پاورپوینت کامل رویدادهای فرهنگی;هفته پژوهش در استان قم ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل رویدادهای فرهنگی;هفته پژوهش در استان قم ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل رویدادهای فرهنگی;هفته پژوهش در استان قم ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل رویدادهای فرهنگی;هفته پژوهش در استان قم ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۹۷

برپایی دومین نمایشگاه مراکز علمی پژوهشی حوزه علمیه قم

معاونت پژوهشی مرکز مدیریت حوزه علمیه قم با هدف باز تاباندن فعالیت‏هایپژوهشی مراکز تحقیقاتی حوزه‏علمیه و به منظور معرفی دستاوردهای پژوهشی این مراکزدومین نمایشگاه مراکز علمی پژوهشی حوزه‏علمیه قم را روزهای بیست و دوم تا بیست ونهم آذرماه سال جاری به مدت یک هفته در مجتمع فرهنگی امام‏خمینی قدس‏سره برگزار کرد.

حجه‏الاسلام والمسلمین خالق‏پور دبیر نمایشگاه، در مراسم افتتاحیه طی سخنانیویژگی‏های دومین نمایشگاه مراکز علمی پژوهشی حوزه علمیه قم را برشمرد.

پس از بیانات ایشان حجه‏الاسلام والمسلمین حسینی بوشهری مدیر حوزه علمیه قم،با ارزیابی اهداف برپایی نمایشگاه، وظیفه مدیریت حوزه را در جهت‏دهی تحقیق‏ها و ایجادبستر مناسب برای بهینه‏سازی پژوهش‏ها یادآور شد. وی گسترش تحقیقات از فردی بهگروهی، سازماندهی امور پژوهشی، پاسخ به شبهات، پرداختن به نیازهای نظام اسلامی،احیای آثار بزرگان حوزه و حضور فرهیختگان حوزوی را در عرصه‏های بین‏المللی کارهایانجام یافته برشمرد و در ادامه به نارسایی‏های موجود در گستره پژوهش پرداخت.

سخنران بعدی این مراسم آیه‏اللّه‏ سبحانی بود که پس از تعریف مقوله تحقیق، بر لزومهدفمند بودن محقق و اهمیت موضوع تحقیق تأکید کرده و گفت: «موضوع تحقیق بایدمورد نیاز داخل و خارج کشور باشد، حتی در ده یا بیست سال آینده خلاءها را باید دید ودر آن جهت گام برداشت.» ایشان در ادامه استعداد و اهلیت را از ویژگی‏های محققبرشمرده و با اشاره به ضرورت دست به قلم بودن محققان، از مرکز مدیریت خواست بهگونه‏ای برنامه‏ریزی شود تا جوانان حوزه پس از پایان تحصیل مشغول تحقیق شوند.

این نمایشگاه پس از مراسم افتتاحیه، فعالیت یک هفته‏ای خود را با حضور بیش از ۷۴مرکز علمی پژوهشی در دو بخش اطلاع‏رسانی و فروش آغاز کرد. در بخش اطلاع‏رسانیبالغ بر ۵۲ مرکز، آثار پژوهشی خود را که در طول دو سال گذشته (۸۱-۷۹) به انجام رسیدهاست به نمایش گذاشته و پژوهش‏های در حال اجرای خود را نیز در دیدرس بازدیدکنندگان قرار دادند. در بخش فروش نیز ۲۲ مرکز با عرضه آثار پژوهشی انجام یافته،محصولات خود را به علاقه‏مندان و جویندگان این آثار ارایه کردند.

غرفه مخصوص صاحبان آثار حوزوی از ویژگی‏های دومین دوره نمایشگاه به شمارمی‏رفت. این غرفه علاوه بر آشنا ساختن بازدیدکنندگان با شناسنامه بیش از ۱۳۰۰ محققحوزوی، بالغ بر ۱۴۰۰ اثر پژوهشی علمی پژوهشگران را نیز در دیدرس بازدیدکنندگانقرار داد.

گفتنی است در طول روزهای برپایی نمایشگاه کنفرانس‏هایی با حضور پژوهشگران،صاحبنظران، اساتید و مسؤولان مراکز پژوهشی برپا شد. پاره‏ای از مباحثی که در ایننشست‏ها بررسی شد، به این شرح است:

مباحث فقهی زنان، شبهات اینترنتی علیه شیعه، بایسته‏های پژوهشی در حوزهحدیث، اندیشه‏های حوزوی حضرت امام‏خمینی قدس‏سره ، نقش تهذیب در رشد تحصیلی،پژوهش رایانه‏ای علوم اسلامی، نقش دانشگاههای حوزوی در توسعه و تحلیل پژوهش‏هایحوزوی، مسایل زنان و بایسته‏های پژوهشی، مالکیت معنوی آثار از دیدگاه فقهی حقوقی،آسیب‏شناسی پژوهش‏های حوزوی و ارایه یافته‏های طرحهای میدانی ارزشها و نگرشهایمردم قم، ویژگی‏های شخصیتی سه گروه از دانش‏پژوهان و مرجع جوانان در انتخابپوشش و آرایش نامتعارف.

دومین نمایشگاه مراکز علمی پژوهشی حوزه علمیه قم بیست و نهم آذرماه به کار خودپایان داد. در مراسم اختتامیه این دوره، آیه‏اللّه‏ استادی سخنرانی کرد. وی با بیانآسیب‏های پژوهش و مراکز پژوهشی انجام پژوهش‏های خوب دینی را به تنهایی کافیندانسته و اظهار داشت: این کارها باید در اختیار مردم قرار گیرد و مردم از آنها استفادهکنند. وی در ادامه با تأکید بر این که هر مؤسسه‏ای باید میزان نقد کارهای تحقیقاتی خودرا در جامعه ارزیابی کند، روند کارهای اخیر حوزه را رو به تکامل خواند.

جای عکس نمایشگاه هفته پژوهش

برگزاری مراسم

چهارمین دوره تجلیل از پژوهشگران استان قم

دبیرخانه مشترک شورای پژوهشی و شورای فرهنگ عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاداسلامی به مناسبت هفته پژوهش چهارمین دوره تجلیل از پژوهشگران استانی را برگزارنموده است. در این دوره بیش از ۵۰ پژوهش که در خصوص مسایل فرهنگی، اجتماعی،هنری، تاریخی و جغرافیایی شهر قم که در سال ۱۳۸۰ و نیمه اول ۱۳۸۱ انجام شده بود بهدبیرخانه ارسال شده است که از میان این پژوهشها پنج پژوهش توسط هیأت داوران که ازاعضای هیأت علمی و اساتید دانشگاهها بوده‏اند به عنوان آثار برتر تشخیص داده شده وطی مراسمی در موسسه آموزش عالی باقرالعلوم قم در روز پژوهش مورد تجلیل و قدردانیقرار گرفتند. پژوهشهای برتر به شرح ذیل معرفی گردیده‏اند:

۱. پژوهش «بررسی میزان نابرابری و ضریب جینی در استان قم» که با مشارکت موسسهتوسعه و تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران و با حمایت سازمان مدیریت و برنامه ریزیاستان قم، توسط آقای اسماعیل محمدجانی و اسحاق منصور کیایی انجام شده است

۲. پژوهش «مشارکت در توسعه روستایی در قم» که به عنوان پایان نامه کارشناسیارشد جناب آقای محمد معصومی ارایه شده است.

