پاورپوینت کامل برتری فرهنگ و تمدّن اسلامی در فلسفه عامری نیشابوری ۷۴ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل برتری فرهنگ و تمدّن اسلامی در فلسفه عامری نیشابوری ۷۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل برتری فرهنگ و تمدّن اسلامی در فلسفه عامری نیشابوری ۷۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل برتری فرهنگ و تمدّن اسلامی در فلسفه عامری نیشابوری ۷۴ اسلاید در PowerPoint :

۳۸۶

ابوالحسن محمد بن ابوذر یوسف عامری نیشابوری از فلاسفه اسلامی قرن چهارم هجری قمری
و متوفی ۲۷ شوال ۳۸۱ هجری است.۱

وی دوره مقدماتی علوم را در نیشابور که بزرگ ترین مرکز فرهنگی آن روز خراسان شمرده
می شد گذراند و در حدود هجده سالگی به شامستیان و یکی از روستاهای بلخ رفت و در آن
جا نزد ابوزید احمد بن سهل بلخی به کسب دانش پرداخت.۲ و از او بسیار اثر پذیرفت.

عامری از شامستیان بلخ به بخارا رفت و از آن جا برای تحصیل فقه و کلام

( ۳۸۷ )

ماتریدی در نزد ابوبکر قفّال به چاچ رخت کشید و در این شهر با دختر اسماعیل بن
مهران خشیندیزه عقد زناشویی بست.۳

و پس از آن به جهانگردی روی آورد و به گشت و گذار در گرداگرد عالم بویژه نخشب بغداد
ری بلخ بخارا و سمرقند پرداخت.۴ و در بغداد پای درس ابوالفضل بن عمید (م: ۳۶۰ هـ.ق)
حضور یافت و با ابوسعید سیرافی نحوی معروف در مجلس ابوالفتح بن عمید به سال ۳۶۴
هجری مناظره کرد.۵ مدت پنج سال در ری سکنی گزید و مدتی نیز در بخارا بود. در هر دو
شهر با بزرگان علم و دین و سیاست نشست و برخاست داشت.

عامری به دلیل علاقه به دانش بسیاری از کشورهای اسلامی را در نوشت و چگونگی حال و
روز مردم را در کانون توجه و مطالعه خود قرار داد و شناخت نشانه های ضعف سیاسی و
مدنی جهان اسلامی را که کمی پیش از دوران او شروع شده بود در بوته پژوهش قرار می
داد.۶

او سرانجام پس از عمری تلاش وتکاپو در زادگاهش نیشابور در روز ۲۷ شوال ۳۸۱ چشم از
دنیا فرو بست . در روزگاری که چشم از گیتی فروبست چهره سرشناس و آگاه در مسائل
ریاضی فقه و اصول و کلام و علوم ادب و تاریخ به شمار می رفت و با فلسفه یونانی
بویژه فلسفه نو افلاطونی آشنایی کامل داشت.

او در شمار کسانی است که با نگاه بیرونی و تا جای ممکن علمی و بدون پیش داوری و با
حزم و احتیاط بسیار به مطالعه تطبیقی اسلام با ادیان دیگر از زوایای گوناگون اعم از
ارکان و فروع پرداخت.

عامری به جز از دو استادش: ابوزید بلخی و ابوبکر قفّال از ابونصر فارابی و ابوجعفر
خازن و ابوالحسن احمدبن محمد طبری ابوعبداللّه محمدبن احمد خوارزمی اثر پذیرفته است
و از آن طرف بر آثار و اندیشه های ابوالقاسم علی بن الحسن کاتب انطاکی ابوحاتم

( ۳۸۸ )

رازی ابوالفرج ابن هندو ابن سینا و ابوالحسن بدیهی اثر گذاشته است.

عامری کتابهای گرانمایه ای را به بازار دانش عرضه داشت که از مهم ترین آنها الاعلام
بمناقب الاسلام است.

