پاورپوینت کامل گزارش ارزیابی اجمالی مقالات تاریخ در مجله حوزه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل گزارش ارزیابی اجمالی مقالات تاریخ در مجله حوزه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل گزارش ارزیابی اجمالی مقالات تاریخ در مجله حوزه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل گزارش ارزیابی اجمالی مقالات تاریخ در مجله حوزه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۳۴۳

چکیده: مجله حوزه از سال ۱۳۶۲ از سوی دفتر تبلیغات اسلامی قم منتشر می گردد. تا
کنون همواره و پیاپی, نشر یافته و یکصد و سی شماره آن چاپ شده و در دسترس است. بخش
درخور توجهی از مقاله ها و سرمقاله ها و مصاحبه های آن, در ردیف مقاله ها و
نگارشهای تاریخی قرار می گیرند. در گزارش زیر کوشش شده تا مقاله های تاریخی,
شناسانده شوند.

حجم کلی مقاله های تاریخی

از مجموع تقریبی هفتصد مقاله که در بیست و دو سال در شمارگان مسلسل مجله, به چاپ
رسیده است, می توان حدود سیصد مورد از آنها (اعم از مقاله, مصاحبه و سرمقاله) را در
شمار نوشته ها و نگارشهای تاریخی قرار داد که به نظر می رسد توجه فراوان نویسندگان
و دست اندرکاران مجله را در رواج و گسترش اندیشه تاریخی نگری, به روشنی برساند.

هیأت تحریریه در نخستین شماره, از هدفهای کلان دوازده گانه انتشار مجله یاد کرده که
در میان آنها, هدفهایی چون آگاهاندن حوزه ها از میراث نوشتاری خود و بایستگی بهره
وری شایسته از آن, یا ثبت تاریخ معاصر حوزه ها, دیده می شود که به طور مستقیم به
آگاهی های تاریخی نیاز دارد.

یا هدفهای دیگر چون, روشنگری و بیان جایگاه والا و رسالت حوزویان در ساحت های
گوناگون.

ییا تلاش در راه نواندیشی دینی و مبارزه با بسته ذهنی و کژاندیشی, یابیان کمبودها,
کاستی ها و نیازهای اخلاقی, سیاسی, اعتقادی و اجتماعی حوزه ها نیز که بی نیاز از
آگاهی تاریخی نیستند.

بنابراین به سازواری هدفهایی چنین تاریخی, نیاز به این حجم از مقاله های تاریخی نیز
وجود داشته است.

بازتاب رشته های گوناگون تاریخی در مصاحبه ها و مقاله ه

برای درک دقیق و درست کوششهای انجام شده بایسته است حجم کمّی و چندی مقاله های به
چاپ رسیده را در قالب رشته های گوناگون تاریخ قرار داده, تا بایسته ها و ضرورتهای
آغازین ارزیابی فراهم آید.

۱. تاریخ شفاهی

با پیروزی انقلاب اسلامی, به رهبری امام خمینی و نقش آفرینیهای روحانیت و اثرگذاری
بی چون و چرای این گروه در مرحله به مرحله نهضت و به سامان بردن آن, افزون بر عطش
اجتماعی فوران یافته سالهای نخستین پیروزی, ضرورت داشت تا از این سرمایه ملی به
شیوه های گوناگون در جهت ثبات هویتی هرچه بیش تر استفاده گردد. مجله حوزه با درک
این ضرورت کوشید تا با آن گروه از عالمانی که همراه حرکت عمومی مردم بوده, یا خود
نقشی در به راه انداختن آن داشته اند, مصاحبه هایی انجام داده و خاطرات شفاهی آنان
را که خود شاهد بودند, ثبت کند و به این ترتیب, گامی مهم در روشن شدن زوایای تاریک
و مبهم تاریخ معاصر, بردارد. این مهم زمانی رخ می داد که هنوز کشور در شور انقلاب
به سر می برد و برافروخته شدن آتش جنگ, بر این شور می افزود و پیامدهای کشمکشهای
داخلی پاره ای از گروه ها, اثر خود را بر فضای عمومی کشور بر جای گذاشته بود.
خلاصه, کم تر کسانی بودند که در آن برهه, به این امر مهم توجه کنند. بویژه اهمیت
این موضوع زمانی روشن تر می شود که بدانیم بسیاری از عالمان مصاحبه شونده در فاصله
کوتاهی پس از آن, رحلت کردند و فقدان آنان, ارزش مصاحبه های انجام شده را دوصد
چندان کرد. از این رو مجله حوزه را می توان پیشگام در عرصه تدوین تاریخ شفاهی پس از
پیروزی انقلاب اسلامی ایران به حساب آورد.

