پاورپوینت کامل مبانی، اصول و روش هـای تربیت اخلاقی(۱) ۶۹ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مبانی، اصول و روش هـای تربیت اخلاقی(۱) ۶۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مبانی، اصول و روش هـای تربیت اخلاقی(۱) ۶۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مبانی، اصول و روش هـای تربیت اخلاقی(۱) ۶۹ اسلاید در PowerPoint :

درآمد

موضوع اخلاق و تربیت اخلاقی، همواره مورد توجه بشر بوده است. در بیان اهمیت آن همین کافی است که پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «اِنَّما بُعِثْتُ لِاُتَمِّمَ مَکارِمَ الاَخْلاقِ».از آنجا که تدوین علوم انسانی از جمله، علوم تربیتی با جهان بینی افراد و مکاتب، ارتباط مستقیم دارد، هر گروه و مکتبی که بخشی از علوم تربیتی را توسعه داده است، به همان اندازه، نگرش های خود را نیز در آن دخالت داده و اهداف، مبانی، اصول و روش هایی را ابداع کرده است؛ به همین دلیل، ضرورت دارد با «جهان بینی اسلامی» به این موضوع نگریسته شود، تا علاوه بر بهره مندی از محاسن آن، از آسیب ها نیز در امان باشیم.

نوشت پیش رو نخستین شماره از مجموعه مقالاتی است که به تبیین اصول و روش های تربیت اخلاقی از دیدگاه اسلام می پردازد. شایان ذکر است از آنجا که این مقالات به نوعی تخصصی است و بیشتر جنب تبیینی و آموزشی دارد، به حداقلِ شرح و توضیح اکتفا شده و حتی از ترجم بسیاری از عبارات عربی خودداری شده است.

مفهوم شناسی

مفاهیمی که به نحوی چارچوب هر مکتب تربیتی را تعیین می کند و از طرفی محک ارزیابی آن نیز به شمار می آید، عبارتند از: اهداف، مبانی، اصول و روش ها. قبل از پرداختن به بحث در این مجال، به اختصار به معرفی این واژگان کلیدی می پردازیم:

اهداف

هدف، نقطه ای ا ست که هر جریان تربیتی، درصدد رسیدن به آن است (نقطه مطلوب).

تربیت، جریانی پویا و مستمر، تا رسیدن انسان به کمال مطلوب است؛[۱] لذا رسیدن به هر مرحله را می توان هدفی دانست تا هدف بعدی مشخص شود. با این اوصاف، ممکن است در هر نظام تربیتی، اهداف متعددی باشد که با همدیگر رابطه طولی دارند که برخی واسطه ای و برخی نهایی هستند.

مبانی

در هر علمی حقایقی ثابت شده است که مباحث دیگر آن علم، بر آن مترتب می شود و به آن، مبانی می گویند؛ به تعبیر دیگر مبانی، ناظر به «هست»ها می باشد و زیرساخت و پای مباحث بعدی به شمار می رود.

اصول

مجموعه قواعد و دستورالعمل های کلی است که با توجه به مبانی به دست می آید و راهنمای عمل قرار می گیرد؛ به تعبیر دیگر اصول، ناظر به «باید»هاست.

تربیت

عبارت است از رفع موانع و ایجاد زمینه های رشد به اراده خود انسان، با استفاده از عوامل و شیوه های مؤثر و به منظور شکوفایی استعدادها به سوی کمال، در ابعاد وجودی انسان؛ مانند بعد اعتقادی، عاطفی، اخلاقی معنوی و جسمانی[۲] که در این مقاله، تربیت اخلاقی معنوی مورد توجه است.

روش ها

دستورالعمل جزیی است که ما را به مقصد تربیتی می رساند.

جمع بندی و نتیجه گیری

بعداز معرفی اجمالی این واژگان باید گفت: مبانی، ماهیتی توصیفی دارد و ناظر به «هست» ها و «واقعیت ها» است؛ ولی اصول، ماهیتی هنجاری دارد که ناظر به «باید»هاست؛ به تعبیر دیگر، مبانی با توجه به جهان بینی شکل می گیرد و اصول با توجه به ایدئولوژی تنظیم می شود. از آنجا که ایدئولوژی افراد با توجه به جهان بینی آن ها شکل می گیرد، شکل گیری اصول نیز از مبانی می باشد. همان طور که اصول بر مبانی مبتنی هستند، روش ها نیز بر اصول تکیه دارند؛ با این تفاوت که اصول، دستورالعمل های کلی هستند که راهنمای عمل قرار می گیرند؛ ولی روش ها، متناسب با شرایط مختلف و با در نظر گرفتن اقتضائات، گوناگون و جزئی ابداع می شوند.[۳]

ضرورت این نوع تنظیم

با توجه به آنچه گذشت به دست می آید که اصول، از پشتوانه فکری مبانی برخوردارند و هیچ گاه از استناد به مبانی بی نیاز نیستند. هر دسته از مبانی، اصول متناسب با ساختار و مفاد خود را وضع و تداعی می کنند. هر گروه از اصول نیز به مبانی خود باز می گردند.

