پاورپوینت کامل نظریه ها و راهبردها در حجاب و فعالیت های اجتماعی زنان ۱۰۴ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نظریه ها و راهبردها در حجاب و فعالیت های اجتماعی زنان ۱۰۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۰۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نظریه ها و راهبردها در حجاب و فعالیت های اجتماعی زنان ۱۰۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل نظریه ها و راهبردها در حجاب و فعالیت های اجتماعی زنان ۱۰۴ اسلاید در PowerPoint :

در مواجهه جهان اسلام با عصر مدرن، پاره ای از باورها، ارزشها، رفتارها و نمادهای دینی و سنتی در چالش با دنیای جدید قرار گرفتند. در این میان، حجاب، از مهم ترین آن است. چه در جامعه های اسلامی و چه در کشور خودمان، بیش از یکصد سال است که نگرش و رویه اجماع گونه پیشین، دیگر وجود ندارد. طیف های متنوع در دیدگاه ها و راهبردها مشهود است و سیاستهای اجرایی، به طور کامل متفاوت و گاه متناقض اند. در کم تر از نیم سده، دو سیاست اجرایی کاملا متفاوت در ایران از کشف اجباری حجاب تا الزام قانونی به آن دیده شد. پس از انقلاب اسلامی ایران نیز، تفاوت نگرشها درگونه برخورد با بدحجابی، یا بی حجابی دیده می شود.

این نگاشته، نه به نیت فصل الخطاب، بلکه به منظور بازنمایی و شفاف سازی دیدگاه های موجود در این موضوع، ارائه می شود; چه این که به نظر می رسد پاره ای از ابهامها در حیطه بندی دیدگاه ها، تعارضها و تناقضهای جدیدی را پدید می آورد.

دیدگاه یکم: نگرش نفی حجاب

با ارتباط مسلمانان با دنیای مدرن، موج فکری شکل یافت که به ضدیت و نفی حجاب پرداخت. این نگرش، گاه از سوی کسانی بود که دیگر دعوی مسلمانی نداشتند و گاه از سوی کسانی بود که در عین مسلمانی، از نفی حجاب سخن می گفتند.

این دیدگاه، در سابقه فکری – اندیشگی مسلمانان، بی عقبه است. هیچ متفکر مسلمان را در حدود ۱۳ قرن نمی توان یافت که از چنین دیدگاهی به دفاع برخاسته باشد، یا به آن اشارت و تمایل نشان داده باشد; اما همان گونه که یاد شد، در ۱۵۰ سال اخیر، طرفدارانی از هر دو جریان لائیک و مسلمان پیدا کرده و چه در جامعه های اسلامی و چه در جامعه ایرانی تکاپوی فراوانی داشته و دارند.

برای آشنایی اجمالی با این دیدگاه و نگرش و دیدگاه های آن، اشارتی به مهم ترین نکته های مورد توجه این گروه خواهیم داشت. گرچه پاره ای از این استدلالها، به مرور رنگ باخته اند; اما هنوز بخشی از آن، در فضاهای فکری – روانی جامعه های اسلامی و جامعه ایرانی جای دارند:

۱. ریشه حجاب به جامعه های پدرسالار اولیه بر می گردد که برای دسته بندی زنان در حرم سراها و خارج از حرم سراها به زنان محترم، آزاد، کنیز، برده، فاحشه و… به آن رو آوردند.۱

۲. حجاب، عامل محدود کردن تحرک زنان است.۲

۳. حجاب، مانع ترقی زنان در کسب و دانش است. این استدلال، در آثار منورالفکران ضد حجاب مشروطه، فراوان دیده می شود. ایرج میرزا، که از مخالفان حجاب است و اشعار تند و تیزی در این زمینه دارد، می گوید:

نقاب بر رخ زن سدّ یاب معرفت است

کجاست دست حقیقت که فتح باب کردند

۴. حجاب، مانع جلوه جمال زن است و زن را به صورت کریهی در می آورد. این بیان، بویژه با ادبیات غلیظ شاعرانه مخالفان حجاب، بارهابار، مورد توجه قرار گرفته است. بخشی از عوامل روانی بی حجابی، ناشی از این نوع نگاه و نگرش است.

ایرج میرزا، که از او یاد شد، با همین مقصود ناشایست، از حجاب یاد می کند:

تو مرآت جمال ذوالجلالی

چرا مانند شلغم در جوالی!

