پاورپوینت کامل ویژگیهای درس اخلاق و آداب شاگردی آن ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ویژگیهای درس اخلاق و آداب شاگردی آن ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۰۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ویژگیهای درس اخلاق و آداب شاگردی آن ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل ویژگیهای درس اخلاق و آداب شاگردی آن ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint :

۸۹

روشن است که محدودیتهای نوشتاری ، نمی گذارد تمامی ما فی الضمیر
استاد و راهنمای اخلاق بیان شده و مبحث او پخته گردد. نشستها و
آموزشهای گفتاری ، لازم است ، تااستاد و شاگرد رو در روی یکدیگر قرار
گرفته و با فرصت و آسانی ، مقصود خود را بیان دارند.اینجاست که
درسهای گفتاری اخلاق ، ضرورت یافته و سخن از ویژگیهای درس اخلاق و آداب
شاگردی آن مطرح می شود.ازاین روی ، در پرتو معارف اسلامی و بهره مندی
از تجربه پاکان راه طی کرده ، به تبیین برخی از آنها پرداخته و
بقدر توان در بررسی آن می کوشیم . باشد که این برترین امتیاز حوزه های
علمیه (تهذیب اخلاق و نظام تحصیلی ) هر چه باشکوهتر و شایسته تر، رسالت
[خودسازی] را به انجام رساند و مدخل پرواز ملکوتی را به روی سالکان
حقیقت و معنویت بگشاید.

در نوشتار پیشین ،از ضرورت اخلاق و پیشینه
تاریخی آن در حوزه های علمیه ، سخن رفت و در مقاله گذشته از[ ضرورت
استاد و راهنما دراخلاق] و[ ویژگیهای استاداخلاق] بحث شد.اینک ،
موضوع قابل ملاحظه دیگری که بدان می پردازیم ،[ چگونگی درس اخلاق و
آداب شاگردی آن] است .

ویژگیهای درس اخلاق

۱. گرانباری

درس اخلاق بایداز مطلب و
آموزش ، سرشار باشد، یعنی ، عصاره ساعتها کوشش و تحقیق استادی توان،
در برابر فرصتی که شاگرد سپری می شود عرضه گردد.

آبشاری باشد که
جانها را طهارت و طراوت بخشد و دل را در چشمه سار حکمتش سیراب کند.
چونان صحیفه لقمانی ، حیات بقلبها دهد و آیینه وار سیمای انسانیت را
در پیام آسمانی تصویر کند.ازارشاد و آموزش ، تشویق و توبیخ ، برهان
و بصیرت ، سنت و سیاست ، حکمت و حکومت ، تهدید و ترغیب ، معاش و معاد،
عقیده و جهاد، دین و دانش ،انذار و بشارت ، آکنده باشد. کشتی نجات از
کام امواج[ فتنه ها]، آیینه شناخت[ خود] و آهنگ معرفت[ خدا] گردد.
از بصر به بصیرت ازابهام به یقین آورد.

این باور ناصواب را که: [درس و پنداخلاقی تذکری صرف و گفتاری چند
با آهنگ مخصوص است و نیاز به تحقیق ندارد]، باید به بایگانی نسیان
سپرد، چرا که آموزش اخلاقی اگراز تحقیق واستواری شایسته بهره مند
نبوده و توانایی اشباع هرگونه اندیشه ای را نداشته باشد، چگونه
می تواند به تاثیرگذاری و داعیه سازی دست یابد؟

اگر توان زدایش هرگونه شبهه ر، پیرامون مبحث خود، نداشته و با
مسامحه و بدون وسواسیت تحقیقی از کنار مسائل تربیتی بگذرد، کجا
می تواندادامه پیام رسالت باشد، پیامی که شیوه تربیتی وابلاغش بر
برهان واستدلال قانع کننده استواراست .

لقدارسلنا رسلنا وانزلنا معهم الکتاب والمیزان… ۱

ما فرستادگان خویش را با نشانیهای روشن و پیغامهای راست و رسا
فرستادیم و باایشان کتاب و تراز و نازل کردیم .

در جای دیگر، خط و مشی پند دهی پیامبر[ص] را چنین ترسیم می کند.

فاعرض عنهم وعظهم و قل لهم فی انفسهم قولا بلیغا. ۲

ازایشان رو گردادن و آنان را پند واندرز ده و با آنها سخن بگو،
رسا و بااثر که در دلشان ژرف آید و کارگر شود.