۳. پژوهش «سنجش میزان آگاهی دختران دانش‏آموز در زمینه حقوق خانواده» که باحمایت سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی استان قم و مشارکت دانشگاه آزاد اسلامی واحد قمتوسط سرکار خانم ناهید دامن پاک مقدم انجام شده است.

۴. پژوهش «بررسی بحران هویت جوانان قم» که با حمایت شورای پژوهشی اداره کلفرهنگ و ارشاد اسلامی و توسط آقایان حمیدرضا وطنخواه و مسیح علی پور انجام شدهاست.

۵ پژوهش «بررسی علایق مطالعاتی جوانان استان قم» که با حمایت سازمان مدیریت وبرنامه ریزی و مشارکت سازمان آموزش و پرورش استان قم توسط جناب آقای ابوالفضلیوسفی به انجام رسیده است.

برگزاری مسابقه نگارش طرح پژوهش

دبیرخانه مشترک شورای پژوهشی و شورای فرهنگ عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاداسلامی به مناسبت هفته پژوهش و با هدف تشویق و ترغیب پژوهشگران به پژوهش وتحقیق مسابقه طرح‏نویسی در سطوح دانشجویان و طلاب حوزه و دانشگاه برگزار نمودهاست و به افراد برگزیده ذیل جوایزی اهداء نموده است.

۱. سرکار خانم زهرا قربان زاده به خاطر نگارش طرح پژوهشی «بررسی عوامل موثر بربیگانگی اجتماعی دانشجویان قم»

۲. خانمها فائزه‏السادات حسینی و نجمه طلعتی به خاطر نگارش طرح پژوهشی«بررسی میزان هنجارپذیری نوجوانان از خانواده، مدرسه و دوستان در بین دانش‏آموزانمقطع متوسطه شهر قم»

۳. خانم فاطمه حاج میری به خاطر نگارش طرح پژوهشی «بررسی تأثیر خرده فرهنگطبقاتی بر توسعه‏یافتگی در شهر قم»

سخنان مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی

در مراسم تجلیل از پژوهشگران استان قم

با تشکر از پژوهشگران، برادران و خواهران برای حضور در این محفل علمی. همه شمامستحضر هستید ضرورت مقوله پژوهش در جامعه در حال تحول و توسعه بیشتر حسمی‏شود. و اصلاً پشتوانه یک جامعه توسعه یافته به معنای واقعی پژوهش است. به هر حالکار پژوهشی است که واقعیت‏ها را کشف می‏کند، و انسانها می‏توانند در برنامه‏ریزی‏هایشانمبتنی بر این واقعیت‏ها حرکت کنند. توسعه فرهنگ پژوهش با رعایت چند شاخصامکان‏پذیر است.

۱. امنیت پژوهشگران و موضوع پژوهشی. وقتی فضایی ایجاد کنیم که در آن فضاپژوهشگر دارای آرامش خاطر باشد و احساس امنیت کند و بدون ملاحظات تحقیق کند،بررسی کند و واقعیتها را کشف کند، پژوهشگر در کشف این واقعیتها با موانع کمتریبرخورد می‏کند و در راستای توسعه فرهنگی و اصلاح فرهنگ عمومی بهتر گام می‏زند.البته طبقه‏بندی انتقال پژوهش نیز موضوعی ضروری است. طبیعی است که در انتقالمطالب باید رعایت حال مخاطبین انجام گردد. برخی موضوعات برای گروهی خاص ممکناست لازم و ضروری باشد. موضوعاتی نیز ممکن است برای عموم مردم ضرورت داشتهباشد. پژوهشگر به واقعیتها باید برسد، اما در انتقال آنها شرایط و اقتضائات جامعه را نیزبررسی کند.

۲. موضوع بعدی، اطلاعات جامع پژوهشگران در رابطه با موضوع مورد تحقیقآنهاست. به میزان آگاهی یک پژوهشگر از منابع اطلاعاتی، تحقیقاتش نیز با واقعیت‏هانزدیکتر خواهد شد. هرچه آمار و ارقام و اطلاعات ضعیف‏تر باشد، حوزه پژوهش نیزمحدودتر خواهد شد. برخی مواقع می‏بینیم که پژوهشگری علیرغم بکارگیری متدهایخوبی، اطلاعات کاملی ارایه نداده است. و این به دلیل نداشتن اطلاعات جامع پژوهشگردر آن حوزه است. پژوهشگر باید همه ابعاد موضوع را نگاه کند و سلیقه‏های شخصی را درپژوهش دخالت ندهد.

۳. سومین موضوعی که برای پژوهشگر لازم و ضروری است، داشتن اهداف پژوهشیاست. متأسفانه ما به برخی از پژوهشها که نگاه می‏کنیم نتایج کلی ارایه می‏دهند و اینموضوع ما را در برنامه‏ریزی‏ها با مشکل مواجه می‏کنند. باید دقیقا اهداف پژوهش مشخصشود تا این پژوهشها کاربردی شود.

۴. موضوع چهارم این است که مراکز دینی و حوزه دین باید جهت‏گیری پژوهشهایخود را با شناسایی معضلات اجتماعی نزدیک کنند. یعنی ما تحقیقات دینی در خصوصمعضلات اجتماعی کمتر داریم، بیشتر این پژوهشها جنبه نظری دارد. ما باید در کنار توجهبه پژوهشهای نظری دینی، با همان نگاه دینی در جهت رفع معضلات اجتماعی پژوهش وبرنامه‏ریزی انجام دهیم.

با توجه به این که شهر قم در بسیاری از شاخص‏ها از حد متعارف بالاتر است. در حوزهکتاب دومین استان است. سالی سه هزار عنوان کتاب در این شهر چاپ می‏شود. می‏توانیمدر حوزه دین ادعای اولین استان را داشته باشیم. قریب به ۵۰۰ ناشر و ۱۹۰ چاپخانه و۱۷۰ صحافی و لیتوگرافی بیانگر توانایی استان در حوزه چاپ و نشر است. در زمینهمطبوعات نیز مخصوصا مطبوعات دینی هم تقریبا استان اول است. در امر پژوهشهایدینی نیز حرف اول را می‏زند و موسسات پژوهشی زیادی در حوزه دین مشغول فعالیتمی‏باشند که اگر این پژوهش‏ها معضلات اجتماعی را با همان نگاه دینی نیز بررسی کنند مادر حوزه توسعه فرهنگی با گرایش دینی مشکلی نخواهیم داشت. امیدوارم پژوهش وفرهنگ پژوهش جدی گرفته شود، چرا که هرگاه جامعه‏ای به پژوهش به عنوان یک اصلنگاه کند، آن جامعه در درازمدت جامعه‏ای متعالی و مترقی خواهد بود.

برگزاری میزگرد

«آسیب شناسی پژوهشی»

به مناسبت هفته پژوهش و به منظور آسیب‏شناسی پژوهشهای فرهنگی و اجتماعیانجام شده و معضلات و موانع پژوهش در ایران و قم از طرف دبیرخانه مشترک شورایپژوهشی و شورای فرهنگ عمومی میزگردی با حضور اساتید ارجمند جناب حجه‏الاسلامدکتر میرموسوی مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه مفید، آقایان حجج‏الاسلام بهروزلک،لک‏زایی و خان‏محمدی اعضاء هیأت علمی موسسه آموزش عالی باقرالعلوم و جناب آقایدکتر امانی معاونت برنامه‏ریزی سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی استان قم تشکیل شد. دراین میزگرد افراد شرکت کننده موانع پژوهش در ایران و بالاخص قم را بررسی کرده وراه‏کارهای گذر از این موانع را برشمردند.

