پاورپوینت کامل ابراهیم بن هاشم کوفی قمی ۹۳ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ابراهیم بن هاشم کوفی قمی ۹۳ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ابراهیم بن هاشم کوفی قمی ۹۳ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل ابراهیم بن هاشم کوفی قمی ۹۳ اسلاید در PowerPoint :

۱۲۷

سرآغاز

شناخت اسوه‏های علم و ایمان می‏تواند یاریگر و چراغ راه رهپویان حقیقت گردد. از این‏رو، کندوکاو در زندگانی علمی و معنوی عالمان، راویان و محدثانِ معاصرِ با اهل‏بیت علیهم‏السلام کاری بسیار مهم و والاست؛ چرا که در حقیقت آشنایی با ایشان، ما را به درک بهتر مسایل و وقایع مختلف عصر ائمه علیهم‏السلام و نقش ارزنده آن بزرگواران در جامعه خویش، نایل می‏سازد و تصویر روشن‏تری از ابعاد زندگی امامان علیهم‏السلام و سر تحول و تطوّر احادیث ایشان به دست می‏دهد و ما را در فهم دقیق‏تر و بهره‏گیری کامل‏تر از روایات یاری خواهد داد. به همین منظور، بر آن شدیم تا سیمای کلی از تاریخ حیات پر برکت یکی از نیک نامان و راویان بزرگ، یعنی ابراهیم بن هاشم کوفی را ارایه دهیم.

ولادت

ابواسحاق پاورپوینت کامل ابراهیم بن هاشم کوفی قمی ۹۳ اسلاید در PowerPoint، از زمره پاکان و عالمان روشن ضمیر و روایان سختکوش است که همت خویش را در راه ترویج دین حق مصروف داشت. او از محدثان و فقیهان بصیر و دانشمندان زمان‏شناسی است که علم و ایمان و عقل و دین را با هم پیوندی ناگسستنی زد. در کتب رجالی و تاریخی، تاریخ ولادت او مشخص نشده، اما آنچه از قراین و شواهد به دست می‏آید و با توجه به نظر بسیاری از عالمان علم رجال که او را از اصحاب و معاصران امام رضا علیه‏السلام دانسته‏اند می‏توان ولادت او را در اواخر قرن دوم هجری، در ایام ولادت امام کاظم علیه‏السلام و در شهر کوفه دانست(۱)

مهاجرت از کوفه به قم

از مهاجرت ابراهیم بن هاشم به قم، اطلاعات زیادی در دست نیست؛ ولی با توجه به رشد و نمو او در کوفه که مرکز تشیع بوده است می‏توان به سلوک تربیتی و علمی او پی برد. کشّی، نجاشی و شیخ طوسی قدس‏سره در کتب رجالی خود وی را اینگونه توصیف کرده‏اند: «انه اوّل من نشر حدیث الکوفیین بقم» او اولین کسی است که حدیث کوفیان را در قم منتشر کرد.

وی پس از فراگیری علوم و کسب احادیث از مشایخ حدیثی به قصد انتشار اخبار اهل‏بیت علیهم‏السلام در قم، از کوفه به این شهر مهاجرت کرد و به ترویج مکتب حدیثی خویش (کوفه) در قم همّت گماشت. یکی از نویسندگان معاصر می‏نویسد:

«او رشته‏های مختلف حدیث را از این جا و آن جا تحصیل کرد و سپس به قم آمد تا که قم را از حدیث اهل‏بیت علیهم‏السلام غنی سازد. او بعد از تحصیل حدیث از کوفیانی چون، ابن محبوب، به بغداد رفت و حدیث بغدادیان را از هر کسی که در آن جا صاحب کتاب و دانشی بود، فراگرفت و از مشایخ شام، عراق، کاشان، اصفهان، اهواز، ری، نیشابور، همدان کرمان و… هرجا که بود، بهره‏ها گرفت و هم اینک [از او [حدود هفت هزار حدیث فقهی، اخلاقی و تاریخی در کتاب‏های مذهبی، موجود است.»(۲)

بدین ترتیب، ابراهیم بن هاشم، پس از سال‏ها دانش اندوزی، در قم، حرم و آشیانه اهل‏بیت علیهم‏السلام و حوزه مهم درسی شعیه، سکنا می‏گزیند و در آن به ترویج معارف غنی مکتب جعفری می‏پردازد و تحولی شگرف را در این حوزه بزرگ، رقم می‏زند.