و نیز می فرماید:

ادع الی سبیل ربک بالحکمه والموعظه الحسنه و جادلهم بالتی هی

احسن… ۳

با حکمت واندرز نیکو به راه پروردگارت بخوان و با آنان با بهترین
وجهی استدلال و مناظره کن.

رهنمودهایی که قرآن ، در شیوه ابلاغ وارشاد می دهد، همگی براستواری ،
رسایی و روشنی پیام تکیه دارد. چنانکه کلماتی مانند: حکمت ، بلاغ
مبین ، بینات ، نصیحت ، موعظه حسنه (جادلهم بالتی هی احسن ) و …
نشانگراین خط و مشی است .

بنابراین ، همانگونه که درسهای دیگر حوزه ،
مانند: منطق واصول ، با این که سالهااندیشه وران به تحقیق و تحلیل
آن پرداخته و در تبیین مباحث آنها کوشیده اند، اکنون با دقت و پژوهش
دنبال می شود، شایسته است که مسائل اخلاقی اسلام ، با همه پیچیدگی و
اهمیتی که دارند و سوکمندانه تاکنون پژوهش بایسته ای پیرامون مباحث
آنهاانجام نگرفته است ، بطور وضوح تحقیق شده و عرضه گردد.

امید که توانایانی ، کمر همت بسته و گامهای نخستین را دراین راستا
بر دارند، حد و مرز هر یک از بحثهای اخلاقی را به روشنی بیان داشته
و جایگاه آنها را در منابع اصلی معارف اسلامی نشان دهند.استادانی که
بر کرسی درسهای اخلاق در حوزه می نشینند نیز، با حوصله واهمیت ،
بحثهای گرانمایه را عرضه کنند و مددیاراین تحقیق و تبیین شایسته
اخلاق اسلامی گردند.

۲. مراعات استعداد و توان دریافتی شاگرد

مطلب اخلاقی نباید روح شنونده را خسته کند واز توان و کشش او
بیگانه یا برتر باشد. آن که اندیشه اش راادراک بدیهیات می لنگد، کی
تحمل افکار بلند معنوی و روحی را دارد؟ تا کسی روحش به مرتبه شایسته
از شناخت ، تعبد و دریافت حقایق نرسیده است ، عرضه مسائل سنگین و
دشوار، براو خطاست ، زیرا باعث انحراف وی می گردد.

هر یک از صفات اخلاقی دارای مراتب و مراحلی است . مراتب بالا مدخل
برخی از مسائل عرفانی است . ضمن رعایت ترتیب در بررسی این صفات ،
گنجایش و سطح فهم شاگرد نیز، باید مراعات گردد.

امام سجاد[ ع] می فرماید:

حدثوالناس بما یعرفون و لاتحملوهم مالا یطیقون فتغرونهم بنا.۴

آنچه مردم توان فهمش را دارند به ایشان بگویید و چیزی که تحمل آن
ندارند براندیشه ایشان بار نکنید، که دراینصورت آنان را به وسیله
ما مغرور و فریفته خواهید ساخت .

در ره عشق نشد کسی به یقین محرم راز

هر کسی بر حسب فهم ، گمانی دارد

با خرابات نشینان زکرامات مگوی

هر سخن وقتی و هر نکته مکانی دارد ۵

از طرف دیگر نیز، نباید برای اندیشه های بلند که توان بیشتری جهت
فهم و دریافت حقایق و معارف دارند، مطلب تکراری ، پیش پاافتاده و کم
سود مطرح کرد، چرا که فرصت و عمرایشان ارزشمندترازاین بهایی است
که به چنگ می آورند.

رسول اکرم[ ص] می فرماید:

انا معاشرالانبیاءامرنا نکلم الناس علی قدر عقولهم. ۶

ما گروه پیامبران ماموریم که با مردن به اندازه خردشان سخن بگوییم .

درس اخلاق ، باید آنچنان با حال و هوای شنونده مطابق و سازگار باشد،
که مانند آب گوارا در گلوی تشنه او نفوذ کند و به روحش طراوات
بخشد. نه چنان باشد که بخاطر کم مایگی و سادگی مطلب چیزی دستگیر
شاگرد نشده و خاطرش راافسرده کند، و نه چنان دشوار و پیچیده باشد
که باعث ابهام و سر درگمی او گردد.ازامام صادق[ ع] بیاموزیم که
مطلب را تا جایی ادامه می دهد که در خور گنجایش و فهم شنونده است و
آنجا که قدرت درک دراو نمی یابد، زبان بکام می گیرد و سکوت می کند.

