پاورپوینت کامل نقش شیعیان و رهبران مذهبی در تحولات سیاسی و اجتماعی عراق در سده اخیر ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نقش شیعیان و رهبران مذهبی در تحولات سیاسی و اجتماعی عراق در سده اخیر ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نقش شیعیان و رهبران مذهبی در تحولات سیاسی و اجتماعی عراق در سده اخیر ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل نقش شیعیان و رهبران مذهبی در تحولات سیاسی و اجتماعی عراق در سده اخیر ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۴۳

مقدمه

با درگیر شدن امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول، پای دولت بریتانیا به عراق باز شد و این مقدمه ای بود که بریتانیا بتواند سلطه« نظامی خود را در عراق بعد از جنگ جهانی اول و تجزیه امپراتوری عثمانی بیشتر نماید. دخالت دولت بریتانیا در امور سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی عراق از یک سو و قرار گرفتن دولت های بی کفایت و مخالف با آرمان های تشیع در رأس حکومت عراق، از سوی دیگر باعث شد حرکت ها و قیام هایی با شرکت شیعیان و رهبری مراجع دینی شکل بگیرد؛ ولی هیچ کدام از آنها نتوانستند به پیروزی نهایی برسند و نتیجه ای که حاصل شد، موقتی بود. همان طور که می دانیم یک جنبش باید دارای سه رکن ایدئولوژی، رهبری و مشارکت یکپارچه مردم باشد تا بتواند به سرمنزل مقصود برسد؛ ولی در بررسی حرکت هایی که در عراق انجام شد، به این نتیجه می رسیم که هر کدام از آنها دارای نواقصی بوده اند.

موضع گیری شیعیان قبل از سال ۱۹۵۰ مبنی بر عدم دخالت روحانیت در امور سیاسی بود؛ ولی با آغاز دهه« ۱۹۵۰ این خط مشی تغییر کرد و استراتژی جدیدی که روی آموزش و ارتقای سطح آگاهی های مردم تأکید داشت، جانشین موضع گیری قبلی شد و البته خواهان آن بود تا از آرمان های اسلام دفاع نماید. این خط مشی امروزه با یک استراتژی انقلابی همراه است؛ بنابراین حرکت هایی در این جهت صورت گرفت و احزاب و گروه هایی از جمله حزب الدعوه، العمل الاسلامی، حزب التحریر اسلامی، جماعت اخوان المسلمین و چند گروه دیگر به وجود آمدند؛ ولی همان طور که ذکر شد، نتیجه« نهایی به دست نیامد.

با توجه به اینکه نقش شیعیان و رهبران مذهبی به عنوان یکی از متغیرهای اساسی جامعه شناسی کشور عراق حایز اهمیت است، این مقاله سعی دارد ضمن بازگوکردن بعضی از حرکت های اسلامی شیعی به رهبریت مراجع دینی علیه سلطه« استعماری انگلیس و بعضاً علیه حکومت های استبدادی عراق، موانع و مشکلات عدم موفقیت آنها را بررسی نماید. قبل از آنکه به بررسی حرکت های شیعی در تحولات سیاسی — اجتماعی عراق پرداخته شود، لازم است ابتدا تعریفی از واژگان «انقلاب» و «کودت» صورت پذیرد.

کودتا، واژه ای فرانسوی است که منظور از آن ساقط کردن غیرقانونی حکومت با زور و قدرت نظامی است که به وسیله افرادی صورت می گیرد که قسمتی از حکومت را در اختیار دارند؛ همچنین اگر در نتیجه عدم حل بحران در جامعه از سوی گروه حاکم، توده مردم در صدد ایجاد تحول در ساختار اجتماعی، سیاسی موجود برآیند، انقلاب صورت می گیرد.

در ادامه تصویری از عراق به عنوان اولین کشور عربی که پس از جنگ جهانی اول به استقلال دست یافت، ارائه می شود.

