پاورپوینت کامل برگی از دفتر اخلاق؛ تکبر (بخش دوم) ۵۸ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل برگی از دفتر اخلاق؛ تکبر (بخش دوم) ۵۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل برگی از دفتر اخلاق؛ تکبر (بخش دوم) ۵۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل برگی از دفتر اخلاق؛ تکبر (بخش دوم) ۵۸ اسلاید در PowerPoint :

اشاره

در شماره گذشته، برگی دیگر از دفتر اخلاق را ورق زدیم و در صفحه رذائل، به صفت نکوهیده تکبر رسیدیم. ضمن تعریف تکبر، علائم و نشانه های آن را برشمردیم. سپس اقسام تکبر و ریشه های آن را بیان نمودیم. اینک آثار زیانبار تکبر و نهایتاً راهکار درمان این صفت زشت بیان می شود. امید آنکه درون همه ما از این مانع پرواز، پاک باشد.

آثار زیانبار تکبّر

تکبّر و خود برتر بینی، پیامدهای شوم و ثمرات نامیمونی دارد- همانگونه که تواضع و فروتنی، آثار مثبت و میوه های میمون و مبارکی را به ارمغان می آورد- که در این قسمت به بخشی از آن اشاره می کنیم:

۱. مبغوض خدا

انسان موحد، همه دغدغه اش این است که عملی را انجام دهد تا خداوند مهربان به او نظر لطف نماید و او را دوست بدارد؛ در حالی که شخص متکبر با تکبر و خودبرتربینی، مورد بغض حق تعالی قرار می گیرد.

ابن خالد از امام رضا علیه السلام روایت می کند که امام صادق فرمودند: «خداوند متعال، خانه گوشت و گوشت چاق را دشمن می دارد». یکی از یاران امام عرض کرد: «یا ابن رسول الله! ما گوشت را دوست می داریم و خانه ما از گوشت خالی نمی باشد». امام علیه السلام فرمودند: «مطلب آن طور نیست که شما تلقی کردید، مقصود از خانه گوشت آن خانه ای می باشد که در آن گوشت مردم را به عنوان غیبت می خورند و گوشت چاق هم مردان متکبر هستند که در راه رفتن خودنمائی می کنند».[۱]

از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمودند: «در آنچه خدای عزوجل به داوود علیه السلام وحی فرمود، این بود که ای داوود! چنان که نزدیک ترین مردم به خدا متواضعانند، دورترین مردم از خدا هم متکبرانند».[۲]

۲. مبغوض پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم

بدیهی است کسی مبغوض خدای تعالی باشد، مبغوض رسول او نیز هست؛ اما از باب تأکید در آثار زیانبار این رذیله از میان روایاتی که در خصوص مبغوض بودن نزد رسول خدا وارد شده است، روایتی بیان می شود: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «محبوب ترین و نزدیک ترین شما به من در روز قیامت کسانی هستند که دارای خلق نیکو باشند و تواضع کنند و دورترین شما از من کسانی می باشند که اهل تکبر و نخوت باشند».[۳]

۳. عدم پذیرش حق

قرآن کریم در داستان نوح علیه السلام سرچشمه کفر و لجاجت بت پرستان زمان او را مسأله استکبار معرفی می فرماید:

وَ إِنِّی کُلَّمَا دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوا أَصَابِعَهُمْ فِی آذَانِهِمْ وَ اسْتَغْشَوْا ثِیابَهُمْ وَ أَصَرُّوا وَ اسْتَکْبَرُوا اسْتِکْبَاراً؛[۴] و من هر زمان آن ها را دعوت کردم که [ایمان بیاورند و] تو آن ها را بیامرزی، انگشتان خویش را در گوش هایشان قرار داده و لباسهایشان را بر خود پیچیدند و در مخالفت اصرار ورزیدند و به شدّت استکبار کردند!

آری! تکبّر و خودخواهی، بلای عجیبی است؛ همه فضایل را می سوزاند و خاکستر می کند.