بیش از شصت و هشت مصاحبه با عالمان و فقیهان حوزه صورت گرفته که بیش تر آنان ساکن
در شهر قم بودند. هرچند عالمانی از شهرهای دیگر نیز در این مصاحبه ها حضور داشتند.

در این مصاحبه ها, بیش تر دو بخش مهم تاریخی دیده می شود که اهمیت فراوانی دارند:

الف. نقل تاریخ حوزه ها: بخش نخست و مهمی که در این مصاحبه ها دنبال شده, روایتِ
گوشه ای از تاریخ حوزه های علمیه است که مصاحبه شوندگان خود شاهد بوده و یا در سیره
و روش علمای سلف دیده و یا از آنان شنیده اند. این دست از مطالب در بسیاری از اوقات
شاهد واحد داشته که این روایتها را گاه منحصر به فرد کرده است. اهمیت این مطالب در
آن است که می توانند مواد لازم را برای تدوین تاریخ جامع حوزه های علمیه فراهم
آورند.

ب. نقل تاریخ معاصر ایران: در شمار زیادی از این مصاحبه ها, مصاحبه شوندگان به نقل
خاطرات سیاسی, اجتماعی عمومی خود که مربوط به حوادث سیاسی ایران معاصر, بویژه یکصد
سال اخیر بوده, پرداخته و توانسته اند حواشی مهم و پشت پرده پاره ای از رویدادهای
مشهور را آشکار سازند و گاه به شرح و فهم بیش تر آن رویدادها کمک کنند. دقت بیش تر
در محتوای سیاسی و اجتماعی مصاحبه ها, می تواند اسناد مهم و تازه ای را از پاره ای
از رویدادها پیش روی مورخان بگذارد و در جاهایی به رفع شک از پاره ای رویدادها, کمک
کند و تصویر روشن تری از آنها را پیش روی ما قرار دهد.

۲. تاریخ علوم اسلامی

دومین گرایش تاریخی که مورد اهتمام و توجه نویسندگان مجله حوزه بوده است, تاریخ
علوم اسلامی است. در این راستا دانشهای زیر مورد توجه قرار گرفته است:

اول. دانش تفسیر: در سومین سال انتشار مجله حوزه و شانزدهمین شماره آن, نخستین
مقاله, در زمینه تفسیر با عنوان: تفسیر آغاز و تطور آن, آمده است. سپس در شماره
هیجدهم, این مقاله با عنوان: تفسیر علوم قرآن و منابع آن, دنبال گردیده و در شماره
نوزدهم شناسایی و شمارش تکمیل شده است. به فاصله سه شماره, در بیست وچهارمین شماره,
دنباله دانش تفسیر با شناسایی برخی از تفاسیر عامه, تداوم یافته و سپس این موضوع در
شمارگان ۲۵ و ۲۶ و۲۷ و۲۸ و۳۰ و ۳۱ و۳۳ نیز ادامه یافته و به پایان رسیده است.

