پاورپوینت کامل نقد پارادایمی رویکرد سنتی به مسؤولیت اجتماعی زن مسلمان ۷۲ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نقد پارادایمی رویکرد سنتی به مسؤولیت اجتماعی زن مسلمان ۷۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نقد پارادایمی رویکرد سنتی به مسؤولیت اجتماعی زن مسلمان ۷۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل نقد پارادایمی رویکرد سنتی به مسؤولیت اجتماعی زن مسلمان ۷۲ اسلاید در PowerPoint :

مقدمه

در شکل گیری انقلاب اسلامی، زنان در عرصه های مبارزه، تظاهرات، زندان و… حضوری نقش آفرین و اثرگذار داشتند; حضوری که با دقت سعی می شد موازین شرعی حضور، از جمله پوشش اسلامی و عدم اختلاط با مردان، رعایت گردد. نگاه امام خمینی به جایگاه زن، سبب شد نگاه ابزاری غربی به زن برداشته شود و زن در جایگاه خود قرار گیرد و بتواند بدون استفاده سیاسی، به صورت حقیقی در جامعه اسلامی ایفای نقش نماید.

اما در بخشی از نهاد حوزه علمیه، تا کنون، نگاه سنگین فقهی بر رفتار سیاسی و اجتماعی زنان سایه افکنده است و به باور نگارنده این بخش از حوزه علمیه – مانند دیگر عرصه ها نتوانست همسو و هم پایه نگاه انقلاب اسلامی و امام خمینی، به مسأله زن بپردازد. در حقیقت، انقلاب اسلامی و منظومه معرفتی امام خمینی، نتوانست در نگاه این بخش از حوزه و دستگاه فقاهت، به حضور زنان، دگرگونی پدید آورد.

ناتوانی بخشی از حوزه علمیه در همسویی با انقلاب اسلامی در نگاه به حضور زنان در جامعه اسلامی، نتیجه مجموعه باورها، پیش فرضها و مبادی انسان شناسانه و معرفت شناسانه است که می توان آن را یک »پارادایم/گفتمان« دانست که حاکم بر این بخش از حوزه است. پیش فرضهای شکل گیری این پارادایم، که تا کنون در حوزه علمیه جریان دارد، جداگانه بیان و بررسی می شود. این پیش فرضها، نسبت به مسؤولیت اجتماعی زن، می تواند اجزا و عناصرپارادایم سنتی حوزه به شمار رود. پیش فرضهای معرفتی، به مواردی اختصاص دارد که یک دلیل فقهی مشخص محسوب نمی شود; امّا در ساخت پارادایمِ مخالف حضور اجتماعی زنان، بسیار سهیم است.

به این مهم باید اشاره نمود که مسؤولیت اجتماعی زن، شامل مدیریت فعالیتهای سیاسی و اجتماعی، قبول مسؤولیتهای اجرایی و سیاسی و فعالیتهای مدنی است. حضور اجتماعی در این نوشتار، برابر با قبول مسؤولیتهای اجتماعی و داشتن نقش در ساحَتِ »تصمیم سازی« جامعه است. از دید نگارنده، تدریس و یا طبابت زن، خارج از موضوع این نوشتار است.

ابتدا، مناسب به نظر می رسد به مفهوم »پارادایم« اشاره شود.

مفهوم پارادایم

واژه پارادایم از دهه ۱۹۶۰ در فلسفه علوم طبیعی کاربرد یافت و به یک چارچوب نظری و فکری ناظر شد. این واژه امروزه در دیگر زمینه ها، به معنای »دیدگاه رایج و متداول در باب امری« به کار می رود.

برخی پژوهشگران علوم اسلامی، برای تولید دانش دینی از مدل پارادایمی بهره گرفته و »پارادایم اجتهادی دانش دینی« را مطرح کرده و به تبیین و توضیح آن پرداخته اند. تعریف ایشان از پارادایم عبارت است از:

»نظرگاهی حاصل از مجموعه ای از اصول و قواعد هستی شناسانه، روش شناسانه، معرفت شناسانه و انسان شناسانه مستدل و عام بدیهی و نیز مبانی نظری، اصول موضوعه و عناصر کلانی که فعالیت علمی دانشمندان را با روشهای معینی در حوزه های علمی )و معرفتی( هدایت می کند; چارچوبی از مبانی نظری و عناصر کلانی که برای تحلیل، سنجش، کشف و اصلاح نظریه های علمی به کار می رود«۱

مراد از پارادایم سنتی حوزه

در باره پارادایم سنتی حوزه باید گفت دانشمندان اسلامی در حوزه زنان، دارای نظریات علمی هستند که در حقیقت این نظریه ها در یک پارادایم شکل گرفته و تبیین و تفسیر شده است. به بیان دیگر، یک نظام فکری پدید آمده که در آن، پیش فرضهای اساسی و معرفتی و پرسشهای مهمی که باید پاسخ داده شوند، مورد توجه قرار می گیرند. این نظام فکری و معرفتی، از سوی شماری از عالمان و نظریه پردازان پذیرفته شده است و بر روشها و نظریه های علمی در حوزه زنان اثر گذاربوده است.