حوزه‏های درسی کوفه و قم

از آن جهت که ابراهیم بن هاشم، نقش مهمی در برقراری ارتباط بین حوزه‏های قم و کوفه داشته است، لازم است توضیح مختصری درباره وضعیت این حوزه‏ها و نوع برخورد و تلقی آنها از یکدیگر داده شود.

با انتقال مرکز خلافت جهان اسلام به کوفه و ورود امام علی علیه‏السلام به این شهر، کوفه به تدریج چهره‏ای شیعی به خود گرفت، به گونه‏ای که هرگاه می‏خواستند به کسی نسبت شیعی دهند، او را کوفی و یا کوفی مذهب می‏نامیدند. با باز شدن فضای سیاسی در اواخر عهد بنی‏امیه و اوایل حکومت بنی‏عباس و دوران امامت صادقین علیه‏السلام ، کوفه به عنوان مرکز تشیّع، تکاپوی علمی خود را آغاز نمود. نخستین گروه از شاگردان امام باقر علیه‏السلام از کوفه بودند که در رأس آنها، خاندان پر برکت شیعی «اَعْیَن» هستند. نجاشی در کتاب خود می‏نویسد که حسین بن علی بن زیادوشأّء، موفق شد نهصد تن از شاگردان امام صادق علیه‏السلام را در مسجد کوفه درک نماید. بدین گونه، کوفه به عنوان نزدیک‏ترین پایگاه شیعه به چشمه فیّاض اهل‏بیت علیهم‏السلام شناخته می‏شود و پرچمدار نشر حقایق دینی و علمی می‏گردد.

قم نیز اولین مرکز تشیّع در ایران است که در قرون سوم و چهارم، یکی از مهم‏ترین حوزه‏های شیعه در تدریس فقه و حدیث به شمار می‏رفته است. سابقه حدیثی قم به نیمه اول قرن دوم هجری باز می‏گردد که برای نخستین بار، عمران بن عبداللّه‏ قمی و برادرش عیسی بن عبداللّه‏ به خدمت امام صادق علیه‏السلام رسیدند و امام علیه‏السلام از آنان به عنوان اهل‏بیت خود یاد فرمود.

از اوایل قرن سوم به بعد، به تدریج شاهد منازعات و اختلافات علمی حوزه‏ها با یکدیگر، و به ویژه قم با عراق (و مشخصا کوفه) هستیم. عوامل چندی در این اختلافات موثر بوده است که مهم‏ترین آنها، اختلاف عقاید و نحوه برداشت از احادیث، و نیز اقدامات و غُلاّت و تفرقه‏افکنی و حدیث‏سازی آنها است، به گونه‏ای که حوزه قم برای مصون ماندن از آسیب‏های این جریان، به سختگیری و شدت عمل در معیارهای پذیرش روایات و اصول جرح و تعدیل روی آورد. سختگیری ابن ولید و احمد بن محمد بن عیسی اشعری در این‏باره مشهور است، به طوری که روایت یونس بن عبدالرحمن و حسن بن محبوب را تحریم کرده بودند؛ چرا که یونس، سماع را در نقل احادیث، شرط نمی‏دانست. مشایخ قم، احمد بن محمد بن خالد برقی را به اتهام غلو، از قم بیرون راندند.(۳)

از این‏رو، فعالیت و تلاش ابراهیم بن هاشم، به عنوان یکی از پرورش یافتگان مکتب حدیثی عراق، برای نشر احادیث کوفیان در قم، اهمیتی بسزا می‏یابد و می‏توان او را بنیانگذار مکتب حدیثی جدید در قم دانست.