ابتدا آقای خان محمدی هدف این میزگرد را ترویج فرهنگ پژوهش و پژوهشگری دراستان از طرف شورای پژوهشی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی دانستند. و اضافه کردندکه، امیرالمؤمنین علی علیه‏السلام می‏فرماید: «عاقل وقتی سخنی می‏گوید به دنبال آن استدلالبه حکمت و مثل می‏کند» به نظر می‏رسد که منظور از حکمت، عقل و استدلال عقلی ومنطقی باشد و مَثل همان شیوه استقرایی است. استقراء تجربی شیوه پوزیتویستی استکه در قرن ۱۹ در غرب گسترش یافت. سپس سؤالات این میزگرد را به شرح زیر مطرح کرد:

۱. جایگاه پژوهش چیست؟

۲. وضعیت پژوهش در ایران چگونه ارزیابی می‏شود؟

۳. پژوهش در ایران از چه آسیب‏هایی برخوردار است؟ (موانع فرهنگی، ساختاریکدام‏اند؟)

۴. کارگزاران پژوهشی چه کسانی هستند؟ روشنفکران و دانشمندان در این بین چهنقشی دارند؟

جای عکس میزگرد آسیب‏شناسی

سپس آقای میرموسوی با تشکر از حضور همه خواهران و برادران و کسانی که اینجلسه را تشکیل دادند، بیان کردند که: با توجه به این که سئوالات مطرح شده سئوالاتگسترده‏ای است و فرصت ما هم محدود است به بعضی از مباحث به صورت کلی اشارهمی‏کنم. اصولاً تأکید من بر یک سری موانع و آسیب‏هایی است که پژوهش را تهدیدمی‏کند. به نظر می‏رسد که در سالهای اخیر دغدغه نسبت به مسایل پژوهشی بیشتر شده وامکانات این امر نیز تا اندازه‏ای گسترش یافته است. در حال حاضر مراکز متعددی در قم بهپژوهش اشتغال دارند و در حوزه‏های مختلف دین‏پژوهی، همچنین در حوزه‏های مختلفعلوم انسانی با گرایش دینی فعالیت می‏کنند، این موضوع مغتنم است، اما در عین حال بهنظر می‏رسد برخی از مشکلات، مشکلات عمومی پژوهش است که توجه به آنها می‏تواندزمینه ساز ارتقاء کیفیت پژوهش باشد.

اولین مسأله‏ای که در امر پژوهش به نظر می‏رسد توجه به آن لازم باشد، ضعفمطالعات روش شناختی است. به هر حال هر پژوهشی براساس یک روش‏شناسی مشخصصورت می‏گیرد و اگر زمینه‏های روش‏شناسی بحث دقیقا تبیین نشود و یا این که پژوهشگراطلاعات دقیق و کافی در این زمینه نداشته باشد و یا این که بین روشهای پژوهشی خلطکند. این مسأله می‏تواند نتایج پژوهش را تحت تأثیر قرار دهد.

نکته دیگری که به نظر می‏رسد پژوهش را تهدید می‏کند، بحث ایدئولوژیک شدنپژوهش است. به هر حال فضای فکری در شرایط کنونی فضایی است که تا حدی باایدئولوژی آمیخته شده است. یعنی ممکن است برخی پژوهشها به دستیابی بر قدرت یامحرومیت یک جریان از قدرت کمک کند و همین امر ممکن است به پژوهش جنبهایدئولوژیک ببخشد.

نکته دیگر تداخل سطوح پژوهش است. اگر سطح پژوهش دقیقا مشخص نباشد وپژوهشگر دقیقا هدف خود را مشخص نکند ممکن است با مشکل مواجه شود. ما درپژوهش سه سطح داریم:

۱. سطح ادبیات و مفاهیم پژوهشی که کار دایره‏المعارف‏ها است.

۲. سطح بیان مشکلات و دیدگاه‏هایی که در حوزه پژوهش در رابطه با آن موضوع وجوددارد.

۳. سطح سوم نظریه‏پردازی است. اینها باید در پژوهش تفکیک شود. خوب هر کسیممکن است در یکی از این سطوح اطلاعات داشته باشد و اگر در سطح دیگر اطلاعاتندارد، وارد مباحث اصلی آن سطح نشود.

در خصوص مسأله دیگر که مربوط به وضعیت پژوهش در ایران می‏باشد، نیز به نظرمی‏رسد به چند نکته باید توجه کنیم، همانطور که آقای احمدی اشاره کردند این که الانپژوهشها معطوف به معضلات جاری نیست، مسأله‏ای مهم و قابل درک است. و این امرشاید تا اندازه‏ای ناشی از عدم ارتباط و فاصله بین مراکز پژوهشی و مراکز اجرایی است.پژوهشها معمولاً فارغ از الزامات زمان و مکان طراحی می‏شود از طرف دیگر مراکز اجرایینیز ممکن است دچار عمل‏گرایی شوند و بدون این که ضرورت پژوهش را در حیطه عملیلازم ببینند، عمل کنند، و این مسأله باعث می‏شود تا پژوهشها معطوف به معضلات جاریجامعه نباشد.

مسأله دیگر به نظر می‏رسد فاصله و شکاف بین آموزش و پژوهش باشد. در شرایطکنونی در ایران مراکز آموزشی بسیار گسترده و در سطوح مختلف فعالیت می‏کنند. اینمراکز آموزشی ممکن است دغدغه چندانی برای پژوهش نداشته باشد. اساسا امر آموزشبر پژوهش اولویت دارد. مثلاً اگر قرار باشد یک نفر هیأت علمی پژوهشی باشد یا هیأتعلمی آموزشی، طبعا ترجیح می‏دهد هیأت علمی آموزشی باشد. در کشور ما پژوهشمقدمه آموزش است. یعنی استاد یک سری مطالعاتی انجام می‏دهد، برای ان که درس راارایه نماید. اینگونه نیست که درس را به شکلی ارایه دهد که مقدمه برای پژوهش جدیدباشد به همین علت است که پایان‏نامه‏ها و رساله‏هایی که در دانشگاهها نوشته می‏شودعمدتا جنبه صوری دارد و استاد راهنما و دانشجو آن را جدی نمی‏گیرند.

یکی دیگر از مشکلات پژوهش در ایران نبودن ارتباط بین مراکز پژوهشی است. مراکزپژوهشی متعددی در سطح ایران فعالیت می‏کنند و اطلاعات آن چنانی نسبت به کارهایهمدیگر ندارند. مراکز پژوهشی در ایران سه دسته است. یک دسته مراکز دولتی، دستهدوم مراکز وابسته به دولت و دسته سوم مراکز خصوصی است. مراکز دولتی و مراکز وابستهبه دولت بخش عمده‏ای را تشکیل می‏دهند. این مراکز چون ارتباط با دولت دارند از یکسری فرصتها و امکاناتی برخوردارند که در برخی موارد نابرابر توزیع می‏شود. یعنی می‏شودتعبیر به رانت پژوهشی کرد. رانت پژوهشی امر پژوهش را تهدید می‏کند. باعث می‏شود کهدر یک سری حوزه‏های خاص پژوهش تورم پیدا کند. در یک حوزه‏هایی که بایستیپژوهش انجام گیرد، انجام نگردد و بالعکس. رانت پژوهشی بحث امنیت پژوهش را از بینمی‏برد. به دلیل این که پژوهشگر خودش را ملزم به رعایت آن می‏کند و باعث می‏شود کهنتایج دلخواه آن دستگاه را بیان کند.