دوم. دانش تاریخ: درباره دانش تاریخ, مجله حوزه, اهتمام بیش تر از خود نشان داده و
به گرایشهای متنوعی از این دانش پرداخته که به آن ها اشاره می شود:

۱. فلسفه تاریخ: در این باره در شماره ۱۴, مقاله ای با عنوان: تاریخ چیست؟ به چاپ
رسیده و مباحث فلسفه تاریخ در آن دنبال شده است.

۲. ضرورت آموزش تاریخ: در شماره ۱۳ مجله مقاله ای با عنوان: خودآگاهی تاریخی
مسلمانان, حفاظت از تاریخ و مبارزه با تحریف آن, نوشته شده و سپس در شماره ۱۵ از
ضرورت آموزش تاریخ در حوزه های علمیه, یاد گردیده و از نقش تاریخ در دانشهای حوزوی
نیز در شماره ۸۳ سخن به میان آمده است.

۳. تاریخ آموزش اسلامی (کتب درسی): این عنوان فراگیر که خود گرایشی از تاریخ است,
دارای زیرمجموعه های گوناگونی است که با سلسله مقاله هایی در مجله حوزه به معرفی
کتب درسی رایج در حوزه های قدیم پرداخته شده است. در شمارگان ۶ و۷ و۸ و۹ و۱۰ و۱۱
و۱۲ و۱۳ و۱۴ این مقاله بلند دنبال شده است و در آن کتابهای دانشهایی مثل ادبیات
عرب, فقه, رجال, حدیث, اصول و… بررسی و معرفی شده اند.

۴. منابع تاریخ اسلام: منبع شناسی در تاریخ اهمیت بسیار دارد در دوازدهمین شمارگان
مجله, توجه دست اندرکاران به آن جلب شده و در مقاله ای با عنوان: ارزیابی شتاب زده
ای از میراث تاریخی اسلام, به شرح و معرفی این منابع پرداخته شده است.

۵. جریان شناسی تاریخ نگاریها: توجه به این موضوع مهم در تاریخ و نوشته های تاریخی
و کوشش برای بازشناسی جریانهای فکری تبلور یافته در تاریخ نگاریها, که خود از مباحث
فلسفه انتقادی تاریخ به حساب می آید, بسیار درخور توجه است. به دلیل اهمیت موضوع
جریان شناسی تاریخ نگاریها در ایران معاصر مورد بررسی قرار گرفته است.

در شماره های ۱۹ و۲۰ و۲۱ این عنوان دنبال شده و خوانندگان می توانند با جریانهایی
چون تاریخ نویسان غرب محور, خاورشناس, تمدن شناس و درباری آشنا شوند.

الف. تاریخ نگاری درباری: مجله حوزه به دلیل اهمیت موضوعِ تاریخ نگاریها و جریانهای
مشهور آن, دو نمونه جالب را مورد بررسی قرار داده که نخستین آن تاریخ نگاری درباری
است. در این باره چند نکته درخور توجه است:

ابداع اصطلاح تازه: این عنوان هرگز در کتابهای رسمی آموزشی تاریخ دیده نمی شود,
بلکه در آن جا با عنوان تاریخهای دودمانی از این نمونه ها یاد می شوند. هرچند به
هنگام نقد و بررسی آنها به تأثیر وابستگی نویسندگان به دودمانهای سلطنتی در نوشته
های آنان اشاره شده است, اما مجله حوزه با جعل عنوان تازه, همه این تأثیرها را به
خوانندگان منتقل می کند.

جریان نگری در تاریخ نویسی: هرچند در کتابهای رسمی دانشگاهی, خوانندگان می توانند
با نام تاریخهای دودمانی آشنا شوند و نویسندگان آنها را بشناسند و تداوم این سبک را
در سده های گوناگون دریابند; اما نگرش جریانی و نگرشی بسیار نو بود که بسیار عمیق
تر به این موضوع می نگریست و این نوشته ها را تنها نمودی از جریان های فکری پشت سر
آنها محسوب می کرد که این کار امتیاز نویسنده این مقاله به حساب می آید.

