پاورپوینت کامل مصاحبه با حجه الاسلام والمسلمین واعظ زاده خراسانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مصاحبه با حجه الاسلام والمسلمین واعظ زاده خراسانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مصاحبه با حجه الاسلام والمسلمین واعظ زاده خراسانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مصاحبه با حجه الاسلام والمسلمین واعظ زاده خراسانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۲۳

تاریخ پرفراز و نشیب حوزه های علمیه را نمی توان دراوراق تاریخ
مکتوب جست که واقعه نگاران , خواسته و ناخواسته , خدمتگزاراورنگها
بوده اند و با رعایا و مراکز ستیز علیه سلطه ها, چهره پر آژنگ
داشته اند واگر که گاهی , منصفانه نوشته اند و در ترسیم چهره ها, کمتر
خطا کرده اند, بازاز لایه های زیرین قضایا, روی برتابانده اند و یا
بخاطر عدم شناخت دقیق انگیزه ها و مصالح , بیراهه راه پیموده انداز
این روی مجله , علاوه بر نمایاندن اندیشه , تلاش , زندگی و باریک نگریی
چهره های حوزوی و برای حوزویان و دیگران , برای احیای گذشته حوزه ها,
چه تلخ و چه شیرین چه افتخارآمیز و چه…, و عبرت از آن , با
شخصیتهایی که گفتار آنان , غبار توطئه از چهره های نستوه و ستیزنده
تاریخ بر می گیرد و ملاکی است بر تشخیص حق از باطل , به گفت گوی
می نیشیند و حاصل آن را عرضه می کند. چه بسا, سخن تلخ باشد
و تا عمق استخوان انسانهای دردمند را بسوزاند و در ذائقه سطحی نرگان
ناگوار آید و آنان را بر آشوبانداما برای رسیدن به حوزه ای که
بتوانداشتباهات گذشته را تکرار نکند و با دیو جهل و باندبازی و
حرکتها واندیشه های عوامانه و سطحی بستیزد و خدای ناخواسته مورد
سوءاستفاده واقع نشود و بنیان صحیحی را برای اسلام ناب و طرداسلام
آمریکایی پی بریزد, باید گذشته را دقیق شناخت و بدون خود سانسوری بر
آن نقد زد واز نکات برجسته آن بهره گرفت وازاشتباهات اجتناب
ورزید .

به همین منظور, گفت و گویی داشتیم بااستاد محمد واعظزاده , چهره
برجسته حوزه و دانشگاه که زندگانی ایشان , در سه بخش تنظیم شده که
بخش اول آن , در رابطه با حوزه نجف و قضایای تلخ و شیرین آن حوزه ,
که اینک تقدیم می گردد و دو بخش دیگر یعنی حوزه مشهد و حوزه علمیه
قم در شماره های آینده , فرا روی خوانندگان قرار خواهد گرفت .

[حوزه]

حوزه : با سپاس از حضرت عالی که مصاحبه با مجله ما را پذیرفتیدلطفا شرحی کوتاه ,از زندگی تحصیلی و علمی خود بیان دارید.

استاد: ضمن سپاس و تشکر متقابل از برادران اداره کننده مجله
حوزه , زنگی اینجانب در خور مطالعه و گفتن نیست ولی امر آقایان را
اطاعت می کنم وابعادی از زندگی علمی و تحقیقی خود را, در پنج مرحله ,
به گونه خلاصه , بیان می کنم :

۱. دوران کودکی مشهد.

۲. تحصیل در حوزه علمیه نجف .

۳. بازگشت از نجف و تحصیل در حوزه علمیه مشهد.

۴. تحصیل در حوزه علمیه قم .

۵. بازگشت دوباره به مشهد مقدس .

مرحله اول : بنده در سال ۱۳۰۴, برابر ۲۳ ذیقعده ۱۳۴۳ قمری , در
مشهد مقدس , در یک خانواده مذهبی و روحانی , دیده به جهان گشودم . پس
از گذارندن دوره مکتب خانه و مدرسه , عازم تحصیل در حوزه علمیه
مشهد شدم که ناگهان اوضاع دگرگون شد.