آقای بهروز لک نیز اظهار داشتند خوشبختانه رفته رفته بحثها ارایه شد. جناب آقایاحمدی نکاتی را بیان فرمودند و آقای میرموسوی نیز نکاتی را گفته‏اند و برخی از مسایلیکه قرار بود ما بگوییم، آنها گفته‏اند اما برخی مسایل دیگر در ذهن من است، که بیانمی‏کنم:

من فکر می‏کنم که در یکی دو سال اخیر در کشور ما با توجه تغییرنام وزارت علوم بهوزارت علوم، تحقیقات و فن‏آوری و تلاشهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در چند سالهاخیر از طریق تشکیل شورای پژوهشی و شورای فرهنگ عمومی و… سعی شده است تا بهپژوهش اهمیت داده شود. مشکلی که در همین اواخر بروز کرد بودجه‏های پژوهشی بود، بهطوری که بودجه امسال از سال گذشته کمتر است. بنابراین اصل اینکه به پژوهش وپژوهشگری در این چند سال اخیر توجه شده است امری مبارک و میمون است. امامتأسفانه ما در زمانی زندگی می‏کنیم که فرهنگ و تمدن غربی قدرت و سیطره خود را برجهان سوم و کشورهایی مثل ما گسترده است. برخی از پژوهش‏هایی که ما در داخل کشورداریم از این آفت بری نیست. بسیاری از مباحثی را که می‏بینیم مال عصر مدرن است،عصری که خود غرب در حال پشت سرگذاشتن آن است، ما بطریقی می‏بینیم که در بحثها،سخنرانیها و پژوهشها بر آن تأکید می‏شود. در حالی که تاریخ مصرف این بحثها گذشتهاست.

شاید آفت بعدی که بتوانیم ذکر کنیم در اینجا تمسک به منابع غربی است. البته درغرب منابع دست اول وجود دارد. اما وقتی ما پژوهشی می‏خواهیم انجام دهیم، باید توجهداشته باشیم که شاخصهای منطقه‏ای را در نظر بگیریم. متأسفانه یک چنین آفتی درپژوهش‏های ما وجود دارد. همچنان که در آموزش‏های ما نیز وجود دارد، با این که هدف ازوحدت حوزه و دانشگاه، بومی‏سازی بحث‏های علمی جهت احیاء فرهنگ اسلامی و صدوردستاوردهای علمی و پژوهشی بود که مورد غفلت قرار گرفت.

یکی دیگر از آسیب‏های پژوهشی عدم برنامه‏ریزی کلان پژوهشی است. در کشور ماکدام مرجع وجود دارد که اولویت‏های پژوهشی را به متولیان امر پژوهش اعلام نماید. اگراطلاع‏رسانی پژوهشی به درستی انجام گردد و گروه‏هایی تشکیل شود که مرجع پژوهش رامشخص نماید این مشکل تا اندازه‏ای حل خواهد شد.

آفت دیگر ضعف کارهای جمعی است. الان بهترین کتاب‏هایی که در دنیا منتشرمی‏شود محصول کار دسته جمعی افراد است، در حالی که علم امروزی براساس عقلانیتارتباطی که برخی از اندیشمندان اخیرا مطرح کردند، می‏خواهد ادعا کند که این علممشترک و بین الاذهانی است و این را باید به صورت جمعی پیش برد.

در زمینه مؤسسات پژوهشی نیز دو نکته وجود دارد. یکی اینکه مؤسسات پژوهشی بهتربیت محقق باید اهتمام بورزند. واقعا محققی که می‏خواهد پژوهش کند باید با خیالراحت و آسوده وقت خود را در اختیار پژوهش قرار دهد. نکته دوم این که ضعف همگراییو اطلاع از کارهای همدیگر در این موسسات وجود ندارد. اگر ما موضوعات را از طریقشوراها پیگیری کنیم پژوهشهای موازی در موسات انجام نمی‏گردد. مثلاً همین پروژهجهانی شدن. اکنون سراغ هر موسسه که می‏رویم در این خصوص تحقیق می‏کند. اینموازی کاری واقعا آفت بزرگی است که موسسات اسلامی قم را تهدید می‏کند.

سپس آقای لک زایی بیان کردند: سئوالاتی که مطرح شد ابعاد مختلفی دارد. بخشیراجع به اهمیت پژوهش و بخشی راجع به وضعیت پژوهش در ایران بود. من می‏خواهم ازمنظر دیگر مشکلات پژوهشی را که ما در قم با آن مواجه هستیم، ذکر کنم. البته برخی ازمسایل پژوهش با وزارت ارشاد و برخی هم با وزارت علوم، تحقیقات و فن‏آوری ارتباط پیدامی‏کند. ما در قسمت دوم با مشکلات زیادی مواجه می‏شویم که اگر به این مشکلات توجهکنیم، نتایج خوبی برای پژوهش‏هایی که قرار است در قم انجام شود، خواهد داشت.

یکی از مشکلاتی که پژوهش در قم دارد این است که اکثر آنها در پژوهشهای رسمیکشور و دنیا تعریف نمی‏شود. شاید دلیلش این است که مطابق با استانداردهای علمی ومعتبر نیستند. مجلاتی که آقای احمدی فرمودند و موسساتی که در قم وجود دارد، ازاستانداردهای رسمی بهره نمی‏گیرند. مثلاً همین مجله علوم سیاسی که ۱۸ شماره از آنمی‏گذرد ولی هنوز وزارت علوم تحقیقات و فن‏آوری به ما مجوز پژوهشی نداده است. یعنیهنوز پرونده آن مورد بحث قرار نگرفته است. ارشاد سریع مجوز می‏دهد و ما همین ۱۸شماره را با پشتوانه ارشاد به چاپ رساندیم اما مجله‏ای که می‏خواهد تحقیقات علمی رامنتشر سازد باید یک درجه علمی پژوهشی داشته باشد تا موفق باشد. و جایگاه علمی وپژوهشی در داخل کشور و خارج کشور پیدا کند. ما بسیاری از مراکز و نشریات پژوهشیداریم که اصلاً دنبال این نیستند که آن استانداردهای ملی و بین‏المللی علمی را رعایتکنند تا بتوانند در صحنه‏های علمی حاضر شوند. اما برخی دنبالش رفتند، ولی وزارت علومپاسخ نداده است. بنابراین به نظر من این حساسیت باید دنبال شود. یعنی هم این مراکزپژوهشی به دنبال رسمی شدن بروند و با عناوین پژوهشکده، دفتر پژوهشی و… جایگاهپیدا کنند، تا بتوان از حقوق محققین دفاع کرد و خیلی از حقوقهای دیگر محققین راپیگیری کرد و آسیبهای پژوهشی در میان آنها کمتر باشد، و هم پژوهش‏هایی که در قالبمراکز رسمی انجام می‏شود، مشکل آنها حل شود.