۵. حجاب، نمی تواند حافظ عفت و عصمت زن و جامعه باشد. این استدلال، با نفی کارکرد حجاب می کوشد به توجیه بی حجابی بپردازد. با این زاویه دید، بسیاری از مخالفان حجاب، فراوان نوشته، به شواهد تاریخی استناد کرده و اشعاری سروده اند. از جمله، شاعری با تخلص »فانی«:

عفت و عصمت هر کس به شرف پا بند است

کی شود حافظ ناموس کس این تیره ثیاب

۶. حجاب، بخشی از زیباییهای تکوینی خدا را پنهان می کند و در عمل، مانع آن می شود که وجهی از وجوه نعمتهای الهی دیده شود. این استدلال، بویژه در بیان شاعران مورد توجه است، از جمله:

هر چه خوب است سزاوار تماشا باشد

چون حرام است رخ خوب نهان از احباب

دیدن روی نکویان بود آثار بهشت

همچنین دیده رخساره زشت عین عذاب

۷. حجاب، با کار و اشتغال زنان ناسازگار است و نمی توان نیمی از جامعه را از تاثیرگذاری در اشتغال اجتماعی بازداشت:

تمام مقصد ما کارکردن زنهاست

تو گوی تا زن خود کار با حجاب کند

۸. حجاب، از عوامل مهم عقب ماندگی جامعه های اسلامی است و ترقی غربیان، از وضعیت حجاب زنان ایشان متأثر است. این استدلال، بویژه در منورالفکران نخستین کشورهای اسلامی و از جمله ایران، به وفور دیده می شود.

۹. حجاب، ظلم و اجحاف به زنان است. زیرا آنان را در محدودیت جسمی – روانی قرار می دهد. به این استدلال در پاره ای از دفاعیه های راجع به حجاب، اشاره شده و نویسندگان آنها، پاسخ داده اند.۳

۱۰. در زندگی روستایی و ایلیاتی، چندان حجابی وجود ندارد، در عین حال، عوارضی چونان روابط نامشروع و… هم کم تر دیده می شود. این استدلال در پاره ای از نوشته های مخالفان حجاب دیده می شود.۴

۱۱. حجاب زنان، موجب آن می شود که دیدگان مردان حریص شود، اما با رفع حجاب، چشمها پر می شود و دلها سیر می شود. این استدلال، در دهه های نخستین مخالفت با حجاب، مطرح بوده و کم و بیش تاکنون نیز مطرح است.۵

۱۲. حجاب، موجب بروز امراض در میان زنان می شود. این استدلال، بویژه در مورد حجاب کامل )با روبند( مطرح بود و اکنون نیز با این استدلال که مانع رسیدن هوا و فضای لازم به بدن است، کم و بیش مطرح می شود.۶

۱۳. حجاب، با اصل آزادی انتخاب و مساوات حقوقی میان زنان و مردان ناسازگار است. این استدلال نیز، از استدلالهای کهن مخالفان حجاب است و در این زمینه در دهه های اخیر، فمینیستها بسیار سخن گفته و می گویند.۷

۱۴. حجاب ریشه ای قرآنی – شرعی ندارد. این سخن، از نکاتی است که در صد ساله اخیر، در جامعه های اسلامی، بارها مطرح شده است و مدعیان و طرفدارانی داشته و دارد. شاید آغازگر مبسوط این بحث در جامعه های اسلامی، قاسم امین )م: ۱۹۰۸. م( بود که با نگارش دو کتاب: تحریر المرأه و المرأه الجدیده، به دفاع از این انگاره پرداخت. کتابهای او به سرعت به موضوعی مهم و بحث بر انگیز در جهان اهل سنت تبدیل شد. آثار او به سرعت به زبانهای دیگر راه یافت، از جمله، ابتدا، اعتصام الملک آشتیانی )پدر پروین اعتصامی( در ۱۳۱۶. ق )برابر ۱۹۰۰م( کتاب تحریر المرأه را با عنوان: تربیت نسوان، ترجمه و چاپ کرد. سپس در دوره رضاخانی و در راستای ترویج منویات او، هر دو اثر توسط سید احمد مهذّب، ترجمه و نشر می یابند.