۱. موقعیت عراق

۱.۱. موقعیت استراتژیک عراق کشوری است مسلمان که مردم این سرزمین را اعراب نژاد سامی تشکیل می دهند. جمعیت آن بالغ بر ۲۲ میلیون نفر و وسعت آن ۴۵۰ هزار کیلومتر مربع است که از نظر تقسیمات کشوری دارای ۱۸ استان می باشد. این کشور در سال ۱۵ هجری قمری در زمان خلیفه دوم به تصرف سپاه اسلام درآمد و در سال ۳۶ هجری قمری با ورود امیرمؤمنان علی(ع) به عراق و قرار دادن کوفه به عنوان مرکز خلافت، مذهب تشیع نیز در آنجا گسترده شد؛ به گونه ای که اکنون ۶۰ درصد مسلمانان عراق را شیعیان تشکیل می دهند(رضایی، ۱۳۸۴ش، ص ۲۶۴ .) این کشور به دلایل گوناگون، از جمله قرار گرفتن در منطقه« استراتژیک خاورمیانه و نیز برخورداری از معادن غنی و مهم تر از همه ذخایر فراوان نفت، همواره مورد توجه قدرت های بزرگ و نیز هجوم استعمارگران بوده است. عراق همچنین بیش از ۱۱۰ میلیارد فوت مکعب ذخایر ثبت شده« گاز دارد که این میزان تا ۱۶۰ میلیارد فوت مکعب قابلیت افزایش دارد. عامل دیگری که باعث اهمیت عراق از لحاظ استراتژیک شده، همسایگی با ایران و نزدیکی با اسرائیل است. مجموعه عوامل ذکر شده باعث شده اند عراق طعم تلخ سلطه« بیگانگان را از سال ۱۹۱۴ که تحت اشغال نیروهای انگلیسی و آمریکا می باشد بچشد و به همین دلیل امنیت و آرامش از مردم این کشور سلب شود.

۲.۱. موقعیت مذهبی

موقعیت مذهبی عراق از چند منظر حائ یز اهمیت می باشد:

۱.۲.۱. همسایگی با ایران:

به دلیل وجود حوزه های علمیه و مدارس دینی و مراجع مذهبی و به سبب اینکه اکثریت مردم ایران را شیعیان تشکیل می دهند و در رأس آن حکومتی شیعی قرار دارد، بنابراین ایران در مرکزیت جهان تشیع واقع شده است؛ لذا هم دولت ایران و هم ملت ایران می توانند پشتوانه« مناسبی برای شیعیان عراق محسوب شوند و هم از کمک های معنوی و هم از کمک های مادی ایرانیان بهره بگیرند.

۲.۲.۱. وجود شهرهای معروف و تاریخی:

شهرهای نجف، کربلا، کوفه، و بصره در صدر اسلام مرکز قدرت سیاسی مسلمانان بوده اند؛ از جمله حضرت علی(ع) اولین پیشوای بزرگ، مرکز خلافت خود را کوفه قرار داد و قیام آزادی خواهانه امام حسین(ع) در کربلا اتفاق افتاد و هنوز هم اهمیت شهرهای مذکور پابرجاست. پیش بینی می شود تحولات سیاسی عمیق در عراق هنوز هم به تصمیم گیری ساکنان شهرهای ذکر شده بستگی دارد؛ چراکه اکثریت جمعیت این شهرها را شیعیان تشکیل می دهند و می توانند وزنه« مناسبی در پیدایش حکومت های اسلامی باشند.

۳.۲.۱. وجود حوزه های علمیه« نجف و کربلا و قبور امامان :

در شهرهای مقدس نجف، کربلا، کاظمین و سامرا قبور مطهر شش امام همام قرار دارد. شهر نجف در مقابل الازهر مصر که مرکز علمی اهل سنت است ، مرکز علمی و تحصیلات مذهب تشیع بوده و به عنوان پایگاه تشیع معرفی شده است. روابط مداوم مراکز اندیشه و دانش دو کشور ایران و عراق موجب گردیده ایرانیان تأثیر فراوانی بر عراقی ها داشته باشند؛ چه اینکه آمیختگی مذهبی و احساسات مشترک دینی منجر به پدیده« سیاسی خاص در عراق شده است و به این ترتیب زعامت مذهبی به دست ایرانیان افتاده است؛ از سوی دیگر، اقامت و وجود ایرانیان در سراسر عراق و به ویژه در شهرهای مذهبی، موجب گسترش نفوذ ایرانیان گردید؛ لذا حرکت های اعتراض آمیز نسبت به حضور بیگانگان و یا علیه حکومت، به رهبری مراجع دینی با تابعیت از کشور ایران صورت گرفت.