مشکل دومی که پژوهشهای ما در قم دارد این است که ما دنبال حل مسأله نیستیم. درتابلویی که در اینجا نصب شده، نوشته شده، پژوهش در خدمت بهبود زندگی، همینطور همهست. بشر وقتی متوجه شد که مشکل او جهل است به دنبال علم رفت تا بتواند مشکلاتخویش را حل کند. مسأله‏ای که امروز ما با آن مواجه شدیم، این است که محققان ما ناچارشده‏اند به دلیل مشکلات مالی که دارند هر پروژه‏ای را قبول کنند. یعنی پژوهش درخدمت بهبود زندگی محقق قرار می‏گیرد. به همین دلیل ما محققانی داریم که درحوزه‏هایی قلم می‏زنند که در تخصصشان نیست. و به دلایل دیگر در آن حوزه مطالعه وتحقیق می‏کنند. بعضی مراکز را هم داریم که به خاطر این که مسایل بودجه‏ای خودشان راحل کنند دچار کمیت گرایی می‏شوند. در پژوهش ما باید دنبال تولید فکر باشیم. امامتأسفانه در پژوهشهای ما کمتر به این مسأله توجه می‏شود. حتی سهم کشورهای جهانسوم در تولید فکر نیز ناچیز است. امروزه حدود ۵۰% تولیدات فکری دنیا در ایالات متحدهانجام می‏شود و بقیه در کشورهای دیگر. از ۵۰% بقیه زیر ۱% سهم کشورهای جهان سوماست. بنابراین خیلی از پژوهشهای ما دنبال تولید فکر نیستند. ما مجددا یک نسخه چاپیرا دوباره خطی می‏کنیم و اسمش را پژوهش می‏گذاریم و به همین دلیل دنبال کمیت‏گراییهستیم ما به محقق می‏گوییم که شما مثلاً ۱۰۰ صفحه برای ما بنویس صفحه‏ای فلان قدر،جمعا می‏شود این قدر. و تا چند ماه هم باید تحویل بدهید. اما به این شکل که نمی‏توانتولید فکر کرد. محقق ممکن است با استفاده از اطلاعات موجود کار ما را تحویل دهد امادر آن تولید فکر انجام نمی‏شود. بنابراین اگر ما مشکلات ساختاری و شکلی را حل کنیم،طرح تحقیق ما به حوادث واقعه بیشتر مرتبط باشد تا به حوادث سابقه، و این مسألهکمیت‏گرایی، و عدم پشتیبانی مالی و این عدم حضور پژوهشهای ما در مجامع علمی کشورو دنیا حل شود ما توانسته‏ایم گامهای زیادی برای حل مشکلات پژوهش در قم برداریم.

متأسفانه پژوهشهای دینی ما برخلاف دستور معصومین که می‏فرمایند به حوادثواقعه مراجعه کنید، بیشتر به حوادث سابقه نظر دارد و توان حضور در مجامع علمی دنیا وجهان اسلام و ارتباط با آنها را ندارند. بطوری که ما مسافرتهای علمی از قم به کشورهایدیگر نداریم، البته مواردی به طور شخصی انجام می‏شود یا مراکز خاصی هستند کهارتباطاتی دارند. اما به صورت یک کار علمی و هماهنگ شده‏ای هنوز جا نیفتاده است. ماباید بتوانیم زمینه حضور پژوهشگران در مجامع علمی را فراهم کنیم. اگر تولیدات علمیخود را فقط در قم ارایه دهیم، خودمان را برنده حساب می‏کنیم. چون بازیگر دیگرینیست. اما باید تولید خویش را در کنار تولیدات دیگران بگذاریم تا بتوانیم قضاوتصحیحی داشته باشیم و جایگاه خود را پیدا کنیم. این مشکلات اگر حل شود آن وقتپژوهش در خدمت بهبود زندگی قرار می‏گیرد، هم زندگی محقق هم زندگی مردم، همجامعه خودمان و هم آن رسالت جهانی که دین اسلام دارد.

آقای دکتر امانی نیز ضمن تشکر از دست‏اندرکاران برگزاری این میزگرد یادآوری کردندکه بحث وقتی به پایان نزدیک می‏شود خیلی از مسایل روشن می‏شود. بنابراین من فقط بهناگفته‏ها اکتفا می‏کنم. و مسایلی را که در حوزه پژوهش وجود دارد به تناسب دستگاهی کهدر آن فعالیت می‏کنم (سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی) ذکر می‏کنم.

وی بیان داشت که ابتدا چند نکته در صحبت‏های دوستان که زیاد به آن پرداخته نشداشاره می‏کنم، سپس جایگاه پژوهش را در ایران و سهم پژوهشهای ما در میان کشورهایدنیا و مشکلات پژوهشی قم را یادآوری می‏کنم. یک نکته که کمتر به آن اشاره شد،پرداختن به نتایج پژوهش‏هاست. به اصطلاح کاربست این پژوهشها را چگونه باید پرداخت.برای نمونه در سال ۱۳۷۱ داده‏های ۳۷۹ طرح تحقیقاتی را مطالعه کردند که ببینند نتایجآنها چگونه به کار گرفته شد. از میان این ۳۷۹ طرح تحقیقاتی از ۲۰% از آنها استفادهگسترده شده از ۲۵% استفاده محدود شده و ۵۵% بدون استفاده مانده است. این امر نشاندهنده این است که در حوزه کاربست نتایج پژوهش مشکل وجود دارد. یکی از عوامل اینمشکل این است که ما در تحقیق به دنبال تقاضا هستیم. یعنی تقاضاگرایی در بحثتحقیقات باعث می‏شود که متقاضی دنبال درخواستها برود.

بحث دیگر بحث نظام آموزشی است. مطالعاتی که در خصوص کشورهای پیشرفتهانجام شد که چرا آنها با ما تفاوت دارند و پیشرفت کردند نشان دهنده این است که آنها درآموزش‏های عمومی و متوسطه محقق تربیت می‏کنند. تحقیق کار مشکلی است اما آموزشکار ساده‏ای است، چرا که در آموزش آموزه‏ها موجود است و معلم اینها را آموزش می‏دهد.اما تحقیق وارد شدن در عرصه‏های ناشناخته است. هر کسی نمی‏تواند به این عرصه‏ها واردشود. فقط نخبگان جامعه هستند که می‏توانند این ناشناخته‏ها را شناسایی کنند وآموزه‏های جدیدی را به دست آورند و آنها را به صحنه آموزش بیاورند. بنابراین تحقیق کاربزرگی است و به تناسب این کار بزرگ باید برنامه‏ریزی‏ها نیز به همین سمت باشد.

نکته دیگر در خصوص مشکلات تحقیق این است که تلقی و نگاه ما به تحقیق، نگاه بهیک کالای لوکس است. در یک خانواده اگر مایحتاج عمومی که حیات اقتصادی خانواده بهآن بستگی دارد موجود نباشد مبلمان احتیاج نیست. یعنی کسی سراغ مبلمان نمی‏رود. درخصوص تحقیق نیز چنین است. البته این نگاه در خصوص تحقیق درست نیست امامتأسفانه این نگاه وجود دارد. در سال گذشته در اواخر سال وقتی درآمدها تحقق پیدانمی‏کند چیزی که به کلی حذف شد اعتبارات پژوهشی بود. یعنی راحت‏ترین بخشی کهمی‏توان اعتبار آن را حذف کرد و به تعبیری صدای کسی هم در نیاید همین بخش پژوهشاست. بنابراین باید این نگاه‏ها عوض شود. و برای این که این نگاه‏ها هم عوض شودتحقیقات باید نتایج سریع و کاربردی داشته باشد، تا بتوان مسئولین امر را توجیه کرد.

یکی از شاخص‏هایی که نشان دهنده وضعیت کشور در جهان است سهم اعتباراتتحقیقات از تولید ناخالص داخلی است. این سهم در میان تحقیقات دولتی در سال ۷۸،۳۳% بوده است در سال ۷۹، ۵۱% بوده است و چیزی که محقق شده ۳۱% بوده است. درسال ۸۰ هدف برنامه ۶۳% بوده عملکرد ۳۸% بوده است. سهم اعتبارات بخش خصوصی ودولتی در سال ۷۸، ۴۸% بوده در سال ۷۹، ۷۷% بوده و عملکرد ۴۹% بوده است. در سال ۸۰هدف برنامه ۹۵% و عملکرد ۶۴% بوده است.