دراین جا مفید می دانم , شمه ای از زندگی علمی و تبلیغی پدر
بزرگوارم , مرحوم , شیخ مهدی واعظ خراسانی , را بیان کنم :

پدرم , مرحوم حاج شیخ مهدی واعظ خراسانی , فرزند حاج ملااحمد واعظ
خراسانی , فرزند حاج محمدحسین واعظ مشهدی , فرزند محمدحسن مدرس ,از
وعاظ مشهور بودند. آن مرحوم هفتاد سال تمام , به وعظ وارشاد مردم
مسلمان و مومن این دیاراشتغال داشتند. وی در منبر کهنه کار و
دارای سبک و روشی خاص بود.

روش منبر: روش وی در منبر چنین بود: پس از ذکر آیات و روایات ,
برای روشن شدن مطلب و هر چه بهتر فهمیدن مردم , داستان نقل می کرد و
وارد مباحث علمی می شد. ساده و روان , سخن می گفتند. شمرده شمرده مطلب
راادا می کرد. پیوسته و مسلسل وار سخن نمی گفت .

حافظه قوی :ایشان , دارای حافظه قوی بوداز
این روی , محفوظات ایشان زیاد بود. آن مرحوم ,از قول مرحوم حاج شیخ
عباس قمی , دوست قدیمی خود, رحمه الله علیه , نقل می کرد که : به من
می فرمود : [اطلاعات و محفوظات تو,از من بیشراست] .

در تاییداین سخن نمونه های زیادی وجود دارد,از جمله : نماینده و
وکیل مرحوم آقا سیدابوالحسن اصفهانی , رحمه الله علیه , فوت کرده بود.
در مجلس ختم ایشان , مرحوم پدرم منبر رفت . موضوع بحث ایشان ,[ وکالت]
بود. دراین موضوع , به تفصیل , سخن گفت . نمونه های زیادی از وکلای
ائمه[ ع] را بر شمرده و داستانها و قضایای گوناگونی دراین زمینه ,
نقل کرد.این منبر بااین حجم ازاطلاعات , همگان را شگفت زده کرده
بود.ایشان , در مجلس ختم آن عالم , تا چهلم منبر رفت و موضوع بحششان ,
[علم و علما] بود .

محبوبیت در نزد علما: آخوند خراسانی ,
رحمه الله ,از پدرم , بسیار تجلیل می کرده است . در سفری که مرحوم ابوی
به نجف اشرف مشرف شده بودند, بااین که منبری جوانی بوده اند, به
توصیه مرحوم آخوند, در صحن حضرت امیر[ ع] , بین در بازار بزرگ و در
طوسی , که مسجد خضراء در آن جا واقع است شبها منبر می رفت و مرحوم
آخوند, پس از درس ,از در طوسی وارد صحن امیرالمومنین می شده و با
تانی گام بر می داشته تا به دربازار بزرگ می رسیده است گویا می خواسته
است بداند که مرحوم ابوی , در چه زمینه ای سخن می گوید و … شاگردان
آخوند نیز, پس از درس , دراین مجلس شرکت می کرده اند. و به قول مرحوم
والد: ور جمعیت , حلقه ای از عمامه های سیاه و سفید, تشکیل می شد.

آیه الله آقا سیدابوالحسن اصفهانی , رحمه الله علیه , که از مراجع بزرگ بودند, به
مرحوم ابوی , بسیار علاقه داشتند و هر سال , ماه مبارک رمضان ,از آن
مرحوم برای منبر دعوت می کردند. در آن نامه , یادآور می شدند که :[ طلا
منتظرنداز بیانات شمااستفاده کنند] مرحوم ابوی , نقل می کردند که :
من همان نامه مرحوم اصفهانی را به شهربانی وقت نشان می دادم و
شهربانی هم به من گذرنامه می داد. سالیان متمادی , آن مرحوم , در نجف
اشرف , منبر می رفتند. مستمعین و مجالس گوناگونی داشتندازاین روی ,
برای هر گروهی , مطالبی مخصوص به آن گروه و در خور فهم آنان تهیه
می کرد. واین روش همیشگی ایشان بود.ایشان در مسجد عمران , که آقا
سیدابوالحسن اصفهانی , روزهای ماه مبارک رمضان , در آن جا نماز
می خواندند, منبر می رفت . شرکت کنندگان دراین مجلس , بیشتر, طلاب , فضلا و
علما بودند لذا, برای انتخاب موضوع و تهیه مطالب , بسیار تلاش
می کرد.ایشان می فرمودند:این لطف خدا بود که من دراین جمع منبر
بروم زیرا, شنوندگان فال و عالم , باعث می شود که مطالعه و دقت زیادی
داشته باشم تا علما نیزاز منبر من بهره ببرند. مرحوم
آقاسیدابوالحسن اصفهانی , مرتب , پس از نماز, می نشستند و به سخنان
مرحوم والد گوش می دادند.