سفیان می گوید:ازامام صادق[ ع] پرسیدم :

بین لی امرالواح والقلم والمداد فضل بیان و علمنی مماعلمک الله ،

فقال یاابن سعید لولاانت اهل للجواب مااجبتک.

پس از بیان مطالبی فرمود:

قم یا سفیان فلاامن علیک. ۷

امامان معصوم[ ع] در بیان هرگونه موضوعی ،اعم ازاخلاقی یااعتقادی ،
سطح فهم شنونده را در نظر گرفته و بقدر آمادگی او سخن می گفتند.
چنانکه امام علی[ ع] نیز هنگامی که کمیل برای فرا گرفتن دعای حضرت
خضر، دعای کمیل ، به خدمت حضرتش رسید، می فرماید:

[ ای کمیل طول صحبت و خدمت تو موجب شد که ترا بچنین نعمتی و کرامتی
سرافراز گردانم] ۸ .

بنابراین همان گونه که امامان[ ع] واقع بینانه ، گنجایش روحی و فکری
شنونده را در نظر گرفته و سخن را بدینسان بر می گزیدند،استادان اخلاق
نیز باید نخست نیاز و توان شاگرد را دریافته و به مقتضای حال او
پند دهند و بحث را مطرح سازند.

۳. تنوع و شاداب

از آن روی که رسالت دراخلاق[ جذبه و
تاثیرگذاری] است بایداز یک نواختی و ملال آوری بدور باشد و خاطر
شاگرد را خسته نکند.

لحظات درس ، آنچنان جذاب و خوش خاطره بگذرد که تا فرصت دیگر شاگرد
را در فضای معنوی خود نگاه دارد. همواره در یاد وی بماند و در
برخوردها و حالات گوناگون ، چونان خاطره ای راه گش، یادآوری شود. درسی
که افسردگی آورد و شاگرد پایان آن راانتظار کشد، یقینا موثر
نخواهد بود، در یاد نمی ماند و روزنه ای نمی گشاید.از رسول اکرم[ ص]
روایت شده است که فرمود:

ان موسی لقی الخضر[ ع] فقال :اوصنی ، فقال الخضر، یا طالب العلم ان

القائل اقل ملاله من المستمع فلاتمل جلسائک اذااحدثتهم… ۹

موسی[ ع] با خضر برخورد کرد و به وی گفت :
مرا نصیحت و سفارش فرما. خضر گفت :ای دانش طلب ، باید بدانی که
گوینده کمتراز شنونده ، دچار ملال خاطر و خستگی روحی می گردد،
بنابراین ، آنگاه که با همنشینانت سخن می گویی ، نشستهای خود را خسته
کننده و ملال آور نساز.

اگر معانی بلند و عمیق تربیتی ، با تعابیر زیبا و خوش آهنگ مطرح
شود، ضرب المثلهای بج، حکایات متناسب ، آیات واحادیث بموقع ، تحلیل و
توجیه شایسته و دیگر صنایع لفظی و معنوی بکار گرفته شود، بهتر بر
جانها می نشیند و در یادها می ماند. شاگرد را نیز تا پایان درس با
نشاط، همراه خود می کشد.

امیرالمومنین[ ع] می فرماید:

ان هذه القلوب تمل کما تمل الابدان ، فابتغوا لها طرائف الحکم. ۱۰

روح بمانند بدن خسته می گردد، پس برای زدودن ملالت روح ، در پی
حکمتهای طرفه و نو برآیید.

دانشهای تازه و شگفت آور که به دل
لذت و خوشی دهد، تعبیرها و نکته های نشاط برانگیزی که شاگرد را زنده
و گرم کند بکار گیرند.

درباره نشستهای آموزشی ازابن عباس نقل شده است که هرگاه از
بحثهای علمی و یک نواخت خسته می شدند می گفتند: [حمضونا حمضونا] سپس
دراخبار واشعار و مطالب گوناگون غوطه ور می شدند ۱۱ . نیز نقل شده
است که شاگردان شیخ بهایی ، روزهای تعطیل بیش از روزهای درس از وی
بهره مند می شدند، زیرا شیخ بهایی روزهای تعطیل ازانواع دانشه،
اخبار شنیدنی و تحفه ،اشعار برگزیده و حکایات جذاب سخن می گفت . با
این تنوع و شادابی ، که در شیوه آموزشی خود پدید می آورد، زمینه
بهره وری از دانشهای جدید، نشاط و شکوفایی را برای روزهای درسی و
فراگیری علم ، فراهم می آورد. ۱۲ .

بنابراین ، درس اخلاق باید سرشاراز مطالب گوناگون و تازه باشد، تا
شادابی و جذبه ، در تمام لحظات درس سایه افکن شده و نبض شاگرد به آهنگ
درس بزند.