این در حالی است که در کشورهای آسیای جنوب شرقی بین ۵/۲ تا ۴ درصد را سهمتحقیقات داشته است. یعنی مقایسه کنید کمتر از نیم درصد را با ۵/۲ تا ۴ درصد تا سهمتحقیقات در کشور ما روشن شود. در کشورهای اروپایی سهم تحقیقات از ۵/۱ تا ۲ درصدتحقیقات از درآمد ناخالص ملی بوده است. نسبت دانشمندان و محققان به ازای هر یکمیلیون نفر در کشور ما ۵۶۰ نفر است. در کشورهای با درآمد بالا ۳۱۶۶ نفر است. درکشورهای بادرآمد متوسط ۷۸۸ نفر است یعنی حتی از کشورهای با درآمد متوسط همعقب هستیم. تحقیق با اختراع تجانس دارد. سهم ایران از اختراعات در جهان در سال۱۹۹۵، ۰۱۶/% بوده است. در سال ۱۹۹۸ یعنی سه سال بعد، موقعیت ما تنزل کرده و به۰۰۹/% رسیده است.

نکته دیگری که به آن اشاره می‏کنم، تعداد مقالات منتشر شده در نشریات معتبر علمیاست. متوسط کشورهای پیشرفته ۹۷۲۹ مقاله است. متوسط کشورهای تازه صنعتیآسیای جنوب شرقی ۴۸۸۲ مقاله است. متوسط برخی کشورهای اسلامی ۷۴۱ مقاله است.متوسط ایران ۴۸۳ مقاله است. یعنی حتی از متوسط برخی کشورهای اسلامی نیز بسیارکمتر است. بنابراین مشکلات وجود دارد و انشاءاللّه‏ در جهت رفع این مشکلات گامهایاساسی برداشته شود.

شرکت در نمایشگاه آثار پژوهشی و فرهنگی

دبیرخانه مشترک شورای پژوهشی و شورای فرهنگ عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاداسلامی استان قم به مناسبت هفته پژوهش‏از تاریخ ۲۲/۹/۸۱ لغایت ۲۹/۹/۸۱ به مدت یکهفته با ارایه غرفه عرضه محصولات فرهنگی و پژوهشی در خصوص مسایل استان قم درنمایشگاه دستاوردهای موسسات و مراکز پژوهشی شرکت نمود. در این غرفه که موردبازدید پژوهشگران و علاقه‏مندان به امور فرهنگی قرار گرفت، بروشور فعالیتها و آشنایی بادبیرخانه توزیع و در خصوص طرحهای پژوهشی انجام شده توسط این دبیرخانه از سویمتصدیان به بازدیدکنندگان توضیحاتی ارایه می‏شده است. برخی از مقامات مسئولکشوری و استانی از جمله حضرت آیه‏اللّه‏ امینی امام جمعه و رئیس شورای فرهنگعمومی قم و نائب رئیس مجلس خبرگان رهبری، حضرت آیه‏اللّه‏ مقتدایی، جناب آقایمسجد جامعی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، جناب حجه‏الاسلام والمسلمین بوشهری،حضرت آیه‏اللّه‏ استادی و جناب حجه‏الاسلام والمسلمین ایرانی از غرفه این دبیرخانهبازدید نمودند.

بازدید حضرت آیه‏اللّه‏ امینی از غرفه شورای پژوهشی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم

گزارش نشست ارایه یافته‏های پژوهشی با عنوان

«ارزش‏ها و نگرشهای ایرانیان بخش قم»

در نشست یافته‏های پژوهشی دبیرخانه شورای پژوهشی که در سالن کنفرانس دومیننمایشگاه آثار پژوهشی و فرهنگی قم برگزار گردید. گزارش پژوهش «ارزشها و نگرشهایایرانیان بخش قم» توسط آقای فریدونی پژوهشگر و عضو هیأت علمی دانشگاه ارایه شدهاست.

وی اظهار داشتند ارزشها و نگرشهای ایرانیان عنوان پژوهشی پیمایشی است که درسطح ۲۸ استان توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یافته است. در این پژوهش ارزشهاو نگرشهای هر کدام از استانهای کشور به تفکیک در قالب سئوالهای پژوهشی، و نتایج وارزیابیها به صورت کتابی مستقل به چاپ رسیده است.

در این نشست آقای فریدونی ضمن اشاره به مناسبت برقراری این نشست و تقارن آنبا هفته پژوهش در خصوص اهمیت پژوهش و پژوهشگری به ویژه پژوهشگری اجتماعیآن را به مهندسی اجتماعی تشبیه نموده که از زیر و بم‏ها و بنیانهای اجتماع اطلاع وآگاهی داشته و با پژوهش‏های خود، از مسایل و موضوعات جامعه اطلاع و آگاهی علمی وکارشناسی به دست می‏آورد.

این پژوهشگر اضافه نمود: بین سطوح تصمیم‏گیری و نخبه‏گان و سیاست‏گذاران بابخش پژوهشی باید تناسب و تقارن لازم وجود داشته باشد، تا نتیجه پژوهشها بامکانیسمی کاربردی در خدمت جامعه قرار گیرد. ولی موانع متعددی باعث فاصله بین اینسطوح با پژوهشها و پژوهشگران گردیده است.

ایشان با توجه به سئوالات مطرح شده در پژوهش «ارزشها و نگرشهای ایرانیان» بااشاره به سئوالات مطرح شده در آن پژوهش (رضایت از زندگی، عدالت اجتماعی، عدالتاقتصادی، گذشت، ایثار، تلاش و جدیت، احساس آزادی و…) پاسخهای داده شده از طرفسئوال شوندگان استان قم را با استان تهران و بعضی استانهای دیگر مقایسه نموده وتفاوتها و شباهتها را با توجه به زمینه‏های فرهنگی متفاوت قابل تأمل دانست.

برگزاری نشست ارایه یافته پژوهشی با عنوان

ویژگی‏های شخصیتی سه گروه از دانش‏پژوهان قم

این نشست به مناسبت هفته پژوهش با سخنرانی آقای محمدرضا تمسکی پژوهشگراین پژوهش از طرف دبیرخانه مشترک شورای پژوهشی و شورای فرهنگ عمومی به انجامرسیده است.

مجری این پژوهش ابتدا با اشاره به سخن استاد علی اکبر سیاسی که گفتند: «شخصیتچیزی است که اجازه می‏دهد پیش‏بینی کنیم آدمی در اوضاع و احوال معین چه رفتاریخواهد داشت؟» توضیح دادند که جامعه آماری این پژوهش شهر قم و حجم نمونه ۲۱۶مورد بوده است، و نوع نمونه‏گیری اتفاقی (Accidental) و یا نمونه‏های در دسترس بوده،بنابراین جز به همان جامعه، قابل تعمیم به کلیه افراد صنف مربوط نیست.

وی ادامه داد: امثال «لر» (lorr,m) و «استراک» (Strack,s)(1994م.) برای داوطلبانپلیس سه نیمرخ شخصیتی به دست آورده‏اند تا در مواقع مقتضی به مأموریت‏های درخورو دارای کارآیی و اثربخشی بیشتر اعزام شوند.