مرحوم آقا سیدابوالحسن , به لحاظ علاقه خاص ,او را بطور خصوصی
می پذیرفت و ملاقاتهای خصوصی فراوانی با هم داشتند و من نیز, گاهی , در
این ملاقاتها شرکت می کردم .این علاقه و دوستی , طرفینی بود. مرحوم
ابوی هم , به ایشان خیلی علاقه داشتند و عقیده داشت که :ایشان , مرجعی
واجد شرایط است و باید مردم ,ازایشان تبعیت کنند.

مرحوم ابوی , در ماه محرم , در کربلا, منبر می رفتند و مجالس آن جا
رااداره می کردنداز جمله : در مجلسهایی که در منزل آیه الله آقا
سیدابوالحسن و مرحوم آیه الله قمی برگزار می شد, به وعظ می پرداخت .

سفرهای تبلیغی :

ایشان , برای تبلیغ و ترویج
اسلام , به شهرهای مختلف استان خراسان : کاشمر, تربت , نیشابور و دیگر
استانها: یزد,اصفهان , تهران و… مسافرت می کردند.

در زمان جوانی , به بخارا, هم مسافرت می کرده است .امیر بخارا, در
آن زمان , شیعه واز مریدان مرحوم آخوند خراسانی بود.امیر بخارا,
کمک های زیادی به حوزه های علمیه می کرداز جمله : مرحوم آخوند, با کمک
امیربخارا, یک مدرسه بسیار مجلل ساختند.امیر بخارا, وقتی که به
نجف می آمد, کمک هایی نیز به طلاب می کرد.

موضع سیاسی :ایشان با مشروطه , مخالف بودند و
علیه آن در مسجد گوهرشاد, سخن می گفتند.از مرحوم سیدمحمد کاظم یزدی ,
صاحب عروه الوثقی , که از علمای مخالف مشروطه بود, به خوبی یاد
می کردند. وی می گفت :اگر مرحوم سیدمحمد کاظم یزدی نبود, حالااسمی از
اسلام نبود.

البته بعدها, مشخص شد که : هدف مشروطه خواهان چه بوده است ازاین
روی , بسیاری از علمای طرفدار مشروطه , وقتی نیرنگ را فهمیدند, با
مشروطه مخالفت کردند واز طرفداریهای خود, پشیمان شدند پس از
استقرار مشروطیت و تشکیل مجلس , نامه ای , سری ,از طرف مرحوم آخوند
خراسانی , حامی مهم مشروطیت , به مشهد رسید. آن نامه , حدود ۶ ماه در
راه بوده , تا به دست علمای مشهد رسیده بود. من آن نامه را دیده ام .
اکنون اگر آن نامه , موجود باشد. جزء ماخذ مهم سیاسی است . آخوند, در
آن نامه نوشته بودند :

[ هدف مااز مشروطیت , برقراری عدالت و ترویج اسلام بود, نه این که
مالیاتهای سنگینی برای مردم وضع کنند و… بنابراین , بر هر مسلمانی
واجب است که با مشروطیت , مبارزه کند].

پس ازاین که نامه آخوند به مشهد رسید, برخی از
علمای مشهور مشهد,ازایشان خواسته بودند :[منبر برود و نامه
آخوند را برای مردم بخواند]! مرحوم ابوی , به شوخی گفتند:

[آن وقت که حضرات منبری , تلگرافهای علما را می خواندند و جایزه
می گرفتند که ما نبودیم ,اکنون که این نامه را هر کس بالای منبر
بخواند, زنده از منبر پایین نمی آید و موافقین مشروطیت , قطعه قطعه اش
می کننداز ما برای منبر دعوت می شود! در عین حال , من منبر می روم و
نامه را هم می خوانم اما به شرط این که : شما حضرات علما, بیایید پای
منبر بنشینید].