قیام های شیعیان عراق

پس از تجزیه« عثمانی و به وجود آمدن کشور عراق، شیعیان، بیشترین تأثیرگذاری را در روند شکل گیری استقلال سیاسی این کشور و بیرون آمدن از سلطه« انگلیس ایفا نمودند؛ اما با این حال هیچ گاه نتوانسته اند به جایگاه حقیقی خود در ساختار قدرت دسترسی پیدا کنند. نویسندگان تاریخ عراق بر این عقیده اند که مردم حقجوی عراق طی سالیان اخیر آسایش و آرامش نداشته و هزاران نفر در راه استقرار یک حکومت اسلامی راستین به درجه رفیع شهادت رسیده اند. در این راستا از صدر اسلام تاکنون قیام هایی به وقوع پیوسته است که مهم ترین آنها قیام اصلاح طلبانه« امام حسین(ع)، جنبش توابین و جنبش مختار ثقفی به خون خواهی امام حسین(ع) و قیام زید بن علی فرزند امام سجاد(ع) به انتقام خون جدش سیدالشهدا می باشد؛ اما جنبش هایی که با الگوپذیری از قیام امام حسین(ع) در قرن اخیر توسط رهبران مذهبی و مراجع شیعی که عمدتاً ایرانی تبار و ساکن نجف بودند به وقوع پیوست، عبارتند از:

۱. انقلاب ۱۹۱۴ علیه سلطه انگلیس؛

۲. انقلاب استقلال طلبانه ۱۹۲۰ به رهبری میرزا محمدتقی شیرازی؛

۳. قیام آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی و محمد حسین کاشف الغطا در وقایع ۱۹۴۱ که عراق توسط انگلیس اشغال شده بود؛

۴. به وجود آمدن احزاب و گروه های اسلامی از جمله «حزب الدعوه» به منظور برقراری حکومت اسلامی؛

۵. تأثیرگذاری آیت الله سیستانی در وقایع اخیر عراق.

قیام های شیعیان، برگرفته از اصول و تعالیم دین مبین اسلام می باشد و بر طبق تعالیم پیامبر اکرم(ص) راهی برای تسلط و نفوذ بیگانه در جامعه اسلامی نیست و اسلام، اساس و پایه« حاکمیت می باشد؛ لذا رهبران مذهبی بر اساس رسالت خویش، هدایت قیام ها را بر عهده گرفتند و مردم به سبب علایق مذهبی که با علما داشته و دارند، آنها را در قیام های سده« اخیر عراق همراهی کردند؛ گفتنی است به دلیل سکونت شیعیان در مناطق جنوبی عراق، اکثر این قیام ها در این مناطق اتفاق افتاده است و البته یکی از دلایلی که این قیام ها به پیروزی نهایی نرسید، این است که رهبران از آگاهی سیاسی مبسوطی برخوردار نبودند و لذا نتوانستند به صورت منسجم، حرکت های خود را رهبری نمایند؛ درست همان طور که حرکت هایی که در سده« اخیر در ایران به غیر از انقلاب اسلامی اتفاق افتاد؛ از جمله انقلاب مشروطیت که به دلیل عدم آگاهی سیاسی رهبران و تا حدودی اعتماد کردن به سیاست های انگلیس باعث شد این انقلاب از مسیر اصلی خود خارج شود و با شکست مواجه گردد.

در عراق نیز عدم آگاهی سیاسی رهبران از اوضاع داخلی و خارجی باعث عدم موفقیت این قیام ها شد؛ همچنین انتقال مرکزیت جهان تشیع از نجف به قم — که حاکی از عدم همبستگی بین روحانیان عراق و تقلیل رفتن کارکردهای آنان است — از پیامدهای عدم موفقیت این قیام ها می باشد؛ لذا در ادامه« مقاله از انقلاب سال ۱۹۱۴ به بعد، قیام ها و حرکت های اعتراض آمیزی که علیه سلطه« خارجی و دولت های ناکارآمد صورت پذیرفت، مورد بررسی قرار می گیرد.

انقلاب ۱۹۱۴

در اواخر سپتامبر ۱۹۱۴ انگلیسی ها برای ترغیب اعراب به حمایت از متفقین و همچنین به منظور حفاظت از سرزمین مصر و تأسیسات نفتی آبادان درصدد حمله به جنوب عراق برآمدند. اولین هدف انگلیسی ها جدایی جنوب عراق از عثمانی و الحاق آن به مناطق اشغال شده« خلیج فارس بود؛ لذا با نیروی نظامی خود از دهانه« اروند رود وارد عراق شدند و فاو را به تصرف خود درآوردند. با اشغال بندر فاو توسط انگلیس در ۶ نوامبر ۱۹۱۴ درگیری بین نیروهای عثمانی و انگلیسی آغاز شد و در ۲۳ نوامبر شهر بصره به اشغال نظامیان انگلیسی درآمد.