۴. مانع ورود به بهشت

از پیامدهای دردناک استکبار، این است که متکبر داخل بهشت نمی شود. خداوند متعال می فرماید:

إِنَّ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنَا وَ اسْتَکْبَرُوا عَنْهَا لاَ تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَ لاَ یدْخُلُونَ الْجَنَّهَ حَتَّی یلِجَ الْجَمَلُ فِی سَمِّ الْخِیاطِ وَ کَذلِکَ نَجْزِی الْمُجْرِمِینَ؛[۵] کسانی که آیات ما را تکذیب کردند و در برابر آن تکبّر ورزیدند، [هرگز] درهای آسمان به رویشان گشوده نمی شود و [هیچ گاه] داخل بهشت نخواهند شد مگر اینکه شتر از سوراخ سوزن بگذرد! این گونه، گنهکاران را جزا می دهیم!

یعنی همانطور که عبور شتر ازسوراخ سوزن غیر ممکن است، ورود شخص متکبر نیز به بهشت ممکن نیست. این موضوع در سخنان امامان معصوم:منعکس شده که متکبر وارد بهشت نمی شود. زراره از امام باقر و صادق علیهما السلام روایت می کند که فرمودند: «لَا یدْخُلُ الْجَنَّهَ مَنْ فِی قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّهٍ مِنْ کبْرٍ؛ هر کس اندکی تکبر در دلش باشد، وارد بهشت نمی شود».[۶]

۵. عذاب جهنم

متکبر در دنیا، با تحقیر دیگران مایه آزار و اذیت آنان را فراهم می نماید، در آخرت نیز درجهنم جایگاهی خاص دارد و وجودش، عذابی مضاعف و آتشی سوزان برای دوزخیان است.

امام صادق علیه السلام فرمودند: «در جهنم جایی هست که متکبران در آن جای دارند و به آن مکان سقر می گویند. سقر به خداوند از شدت حرارت خود شکایت کرد و اجازه خواست تا نفسی بکشد، بعد از آن نفسی کشید و جهنم را سوزانید».[۷]

۶. منشأ گناهان

بسیاری از مشکلات اخلاقی و رفتارهای زشت، ریشه در وجود کبر در قلب انسان دارد؛ از این رو بیرون کردن کبر از دل، یعنی دور کردن علت بسیاری از گناهان. تکبّر منشأ عیب جوئی، غیبت، ریا، حسادت و دیگر گناهان نیز می شود. حضرت علی علیه السلام می فرمایند:«الْکبْرُ دَاعٍ إِلَی التَّقَحُّمِ فِی الذُّنُوب؛ تکبر به افتادن در گناهان می خواند.[۸] یعنی باعث این می شود که صاحب آن در گناهان بیفتد.

عالم ربانی مرحوم ملااحمد نراقی در این زمینه می فرماید:

و بدان که کبر از اعظم صفات رذیله است و آفت آن بسیار و غائله آن بی شمار است. به واسطه این صفت، آدمی بر خود بزرگی می بیند که او را از تواضع و حلم و قبول نصیحت و ترک حسد و غیبت و امثال این ها منع می کند. بلکه خُلق بدی نیست مگر اینکه صاحب تکبر، محتاج به آن است به جهت محافظت عزت و بزرگی خود. هیچ صفت نیکی نیست، مگر اینکه از آن عاجز است به سبب بیم فوت برتری خود.[۹]

۷. نابودی اعمال نیک

شیطان که سال ها خداوند متعال را عبادت کرد؛ اما تکبر و خودبرتربینی اش تمام زحماتش را به هدر داد و از اوج به دره ذلت سقوط کرد. امیر بیان حضرت علی علیه السلام در خطبه قاصعه چنین می فرمایند:

بنابراین، از کاری که خداوند با ابلیس کرد عبرت بگیرید؛ زیرا اعمال طولانی و کوشش های بسیارش را بر باد داد؛ در حالی که خدا را شش هزار سال عبادت کرده بود. سال هایی که معلوم نیست از سال های دنیا بود یا آخرت [آری] همه آن ها را به سبب ساعتی تکبّر، نابود ساخت.[۱۰]