اما علما نیامدند واین شرط, تحقق پیدا نکردازاین روی , نامه
مرحوم آخوند خراسانی هم , هیچ گاه در مجامع عمومی خوانده نشد.

مرحوم ابوی , به عنوان یک روحانی سیاسی , مطرح نبود,
ولی علیه کارهای ضداسلامی رضاخان مثل
کشف حجاب و… سخنرانی می کرد.

وقتی که در زمان رضاخان , روحانیت را محدود کردند واعلان کردند: هر
کس که می خواهد منبر برود, باید یکی – دو نفراز بزرگان اهل منبر,
تایید کنند که او محدث است , مرحوم ابوی , برای حفظ معممین و منابر,
برای کسی که حتی دو تا شعر می توانست بخواند,امضا می کرد که او, محدث
است . وقتی اعتراض می کردند که : چرا برای این افراد,امضا می کنید.
می گفتند: شعر نیز در حدیث آمده است !اکثراجازه های اجتهاد مرحوم
آقاسیدابوالحسن اصفهانی نیز, به خاطر حفظ معممین بود زیرا رضاخان
گفته بود: هر کس ,اجازه اجتهاد دارد, می تواند, عمامه سرش بگذارد.
آن هنگام , در مشهد, جز سه نفر: مرحوم نهاوندی , مرحوم سبزواری و حاج
میرزااحمدآقا زاده کسی عمامه بر سرش نبود.

۵
رحلت آن بزرگوار: مرحوم ابوی در سالهای آخر عمر,ایام محرم و صفر
در تهران منبر می رفتند. منبرایشان دراین شهر, شدیدا مورد
استقبال قرار گرفته بود. شنیدم آقای فلسفی , روش ایشان را در منبر
می ستودند و می گفتند: [ این سبک و روش ایشان , کم کم دارد فراموش
می شود لذا باید بدان اهمیت داد و فراموشی آن جلوگیری کرد]. در سال
۲۹, در تهران بودند که کسالتشان شدید شد و به رحمت ایزدی پیوستند.

مرحوم آیه الله بهبهانی[ ره] در فوت ایشان ,اعلامیه صادر وازایشان
تجلیل خوبی کردند. مرحوم آیه الله کاشانی , مرحوم آقا شیخ محمد
نهاوندی , صاحب تفسیر, مرحوم آقا سیداحمد خوانساری و وعاظ بزرگ تهران
وانبوهی از مردم , در تشییع جنازه آن مرحوم شرکت کردند. مرحوم
آیه الله کاشانی , بر جنازه نماز خواندند و پس از آن جنازه به مشهد
مقدس منتقل شد و دراین شهر هم , تشییع باشکوهی از جنازه به عمل آمد.

حوزه :از مبارزات علمای مشهد علیه کشف حجاب

توسط رضاخان ,اگر مطلبی به خاطر دارید بیان بفرمایید.
استاد: رضاخان , دستور کشف حجاب داده بود. ماموران دستگاه , چادر
از سر زنان می کشیدند. مرحوم آیه الله حاج آقا حسین قمی , رحمه الله
علیه , که در آن زمان ,از علمای سرشناس و بلکه از مراجع تقلید مشهد
بودند, به تهران مسافرت کردند, تااز رضاخان بخواهند که ازاین
مساله صرف نظر کند. بیشتر, در تایید حرکت ایشان , در مسجد گوهرشاد
گردهم می آمدند. دراین مجالس , بیشتر, شیخ بهلول , منبر می رفت .البته ,
بقیه علما,از جمله : مرحوم ابوی نیز منبر می رفتند. من , با برادرم ,
کم و بیش , دراین جلسات , شرکت می کردیم اما در شب حادثه , حضور
نداشتیم . حادثه خیلی غم انگیز بود.

بااین که در آن جلسه , من و برادرم , حضور نداشتیم , ولی صدای
تیراندازی را در منزل می شنیدیم . همان شب , ماموران , راهی منزل ما
شدند, تا مرحوم ابوی را دستگیر کنند, ولی زنهااز دستگیری پدرم
ممانعت کردند.

