با حکم پاسخ می دهد و مسئله را بی پاسخ نمی گذارد و اگر از سنخ منش و اخلاق است توضیح می دهد، مرز می گذارد، تبیین می کند و اگر مباحث مبنایی مطرح است، نظریه پردازی می کند، کارکرد سوم اجتهاد توسعه و تعمیم دین است؛ بالندگی دین، گسترش دین، به موازات توسعه مسایل بشر با اجتهاد تحقق پیدا می کند.

۴- چهارمین کارکرد اجتهاد، تطبیق احکام به وسیله فقیه جامع و مجتهد به معنای عام اجتهاد نو می شود؛ در واقع، بخشی از برنامه ریزی اجتماعی در حوزه احکام و اخلاق به وسیله مجتهد صورت می پذیرد. مصداق های جدید، نه مسئله های جدید و زبان دین را نوکردن و ادبیات دینی را تازه کردن، به وسیله اجتهاد صورت می پذیرد؛ این یک کارکردی است که از اجتهاد انتظار داریم.

شکستن تجمد و تصلب با اجتهاد تحقق پیدا می کند. این تلقی ای است که ما از اجتهاد داریم؛ اما آیا این تلقی درست از اجتهاد در مقام عینیت امروز هم چنان بالنده حضور دارد؟

ما نیازمند یک آسیب شناسی دقیق و جامع هستیم. در حوزه مباحث کلامی بینشی از نوع کلامی و ملتزم دچار رکود و رکون شده. شما قله های مکتوب در حوزه کلام، الهیات به معنای خاص آن، «تجریدالاعتقاد» خواجه را می شناسید. مابقی همه، یعنی چهل شرحی که نگاشته و منتشر شده است و شروح دیگری که ناشناخته اند، شوارق را که در دسترس داریم یک قله دیگر است، اما پیش تر که می آییم دیگر قله ای به چشم نمی خورد.

تا روزگار ما، که یک شیخ شهید، فرزند برومند از حوزه، پاره تن امام ظهور می کند و کلام نو ایران را بنیان می گذارد، با عرضه مجموعه رساله های جهان بینی اسلامی.

مجموعه رساله های جهان بینی اسلامی استاد شهید مطهری، اولین مجموعه است در کلام نو ایران. نمی گویم کلام جدید، چون کلام جدید در اذهان، مباحث دیگری را تداعی می کند.

در فلسفه ما سه قرن رکود و رکون را پشت سر نهادیم تا مردی از همین حوزه برمی خیزد و در همین حوزه، فلسفه نو ایرانی را بنیان می گذارد؛ فلسفه نو صدرایی و مرحوم علامه طباطبایی با نگاشتن اصول فلسفه و روش رئالیسم.

اگر وارد حوزه معاملات ـ مثلاً ـ بشویم، مسایل مبتلابه جدید، مسایل اقتصادی جدید، مسایل اقتصادی پیچیده، مسایل بانکی پیچیده، مسایل مربوط به پول، شرکت های تازه با تعاریف جدید معاملات، که در دنیا باب شده، آن سوی کره زمین اگر اتفاق می افتد، زندگی ما از آن متأثر می شود. این جور مسایل در اقتصادیات، اجتماعیات و سیاسیات مصداق دارد و این ها مسایل و واقع های جدید به حساب می آید. حوادث واقع این ها هستند دیگر.

هشت بایسته و ضرورت، امروز حوزه را احاطه کرده است. باید به این هشت حرکت و ضرورت بپردازیم:

۱- اجتهاد در اجتهاد، اجتهاد در خود اجتهاد؛ خود اجتهاد باید از موضوع خودش خارج شود و آن متد و منطق اجتهاد و استنباط علمی و دینی را راجع به اجتهاد امروز باید مطالعه کنیم. امام آمد بین فقه مصطلح و اجتهاد و متعارف را با اجتهاد دیگر و اجتهاد نو که البته قطعاً آن بزرگوار چنان که تعبیر نمود، همان فقه جواهری از آن حاصل می شود، فرق نهاد. اجتهاد در اجتهاد، توسعه و تعمیق منطق استنباط و معنای اجتهاد.