۴. تاثیرگذاری

درسی که داعیه تربیت وارشاد دارد، کمترین انتظاری که از آن
می رود، تاثیر گذاری است ، یعنی ، باید به گونه ای باشد که شنونده را
به فضای پیام خود بکشد و در تیررس خطابش قرار دهد و بسان وجدان با
او سخن بگوید. زبان حالی باشد که موجب انقباض وانبساط وی شود و
احساس او را برانگیزاند. شورانگیزی و داعیه سازی رسالت اصلی درس اخلاق
است ، یعنی ، خواه ناخواه باید شنونده را متاثر سازد و شوق به نیکی
را دراو برانگیزد.

امام علی[ ع] می فرماید:

انفع المواعظ ماردع. ۱۳

سودمندترین پنده، آن است که در مخاطب نفوذ کند و آتش عشق به
رستگاری و درستکاری را در وی برافروزاند.

زمزمه گفتاراخلاق باید لطیف ترین ترجمان احساسات درونی شنونده
باشد. دلهای سخت را نرم کند و عواطف انسانی را برانگیزاند. آنچنان
رسا و بااثر باشد که در دلها ژرف آید و کارگر شود.امام علی[ ع]
می فرماید.

المواعظ صقال النفوس و جلاءالقلوب. ۱۴

پنده، صیقل جانها و شکوفا کننده دلهاست .

ارشادهای اخلاقی ، در حقیقت برگردان و تبیین دیگری از کلام
خداوندی است . همانگونه که آیات قرآنی ، در شنونده تاثیر می گذارد،
مطالب اخلاقی نیز باید چنین باشد. قرآن در آیات گوناگون بر ویژگی
تاثیرگذاری خود تکیه می کند و آن رااعلان می دارد:

واذا تلیت علیهم آیاته ایمانا و علی ربهم یتوکلون. ۱۵

و چون آیات قرآن را برایشان بخوانند، برایمانشان افزوده شود و به
خدای خویش توکل کنند.

لوانزلنا هذاالقرآن علی جبل الرایته خاشعا متصدعا من

خشیه الله… ۱۶

اگراین قرآن را بر کوه نازل می کردیم ، مشاهده می کردی که کوه از
ترس خدا خاشع و ذلیل و متلاشی می گشت .

واذا سمعوا ماانزل الی الرسول تری اعینهم تفیض من الدمع مما

عرفوا من الحق یقولون ربناامنا فاکتبنا مع الشاهدین. ۱۷

هنگامی که ( اصحاب نجاشی )
آیات نازل شده بر پیامبر[ص] را شنیدند، بسبب آنچه از حق شناختند،
اشک از چشمانشان روان شد و گفتند: پروردگارا ما گرویدیم ، پس ما را
در شمار گواهان خویش بنویس .

مردم با شنیدن آیات ، به سجده ، می افتادند، تسبیح و تقدیس خدا
می کردند، گریه کنان بر زمین چهره می سائیدند واز خشوع و نرم دلی
سرشار می شدند. بنابراین ، پیام اخلاقی نیز، باید چونان سرچشمه
خود(قرآن ) دارای چنین تاثیر و قدرتی باشد، که حال شنونده پس از
شنیدن ، غیراز حال او پیش از شنیدن باشد.

در تاریخ حوزه های علمیه نیز، درسهایی منشا برکت بوده واز خود
نام و آوازه ای بجای گذاشته اند که از ویژگی تاثیرگذاری برخوردار
بوده اند.

مرحوم مطهری ،از صاحب دلی چنین یاد می کند:

[… درک محضراو را میرزا علی آقای
شیرازی همواره یکی از ذخایر گرانبهای عمرم ، که حاضر نیستم با هیچ
چیز معاوضه کنم ، می شمارم و شب و روزی نیست که خاطره اش در نظرم مجسم
نگردد…او بحقیقت یک عالم ربانی بود… سخن دل رااز صاحب دلی
شنیدن ، تاثیر و جاذبه و کشش دیگری دارد… مواعظ واندرزهایش از
جان برون می آمد لاجرم بر دل می نشست]… ۱۸ .