پدرم ,از دیوار به خانه همسایه رفتند واز آنجا, به مکان امنی
رفته بودند و مخفی شده بودند و ما مدتها نمی دانستیم ,ایشان کجا
رفته اند. دراین حادثه , بسیاری از علمای مشهور, و موثر در تبعید
کردند,از جمله : مرحوم میرزااحمد آقازاده , پسر مرحوم آخوند
خراسانی , مرحوم شیخ مرتضی آشتیانی , مرحوم آقا سیدهاشم نجف آبادی و…
مرحوم ابوی , چهار سال مخفیانه در منزل به سر بردند, تااین که علما
در تهران آزاد شدند. دراین زمان بود که مرحوم ابوی از مخفیگاه
بیرون آمد. پس از آن حادثه , تصمیم گرفت ,ایران را ترک کند لذا با
هم به تهران آمدیم واز آنجا عازم کربلا شدیم .

مرحله دوم : مرحله دوم زندگی بنده , بره ای که در نجف اشرف , مشغول به
تحصیل بودم .این اقامت , حدود سه سال به طول انجامید:از ۱۳۱۸ تا
پایان ۱۳۲۰. مقدمات و مقداری از مطول و شرح لمعه را در نجف فرا
گرفتم . یکی ازاساتید من , که شخصیت معروفی است , مرحوم آقاشیخ مرتضی
طالقانی بود. وی مردی زاهد و عالمی وارسته بود.ایشان ,ازدواج نکرده
بودند لذا در مدرسه سکونت داشتند. بیشتراوقات , مشغول عبادت بود.
آن مرحوم همه متون درسی حوزه را تدریس می کردند:از مقدمات تا
کفایه . گه گاهی , مرحوم آقا سیدابوالحسن اصفهانی , مرجع تقلید وقت ,
روی علاقه دوران تحصیلی به سراغش می آمد.

دراین برهه , بر حوزه علمیه نجف , شخصیتها و رجال
برجسته ای مشغول تدریس و تربیت طلاب بودند و طلاب , مستقیم و غیرمستقیم
از آنان اثر می پذیرفتند.

یکی از علمای نجف , مرحوم سیدعلی , فرزند آقا سید محمدکاظم یزدی ,
صاحب عروه الوثقی بود که روش زندگیش , خاص خودش بود.از نظر شکل و
شمایل , مانند پدرش بود واز نظر علمی , می گفتند: مرد ملایی است . عالمی
بود سرشناس , موجه و مورداحترام مدتی هم مرجعیت پیدا کرده بود
اما, بطوری که می گفتند: طرفداران مشروطیت , وی را عقب زدند. سرگذشت
مفصلی دارد.ایشان وقتی سرگذشتش را برای پدرم نقل می کرد,اشکهایش
جاری می شد.

از چهره های سرشناس آن زمان , مرحوم آیه الله سیدابوالحسن اصفهانی
بود.ایشان , در آن زمان , دراوج ریاست و زعامت بودند. مرحوم ابوی من
نیز, باایشان دوست بودند. همانطور که گفتم , در دیدارهای خصوصی که
مرحوم ابوی , با مرحوم سید داشتند, گاهی من هم شرکت می کردم . من از آن
جلسات , خاطراتی دارم . روش سید ویژگیهای ایشان , زیرکی و کیاست آن
مرحوم , شدیدا مرا تحت تاثیر قرار داده بود. در یکی ازاین جلسات ,
سخن از ورود روسها و متفقین به ایران بود. مرحوم ابوی , بسیار نگران
بودند, ولی مرحوم سید فرمودند:این بار مثل سابق نیست .اینان , خیلی
عاقل شده اند لذا درایران نمی مانند. آن مرحوم , چنان این مطلب را با
اطمینان می گفت که گویااز واقعیت قضایا با خبراست !

یکی از مدرسین نامور مشهور آن زمان , مرحوم آقاضیاءالدین
عراقی بود. آن مرحوم , دارای بیان عالی و روان بود. در پاسخ اشکالات ,
گه گاهی , تندی می کرد و گاهی هم شاگرد را کتک می زد! تا جایی که این
مساله نقل و محافل طلاب می گردید.

از دیگر چهره های برجسته این دوران , مدرس مشهور, مرحوم آقاشیخ
محمدحسین اصفهانی , معروف به کمپانی بود, وی , در ردیف آقا ضیاء بود.
گویا شاگردان این دو بزرگوار, یک نوع رقابتی با یکدیگر داشتند.مبانی
این دو بزرگوار متفاوت بود. داستانهایی از رقابت علمی و مباحثه بین
شاگردان این دو بزرگوار, نقل می کردند که دراین جا, مجال ذکر آنها
نیست .