ابراهیم از امام صادق علیه‏السلام

ابراهیم بن هاشم قمی، از جمله راویانی است که در روایتش از ائمه علیه‏السلام پراکندگی نظر فراوانی وجود دارد. اولین بحث در این زمینه، روایت او از امام صادق علیه‏السلام است، در التهذیب شیخ طوسی و الکافی مرحوم کلینی، روایت از علی بن ابراهیم، از ابراهیم بن هاشم آمده است که او از امام صادق علیه‏السلام درباره صدقات اهل ذمّه سؤال می‏کند. شهید ثانی قدس‏سره در حواشی خود، این روایت را می‏پذیرد. به این دلیل که ابراهیم از اصحاب امام رضا علیه‏السلام و از شاگردان یونس است. بنابراین، روایت او از امام صادق علیه‏السلام بعید نیست.

میرداماد علیه‏السلام نیز در الرواشح، بر همین نظر است، با این تحلیل که امام صادق علیه‏السلام در سال ۱۴۸ق به شهادت رسیده است و این سال، سال ولادت امام رضا علیه‏السلام است. امام رضا علیه‏السلام نیز در سال ۲۰۳ق به شهادت رسیده است، که در آن زمان، امام جواد علیه‏السلام نه ساله بوده است. از این‏رو، دور نیست که ابراهیم، زمان امام صادق علیه‏السلام را درک کرده باشد.

همان‏گونه که پیداست، کلام این دو عالم بزرگوار در این‏باره، مضطرب (همراه با تردید) است؛ در حالی که بسیاری از محققان و بزرگان رجالی، همچون علامه بحرالعلوم قدس‏سره ، این حدیث را غریب دانسته‏اند(۴) و آن را اشتباه در نسخه محسوب نموده‏اند؛(۵) زیرا با پژوهشی در احادیث ابراهیم مشخص می‏شود که او نه تنها بدون واسطه از امام صادق علیه‏السلام روایت نکرده است، بلکه با یک واسطه هم روایتی ندارد. از دیگر سو، اگر او از اصحاب و یا درک کنندگان امام صادق علیه‏السلام می‏بود، علمای رجال می‏بایست نام او را در زمره اصحاب امام صادق علیه‏السلام ذکر می‏کردند و نیز از امام کاظم علیه‏السلام روایت می‏داشت.(۶)

روایت ابراهیم از امام رضا علیه‏السلام

نجاشی پس از نقل کلام کُشّی در مورد ابراهیم که «انّه تلمیذُ یونس بن عبدالرحمن من اصحاب الرضا علیه‏السلام »، با عبارت: «هذا قول الکشّی و فیه نظر» در آن مناقشه می‏کند. در این که اشکال نجاشی، شاگرد یونس بن عبدالرحمن ابراهیم است و یا صاحبت او با امام رضا علیه‏السلام و روایت از ایشان، در میان علما اختلاف اقوال بسیار است.

گروه کمتری از ایشان، همچون صاحب تنقیح المقال معتقدند که ابراهیم از اصحاب امام رضا علیه‏السلام بوده است و عبارت «من اصحاب الرضا علیه‏السلام » در کلام کشّی را اشاره به ابراهیم می‏دانند و برخلاف نظر عالمانی چون: سید بحرالعلوم و میرداماد، آن را متعلق به یونس نمی‏دانند و برخی روایات را که دلالت بر روایت ابراهیم از امام رضا علیه‏السلام دارند، برمی‏شمارند.(۷) از طرف دیگر بسیاری از برزگان علم رجال، او را از اصحاب امام رضا علیه‏السلام نمی‏دانند. اگرچه منکر ملاقات او با امام رضا علیه‏السلام نیستند. صاحب قاموس الرجال و آیه‏اللّه‏ خویی قدس‏سره ، با ردّ مرحوم مامقانی، هیچ روایتی را که ابراهیم، راوی بدون واسطه آن از امام رضا علیه‏السلام باشد، نمی‏پذیرند و با توجه به روایات بسیار (حدود هفت هزار حدیث) و مشایخ فراوان وی، معتقدند که عدم روایت او از امام رضا علیه‏السلام ، مصاحبتش با آن حضرت را منتفی می‏سازد.(۸)