بنابراین، در بررسی دیدگاه ها در باره حضور زنان در جامعه، باید به تبیین و تفسیر حلقه مفقوده، یعنی پارادایم حاکم بر حوزه پرداخت. البته در برابر این پارادایم، نظرات و دیدگاه هایی در حوزه وجود دارد که مسؤولیت اجتماعی و سیاسی زن را با توجه به ساختار جمهوری اسلامی و حرکت زن در جامعه اسلامی می پذیرد و در نگاه خویش، زنِ قبل از انقلاب را با زنِ پس از انقلاب اسلامی متفاوت می داند; از این روی، در این نوشتار، به »پارادایم سنتی حوزه« پرداخته شده که پارادیمِ بخشی از حوزویان و برخی در نهاد مرجعیت است.

زمینه تاریخی و انگیزشی پارادایم سنتی: مقابله حوزه با نگاه غربی به زن

پیش از آن که به ترسیم پیش فرضهای پارادایم سنتی حوزه درباره زن بپردازیم، باید به زمینه تاریخی تشکیل این پارادایم اشاره کنیم. به نظر می رسد پارادایم روشنفکری سکولار در دوران مشروطه و پهلوی و نیز ادامه آن در جریان اصلاح طلبی دین دار، در دوره کنونی درباره زنان و حمایت از آنان، با پوششِ ضد باورهای فقیهان و گاه ضد اسلامی و غرب اندیشانه، سبب رویکردی تهاجمی در حوزه های علمیه شد و سبب شکل گیری پارادایمی سخت و محکم در این نهاد گردید. این پارادایم سنتی، دغدغه خود را پاسداشت از امر »حجیت« و استناد به دین در پرداخت علمی و فقهی به زن و نگاهبان میراث هزار ساله حوزه در این امر می بیند. آن چه دغدغه بزرگان حوزه و نیز عموم حوزویان است، مقابله با سخنانی است که از منطق استناد به دین به دور است و در چهارچوبه مسائل حجت که در اصول فقه بحث می شود نمی گنجد; مانند مصلحت گرایی عرفی یا قیاسهای عقلی بر اساس باورهای جهان مدرن غربی.

در نگاه حوزه، ترویج سبک رفتاری و پنداری غرب به زن و نگاه ابزاری و مانکنی به وی، به شدت تقبیح و ناسازگار با فرهنگ اسلامی قلمداد شد و همواره برای حضورِ زن مسلمان در جامعه، این دغدغه ذهن حوزویان را مشغول می کرد که این حضور اجتماعی، بستری برای حضور غربی و مانکنی زن در جامعه نگردد. بنابراین، در شکل گیری این پارادایم، جدای از پیش فرضهای معرفتی و انسان شناسانه، دغدغه روانی با تعصبی دین مدارانه، حضوری پررنگ دارد. می توان گفت شکل گیری چنین نظام فکری و پارادایمی در حوزه، واکنشِ طبیعی حوزه به ترویج سبک زندگی غربی، توسط روشنفکران ایرانی است. ترس از شرایط بی بند و باری دوران پهلوی، همواره فضای سنتی حوزه را به جلوگیری از حضور اجتماعی زن سوق داده است.

در دوره اصلاحات نیز، که جریان روشنفکری دینی و سکولار به ترویج آموزه های خود در نشریات می پرداخت، موج فیمینیستی با ظاهری اسلامی شکل گرفت. این جریان، سعی داشت با توجیه آموزه های دینی و تاریخ مند دانستن احکام حقوقی و کیفری، که ظاهری تبعیض آمیز بین مردان و زنان داشت، از جایگاه زن ایرانی دفاع نماید. امّا این دفاع همه جانبه، با رویکردی روشنفکرانه و فیمینیستی همراه بود که لازمه آن، تعطیلی فقه در حوزه زنان و مرجعیت مطلق عرف کارشناسی و نیز نفی هرگونه خوانش روحانیت از زن در متون اسلامی می شد. با شدت گرفتن چنین موجی، که با تبلیغات و شعارهای وسیع همراه شد، موج شدیدی از اعتراضها و رویاروییها در حوزه شکل گرفت و به تقویت پارادایم سنتی حوزه کمک شایانی کرد واین بخش از حوزه، بر پارادایم سنتی خویش در نگاه به زن پافشاری بیش تری نمود.

بدین ترتیب، در تشکیل این پارادایم علاوه بر زمینه ای تاریخی، وجود فرهنگ غربی در جامعه ایرانی، سوء استفاده از زن برای پیشبرد اهداف سیاسی و ترس دینی از حضور زن در فضای آلوده و آکنده از هیجان جنسی، وجود پارادایم سنتی را پابرجا می دارد و آن را قابل دفاع و توجیه می نماید.