مرحوم آقاشیخ موسی خوانساری ,از مدرسین بنام این زمان بود. درس
آن مرحوم , پس دز درس آن بزگوار در مرتبه دوم قرار داشت . و همچنین
درس مرحوم آیه الله سیدمحمودشاهرودی که بعدهااز مراجع تقلید معروف
گردید.

یکی از شخصیتهای برجسته و مورد توجه مردم و دولت , در آن دوره ,
مرحوم کاشف الغطا بود.

وی , هم سخنور و هم اهل
قلم و در عین حال مجتهد و مرجع تقلید بوداو, در حوادث مهم سیاسی ,
نقش اساسی داشت .

در آن دوره , آیه الله حکیم , به جای مرحوم نائینی نماز می خواندند
درس خارج هم می گفتنداما هوز مرجع تقلید نبودند. دراین درس , حدود
۳۰,۴۰ نفر شرکت می کرد. شاگردان آن مرحوم ,از قومیتهای گوناگون
بودند: عراقی , لبنانی ,افغانی ,ایرانی و… مرحوم
سیدابوالحسن اصفهانی , وقتی که از دنیا رفت , چند تن ,از جمله
آیه الله حکیم , به عنوان مرجع شناخته شدند.

از دیگر چهره های معروف آن زمان , مرحوم محمدعلی کاظمینی بود که با
مرحوم ابدی , روابط دوستانه داشتند. وقتی که ما در نجف بودیم ,ایشان ,
محفل درس رسمی نداشت , ولی پس از رحلت آقا ضیاء عراقی , که ما در
ایران بودیم , شنیدیم که محفل درس و بحث مفصلی دارد. آن مرحوم , خوش
بیان , خوش قلم و خوش اندام بود. مردی وارسته و صریح اللهجه بود.

آیه الله خوئی نیز در آن زمان , درس مختصری داشت که بعدها بسیار
توسعه پیدا کرد.

یکی دیگراز چهره های برجسته , محدث بزرگ , مرحوم شیخ عباس قمی بود.
مرحوم پدرم , باایشان , سابقه دوستی داشت و بارها با هم ,از مشهد
به سفر کربلا رفته بودند.

ایشان , درابتدا در مشهد زندگی می کرد و بسیاری از آثارش , در همین
شهر به رشته تحریر در آمده است . مردی زاهد و ساده زیست بود.از مال
دنیا, هیچ , نیندوخته بودازاین روی , پس از رحلتش , خانواده آن
مرحوم , چیزی برای گذارندن زندگی نداشتند بذا, برخی از مومنین
تهران , با هماهنگی ماهانه ای برای خانواده آن مرحوم برقرار کردند.

یکی دیگراز معاریف , مرحوم حاج شیخ علی قمی بود.ایشان در مسجد
هندی نماز می خواندند و عمده مجتهدین و علماء و طلاب در نماز آن
بزرگوار شرکت می کردند.

از دیگر معاریف , مرحوم حاج میرزا علی آقا قاضی بود.ایشان درس
اخلاق ویژه ای داشتند که برخی از فضلاء و بزرگان , در آن شرکت می کردند,
از جمله آنان مرحوم : آقا شیخ عباس قوچانی , آقا شیخ محمدتقی فومنی و
جزایشان بودند.

حوزه : گویا دراین برهه از زمان , جنگ بین الملل شروع شده بود,

لطفا,اگر ممکن است , موضع علما و طلاب و بطور کلی حوزه های علمیه را
در برابراین جنگ خانمانسوز بیان کنید.
استاد: وقتی می خواستیم ,از راه قصر
شیرین , وارد سرزمین عراق شویم , شنیدیم , پادشاه عراق , ملک غازی
درگذشته است و یااو را کشته اند. پس از وی , فصیل دوم , فرزند ملک
غازی , در آن وقت , رشید عالی گیلانی , سیاستمدار معروف عراق , به نخست
وزیری رسید. وی درابتدا دست به اصلاحاتی زد که خوشایندانگلیسیها
نبودازاین روی , کابینه اش را ساقط کردند واو به ایران فرار کرد.
البته بعد,او را رام خود ساختند واز وجودش استفاده کردند.