در یک نظام آموزشی تربیتی، انسجام و هماهنگی میان مبانی، اصول و روش ها، لازمه قوام و پایداری آن نظام خواهد بود. علاوه بر ارتباط ساختاری و محتوایی میان مبانی و اصول، لازم است روش ها نیز دست کم از حیث ساختاری با آن دو متوازن شوند. در غیر این صورت، عملیات آموزشی تربیتی به خوبی تنظیم نمی شود.

بنابراین اگر ارتباط میان اصول و مبانی و روش ها لحاظ نشده نباشد، سر از نوعی التقاط درمی آورد؛ برای مثال گاهی مبانی جهان شناختی در یک نظام تربیتی، رنگ الهی دارد؛ اما اصول آن کاملاً سکولار یا ماتریالسیتی است.همچنین مانند آنکه جهان بینی بر وحی، نبوت و امامت تأکید ورزد و در معرفت شناسی، وحیانی بیندیشد؛ اما در مقام عمل، به مفاد حس، تجربه یا خرد شخصی و جمعی بسنده کند و گاهی به روش های غیرشرعی رو آورد.این موارد، همان التقاط گرایی است که نتیج آن، ازهم گسیختگی نظام فکری و رفتاری در حوزه اندیشه و عمل است.[۴]

این نکته را نیز یادآوری کنیم که به جای چینش سلسله ای از روش های تربیتی بدون ضابطه در کنار هم، لازم است آن ها را برحسب قرارگرفتن در دامنه اصول تربیتی مختلف، دسته بندی کنیم. این شیوه علاوه بر اینکه از نظر ساختار محتوایی، قابل ارزیابی است، زمینه تبویب منظم تری را نیز فراهم می کند و مقدمات شکوفایی ابتکارها را درابداع شیوه های نوین به وجود می آورد.[۵] در این مجال برآنیم تا بر اساس همین ساختار، با توجه به اهداف تربیت اخلاقی، یکی از مبانی، اصول و روش های آن را به اختصار تبیین کنیم:

اهداف تربیت اسلامی

با بررسی منابع دینی، برخی واژگان به گونه ای به کار رفته اند که ناظر به اهداف است؛ از جمله:

رشد، طهارت، حیات طیبه، عبادت، قرب، رضوان، اقامه قسط، تفکر و تعقل، عزت جامعه اسلامی، تعاون، تزکیه. می توان این اهداف متعدد و به ظاهر پراکنده را در پنج محور زیر تنظیم کرد:

۱.اصلاح رابطه انسان با خدا؛

۲. اصلاح رابطه انسان با خود؛

۳. اصلاح رابطه انسان با جامعه؛

۴. اصلاح رابطه انسان با طبیعت؛

۵. اصلاح رابطه انسان با تاریخ.

بدیهی است که این اهداف، نیازمند تحلیل و بررسی هستند، تا رابطه عرضی و طولی میان آن ها تبیین شود که این، مجالی دیگر می طلبد. انسان مطلوب نظام تربیت اسلامی، کسی است که این اصلاحات در او تحقق یافته باشد و در پرتو این اصلاحات، آن شود که باید.[۶]

یادآوری: برخی از نویسندگان از جهان بینی، بخش انسان شناسی آن را در نظر گرفته و مبانی و اصول خود را ناظر به انسان شناسی تنظیم کرده اند؛ برای مثال، چنین آورده اند:

مبنا: تأثیر ظاهر بر باطن

اصل: تغییر ظاهر

روش ها: روش تلقین و…

مبنا: کرامت

اصل: عزت

روش ها: روش تغافل و…

ولی ما مبانی را اعم از انسان شناسی دانسته ایم و ان شاءالله در شماره های بعد به مبانی مأخوذ از انسان شناسی خواهیم پرداخت.

مبنای اول: ایمان به خدا

منظور از این مبنا این است که ایمان به خدا در تربیت اخلاقی تأثیر دارد.

اصل: تحصیل و تقویت ایمان

اصلی که از مبنای نخست اتخاذ می شود، چنین است: برای تربیت اخلاقی باید ایمان، تحصیل و تقویت شود.