پس از قاسم امین، نظیره زین الدین، با تالیف و نشر کتاب: السفور و الحجاب، در ۱۹۲۸، همین مسیر را می پیماید. این دیدگاه در دهه های پیشین، توسط محمد شحرور، در کتاب: الکتاب و القرآن، قراءه معاصره، پی گرفته می شود. جمال البناء )برادر حسن بناء رهبر اخوان المسلمین( در کتابهای متعدد چونان: المرأه المسلمه بین تحریر القرآن و تقیید العلماء، حجاب فرض علی الاسلام و لم یفرض الاسلام الحجاب، شعرالمرأه لیس بصوره و… از این دیدگاه، به شدت دفاع می کند. همچنین نویسنده معاصر مصری، محمدسعید العشماوی، در نشریه کثیر الانتشار: روز الیوسف، در ۱۹۹۲ مقالاتی را نوشت که بعدها با عنوان: حقیقه الحجاب و حجیه الحدیث، نشر یافت. این مقاله ها، از سوی سید محمد کنکاوی )رئیس الازهر( نقد شد و از سوی عشماوی پاسخ یافت و مجموعه آن نشر گردیده اند. همچنین مولفانی، از قبیل: حسین علی لوبانی الدامونی )نویسنده فلسطینی( در حجاب المراه المسلمه، این راه را ادامه دادند.

در این میان، بخشی از جریان موسوم به فمینیستهای اسلامی نیز، با شدّت و حدّت این موضوع را پی گیری می کنند. در میان ایشان، نامهای مشهوری چونان: فاطمه مرئیسی )نویسنده مغربی( را می توان نام برد که در آثار متنوع و متعدد خود، از این منظر، به بررسی حجاب پرداخته است. از جمله: ماوراء الحجاب و… همچنین اقبال برکه در کتاب: الحجاب رؤیه عصرّیه و…

این جریان فکری، که تلاش دارد با حفظ دعوی مسلمانی، »حجاب« را از حوزه احکام مسلم دینی خارج کند، همان گونه که گفته شد دیرینه ای یکصد ساله دارد. در پاره ای از نوشته ها و اشعار منورالفکران ایرانی در صدر مشروطه و دوره های پسین، رگه هایی از آن را می توان دید. گرچه نوع نگرش و ادله یکسان نیستند، اما تمامی آنها این مقصد را می پویند که حجاب متداول، ریشه ای قرآنی – شرعی ندارد.۸

یادآوری:

۱. به نظر می رسد نیاز به آن است که نگرشها و نقدهایی که این جریان فکری – اجتماعی در مسأله حجاب داشته و دارند، نخست آن که در محیطهای فکری مناسب مورد بحث و گفت وگو قرار گیرند، دو دیگر، ادبیات نقد علمی رعایت شود و فرصتهای مناسب برای تبادل فکری و ارتقای منطق علمی پدید آید. گرچه مسأله بی حجابی یا بد حجابی، از عوامل فکری – نظری نشأت نمی گیرد; اما نباید از سهم سؤالها و شبهه های نظری در این زمینه غفلت ورزید و تمامی زمینه ها را، در حوزه های سیاسی و اجتماعی جست و جو کرد.

۲. در ایران پس از انقلاب اسلامی، به سبب فضای موجود، کم تر تلاشهای مناسب در حوزه های اقناع و تخاطب انجام گرفته است. احساس ضرورتهای دینی که در اواخر مشروطه و اوائل دوره رضاخانی و نیز دهه های ۵۰- ۳۰ برای کتاب نویسی و مقاله نگاری در زمینه حجاب وجود داشت و موجب نگارش ده ها کتاب و مقاله تأثیرگذار گردید که یک نمونه آن کتاب مساله حجاب استاد شهید مطهری بود که آفاق تأثیرگذاری را در بر داشت، به مرور کاهش یافته است و اکنون از چونان انگیزه های اثرگذار خبری نیست. همان گونه که اشارت شد، هنوز پاره ای از پرسشهای فکری – دینی در باب حجاب باقی است، نباید به آن بی توجه بود و یا صرفاً با ادبیات و پاسخهای پیشین با آنها روبه رو شد.

گفتمان حجاب حداکثری، مولفه ها و دیدگاه ها

دیدگاه حجاب حداکثری، از گفتمانهای رایج و دیرینه در مقوله حجاب است. این دیدگاه، در جهان اسلام و ایران، طرفداران جدی داشته و دارد. گرچه موج مدرنیزم آن را می کوبد و تلاش می کند آن را ویران سازد، اما همچنان پا برجاست و در قالبهای گوناگون خود را می نمایاند.

مؤلفه های گوناگون در این گفتمان مطرح هستند. در این میان، به مهم ترین آنها اشاره می کنیم:

۱. حجاب کامل بدن

در قلمرو پوشش بدن، این دیدگاه معتقد به وجوب حجاب تمامی بدن، حتی چهره و دستان است. از این رو، در مراودات زنان با مردان نامحرم، وجود نقاب، یا برقع و یا آن چه صورت را بپوشاند، الزامی و واجب می داند.