دراین برهه بود که انگلیس , به بهانه حفظ پایگاههای خود, مداخله
کرد و دولت سازگار با خود را روی کار آورد. علما, به مبارزه
برخاستند و علیه دولت انگلیس و دست نشاندگان او در عراق , مردم را به
مبارزه دعوت کردند. مرحوم سیدابوالحسن اصفهانی , مرحوم آقای قمی ,
مرحوم کاشف الغطاء و.. علیه نیروهای بیگانه و وجوب شرکت در مبارزه
علیه انگلیس , فتوا دادند.

حوزه : مقداری ازاوضاع واحوال حوزه علمیه نجف و فرهنگ حاکم بر آن

حوزه , را در زمانی که حضرت عالی , در آنجا حضور داشتید, بفرمایید.
استاد: در آن زمان , ریاست و زعامت حوزه علمیه نجف , با مرحوم
سیدابوالحسن اصفهانی بود.ابتدا ریاست ایشان از نظر مالی در مضیقه
بودند و نمی توانستند بااین بودجه کم , طلاب و فضلاء رااز نظر مالی
اداره کند. بعداز جنگ جهانی و تغییراوضاع , وضع ایشان ,از نظر
مالی , بهبود یافت پس ازاین , شهریه ای را برای طلاب برقرار کردند. ب
البته این شهریه , به همگان و بطور منظم و مرتب , داده نمی شد مگر
به مقداری کم و غیر کافی بلکه له افرادی خاص , که از طرف بزرگان
معرفی می شدند,از ربع دینار تا دو دینار, پرداخت می شد.این مقداراز
شهریه , برای اداره زندگی کافی نبود. طلاب , به خاطر مشکلات مادی و
نداشتن مسکن , نمی توانستندازدواج کنندازاین روی , خیلی از طلاب در
سن بالا,ازدواج می کردند. مشکل ازدواج اینگونه افراد را, سرانجام ,
مرحوم سید حل می کرد و حتی اجاره خانه آنان را می پرداخت و…اما هر
سال ,از مقدار طلاب و شاگردان مرحوم سید, کاسته می شد. طلاب ایرانی , به
ایران برمی گشتند و کسی ازایران جای خالی آنان را پر نمی کرد.
بسیاری از طلاب مسن ایرانی , بلاتکلیف و حیران و سرگردان , بودند که چه
بکنند.از طرفی آمدن به ایران را صلاح خود نمی دانستند زیرا حکومت
رضاخان , با روحانیت , میانه ای نداشت و در صدد برانداختن این گروه بود
و نمی گذاشت روحانی در بین مردم , حضور بیابد و رشد کند و به تبلیغ
دین بپردازد و در نهایت امرار معاش هم بکند واز دیگر سوی , در نجف ,
تقریبا فارغ التحصیل شد بودند و کاری نداشتند.

بله حوزه های علمیه و طلاب در مضیقه شدید مالی بودند.افراد
باشخصیت و باسوادی بودند که تا ۴۰ سالگی , هنوزازدواج نکرده بودند و
در حجره های مدرسه زندگی می کردند.

یکی از طلاب فاضل می گفت :اگر ماهی یک دینار,
به من برسد,ادامه تحصیل می دهم .

کیفیت دروس در آن زمان ۹ بخاطر سن طلاب و محصلین ,از شادابی و رونق
خاصی برخوردار نبود.اغلب محصلین , بیش از ۴۰ سال سن داشتند, درسهای
لازم و معمول حوزه را فرار گرفته بودند و به فکرانجام وظیفه و
سروسامان دادن به زندگی خود بودند.البته افراد معدودی هم در همان
سنین , درس می خواندند و مباحثه می کردند. بهترین طلاب , دراین زمان ,
شاگردان درس آقا ضیاء عراقی بودند.این وضع نابهنجار,ادامه داشت ,
تااین که پس از جنگ بین المللی دوم و رفتن رضاخان ازایران , تشکیلات
مرحوم سیدابولحسن اصفهانی , رونق گرفت و توانست طلاب را, تقریبا, به
قدر کفاف ,اداره کند.
این گشایش جدید, سبب گردید, جوانان زیادی ازایران , برای کسب
تحصیل و فراگیری دانش دینی , به حوزه علمیه نجف , جذب شوند که برخی
ازاینان ,از فضلای بنام شدند و برخی هم ,