۲- احیا و بازآوری علوم متروک؛ چند علم اکنون در حوزه ما معمول است که به نحو فراگیر و شامل تدریس و تدرس و تعلیم و تعلم می شود، به عدد انگشتان دست می رسد. حوزه با این عظمت به اندازه یک دانشکده هم تعدد و تنوع علمی ندارد. من کاری ندارم که دانشگاه های ما اسوء حالاً هستند؛ عدد زیاد است، کمیت بسیار؛ اما کیفیت…

این مسئولیت شورای انقلاب فرهنگی است که هرگز در ایجاد انقلاب فرهنگی موفق نبود و تا سطح شورای عالی یک وزارتخانه تنزل کرده است شورای عالی انقلاب فرهنگی.

آن رسالتی که امام قدس سره بر دوش این شورا نهاد، هرگز به منزل نرسید و جمعی محترم، خدوم و مخلص، اما پرمشغله، ابوالمشاغل کشور گردهم آمده اند که انقلاب فرهنگی کنند. آن جا جای خودش را دارد. من راجع به آن جاها هم حرف دارم.

ولی ما در حوزه به چند علم اکتفا کرده ایم و اسف بار است وقتی در بعضی برنامه ها حداقل در جداول گذشته من یادم هست دیده بودم که از مثل تفسیر قرآن یا رشته های علوم قرآنی به عنوان دروس جنبی تعبیر شده بود. جنبی است،… جنبی است یعنی چه؟ علوم قرآن و درک قرآن جنبی است؟ مگر اساس فقه نیست؟ مگر اساس کلام نیست؟ مگر اساس اخلاق نیست؟ مگر اساس تربیت نیست؟ کدام جنبی است؟

فخر رازی کتابی دارد به نام «جامع العلوم» و در آن ۶۰ علم را فهرست کرده است که در میان مردم دارج و رایج بوده است و یک یک آن ها را تعریف می کند و قلمرو آن ها را تبیین می کند.

درگذشته علوم در حوزه ها تدریس می شد، دانشگاه که نبود؛ نظام آموزش مدرنیته تا نیامده بود به جهان اسلام، حوزه ها کانون همه علوم بودند؛ حتی طب، فیزیک، شیمی، ریاضی، نجوم و هیئت.

۳- نقادی و بازپژوهی علوم متداول و متعارف امروزی.

۴- تنقیح و بازپیرایی علوم موجود؛ علوم نیازمند بازپیرایی اند. منقح باید بشوند.

۵- بازآرایی پاره ای از علوم. بعضی از علوم به دلایلی که مختصر توضیح خواهم داد، باید از نو آراسته شوند و نظم و نسق جدیدی پیدا کنند.

۶- ابداع و نوآوری که مهم ترین مسئله و نیاز ماست و رسالت حوزه است و این گرچه ذکر خاص بعد عام است، اما مهم تر از عام است.

۷- تأسیس و بنیان گذاری دانش های نو؛ یک سلسله دانش ها وجود دارد که ما باید بنیان گذاری کنیم و امروز در مواجهه با افکار جهانی به آن ها نیازمندیم.

۸- ضرورت و بایستگی ایجاد یک نظام آموزشی و پژوهشی که در آن تحصیل تخصصی باشد، اما تحقیق و بینارشته ای هم باید به سمت کار جنبی پیش برود.

اجتهاد در اجتهاد بزرگ ترین ضرورت امروز حوزه است، به طور تدریجی. گاه اعلام نشده، در مقاطع مختلف تاریخ فقه، مفهوم اجتهاد تحول پیدا کرد. ادوار فقه ما گواه است که قلمرو اجتهاد جابه جا شده. فقه، مخصوصاً و مصداقاً منظور شده است. وقتی گفته می شد فقه اکبر شامل کلام و حوزه بینشی دین هم می شد، اما الآن وقتی می گوییم فقه، فقط متوجه علمی است که به اعمال و افعال مکلفین می پردازد و به احکام می پردازد، خطور می کند، اما از کجای این واژه برمی آید این حصر؟

سهم گذاری افزون تر عقل در اجتهاد، که معنای اجتهاد را دقیق تر و حقیقی تر می سازد؛ توسعه در منابع و قواعد. از آن جا که نشر امروز کار فردی هماهنگ و سازگار با منطق زمانه نیست، چه مانعی دارد حوزه به سازمان دهی حلقات علمی – فکری ممحض مستقر مستقل مجدی بپردازد و مطالعه کنند که آیا نمی توان قواعد جدیدی تأسیس کرد. مگر اتفاق نیفتاده در تاریخ؟ مگر معالم الاصول ما به کفایه ما تبدیل نشده؟ مگر اصول از حالت مقدمه درآمدی بر فقه بودن؛ فربه و موسع نشد و به مجموعه ای از مواد و مفاهیمی تبدیل نگردید که یک دوره تدریس آن بیست سال طول می کشد؟! لابد مباحث جدید افزوده شده، قواعد جدید افزوده شد؛ مسایل جدیدی مانند روش های تازه و ابزارهای معرفتی جدید پرسش موضوع شناسی. اصولاً مگر می شود پاسخ داد بی آن که پرسش مطرح شود؟