دولت عثمانی و آلمان با یکدیگر متحد بودند و دولت های انگلیس و فرانسه به کشورهای تحت سلطه« امپراتوری عثمانی نوید استقلال بعد از جنگ را می دادند تا دست از مقاومت بردارند. با تصرف عراق توسط نیروهای انگلیسی، مردم به رهبران مذهبی متوسل شدند و از آنان تقاضای اعلان جنگ نمودند؛ لذا علما فتوای جهاد صادر نمودند و در بعضی از مناطق عراق از جمله بصره، علما علاوه بر بسیج نیروها به مقابله با نیروهای انگلیسی پرداختند و این خود از فصول درخشان مقاومت مسلحانه در نیروهای اسلامی است؛ بنابراین انگلیسی ها نتوانستند از طریق جنوب، عراق را تصرف نمایند و مجبور شدند جبهه جنگ را تغییر دهند و از طرف سوریه به بغداد حمله ور شوند و آن را به تصرف درآورند. فاصله زمانی بین سقوط بغداد در ۱۱ مارس ۱۹۱۷ تا اعلان آتش بس در ۳۱ اکتبر ۱۹۱۸ از سوی مردم عراق به دوران سقوط نام گرفته است. در این دوران بود که اولین جرقه های استقلال طلبی در میان مردم و شیعیان عراق آشکار گردید.

در مجموع، مقاومت علما و روحانیان، مصایب و مشکلات فراوانی برای انگلیسی ها به وجود آورد و اگر پیروزی نهایی متفقین و شکست آلمان نبود، انگلیسی ها موفق به اشغال عراق نمی شدند.

همان طور که قبلاً ذکر شد، عدم آگاهی سیاسی رهبران مذهبی عراق از اوضاع داخلی و خارجی باعث شد ایشان نتوانند مسیر اصلی انقلاب را رهبری نمایند و اگر درایت رهبران به حد اعلا بود و می توانستند وحدتی بین قومیت های سه گانه عراق (کردها، سنی ها، شیعیان) فراهم آورند، بی شک این حرکت، نتایج مطلوب تری را به ارمغان می آورد و این قیام مختص جنوب عراق نمی شد و در شمال و مرکز عراق هم به حمایت از این قیام تحولاتی رخ می داد؛ بنابراین قیام ۱۹۱۴ به صورت جرقه ای زودگذر بود و اگرچه با شکست روبه رو گشت، ولی این نوید را به مردم عراق داد که می توان در مقابل اشغالگران ایستادگی کرد. این قیام سرآغازی برای انقلاب ۱۹۲۰ شد.

قیام ۱۹۲۰

علما و شیعیان در طول تاریخ عراق، حرکت های اعتراض آمیز فراوانی علیه استبداد انجام داده اند؛ از جمله بعد از انقلاب ۱۹۱۴، انقلاب ۱۹۲۰ به رهبری آیت الله محمدتقی شیرازی بر ضد استیلای انگلستان صورت گرفت. ایشان در شیراز متولد شد و در کربلا پرورش یافت؛ در همین شهر مقدمات علوم اسلامی را فراگرفت و نزد ملامحمدحسین فاضل اردکانی درس خواند؛ آن گاه با دوست و هم مباحثه« خویش سید محمد فشارکی اصفهانی همراه نخستین دسته از مهاجران به سامرا رفت و مجدداً به محضر درس میرزای شیرازی پیوست؛ سپس در شمار برترین شاگردان حوزه« درس میرزای اول درآمد. بعد از درگذشت آیت الله محمدحسن شیرازی ایشان به جانشینی وی تعیین شد و به مقام مرجعیت رسید.