شاگردی یونس بن عبدالرحمن

مسأله دیگری که در شرح حال ابراهیم بن هاشم قمی محل بحث است، موضوع شاگردی و تلمّذ او نزد یونس بن عبدالرحمن است که از شاگردان و اصحاب ممتاز امام رضا و امام جواد علیه‏السلام و از مشایخ حدیث بوده است. گروهی همانند صاحب تنقیح المقال در شاگردی ابراهیم نزد یونس، هیچ تردیدی ندارند،(۹) و گروهی دیگر با استناد به این که او هیچ روایتی را بدون واسطه از یونس نقل نکرده است، این مسأله را انکار می‏کنند.(۱۰) این گروه در مورد عدم تلمّذ ابراهیم نزد یونس، دلایل زیر را نقل می‏کنند:

اول آن که در شرح حال ابراهیم گفته شده است که او اولین کسی است که احادیث کوفیان را در قم نشر داده است و این امر با تلمّذ وی نزد یونس، تناقض جدی دارد؛ چرا که یونس به جهاتی مورد طعن و رد مشایخ قم بوده است و احادیث او را نمی‏پذیرفته‏اند، بنابراین طبیعی است که نمی‏بایست روایات ابراهیم را نیز بپذیرند. در حالی که مقاومتی از طرف مشایخ قم در برابر او گزارش نشده است.(۱۱) دلیل دوم این که ابراهیم محققا بدون واسطه از یونس روایتی ندارد.(۱۲) دیگر آن که وفات یونس در مدینه و در زمان امام رضا علیه‏السلام بوده است، لذا ابراهیم نمی‏تواند از یونس، که در مدینه بوده است روایتی داشته باشد.(۱۳)

اما معتقدان به تلمّذ ابراهیم نزد یونس، در جواب منکران پاسخ‏هایی دادند که قانع کننده به نظر می‏رسد. ایشان قَدْحِ یونس نزد قمی‏ها و در عین حال، قبول روایات ابراهیم را که شاگرد یونس محسوب می‏شود ، نشان دهنده نهایت تقوای او و وثوق قمی‏ها به ابراهیم می‏دانند و هیچ منافاتی بین این دو نمی‏بینند.(۱۴) در ضمن سیره بزرگان اصحاب، عدم روایت از مشایخی بوده است که مورد طعن واقع می‏شده‏اند. از این جهت، ابراهیم تظاهر به شاگردی یونس و روایت از او، و حتی از شاگردان وی، نمی‏کرده است تا بتواند رسالت خویش را به انجام رساند. و روایات اهل بیت علیهم‏السلام را منتشر سازد.(۱۵)

و از جانب دیگر، طعن و رد یونس در اوایل امامت امام رضا علیه‏السلام و آغاز پیدایش واقفیه بوده است و چون یونس از مخالفان واقفیه به شمار می‏رفته است، آنها تلاش فراوانی نمودند تا او را به سوی خود جذب نمایند؛ به گونه‏ای که علی بن حمزه و زیاد بن مروان، ضامن ده هزار درهم برای او شدند، اما کوشش ایشان بی‏ثمر ماند. از این‏رو، به اشاعه شایعات و رواج مطالبی علیه او مبادرت کرده‏اند تا او را به امامت امام رضا علیه‏السلام بی‏تمایل نشان دهند و نظر شیعیان را نسبت به وی مشوّه سازند، ولی هنگامی که امر امامت امام رضا علیه‏السلام بر همگان آشکار گشت، درباره یونس از امام علیه‏السلام سؤال نمودند و حضرت ایشان را به رجوع به یونس امر فرمود و همچنین درباره او از امام رضا علیه‏السلام و امام جواد علیه‏السلام مدایحی وارد شده است.