وی این اثر را به خواست ابونصر ابوزید از وزرای خاندان سامانی در بخارا فراهم آورد.
از آثارِ علمی عامری به جز الاعلام بمناقب الاسلام که موضوع این مقاله است الامد
الی الابد درباره نفس و السعاده و الاسعاد و نیز رسائل ابوالحسن عامری با مقدمه و
تصحیح سحبان خلیفات در بردارنده رساله های انقاذ البشر من الجبر و القدر و التقریر
لاوجه التقدیر القول فی الابصار و المبصر و الفصول فی المعالم الالهیه همراه
بخشهایی از کتاب النسک العقلی والتصوف الملی نیز منتشر شده اند.

اهمیت کتاب الاعلام بمناقب الاسلام در این نکته نهفته است که فکر و اندیشه اسلامی
را در دوران عامری به روشنی می نمایاند و راه حل وی را برای رسیدن به فرهنگ پویا
ارائه می دهد.

مخاطبان این کتاب به گفته خود وی ارباب تفکر۷ و چهره های فرهنگ سازند. کسانی که عقل
و خرد خود را به کار می گیرند و در پذیرفتن و نپذیرفتن هر چیز فقط به داوری عقل
گردن می نهند.

شناخت از نظر عامری از دو جریان نظر و عمل ترکیب شده است و فلسفه علم برای علم بی
ارزش و بی اعتبار است. در فلسفه علم ابوالحسن عامری علم منشأ عمل است و در نقطه
مقابل عمل حالت تام و کامل علم است و روشن است که انگیزه روی آوردن به علوم چیزی جز
انجام کارهای صالح نیست.۸ و به همین دلیل ایشان ریشه گسست و کارشکنی در امور سیاسی
و اجتماعی را تلقی کسانی می داند که تنها تحصیل علم را دنبال می کنند و در نتیجه
کارهای مهم و ارزنده به دست نادانان و گمراهان می افتد.۹

عامری فایده عمل را در مرحله اول

( ۳۸۹ )

به سه بخش تقسیم می کند:

۱. بِه سازی آنچه به غذای بشر مربوط می شود.

۲. نگهداری چیزهایی که ماندن آنها به نیروی انسانی نیاز دارد.

۳. به کارگیری اموری که منافع آنها به کمک اندیشه بشر به دست می آید.

این سه تحت تأثیر سه دسته از فضیلتها و برتریهای انسانی یعنی برتریها و ارزشها و
والاییهای اخلاقی اجتماعی و سیاسی قرار دارد.۱۰

از نظر عامری هر کس که در فضیلتها و برتریهای اخلاقی کاستی داشته باشد و از بِه
سازی نگهداری و کاربرد اخلاق کوتاهی ورزد از فضیلتها و برتریهای اجتماعی بی بهره
خواهد بود و نمی تواند این برتریها و ارزشها را به گونه خوشایندتر و ماندنی تر و
عملی تر انجام دهد و نیز کسی که در برتریها ارزشها و فضیلتهای اجتماعی و به دست
آوردن آنها ناتوان باشد در به دست آوردن ارزشهای سیاسی نیز ناتوان خواهد بود.۱۱

در اندیشه عامری انسان باید هرعقیده ای را که در نیروی گمانش پدید می آید به خرد
عرضه بدارد تا از آفات دروغ ایمن باشد. اصول و فروع علوم فلسفی انسان را در پدیداری
یک باور درست یاری می رساند و آن را با عقل روشن هماهنگ می سازد.۱۲

ایشان ضمن تقسیم علوم و بیان و روشن گری اهمیت هر یک و جایگاه علوم فلسفی و ریاضی
در استواری عقلانیت انسان و داد و ستد دانشها بالاترین جایگاه را در نمای سیستمی
علوم از آن علوم فلسفی و الهی می داند و به همین دلیل هدف اصلی کتاب الاعلام بمناقب
الاسلام را راهیابی به علوم دینی قرار داده است.۱۳