با نگاهی به سیر نزول آیات قرآن کریم و تقدیم و تأخیر آیات با موضوعات مختلف، به یک منظومه فکری می رسیم؛ از جمله اینکه در صدر اسلام، خداوند متعال برای تربیت جامعه اسلامی، آیات مربوط به عقائد را مقدم می کند؛ لذا بیشتر آیات مکی درباره توحید و معاد و نبوت می باشد؛ چرا که اگر ایمان افراد تقویت شود، مسیر تربیت هموار می گردد.

به سبب وضوح بحث، از ذکر آیات و روایات که منبع استخراج این مبنا و اصل هستند، خودداری می کنیم و به بحث روش ها می پردازیم.

روش ها

روش های تربیت اخلاقی در اسلام را می توان در دو محور کلی معرفت افزایی و عملی ارائه کرد:

۱. روش معرفت افزایی

برای تحصیل و تقویت ایمان به خدا، لازم است معرفت ما دربار خداوند افزایش یابد.

امیرالمؤمنین(ع) ایمان را این گونه تعریف می کنند: الْإِیمَانُ مَعْرِفَهٌ بِالْقَلْبِ، وَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ وَ عَمَلٌ بِالْأَرْکانِ.[(ع)]

و از امام رضا(ع) نیز نقل شده است: الْإِیمَانُ قَوْلٌ مَقُولٌ، وَ عَمَلٌ مَعْمُولٌ، وَ عِرْفَانُ الْعُقُولِ.[۸] چنانکه در روایات گذشت، معرفت، از ارکان ایمان محسوب می شود و رشد ایمان، متوقف بر رشد معرفت است.

معرفت انسان به خداوند، دو گونه است:

الف. معرفت فطری: خداوند انسان را فطرتاً خداشناس و بلکه خداپرست آفریده است. انسان به اقتضای فطرتش، همراه با همه هستی به وجود خداوند، آگاه است و به او گرایش دارد. قرآن کریم می فرماید: فَأَقِمْ وَجْهَک لِلدِّینِ حَنیفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیها.[(ص)]

و از امیرالمؤمنین(ع) حکایت شده است: فَبَعَثَ فِیهِمْ رُسُلَهُ وَ وَاتَرَ إِلَیهِمْ أَنْبِیاءَهُ لِیسْتَأْدُوهُمْ مِیثَاقَ فِطْرَتِهِ…؛[۱۰]پس خداوند، فرستادگانش را در میان مردم بر انگیخت و پیامبرانش را به سوی آن ها پی درپی فرستاد، تا اجرای پیمان های فطری را از آن ها بخواهند….

ممکن است این سؤال مطرح شود که اگر این آگاهی فطری وجود دارد، چرا برخی آدمیان در وجود خداوند، تردید دارند یا حتی منکر اویند؟در پاسخ باید گفت: در وجود انسان، علاوه بر گرایش فطری به خداوند، گرایش های فطری دیگری نیز وجود دارد؛ مانند گرایش فطری به لذات حسی و محسوسات؛ لذا هرگاه انسان در توجه به محسوسات و گرایش به لذات حسی افراط کند، از آگاهی فطری خود غافل می شود. [۱۱]خداوند، عقل را حجت باطنی و انبیا را حجت ظاهری قرارداد، تا در این مواقع راهنمای انسان باشند.

ب. معرفت اکتسابی: معرفت اکتسابی نیز از دو راه ممکن است:

اول. آشنایی با برهان های اثبات خداوند

کسی که با این برهان ها آشنا باشد، از لحاظ منطقی به وجود «خداوند و صفات او» پی می برد و می تواند در برابر وسوسه ها مقاومت کند. چنین شخصی یقین خود به خداوند را تقویت می کند و این معرفت، خود باعث حفاظت از معرفت فطری انسان و در نتیجه موجب تقویت ایمان می شود.

دوم. بندگی خداوند

شرح این بخش، در ادامه خواهد آمد.در روش معرفت افزایی لازم است آثار دنیوی و اخروی ایمان به خداوند مطالعه شود و عوامل تضعیف ایمان و موانع معرفت به خداوند نیز شناسایی گردد.

۲. روش عملی

برای تقویت ایمان، علاوه بر روش های اعطای بینش، راهکارهای عملی نیز وجود دارد که به بیان آن می پردازیم:

الف. تهذیب نفس

معرفت حقیقی انسان به خداوند، به معنای احاطه ذهن بر یک معنا و مفهوم نیست؛ بلکه خداوند به انسان، معرفتی فطری داده و به ذهن و اندیشه او توانایی درک براهین خداشناسی را عطا فرموده است، تا با استفاده از این دلایل، معرفت فطری خود را پاس دارد و رشد دهد.براهین خداشناسی، مسیر کمال بخشیدن به معرفت خدا را بر انسان می گشاید؛ ولی ادام