ب. تاریخ نگاری استعماری: این سبک نیز در تاریخ نگاری از سبکهای نو پدید و کم تر
شناخته شده است که مجله حوزه در شماره ۲۸ و۲۹ و۳۱ و۳۵ به آن پرداخته و کوشیده تا
ویژگیهای این سبک و آثار و پیامدهای آن را بر اندیشه مسلمانان در جهان اسلام,
شناسایی کند.

ج. اهمیت تاریخ نگاری در دیدگاه شخصیتها: مجله حوزه برای آن که بتواند اهمیت
پرداختن به تاریخ و جریانهای تاریخ نگاری را بیش تر نشان دهد, کوشیده تا از افراد و
سهم شخصیتهای تاریخ ساز نیز یاد کند و از زبان آنان به اهمیت این موضوع بپردازد. در
این میان در شماره ۳۰ مجله مقاله ای با عنوان: اهمیت و اصول تاریخ نگاری از دیدگاه
امام, دیده می شود و بعدها در شماره ۸۰ ـ ۷۹ این موضوع از دیدگاه شهید آیت اللّه
محمدباقر صدر بررسی شده است.

سوم. علم اصول: در شماره ۹ مجله حوزه, مقاله ای با عنوان: پیدایش و تطور علم اصول,
دیده می شود که عنوان و موضوع آن بررسی تحولات تاریخی علم اصول است که به رغم اهمیت
در دیگر شمارگان مجله دنبال نشده است. اما نوع نگاه نیز در این مقاله تازگی دارد و
البته پیش از این در دو شماره ۷ـ ۸ تأثیر منطق در علم اصول به بحث گذاشته شده است.

چهارم. دانش اخلاق اسلامی: در باب علم اخلاق, مقاله های بسیاری در مجله دیده می شود
که در این مجال تنها به آن بخش از مقاله هایی که با نگرشی تاریخی به علم اخلاق و
زیرمجموعه های وابسته به آن نگریسته شده می پردازیم:

الف. گرایش منبع شناسی: در این باره در شماره های ۲۰ و۲۱ مجله دو مقاله با عنوان:
منابع علم اخلاق, دیده می شود که نویسنده با رعایت ترتیب تاریخی به معرفی مهمترین
منابع علم اخلاق در مذهب شیعه اقدام کرده و گرایشهای آنها را نیز روشن نموده است.

ب. گرایش متن شناسی در اخلاق: این گرایش که به فراوانی در شمارگان مجله دیده می شود
از آغازین شماره مجله در قالب نامه ها و دستورالعمل ها و وصیت نامه ها, به آن
پرداخته شده که البته پس از گذشت چهار سال از انتشار مجله, در شماره بیست وسوم, در
مقاله ای با عنوان: آموزش های اخلاقی در حوزه, به تبیین تقسیم بندی روشهای آموزش
اخلاق که سویه ای تاریخی دارد به توضیح مبنای این تقسیم بندی (نامه ها ـ وصیت نامه
ـ دستورالعمل) اشاره شده که در شماره ۲۴ نیز دنبال گردیده است. این روشها به قرار
زیر است:

۱. روش نامه های اخلاقی: در این باره نویسنده در قالب نقل نامه های عالمان اخلاق,
پس از پرداختن به زندگی نامه های آنان, به نقل محتوای اخلاقی این نامه اشاره و آنها
را تقسیم بندی موضوعی کرده است. در این قسمت, از نخستین شماره مجله, به ترتیب, نامه
های عالمانی چون: آخوند ملا حسینقلی همدانی, شماره ۱, آخوند شیخ محمد بهاری همدانی,
شماره ۲ـ۳, حاج میرزا ملکی تبریزی, شماره ۴, شیخ مجتبی قزوینی خراسانی شماره ۵, فیض
کاشانی (زاد المسالک) شماره ۶ ـ۷, شیخ محمد حسن اصفهانی شماره ۸, محمد بن آقا
ملامحمد رفیع گیلانی بیدآبادی شماره ۱۰, دردنامه عارف صمدانی ملا حسینقلی همدانی
شماره ۱۱, بازتاب یافته است.