طبق اصول معاهده« «سان ریمو» قسمتی از میراث عثمانی میان انگلستان و فرانسه تقسیم شد. سرپرستی لبنان و سوریه به فرانسه و سرپرستی عراق، اردن و فلسطین به انگلیس واگذار گردید. این امر در عراق منجر به خیزش همگانی شد و قیام ۱۹۲۰ را به وجود آورد. انگلیسی ها در سال ۱۹۱۷ اعلام کردند عراق مستقل خواهد شد و مردم می توانند یک رئیس دولت غیر ترک برای خود برگزینند؛ از سوی دیگر انگلیسی ها کوشش کردند «سِر پرسی کاکس» را حاکم عراق گردانند. این موضوع سبب ناراحتی مردم عراق گردید. میرزا محمدتقی شیرازی، مرجع بزرگ تقلید وقت اعلام کرد: بر مردم مسلمان حرام خواهد بود که یک حاکم نامسلمان برای خود برگزینند؛ بنابراین عراقی ها مبارزات خود را در راه آزادی سیاسی بیشتر، تحت رهبری علمای نجف، کربلا و کاظمین دنبال کردند. در یکی از اعلامیه هایی که آیت الله شیرازی صادر کرد، همه« مردم اعم از یهودی، مسیحی، شیعه و سنی را به اتحاد بر ضد دشمن مشترک فرا خواند. او همیشه ظلم و ستم انگلیسی ها را در هند و دیگر نقاط جهان گوشزد می کرد و هنگامی که انگلیسی ها می خواستند طرح قیمومیت خود را اجرا کنند، صریحاً فتوایی صادر نمود که: «هیچ کس جز مسلمانان حق ندارد بر مسلمانان حکومت کند».

انقلاب های مشروطه خواهی ایران و ترکیه نقش فراوانی در بالا بردن آگاهی سیاسی در میان مردم عراق بازی کردند. به عقیده برخی از نویسندگان عراقی، وجود این دو انقلاب، زمینه« مناسبی برای انقلاب ۱۹۲۰ عراق فراهم آورد. در این جهاد، میرزا محمدحسین نائینی، یکی از پشتیبانان مشروطیت ایران و همچنین حضرت آیت الله نجفی، به عنوان سقّا و آب رسان به چادرهای جهادکنندگان، شرکت داشتند؛ ولی در مجموع پیروزی نهایی برای مسلمانان عراق به دست نیامد؛ اگرچه این قیام با شکست روبه رو شد، ولی تحولی عظیم برای عراق محسوب شد و انگلستان تصمیم گرفت نظارت خود را بر عراق به شیوه« دیگری انجام دهد و با اعمال استعماری خود به طرز دیگری رفتار نماید. انگلستان درصدد بود یک حکومت سلطنتی مشروطه تحت الحمایه انگلستان در عراق تشکیل دهد و به این منظور در اندیشه« انتخاب پادشاهی برای عراق بود. لرد کرزن، وزیر امور خارجه وقت انگلستان، در ۱۱ نوامبر دعوت نامه ای برای فیصل پسر شریف حسین به لندن ارسال کرد. در سفر فیصل به لندن پیشنهاد پادشاهی عراق به طور سربسته، برای اولین بار با وی مطرح شد و در ۷ ژانویه ۱۹۲۱ نیز کرزن در همین راستا نماینده ای نزد فیصل فرستاد و موضوع را به صراحت با وی در میان گذاشت و دو شرط اساسی با او مطرح کرد:

۱. قبول استمرار قیمومیت انگلیس بر عراق؛

۲. عدم ادامه نبرد و معارضه« مسلحانه علیه دولت فرانسه در سوریه.

فیصل این پیشنهاد را پذیرفت.

تشکیل کنفرانس قاهره در مارس ۱۹۲۱ فصل جدیدی در رفتار و سیاست های دولت انگلیس در خاورمیانه باز کرد و در مورد وضعیت حکومت عراق برقراری رژیم سلطنتی به رهبری ملک فیصل، یکی از پسران شریف مکه تأیید شد.

بنابراین پس از یک همه پرسی فرمایشی در ۲۳ اوت ۱۹۲۱ با ۹۶ درصد رأی پادشاهی ملک فیصل رسمیت یافت و این کشور در سال ۱۹۲۴ صاحب نخستین قانون اساسی با رژیم مشروطه سلطنتی گردید. فتوای روحانیان در تحریم انتخابات، اختلاف موجود میان حکومتِ دست نشانده« استعمار انگلیس و روحانیان را عمیق تر کرد؛ بنابراین دولت انگلیس در قبال مبارزه روحانیان با حکومت ملک فیصل برای رفع مزاحمت و خلاص شدن از دست روحانیان تصمیم به تبعید آنان گرفت؛ از جمله شیخ محمد خالصی و سید محمد صدر را به ایران تبعید نمود. در این هنگام آیت الله نایینی و ابوالحسن اصفهانی و چند تن از رهبران مذهبی کربلا و نجف به نام های مهدی خراسانی و شیخ جواد جواهری به عنوان اعتراض نسبت به عملکرد حکومت به ایران آمدند؛ اگرچه تشکیل حکومت عراق و استقلال این کشور و به وجود آمدن عراقی مستقل نتیجه قیام ۱۹۲۰ بود، ولی شیعیان در طول سلطنت ۳۸ ساله خاندان هاشمی کمترین نقش را ایفا نمودند.