در این وضعیت، مشایخ قم نیز به او مراجعه کردند و از طعن او دست برداشتند. این شاذان می‏گوید: «محمد بن احمد بن عیسی، از طعن یونس، توبه و استغفار نمود. بنابراین، شاگردی ابراهیم نزد یونس و انتساب روایت کوفیان، در قم دور از ذهن نیست.»(۱۶) وفات یونس در زمان امام رضا علیه‏السلام و در مدینه نیز نمی‏تواند نفی کننده شاگردی ابراهیم نزد او باشد.(۱۷) در مورد عدم ثبوت روایت ابراهیم از یونس نیز باید یادآوری نمود که شاگردی نزد او ملازمه‏ای با روایت از وی ندارد؛ چرا که یونس صرفا محدث و راوی نبوده است بلکه، همان‏گونه که ابن ندیم در الفهرست خود می‏گوید، وی آگاه به علم کلام و علوم دیگر هم بوده است. به همین سبب نمی‏توان عدم روایت ابراهیم از یونس را دلیل بر عدم شاگردی نزد او قلمداد نمود.(۱۸) با توجه به مطالبی که آمد و نیز تردید و اضطرابی که در کلام مخالفان موجود است، نظر موافقان پذیرفتنی‏تر است.

ابراهیم در کلام علماء

ابراهیم بن هاشم قمی، عالمی نستوه، فقیهی وارسته و راوی‏ای خستگی‏ناپذیر بوده و در راه ترویج تعالیم اهل‏بیت علیهم‏السلام از والا مقام‏ترین روات و دارای منزلتی عظیم در میان محدثان اخبار عترت نبوی است. محققان علم رجال و علمای علوم اسلامی، او را بسیار ستوده‏اند. توصیف او به این که اولین نشر دهنده اخبار کوفیان در قم است، خود، دلالت بر جلالت مقام او دارد و شاید بتوان وی را پرچمدار و سلسله جنبان نهضت حدیثی در میان راویان و محدثان حوزه درسی قم دانست. ابراهیم، در میان روات، دارای بیشترین و متنوع‏ترین روایات است، به گونه‏ای که در بسیاری از ابواب فقهی و اخلاقی، احادیثی از او موجود است و کم‏تر بابی است که از روایات او تهی باشد.(۱۹)

آیه‏اللّه‏ خویی قدس‏سره ، روایات او را متجاوز از ۶۴ حدیث(۲۰) و اساتید و مشایخ او را بالغ بر ۱۶۰ نفر ذکر نموده است،(۲۱) که این همه، مقام شامخ و موقعیت ستوده او را نزد اهل تحقیق و بزرگان تألیف و عالمان مکتب شیعه می‏رساند. علامه بحرالعلوم قدس‏سره ، وی را با عباراتی چون کثیرالروایه، واسع الطریق، و مقبول الحدیث می‏ستاید.(۲۲)

ابن مشهدی در کتاب المزار الکبیر، در باب «ذکر نمازگزاردن در زوایای مسجد سهله» او را از کسانی می‏داند که در عصر غیبت، به محضر امام زمان(عج) رسیده‏اند(۲۳)و این، افزون بر مقام علمی ابراهیم بن هاشم، نشان از عظمت روحی و معنوی و وارستگی اخلاقی او دارد و جایگاه او را نزد اهل‏بیت علیهم‏السلام روشن می‏سازد. شهید ثانی قدس‏سره ، وی را از ارجمندترین اصحاب و والاترین بزرگان شیعه و «کثیرالعلم و الروایه» می‏داند و او را از کسانی می‏شناسد که این حدیث امام صادق علیه‏السلام در شأن ایشان وارد است: «إعرفوا منازل الرجال بقدر روایتهم عنّا» (منزلت هر کس را به تعداد روایتش از ما بشناسید)(۲۴) میرداماد قدس‏سره در کتاب ال