۲. روش دستورالعمل: در تقسیم بندی که پیشاپیش اشاره شد, در مجله حوزه علاوه بر نامه
ها از دستورالعمل های اخلاقی نیز یاد شده است. دستورالعمل های عالمان زیر در
شمارگان مجله به چاپ رسیده است:

محیی شریعت, امام خمینی, شماره ۱۳ . سید السالکین سید احمد کربلایی, شماره ۱۵ .
جمال السالکین میرزا جواد آقا ملکی تبریزی, شماره ۱۶. زبده علماء المتقین محمدتقی
مجلسی, شماره ۱۷. سید احمد کربلایی, شماره ۱۹. فقیه وارسته محقق حلی, شماره ۲۷.
فقیه اعظم شهید اول, شماره ۲۹. فقیه صمدانی, شهید ثانی, شماره ۳۴. عارف گرانمایه
آقا محمد بیدآبادی, شماره ۳۵. عارف مجاهد شیخ محمدتقی اصفهانی, شماره ۳۶. عارف
متفکر آیت اللّه شاه آبادی شماره ۴۲. حکیم صمدانی علامه طباطبایی شماره ۴۶. عالم
متقی, شیخ عباس قمی, شماره ۴۷. فقیه وارسته آقا میرحسین قزوینی, شماره ۵۳. عارف ژرف
اندیش ابن ابی جمهور احسایی شماره ۵۵. عارف بلند مرتبه محمد بیدآبادی, شماره ۵۸.
دستورالعمل دیگری از شهید اول, شماره ۶۲. عالم ربانی سید ابوالقاسم دهکردی شماره
۶۵. فقیه پارسا ابراهیم قطیفی شماره ۶۶. عارف واصل آقا محمد بیدآبادی شماره ۶۸ ـ
۶۹. عالم ربانی محمدتقی مجلسی, شماره ۷۱. عارف بلندمرتبه ملاحسینقلی همدانی شماره
۷۲ـ۷۳. عالم نامور آیت اللّه شهید محمدباقر صدر, شماره ۷۹ـ۸۰. مفسر ژرف اندیش شهید
سید مصطفی خمینی, شماره ۸۱ ـ ۸۲. علامه میرزا محمدباقر موسوی خوانساری, شماره ۸۳.

این عنوان از شماره ۱۳ مجله تا شماره ۸۰ ـ۹۰ مجله دنبال شده است.

۳ . روش وصیت نامه: با این عنوان در مجله حوزه, فقط در شماره های: ۱۲ وصیت نامه
علامه حلی به فرزندش و ۴۱ با عنوان: وصیت نامه بانو امین اصفهانی, و ۸۹ و۹۰ وصیت
نامه رجال شناس وارسته محمدباقر خوانساری, برخورد می کنیم. شاید میان وصیت نامه و
دستورالعمل تفاوت زیادی در نزد نویسنده وجود نداشته است و به عمد عنوان دستورالعمل
بر وصیت نامه ترجیح داده شده است. بنابراین شاید وصیت نامه نویسی را نتوان روشی جدا
از دستورالعمل ها به حساب آورد. میان نامه ها و دستورالعمل ها نیز ممکن است تنها به
جهت مخاطب ها و تحول گستردگی مخاطب یا مخاطبان, بتوان فرقی قایل شد. جالب آن که از
شماره ۹۰ مجله تا شماره ۱۳۰ که مورد بررسی ما در این مقاله است دیگر از این عنوانها
اثری به چشم نمی خورد.

آن چه درباره جنبه تاریخی مقالات مربوط به علم اخلاق در مجله حوزه می توان گفت این
است که:

یکم. این مجموعه نامه ها و وصیت نامه ها و دستورالعمل ها می توانند نمایان گر
دگرگونیهای دانش اخلاق در میان شیعه باشند.