فعالیت فرهنگی نیروهای مذهبی در زمان حکومت قاسم

سرهنگ عبدالکریم قاسم توسط کودتای نظامی به عمر سلطنت خاندان هاشمی پایان داد و حکومت جمهوری را جانشین آن کرد. به سبب باز شدن فضای سیاسی، اجازه« تأسیس احزاب صادر گردید و چندین حزب به وجود آمد؛ از جمله حزب کمونیست که تا پیش از حکومت قاسم به صورت مخفی فعالیت می کرد، فعالیت آن آشکار شد و آزادی عمل بیشتری به دست آورد و به فعالیت و خرابکاری ضد دستگاه دین و روحانیت مشغول شد. کمونیست ها به مردم نوید دادند که آنها را از فقر و بیچارگی نجات خواهند داد و آینده روشنی برای آنان ترسیم خواهند نمود. فعالیت آنان نزدیک بود سراسر عراق را دربر گیرد؛ ولی این بار نیز رهبران تشیع در نجف اشرف علیه تعالیم کفرآمیز کمونیسم فتوای خود را صادر نمودند و این مرام را ضد خداوند و علیه ادیان آسمانی و دشمن مذهب معرفی نمودند؛ بنابراین اولین جنبش اسلامی در شهر نجف اشرف تحت عنوان «جماعه العلماء» در سال ۱۹۵۸ که هدف اساسی آنان مبارزه با کمونیسم بود، تشکیل شد. این گروه در همین راستا اقداماتی انجام دادند؛ از جمله:

۱. اعزام مبلغان دینی به سراسر عراق و آگاه نمودن مردم؛

۲. ایجاد روابط و همکاری با دانشگاه و فعالیت ضد کمونیستی در مراکز علمی؛

۳. انتشار کتاب و نشریه؛

۴. برگزاری جشن ها و مراسم مذهبی به منظور زنده نگاه داشتن اصول اسلام؛

۵. بر ملا نمودن جنایات کمونیست ها در روسیه.

اقدامات اساسی جماعه العلماء تا حدود زیادی باعث شد سطح آگاهی مردم بالا برود و کمونیست ها به هدف نهایی خود نرسند. فعالیت ضد کمونیستی این گروه از یک طرف و فعالیت آیت الله سید حسن شیرازی، مرجع تقلید شیعیان آن زمان، باعث عقب نشینی حزب کمونیست عراق شد.

آیت الله شیرازی در کربلا، تشکلی از جوانان به نام «الشباب الحسینی» ایجاد کردند. این تشکل، مرکزی برای فعالیت ضد کمونیست بود و در صدد بود نگذارد مردم به عضویت حزب درآیند. آنها نشریه های مستدل و متین صادر می کردند و با از خود گذشتگی عجیبی آنها را میان مردم پخش می کردند. با ایجاد جلسات این تشکل سدی در مقابل کمونیسم ساخته شد و مردم متدین، روحی جدید در خود احساس کردند؛ در حقیقت در بین حرکت هایی که توسط رهبران مذهبی و شیعیان انجام شد، حرکتی که علیه کمونیسم انجام گرفت تا حدود زیادی مؤثر واقع شد و حزب کمونیسم نتوانست به هدف عمده« خود برسد.

حزب دیگری که در زمان حکومت قاسم به عنوان بزرگ ترین و قوی ترین احزاب سیاسی عراق و همچنین اولین سازمان سیاسی اسلامی شیعی خودنمایی کرد، حزب «الدعوه الاسلامیه» بود. این حزب در سال ۱۹۵۸ در نجف اشرف به وسیله« آیت الله سیدمحمدباقر صدر پایه ریزی شد؛ اما به صورت رسمی در سال ۱۹۶۸ اعلام وجود کرد. این حزب به رهبری روحانیان تحصیل کرده« جوان از پیشروترین مجتهد فرهیخته عراق، یعنی محمدباقر صدر الهام می گرفت. اعضای آن غالباً از طبقه« متوسط بودند که بیشتر در شهرهای مقدس و جنوب عراق تمرکز داشتند. تبلیغات حزب از طریق مساجد و مدارس مذهبی تحت راهنمایی حوزه علمیه نجف صورت می گرفت. فعالیت حزب ابتدا به دعوت مردم به ایمان و ا