این پژوهش نیز برای هر یک از سه گروه سه نیمرخ و برای کلیه افراد نمونه نیز یکنیمرخ شخصیتی به دست آورد، که البته تنها تعدادی از ۱۶ عامل شخصیتی پرسشنامهکتل (۱۶p.h) را به خود اختصاص می‏دادند تا اگر اراده استفاده از علم و تخصص و منطقبر ادارات و نهادها و سازمان‏های ما حاکم شد، با مطالعه، افرادی را به روستا و یا به کارخطیر دانشگاه در شهر بفرستند.

وی سپس با اشاره به ویژگی‏های شخصیتی افراد نمونه، ویژگی‏های کارآمد این افراد راتوضیح دادند.

برگزاری نشست ارایه یافته پژوهشی با عنوان

پوشش و آرایش غیرمتعارف جوانان استان قم

در هفته پژوهش و به منظور اطلاع‏رسانی، در نشست ارایه یافته‏های پژوهشی کهتوسط دبیرخانه شورای پژوهشی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار گردید، نتایجپژوهش جناب آقای احمد نیکزاد با عنوان «شناسایی مرجع جوانان قمی در انتخابپوشش و آریش غیرمتعارف» ارایه شد. در این تحقیق که با حمایت شورای پژوهشی ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم انجام گرفت، مجری ابتدا به تبیین مسئله مورد پژوهشپرداخت و به ضرورت و اهمیت نوع پوشش و آرایش اشاره کرد و سپس به اسوه‏ها،رسانه‏های جمعی، ویژگی‏های دوره جوانی، خانواده و هویت اجتماعی به عنوان عواملموثر در گرایش نوجوانان به پوشش و آرایش غیرمتعارف، اشاره کرد. جامعه آماری پژوهشجوانان ساکن در قم و گروه سنی ۲۴-۱۵ ساله بوده‏اند که طبق چک لیست، پوشش وآرایش آنها غیرمتعارف تشخیص داده می‏شود. حجم نمونه مورد مطالعه ۲۰۰ نفر دختر وپسر بوده‏اند که به شیوه جامعه در دسترس انتخاب شده‏اند.

وی اضافه کرد نتایج تحقیق نشان می‏دهد که: گرایش به پوشش و آرایش غیرمتعارفدر نوجوانان گروه سنی ۱۶ تا ۱۹ ساله بیشتر از گروه‏های سنی دیگر است.

نوجوانان متعلق به طبقه متوسط، نسبت به نوجوانان طبقه بالا و پایین اجتماعیسهم کمتری دارند و به عبارت دیگر توانسته‏اند بیش از دو طبقه اجتماعی دیگر، خود را ازاین شیوه‏های پوشش و آرایش غیرمتعارف دور نگهدارند.

نوجوانان مورد مطالعه از هویت اجتماعی مثبتی برخوردار نیستند. بدین معنا کهاحساس می‏کنند جامعه برای آنها بهایی قائل نیست، آنهارا درک نمی‏کند و به رأی و نظرآنها توجهی نمی‏کند.

مهمترین مرجع جوانان برای انتخاب پوشش و آرایش غیرمتعارف به ترتیب اولویتعبارتند از: دوستان؛ هنرپیشه‏ها و ورزشکاران خارجی و مشاهده چنین پوشش و آرایشیدر معابر عمومی و بوتیک‏ها.

برگزاری همایش

اینترنت، کتابخانه‏های الکترونیکی و کاربری‏های‏پژوهشی

دومین همایش‏اینترنت،کتابخانه‏های‏الکترونیکی‏وکاربری‏های‏پژوهشی‏در قم‏برگزار شد.

در این همایش که به همت مؤسسه فرهنگی سبا و با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی واداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم برگزار شده بود، آقای دکتر عباس زارع دبیر همایشدر ابتدا اظهار داشتند:

«شایسته است مدیران استان به این نکته تفطن یابند که اگر راه‏حلی برای برون‏رفت ازمشکلات را لاعلاج استان در سطوح اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی وجود داشته باشد،توسعه همه جانبه بر مبنای فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) است، در آن صورتمی‏توان از حل مشکل اشتغال، فقر گسترش یابنده، بزهکاری روز افزون، نابهنجاری‏هایروبه رشد و… سخنی به میان آورد.»

سپس دکتر مقیم، مشاور وزیر جهاد کشاورزی و عضو شورای عالی انفورماتیک گفت: «باآغاز هزاره سوم، نگرش نوین فناوری اطلاعات (IT) بر گرایش‏های گوناگون جهان و رشد،روز افزون آن، دولت‏ها را بر آن داشته است، تا به فکر ایجاد سازوکار مبتنی بر IT، جهتبرآورده کردن نیازهای خود باشند.»

در ادامه مراسم، مهندس حمیدرضا صنیعی، مدیر شبکه اطلاع‏رسانی رُزنت اظهارداشت: «ابداعات فنی در دهه اخیر از جمله توسعه شبکه‏های اینترنتی و اینترانتی منجر بهتغییرات عمیق و گسترده در زمینه فناوری اطلاعات و در نهایت مقوله اطلاع‏رسانیگردیده است.» وی خاطر نشان ساخت: «در کشور ما در سال‏های اخیر، همگام با سایرکشورهای جهان، فعالیت‏های گسترده‏ای صورت گرفته است، که می‏توان از شبکهاطلاع‏رسانی رُزنت به عنوان بزرگ‏ترین شبکه اطلاع‏رسانی علمی تخصصی نام برد.»

دکتر محمد حسن مبارکی، معاون پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی قم با اشاره به پدیدهتهاجم مجازی گفت: «طراحان وب، داده‏های منفی را با سرعت بالا و داده‏های مثبت را باسرعت پایین، در دسترس کاربران قرار می‏دهند.»

در پایان همایش، دکتر زارع دبیر همایش، ضمن نتیجه‏گیری از صحبت‏های طرح شدهاعلام داشتند: «شایسته است با توجه به این که طرح ملی تکفا اکنون در سطح همهاستان‏ها به اجرا درآمده، دولت مشوق اجرای پروژه‏های مهمی در این خصوص شود و باسیاستگذاری و (البته مشارکت)، موسسات خصوصی را به این پروژه‏ها معطوف سازد.

به نظر می‏رسد، لازم است در آغاز اجرای طرح ملی تکفا، کلیه مدیران عالی و میانیسازمان‏ها و ادارات استان، در یک دوره آموزشی ویژه به منظور آشنایی با ابعاد ملی ودامنه‏های توسعه بر مبنای فناوری اطلاعات در استان آشنا، شوند.»

گفتنی است، در ادامه این همایش و همزمان با برگزاری آن یک دوره استفادهآزمایشی رایگان به مدت یک ماه، از بانک‏های اطلاعاتی و ناشران الکترونیکی جهان برایعموم پژوهشگران و دانشوران (استان) در نظر گرفته شده است.

همچنین کتاب سبا، ویژه‏نامه همایش نیز حاوی ۳۳۰ صفحه اطلاعات مختلف ومقالات و مصاحبه‏ها در زمینه مسایل مرتبط با همایش با همکاری اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی منتشر و در دبیرخانه همایش قابل دریافت می‏باشد.

سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در

دوازدهمین جلسه شورای فرهنگ عمومی در هفته پژوهش

من تشکر می‏کنم از حضرت آیه‏اللّه‏ امینی که باعث و بانی جلسات گرم شورای فرهنگعمومی استان قم شدند. شخصیت آیه‏اللّه‏ امینی و سابقه توجه ایشان به مسایل نسل جواناقتضای این را داشت که جلسات شورای فرهنگ عمومی قم برای معضلات نسل جوانچاره‏اندیشی کند. و تصور هم این است که این روندی را که شورا در پیش گرفته می‏تواندالگویی باشد برای بحث‏های ملی. یعنی این که ما تجربیات این استان را بتوانیم بسطدهیم و در سراسر کشور از آن استفاده کنیم. همچنین از اعضاء محترم شورای فرهنگعمومی که صمیمانه در این مباحث شرکت می‏کنند تشکر می‏کنم.

راجع به قم؛ من با آن شناخت اجمالی که دارم فکر می‏کنم هر دو وجه درست است بههر حال قم به لحاظ فرهنگی از شهرهای بسیار ریشه‏دار کشور ماست. در حوزه فعالیت‏هایجدید هم حداقل در حوزه کتاب دومین شهر کشور می‏باشد. ما تحقیقی را با همکاریدوستان پژوهشی قم انجام دادیم. لیست کتابهای قرآنی که در دنیا منتشر شده است رافهرست کردیم و براساس شهری که مبنا و منشأ نشر این آثار بوده، قم در ردیف چهارمقرار داشت. یعنی در سطح جهان اسلام قم یکی از شهرهای تأثیرگذار در تولید فرهنگیاست.وقتی‏یک شهری‏این‏قدر تولید فرهنگی می‏کند نشان‏دهنده جایگاه و پایگاه و سابقهفرهنگی آن است.

اما وجه دوم این است که قم در سالهای اخیر خیلی مسایل را تجربه کرد. مهاجرت‏هایداخلی داشت. مهاجرت‏های خارجی داشت. شاید بیشترین مهاجرین خارجی در قماسکان داده شدند. حاشیه‏نشینی رشد پیدا کرد و خود به خود، فرهنگ‏های متفاوتی که درحاشیه شهر شکل گرفت مجموعا در ساخت و بافتی که در کنار قم پیدا کرد، به یک فرهنگحاشیه‏ای عمومی تبدیل شد. یعنی ما در قم از یک دوگانگی فرهنگی رنج می‏بریم؛ از یکطرف سطوح برجسته و کتابخانه‏های با عظمت، اساتید و افراد برجسته، فعالیت‏های ملی وبین‏المللی. و… و از طرف دیگر با مسایل دیگر روبرو می‏شویم که در حاشیه شهر وجوددارد، و در بولتن‏ها و آمارها و پژوهشها نشان داده می‏شود. ما هر دو مسأله را در قم داریم.شاید این هم از ویژگی‏های توسعه معرفت است. معرفت وقتی توسعه پیدا می‏کند در همهابعاد تأثیر می‏کند. به طبیعت توسعه این چنین است. در این بیست سال اخیر هم در قمتوسعه‏ای وجود داشته و این توسعه نیز شاخص‏های دیگر را نیز توسعه داده است. از جملهرشد سواد و آگاهی که خود الزامات جدیدی می‏طلبد. به هر حال قم یک حالت دو گانه‏ایدارد و تحلیل این حالات و پیدا کردن ارتباط این دو مهم است. حتی این امر را درعرصه‏های سیاسی، اجتماعی هم می‏بینیم. مثلاً وقتی انتخابات نمایندگی در قم می‏شودکاملاً رقابت این دو وضعیت را در عرصه‏های مختلف شاهد هستیم. در حوزه توسعه قم نیزاین دو مسأله مطرح است از این جهت فکر می‏کنم این بافت دوگانه نیز به مطالعه وبرنامه‏ریزی دقیقی نیاز دارد، که ما چگونه می‏توانیم یک نسبتی بین اینها برقرار کنیم.

نکته دوم این است که ما معمولاً به تجربه دریافتیم که نمی‏توانیم در فرهنگ بهراه‏حل‏های جامع، همه جانبه‏نگر و فوری دسترسی پیدا کنیم. کار پژوهش در استمرارخودش می‏تواند مؤثر باشد. برنامه‏ریزی‏های ما، معمولاً مقطعی، موردی و انفعالی است.مثلاً از موضع آسیب‏شناسی وارد بحث می‏شویم. یعنی اول اتفاقی می‏افتد، به ما گزارشمی‏دهند، بعد دنبال تحقیق و پژوهش می‏رویم. مثلاً به ما گزارش می‏دهند که اعتیاد بیدادمی‏کند. بعد می‏آییم و معضل اعتیاد را بررسی می‏کنیم. یعنی نگاه ما نگاه آسیب‏شناسیاست. متأسفانه نگاه جامعی که بخواهیم ابعاد مختلف را در ارتباط با هم ببینیم به مسایلنداریم. پژوهش‏های اجتماعی هم عمدتا از موضع آسیب شناسانه وارد بحث می‏شوند، درحالی که به یک نگاه جامع و کلان در طول زمان باید رسید. از این حیث من فکر می‏کنمکار آقای دکتر گلزاری و دوستان دیگر هم به همین صورت است. یک پژوهشی که انجاممی‏شود لازم است سال دیگر نیز اجرا و ارزیابی شود تا ببینیم چه دستاوردهایی داشتهاست و آن را دوباره به بحث و بررسی بگذاریم. در کارهای پژوهشی بایستی از همدیگرپشتیبانی کنیم و متأسفانه دچار این ضعف هستیم. کمتر تحقیقی را داریم که تکرار کردهباشیم.

در سال ۱۳۵۳ یک تحقیقی از طرف مرحوم دکتر اسدی انجام شد که نتایجش حاکی ازاین بود که جامعه دارد به سمت و سوی دینی شدن به پیش می‏رود مثلاً شاخص‏هایشاین بود که حجاب اسلامی در دانشگاهها دارد زیاد می‏شود، تظاهرات دینی در بین جوانانزیادتر شده، مجالس دینی شلوغ‏تر شده و غیره. خلاصه این که سطح متوسط جامعه بهسوی دینی شدن پیش می‏رود. این تحقیق در سال ۵۴ منتشر شد. نتایج آن در شورایفرهنگ عمومی بحث و بررسی شد و قرار شد این تحقیق تکرار شود و در سال ۷۹ همانتحقیق توسط آقای دکتر محسنی انجام شد و ما توانستیم نتایج این تحقیقات را با هممقایسه کنیم.

تحقیقات ما معمولاً موردی است. یعنی وقتی با یک مسأله‏ای روبرو می‏شویم سفارشپژوهشی را می‏دهیم، بعد هم فکر می‏کنیم که تحقیقاتمان کامل است. یا هم این کهمقطعی است مثلاً یک مقطع خاص (متوسطه، دبیرستان یا راهنمایی، دانشگاه، جوانانو…) را بررسی می‏کنیم و نتایج آن را تعمیم می‏دهیم. من فکر می‏کنم حالا که در اینجاپژوهشی انجام گرفته است، خوب است این تحقیق با تحقیق‏های مشابه مقایسه شود، باتحقیقی که آقای دکتر رجب‏زاده چند سال پیش انجام داد، با تحقیقی که آقای رضایی درسال ۸۰/۷۹ انجام داد. نتایج را مقایسه کنید و در کنار آن اجلاسها و بحث‏هایی می‏شودگذاشت تا به راه‏حل‏هایی دست پیدا کرد و آنها را به مرحله اجرا رساند. ما نباید انتظارداشته باشیم که با یک تحقیق به راه‏حلها و نتایج قطعی دست پیدا کنیم. اصولاً پدیده‏هایاج