مگر می شود پاسخ داد بی آن که پرسش فهم شود. مگر می شود حکم صادر کرد، بی آن که موضوع شناخته شود؟

می دانیم موضوعات عرفیه به عرف واگذاشته شده است، اما موضوعات شرعیه مخترع شرعی و هم چنین موضوعات علمی و موضوعاتی که علوم باید تکلیف آن ها را روشن و تعریف کند، به عرف ربطی ندارد. عرف نمی تواند آن را مشخص کند. حتی موضوع شناسی، خود نیازمند اجتهاد است، اما موضوعات عرفی به مردم واگذاشته شده است؛ ما از آن ها باید بپرسیم.

اگر فقیه ما، فقه ما زمانه را نشناسد، پرسش های روزگار را نشناسد، موضوع نو را ادراک نکند، فقه توسعه پیدا نمی کند و این میسر نیست، جز این که مفهوم اجتهاد را توسعه بدهیم. این محقق نمی شود جز این که در حاشیه هر یک از حلقات کارشناسی فقیه فحلی بنشینند، موضوع شناسی کنند، جمع بندی مطالعات کارشناسانه خودشان را به فقیهی که می خواهد افتا کند ارائه بدهند. موضوعات شرعی را می گوییم فقیه است، اما موضوعات علمی را چه کند و حتی موضوعات عرفی؛ موضوعات عرفی نیازمند به مردم شناسی است. نیازمند به رفتن میان مردم است. موضوعات عرفی که پشت درهای بسته و حجره ها به دست نمی آید. همان موضوعات عرفی هم نیازمند به کارشناسی است. مگر یک نفر چه قدر قدرت دارد، چه قدر مجال دارد که بتواند حتی موضوع شناسی کند.

من از باب مثال می خواهم بعضی حوزه ها را فقط اشاره کنم؛ آن هم صرفاً از بعضی از مسایلی مثل فقه؛ از سنخ مسایلی که می تواند قلمرو فقه باشد که بعضی از این موضوعات قلمرو فلسفه نیز هست، قلمرو کلام نیز هست. قلمرو اخلاق نیز هست، اما این که چگونه این مباحث این موضوعات، این مسایل این حوزه ها در قلمرو فقه قرار می گیرند، این درکش سهل تر است، اما بحث های کلامی، فلسفی و اخلاقی این قلمروها را نیز نوعاً دارند.

فقه ما فقه پاسخ گوست. دین ما دین روزآمد است، زنده است، خاتِم و خاتَم است، جامع و جاویدان است، بالنده است، دین آخر زمانی است، دینی است که بشر را تا نقطه فرج پیش خواهد راند. اگرچه چنین است، باید پاسخ گو باشیم. عیب از فقه نیست، عیب از کلام ما نیست، عیب از فلسفه ما نیست، باید بیشتر نقد اصحاب فلسفه، اصحاب فقه، ارباب کلام و اصحاب نظری اخلاق را بکنیم؛ ایراد این است.

فقه نو درست و دقیق به همان معنای جواهری آن مدنظر است. تصور نکنیم که حالا بنابر این است بعضی تعابیر، بعضی سوءاستفاده ها، از سر جهل بعضی اظهارات صورت می پذیرد: فقه نو، فقه سنتی؛ فقه که سنتی نمی شود! در ذات فقه اجتهاد نهفته است، اجتهاد سنت شکن است، شالوده شکن است، بن بست شکن است، گره گشاست، نوآور است، فقه نمی تواند سنتی باشد؛ فقه می تواند متروک شود، ترک شود، احیا نشود، نمی تواند فقه سنتی بشود.

یعنی چه سنتی؟ اگر حکمی هزار سال پیش استنباط شده، بر موضوعی بار شده، آن موقع جدید است، الآن هم به نسبت آن موقع جدید است. یعنی چه فقه سنتی و فقه جدید؟ فقه مدرن، فقه همیشه مدرن است. فقه، یعنی نوآوری، ولی این را بپذیریم که فقه را محدود کرده ایم. فقه توسعه را کدام فاضلی کار می کند؟ فقه مربوط به