دوم. به رغم ارزش تاریخی هر یک از دستورالعمل ها, هیچ گونه ترتیب تاریخی در استفاده
از آنها به چشم نمی خورد و به نظر می رسیده است که نگاه انتخاب کننده و شرح دهنده
این مجموعه ها بیشتر معطوف به محتوای نامه ها و دستورالعمل ها بوده و آن ها را
بریده از زمان صدورشان مورد بحث قرار داده است.

سوم. به دنبال نگرش پیشین در انتخاب و توضیح نامه ها و دستورالعمل ها هیچ توجهی به
گرایشهای عالمان و اثرگذاری که آن گرایش بر نگرشهای اخلاقی آنها داشته, نشده و به
همین دلیل از عالمان اخباری, شیخی, اصولی و… دستورالعمل هایی را مشاهده می کنیم که
در این مجموعه به چاپ رسیده است. در مَثَل تا چه اندازه توصیه های اخلاقی عالمی چون
شیخ ابراهیم قطیفی می توانست برای طلاب حوزه های علمیه در سالهای پس از پیروزی
انقلاب اسلامی اثرگذار و درخور توصیه باشد؟ او که تمایل جدی به اخباری گری داشت و
آثار ضد اصولی او در برابر محقق کرکی شهرت داشته است؟ محقق کرکی که با صفویان
همکاری داشت؟

البته ممکن است گفته شود: اصول اخلاقی, اصولی ثابت برای همه دوره هایند و هیچ اثری
از محیط بیرونی و شرایط زمان و مکان نمی پذیرند که اگر این دیدگاه هم در نظر
نویسنده بوده مناسبت داشت تا درباره آن شرحی و بیانی داشته باشد.

چهارم. با وجود آن چه گفته شد همین مجموعه گردآوری شده در قالب: نامه ها و
دستورالعمل ها و وصیت های اخلاقی, می تواند تحول و ثبات موضوعات اخلاقی و چگونگی
نگرش عالمان شیعه را به آنها, در سده های گوناگون به ما نشان دهد.

پنجم. دانش کلام: دانش کلام نیز از علوم مهم اسلامی است که مورد توجه عالمان همه
فرقه های اسلامی بوده است. در مجله حوزه, به تناسب در این باره گامهایی برداشته شده
است که سویه تاریخی داشته و می تواند به اطلاعات موجود درباره تاریخ علم کلام امداد
برساند:

۱. تاریخ تحول دانش کلام: درباره این موضوع, یک مقاله در شماره۷۳ مجله حوزه به چاپ
رسیده است, با عنوان: نگاهی به سیر کلام در حوزه های علمیه قم ,در این مقاله حوزه
کلامی قم و بغداد مورد بحث قرار گرفته اند.

۲. معرفی برخی از متکلمان بزرگ و آثار آنان: این عنوان نیز که می تواند حلقه مکملی
برای تدوین تاریخ علم کلام باشد مورد توجه مجله حوزه قرار گرفته و در مقاله ای به
نام کتاب شناسی پاسداری از حریم اسلام و تشیع به چاپ رسیده و در آن از متکلمان شیعی
بزرگی چون شوشتری, سید حسن صدر, محمدحسین مظفر و میرحامد حسین یاد شده است و آثار
نوشتاری آنان بررسی گردیده است.

۳. دفاعیه های کلامی از شماری از عالمان شیعی: این موضوع که در پاره ای از شمارگان
مجله دیده می شود, اختصاص به عالمان شیعه دارد که پاره ای از ابهامها, یا شبهه ها,
درباره آنان وجود دارد و مجله نیز خود را موظف دیده که از آنان دفاع کند, شخصیتهایی
چون: سید جمال الدین اسدآبادی, میرزا حسن نایینی, مدرس, میرزا کوچک خان جنگلی,
نراقی, بروجردی و… .