او در راستای تبیین جایگاه علوم دینی ابتدا چند دلیل از منکران دین را در رد اهمیت
علوم دینی بیان می کند. از جمله به نقل از آنان می نویسد: علوم دینی درحقیقت چیزی
جزفرضیات مذهبی وقراردادهای اصطلاحی نیست که هر جماعتی به منظور زیستن و مصون ماندن

( ۳۹۰ )

از نابسامانیها از آن علوم بهره برداری کرده اند.۱۴

او سپس به بیان این دلایل می پردازد ومی نویسد:ماهیت دین عقلی است وتا زمانی که
عمران و آبادانی دنیا از سرشت و طبیعت انسانی نشأت می گیرد نمی توان دین را از صحنه
زندگی بشر زدود.۱۵

در شرح این سخن می نویسد:

(عقل صریح هرگز اجازه نمی دهد که خردمندان از عبادت خداوند دست بشویند و با یکدیگر
به گونه هر چه بهتر داد و ستد نکنند و تبهکاران تحت کیفر مناسب قرار نگیرند. پس
آنچه که خرد ترک یا عدم اهتمام بدان را روا نمی دارد عقلاً باید تحت ضابطه و انتظام
قرار گیرد. امّا چون عقل قاصر ما توان شناخت کیف و کم آنها را ندارد این ناتوانی ما
را به خدا که صاحب خلق و امر است نیازمند می سازد; بویژه که بر حسبِ طبیعتِ هر عصر
و دوره ای مصالحِ کمی و کیفی مقررات دینی نیز متغیّر است.)۱۶

عامری به سه دلیل علوم دینی را سر آمد همه علوم می داند:

۱. ثمره همه دانشها دست یابی به خیر و صواب است و روشن است که هیچ خیر و صوابی برتر
از ارائه راه تقرّب به خدا نیست و رسیدن به سعادت تقرّب نیز جز به اخلاص در مراتب
بندگی و انحصار در پرداختن به موجبات رضای پروردگار ممکن و میسّر نخواهد بود و این
بالاترین ثمره است.

۲. مقصد هیچ دینی تأمین نفع شخصی یا فایده جزئی نیست بلکه همیشه ادیان مصالح کلی و
عمومی را دنبال می کنند.۱۷

۳. علم دین شالوده اصلی علوم دیگر است. چون این علم از سرچشمه وحی تغذیه می کند که
در معرض هیچ گونه گمان و تردیدی نیست. برخلاف علوم دیگر که اشتباه و خطا به

( ۳۹۱ )

آنها راه می یابد.

در فلسفه عامری علم حدیث در معنای عام و گسترده آن که همه علوم نقلی تاریخ و انساب
و سیره ۱۸ را در بر می گیرد به عنوان ماده اولیه علوم دینی و کلام به عنوان مقصد و
غایت علوم دینی وعلم فقه به عنوان واسطه بین ماده و مقصد مطرح هستند. ۱۹ ایشان از
این علوم به صناعات سه گانه تعبیر می کند.۲۰ که یکی حفظی و دو صناعت دیگر فکری
هستند.۲۱

وی علم حدیث را دارای رشته های گوناگون و بابهای بسیار می داند ۲۲ و بر این باور
است هیچ رشته علمی نیست که پیرامون آن اخبار و احادیثی منقول وجود نداشته باشد.
یعنی عامری بخشی از هر دانش را نقلی و بخشی را عقلی و نو یافته و تجربی می داند.

عامری نیاز به شنیدن اخبار را یک امری فطری می داند و با استناد به آیه:

(اَفأنت تسمع الصّم ولو کانوا لایعقلون.)۲۳

آیا تو ای پیامبر کران را گرچه بی خرد باشند توانی شنوا کرد؟

ونیز با استناد به آیه:

(اَفلم یسیروا فی الارض فتکون لهم قلوب یعقلون بها او آذان یسمعون بها.)۲۴

آیا به گشت وگذار در زمین نپرداخته اند تا دلهایی خردورز یا گوشهایی شنوا داشته
باشند؟

مؤکد شدن دلیل عقل بر سمع را نتیجه گیری می کند.