و نیزاز درس اخلاق امام خمینی و تاثیرگذاری آن چنین می نویسد:

درس اخلاقی که به وسیله شخصیت محبوبم در هر پنجشنبه و جمعه گفته می شد، و
در حقیقت در معارف و سیر و سلوک بود نه اخلاق به مفهوم خشک علمی ، مرا
سرمست می کرد. بدون هیچ اغراق و مبالغه ای این درس ، مرا آنچنان به
وجد می آورد که تا دوشنبه و سه شنبه هفته بعد، خودم را شدیدا تحت
تاثیر آن می یافتم . بخش مهمی از شخصیت فکری و روحی من ، در آن درس و
سپس در درسهای دیگری که در طی دوازده سال از آن استادالهی فرا
گرفتم ،انعقاد یافت . ۱۹

مرحوم آقا نجفی راجع به درس مرحوم ملامحمد کاشی ، می نویسد:

[به قدر یک ربع ساعت موعظه و نصیحت می نمود که خیلی موثر واقع
می شد، به طوری که مصمم می شدیم بالکلیه ،از دنیا و مافیها صرف نظر
کرده ، متوجه آخرت گردیم] ۲۰ .

۵. پرهیزازالقایخرافات واوهام

اکنون که پس ازانقلاب ، بازار عرفان گرایی و کرامت سازی رواج یافته
است و هر کس به نام طریقت و معنویت پخت و پزی دارد، رسالت درسهای
اخلاقی بسیار حساس شده است ، زیرا بایداز یک سواخلاق و معنویات ناب
اسلامی را مطرح کند، واز دیگر سوی پیرایه ها واوهامات رااز پیکر آن
بزداید. دراین آشفته بازار، حکایات شگفت ، کرامات معجزه وار و
مدعیان ره طی کرده ، درس واقع بینانه ، درسی است که کویرهای جان رااز
سرچشمه های وحی شاداب کند و راه درست و روشن را به وضوح پیش پای
ساکنان بنهد. درس واقع بینانه نه تنها به رشد و زمینه سازی برای
خرافات دمن نمی زند، بله با مهارت و دقت ، مرز حقیقت و خرافه را مشخص
می سازد.از آن جهت که مسائل روحی انسان و گفتگو درباره جان و روان
آدمی ، بسیار پیچیده و دشواراست ، آموزش اخلاقی واقع بینانه اطراف هر
مبحثی را روشن ساخته واز هرگونه ابهام و مسامحه ای ، که ممکن است
نتیجه معکوسی به بار آورد، دوری می گزیند.

رعایت نظم و ترتیب

همانگونه که بسیاری از علوم و فنون ، دارای ترتیب و چینش مخصوص به
خود هستند، دانش اخلاق نیز بایداز دسته بندی ویژه بخود، برخوردار
باشد و رتبه های گوناگون مباحث ، که هر یک نسبت به دیگری پایه واصل
شمرده می شود، رعایت گردد.ارشاد و پندی موثراست که مراحل گوناگون
آن ، قدم به قدم پیموده شود. نخست به مطالبی که نقش مقدمی داشته و
زمینه فکری و روحی را برای شاگرد آماده می سازد پرداخته شود و سپس به
مباحثی که پایه و رکن برای مسائل اخلاقی شمرده می شود رسیده و در
پایان مطالب ریزتراخلاقی مطرح گردد .

درسی که داعیه تهذیب نفس و تطهیر قلبها را دارد، زمانی بدین نقش
خود دست می یابد که با مهارت و ترتیب درست عرضه گردد و براساس
انتظاری که ازاثر هر بحث می رود دسته بندی شود.

امام علی[ ع] می فرماید:

احسن الکلام مازانه حسن النظام و فهمه الخاص والعام. ۲۱

بهترین کلام
آن است که نیکو زینت داده شده باشد، تا عام و خاص آن را بفهمند.

در سیستم آموزشی اخلاق نه تنها بایسته است که ترتیب کلی مباحث
رعایت شود و فصلها با توجه به اهمیت و رتبه در پی هم بیایند، بلکه
در هر یک مباحث جزئی نیز، مراعات چگونگی بحث و بکارگیری اصول تبلیغی
لازم است . در هنگام بحث از یک صفت اخلاقی پس از تبیین ماهیت و مفهوم ،
بررسی پیامدهای سوء و ره آوردهای نیک آن ضرور می نماید.

روی همین اصل نظام و ترتیب است که پیامبران بزرگ الهی در پند و
اندرز،انذار و تبشیر را مد نظر قرار می دهند:

و ما نرسل المرسلین الامبشرین و منذرین. ۲۲

فبعث الله النبیین مبشرین و منذرین. ۲۳

به اندیشه وادار و یادآوری و تذکار پیامدهای خطرناک گناه ، رسالت
معلم و راهنمای اخلاق است ، که با توجه به شرایط واقتضا و کشش درونی
افراد، با ت