۴. اثرگذاری دانش کلام در علوم دیگر: این جنبه مهم, مورد توجه در یکی از شمارگان
مجله حوزه مورد بررسی قرار گرفته و تأثیر اعتقادات در فقه اسلامی, کم تر به بحث
گذاشته شده است.

در مجموع, این چهار جنبه در کنار هم می تواند در تدوین حلقه های تاریخ علم کلام, به
کار آید.

ششم: دانش فلسفه اسلامی: فلسفه اسلامی هم از دانشهایی است که مورد توجه مجله قرار
گرفته است. در این راستا, افزون بر بعضی مقاله های پراکنده, دو شماره نیز, ویژه
فلسفه اسلامی, چاپ و عرضه شده است.

عنوانهایی که می تواند در تدوین تاریخ فلسفه اسلامی به کار آید عبارتند از:

۱. معرفی حوزه های فلسفی در ایران: در این باره در دو شماره (۵۸ ـ ۶۱) به بررسی
ابعاد فلسفی حوزه قزوین در عصر صفوی و عصر قاجار پرداخته شده است.

۲. معرفی فیلسوفان بزرگ: در این موضوع نیز در شماره های ۹۱ و ۹۲ و۹۳ و۱۰۳ و۱۰۴ به
بررسی آثار و آرای فلسفی فیلسوفانی چون ابن سینا, ملاصدرا پرداخته شده است.

۳. منتقدان فلسفه: این موضوع جالب و جذاب نیز با سویه ای تاریخی بررسی و از منتقدان
آرای صدرایی در شماره های ۹۳ و۱۰۳ نام برده شده است.

هفتم. اطلاعات عمومی درباره دانشهای اسلامی (متون درسی): معرفی تفصیلی و گسترده
متون درسی حوزه (علوم اسلامی) نیز موضوعی بوده که مورد توجه مجله حوزه قرار گرفته و
در شماره ۶, کتابهای درسی: صرف, نحو, معانی بیان و بدیع. علوم عقلی و در شماره ۷,
فلسفه و کلام, در شماره ۸, کتابهای تصوف, عرفان و طب و در شماره ۹, علوم ریاضی:
هندسه, حساب و هیئت و اسطرلاب, در شماره ۱۰, علم اصول فقه, در شماره ۱۱, علم فقه,
در شماره ۱۲, سنت و رجال, در شماره ۱۳, منابع رجالی شیعه و اهل سنت, در شماره ۱۴,
حدیث شناسی و درایت حدیث, معرفی شده اند.

۳. تاریخ معاصر ایران*

دوره پهلوی

نهضت ملی شدن نفت: در شماره ۱۵ مجله مقاله ای با عنوان روحانیت و روشنفکران در نهضت
ملی شدن نفت دیده می شود که به تعامل این دو گروه و نقش هر یک از آنها در این حادثه
بزرگ تاریخ ایران پرداخته است.

دوره قاجار

الف. واقعه تنباکو: در ویژه نامه میرزای شیرازی: شماره های ۵۰ ـ ۵۱, دو مقاله به
چاپ رسیده که به طور مستقیم مربوط به این ماجرای بزرگ است: فتوای تحریم تنباکو و
پیامدهای آن و تاریخ نویسان درباری و نقش روحانیون در نهضت تنباکو.

ب. نهضت مشروطه و نقش روحانیت: این واقعه پر دامنه بزرگ که اثرگذاری همه سویه, ژرف
و دامنه داری در وقایع پس از خود دارد نیز, مورد توجه مجله قرار گرفته و به فراخور
هدف خویش, که بازخوانی نقش روحانیون در این حادثه بزرگ بوده, به این ماجرا توجه
کرده است و در مجموع, مقاله های زیر در این باره تدوین شده است. در شماره ۳ مجله,
مقاله نگرشی بر مجلس مشروطیت آغاز این توجه است.

در شماره ۵۹ ـ ۶۰ که ویژه نامه سید جمال