این نیز روشن است که وقتی پارادایمی رنگ قداست و دینی به خود گرفت، خدشه و تزلزل آن، حتی توسط حوزویان، نه روشنفکران، حرکتی ضد دینی عنوان می شود. مقصود آن که، تصحیح و یا تغییر در اجزا و عناصر این پارادایم در نگاه به زن، نیاز به گفت وگوهای عالمانه دارد وگرنه موجهای تبلیغاتی و سیاسی با شعار دفاع از زن، تنها به سخت و محکم شدن این پارادایم سنتی می انجامد. همچنان که اکنون در فضای علمی حوزه، شاهد انتشار کتابها و مقاله های بسیاری هستیم که می کوشد تا الگوی فعالیت اجتماعی زن مسلمان را ترسیم کند و آن را به گفتمانی پذیرفته و رایج درآورد.

پیش فرضهای پارادایم بخش سنتی حوزه

پیش فرضها به ترتیب ذکر شده و تنها برای نمونه، به پاره ای از دیدگاه های شماری از عالمان دینی اشاره می شود. باید توجه داشت ذکر این سخنان، تنها تصریحاتی نسبت به این پیش فرضهاست و نباید به عنوان دلیل به آنها نگریست. در آخر به بررسی کلی این پیش فرضها پرداخته می شود و مدل پارادایمی مطلوب حوزه پیشنهاد می گردد.

گفتنی است این نقل قولها می تواند ناظر به شرایط و نوع زیست زنان در دوران خود باشد و می توان آنها را بیانگر دیدگاه اسلام ندانست. با بیان این دیدگاه ها، که گاه از بزرگان علمی ذکر شده است، در صدد آن نیستیم که جنبه های دیگر تلاش و خدمات این بزرگان نادیده گرفته شود. تنها بدین منظور است که حتی شماری از فرهیختگان نیز در فضای پارادایم سنتی، دیدگاه هایی خاص درباره زن داشته اند که باید این پارادایم اقلیتی اصلاح و تغییر یابد.

اول. تقلیل مسؤولیت زن به خانه داری

در فضای سنتی، آن چه برای زن مطلوب و شایسته است، حصر زن در خانه و اشتغال کامل او به شوهرداری و پرورش فرزندان است. به بیان دیگر، در هیچ دوره ای از زندگی زن، حتی در میان سالی که کار او در منزل بسیار کم شده، نباید حضور و مسؤولیت اجتماعی دیده شود. تمام وظیفه و مسؤولیت زن در دایره خانه می گردد و کسب هر دانش و معلوماتی نیز باید در راه پیشبرد خانه و اداره شایسته خانواده صرف شودو تنها راه کمال و رشد او خانه داری است.۲

»اگر زنی به جای شرکت در کارها و فنون و صنایع اجتماعی، بچه بزاید و بزرگ کند و تحویل اجتماع دهد، خدمات وجودی خود را در اعلاترین درجه، با ضریب تعداد فرزندان خود بالا برده است. «۳

»وظیفه مطلوب از زنان، حجاب و عفت و پرداختن به کارهای خانه است. «۴

دوم. ناتوانی ذاتی و تکوینی زنان

در پارادایم سنتی، زن موجودی ضعیف و در خور ترحّم و رسیدگی است. مسؤولیتهای اجتماعی و مهم، موجود کامل و قوی را می طلبد که از هوش و عقل و تواناییهای جسمی بیش تری بهره مند باشد که تنها در مردان دیده می شود. تکوین و ذات زنان به گونه ای است که ظرفیت کارهای اساسی و کلان را ندارند و تنها باید به اموری بپردازند که بار عاطفی و احساسی و یا زیبایی نمایی داشته باشد. استعداد ذاتی زن از شوهر داری و اداره خانواده فزونی نمی یابد.

ملاصدرا آفرینش زن را تنها برای ازدواج و همسر گزینی مردان می داند. حاج ملاهادی سبزواری این رأی را به ضعف عقلی زنان در ادراک جزئیات وسیرت غالب آنان به زیورهای دنیایی شرح کرده است.۵

البته چه بسا زنی که در دوران ملاصدرا، تنها به کار در خانه و فرزند داری مشغول بوده است، سبب شده در ذهنیت این عالم بزرگ نگنجد که این زن بتواند مسؤولیت اجتماعی را در جامعه قبول نماید.

بعضی برای زنی که مسؤولیت حضانت و نگهداری فرزند را می پذیرد، عدالت شرط ندانسته اند. به این دلیل که فسق بر زنان غالب است و عدالت در آنان کم یافت می شود!۶ و یا این که مرد را به کمال و رشد سزاوارتر از زن دانسته اند!۷ برخی آیه قوّامیت۸ را به معنای برتری استعدادهای ذاتی مرد بر زن تفسیر کرده اند.۹

سوم. فسادافکنی مطلق رفتارهای زنان

در پارادایم سنتی، حضور زنان در جامعه موجب بی بند و باری و فساد خواهد شد. زن، حتی اگر با عفت و حیا باشد، موجب کندی کار مردان و خراب شدن ذهنیت سالم مردان می گردد. زنان، همو