دلیل دیگر عامری بر گرانمایه بودن علم حدیث استواری دین بر کتاب و سنت است.۲۵

دلیل توجه عامری به بیان و روشن گری جایگاه علم حدیث مناقشه هایی است که میان علمای
حدیث و کلام در عصر ایشان مطرح بوده و این دو گروه همدیگر را به حشوی بودن یا بدعت
و گمراهی ۲۶ متهم می کردند.

عامری همان گونه که از علم حدیث دفاع کرده و جایگاه آن را در میان دانشها ستوده بی
توجهی و رد کردن علم کلام را نیز بی خردی می دانسته

( ۳۹۲ )

است. ایشان وظیفه صناعت کلام را توانا و استوار سازی مبانی و اصول و ارکان دین می
داند که اگر فاسد شود فساد آن به همه بدنه فروع سرایت خواهد کرد.۲۷

و به همین دلیل ضرورت فراگیری علم کلام را بالاتر از علم به فرعها می داند چون فساد
در اصول منشأ کفر است و فساد در فروع چنین نیست.۲۸ افزون بر این که علم کلام یک
دانش روش شناختی است و ویژه آیینی دون آیینی نیست و یکی از ویژگیهای آن این است که
متکلم را از جرگه عامیان خارج می کند.

ایشان به دفاع از فقه نیز از کتاب و سنت کمک گرفته است و تنها راه بایسته را
استنباط و بیرون آوردن فرع از اصل می داند۲۹ و بر این باور است که نیروی فقاهت
واجتهاد در سیاست گذاری واداره امور توده مردم نقش دارد. و در شرح آن می نویسد:

(اگر شاهان و حاکمان هر دو دسته محدثان و متکلمان را کنار بگذارند و از آنان کمک و
بهره نگیرند دچار اختلالات عمده ای در امر رهبری مردم خواهند شد. کار فقه نیز همین
گونه است.

اگر حکّام از جمیع فقها رو گردان شوند ملک و ملت را گرفتار فساد و تباهی خواهند
ساخت.)۳۰

عامری چون علم حدیث را ماده عقل می داند لازم است که برای پدیدار شدن معارف از آن
راوی از گناه و خطا دوری گزیند ۳۱ و سفارش می کند:

(صاحب این صناعت نباید بر اثر شیفتگی و مفتونی به اخبار غریبه و احادیث نامأنوس به
فراگیری حدیث از افراد غیر ثقه و نامعتبر بپردازد و عشق تقلید از پیشوایان محدثین
احساس خشم و نفرت به دو صناعت فقه و کلام را در او بر نینگیزد.)۳۲

سفارش عامری برای شایسته تر شدن روش متکلّمان این است که:

( ۳۹۳ )

(گراینده به این صناعت علاوه بر آگاهی از اصول و انواع مقایسها و نمونه های اجتهاد
و فراهم آوردن مقدمات برای استخراج نتایج باید در اعتقاد خویش روشن و بینا و در روش
و شیوه خود اهل پژوهش باشد و از پیروی از مشایخ واستادان خود بر اساس ساده لوحی و
حسن ظن بپرهیزد و به هنگام لزوم دلیل و برهان از حیله اجتناب ورزد و برای غلبه کردن
و محکوم ساختن طرف مقابل از بیهوده گویی و پُرگفتن خودداری کند.)۳۳

فقها نیز گذشته بر آن که لازم است بر اخبارمعتبر وگونه های اجماع چیره باشند بایستی
جانب احتیاط و پرهیز را برگزینند; چرا که یک فقیه بر جان و مال و ناموس مسلمانان
حکم می راند و این ها امانتهای بسیار بزرگ و مسؤولیتهای بس سنگین است.۳۴

ایشان در بیان بیش تر هموندیها و همانندیهای اخلاق علمی سه صناعت یاد شده یادآور می
شود:

(ضروری است که ارباب این سه صناعت را هیچ گاه خود پسندی و غرور فرا نگیرد و دیگران
را خوار و بی مقدار نشمرند تخصصی که در صناعت خود کسب کرده است او را به گرداب
صناعتهای دی