آن گاه امام در ادامه به این نکته اشاره می فرمایند که انسان های متکبر نیز سرنوشتی همچون ابلیس دارند. حضرت می فرمایند:

چگونه ممکن است کسی بعد از ابلیس همان نافرمانی او را انجام دهد؛ ولی در برابر [خشم] خدا سالم بماند؟ نه! هرگز چنین نخواهد بود. هیچ گاه خدا انسانی را با داشتن صفتی وارد بهشت نمی کند که بر اثر همان صفت، فرشته ای را از بهشت بیرون کرده باشد.[۱۱]

۸. ذلت دنیا و آخرت

متکبر، شخص کوچکی است که خود را بزرگ می پندارد و هیچ گونه ظرفیتی برای بزرگی ندارد؛ از این رو خداوند متعال او را از همگان پست تر و خوارتر می کند. در حدیثی از امام امیرالمؤمنین علیه السلام می خوانیم:

مَنْ أُعْجِبَ بِرَأْیهِ ضَلَّ وَ مَنِ اسْتَغْنَی بِعَقْلِهِ زَلَّ وَ مَنْ تَکبَّرَ عَلَی النَّاسِ ذَل؛[۱۲] کسی که از رأی و اندیشه اش به شگفت آمده و مسرور و شاد شود، گمراه گردد و کسی که به عقل و خردش بی نیاز شده و به آن اکتفاء نماید [پای او از راه راستی و درستی] می لغزد، و کسی که بر مردم تکبّر و گردنکشی کند، ذلیل و خوار می شود.

این ذلّت، عکس العمل تکبّر است. رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند: «مَنْ یسْتَکبِرْ، یضَعْهُ اللهُ؛ هر کس تکبر کند، خداوند او را پائین می آورد».[۱۳]

در سخنی دیگر فرمودند: «إِنَّ فِی السَّمَاءِ مَلَکینِ مُوَکلَینِ بِالْعِبَادِ فَمَنْ تَجَبَّرَ وَضَعَاهُ؛ در آسمان دو فرشته بر انسان موکل می باشند. هر کس تکبر کرد، او را پائین می آورند».[۱۴]

البته این شخص، کوچک است و تصور موهم و خیالی از بزرگی دارد و در آخرت که روز آشکاری حقائق آدمی است، این افراد مثل مورچگان محشور می شوند. از داوود بن فرقد، از برادرش نقل شده که گفت: از امام صادق علیه السلام شنیدم که می فرمودند:

[روز قیامت] راستی که متکبّران به صورت مورچه ریز [محشور] گردند و مردم آن ها را پایمال کنند تا خدا از حساب خلایق فارغ شود.[۱۵]

۹. انزوای اجتماعی

افراد متواضع، محبوب قلوب همگان و افراد متکبّر، منفور مردمند. در سخنی زیبا از امیر بیان علی علیه السلام می خوانیم: «الْکبْرُ یسَاوِرُ الْقُلُوبَ مُسَاوَرَهَ السُّمُومِ الْقَاتِلَه؛ تکبّر، در دل ها چنان اثر می کند که زهرهای کشنده اثر می گذارند.»[۱۶] زیرا تکبّر تخم عداوت و دشمنی را در دل ها می پاشد و تفاوتی نمی کند که از نوع خودبرتربینی باشد یا از نوع خود محوری یا از نوع خودپسندی و یا از نوع خودخواهی به حساب آید. حرکات زننده متکبر و خود بزرگ بینی وتحقیر دیگران، سبب می شود که دوستان و آشنایان از او بگریزند و او در دوزخ کبر و غرور خویش تنها بماند. خلاصه این که متکبّر، به هر نوعی از انواع تکبّر آلوده باشد، تنهای تنها می ماند؛ از این رو امام علی علیه السلام فرمودند: «لَیسَ لِمُتِکبِّرٍ صَدِیقٌ؛ شخص متکبّر، از دوست بی بهره است!»[۱۷]

۱۰. بدنامی

همان گونه که بیان شد متکبر محبوب القلوب