در این میان دانشمندان شیعی، بزرگانی چونان: ابو زهره، ابن حمزه، فاضل مقداد، صاحب جواهر و… و در میان معاصران: مراجعی چونان، آیات: بحجت، گلپایگانی، صافی گلپایگانی و… به این نظریه، یا به صورت جازم و یا به عنوان احتیاط واجب معتقدند.

این نظریه، در میان نویسندگان در مقوله حجاب، در اواخر مشروطه و دهه های نخستین قرن چهاردهم، دیدگاه شایع و مطرحی بوده است. از جمله می توان به نگاشته های زیر اشارت داشت:

× رساله رد کشف حجاب، اسداللّه خرقانی.

× صواب الحظافی فی اتقان الحجاب، میرمحمدهاشم مجتهد مرندی خویی

× جواب مقاله ضاله طالبین رفع حجاب، زینب بیگم شیرازی.

× هفت رساله در دفاع از حجاب )رساله ششم(.

× ضیائیه در موضوع حجاب، موسی کاظمینی طبرسی.

× وسیله العفاف یا طومار عفت.

× اثبات وجوب حجاب، عباسعلی اسلامی.

× تاکید حجاب نسوان، میرزا محمد علی مدرس تهرانی.

× حجاب و پرده داری، علی اصغر لاری.

× احسن الحکایات فی حجاب السافرات، میرزاابوالفضل خراسانی۹.

این نگرش فکری، همچنان به ارائه دیدگاه ها و انظار می پردازد. از جمله می توان به آثار زیر، که در دهه های اخیر نشر یافته اند، پرداخت:

× آیه جلباب، محمد تقی صدیقین، حکمت، ۱۱۱ صفحه.

× زن و دین، محمد تقی صدیقین، قم، ۸۰ صفحه.

× الشهاب فی مسأله الحجاب، در بیان مبانی حجاب از نظر قرآن، حدیث و فقه، سید مصطفی شریعت موسوی، ۸۰۸ صفحه، قم، دارالتفسیر، ۱۳۸۵.

در این اثر در صفحه های ۲۰۸ ۱۶۴ و ۳۱۲۲۷۵ و ۴۶۴۳۵۹، به گونه ای مستقل به این موضوع )وجوب حجاب صورت و دو دست( پرداخته شده است و در جای جای کتاب، به مناسبت نیز اشارات و پرداختهایی در این باب دارد.

در میان اهل سنت نیز، این دیدگاه جای پای جدّی دارد. ابن تیمیه، در تفسیر سوره نور از آن دفاع می کند۱۰ ابوالاعلی مودودوی در کتاب: الحجاب، صلاح الدین البافی در کتاب: المرأه المسلمه و… این دیدگاه را می پذیرند.

هم اکنون جریان فکری وهابیت، به شدت از آن حمایت می کند و نگاشته ها و مقاله های متعددی در این زمینه نشر می دهد. از جمله: الحجاب والسفور فی الکتاب والسنه، که نگاشته عبدالعزیز بن باز )مفتی متوفای سعودی( و سه نفر از شیوخ عربستانی است و در سال ۱۹۸۶ نشر یافته است. در مقاله دوم با عنوان: الکتاب و فریضه النقاب )قرآن و وجوب نقاب( به دفاع از این نظریه می پردازد.

۲. نگاه مردان و زنان

دیدگاه حداکثری، قلمروی حرمت نگاه را نیز حداکثری می داند. در این دیدگاه، نگاه مرد به زن )حتی به صورت و دستان او( جز در موارد خاص، مجاز نیست. همچنین نگاه زن به مرد )حتی بخشهایی که به طور معمول پوشیده نمی شوند( روا نمی باشد.

این دیدگاه در فتاوی بزرگانی چونان: علامه حلی۱۱ و نیز شماری از مراجع معاصر دیده می شود.

نظریه بالا در میان شماری از اهل سنت نیز مطرح است: حنبلیان، ابن تیمیه و… ۱۲

۳. صدای زن

آیا شنیدن صدای زنان برای مردان، حرام است. این دیدگاه، در پاره ای از انظار فقهی وجود دارد.۱۳

در رساله: در وجوب حجاب، تالیف فخرالاسلام )در ۱۲۹۰ش( نوشته شده است:

»صدای زن هم عورت است و حرف زدن او با اجانب قبیح و غیر جایز است. در صورتی که حرف زدن در کلیسا که محل عبادت است، جایز نباشد، در بازار که مجمع شیاطین است، به طریق اولی جایز نخواهد بود. «۱۴

۴. خانه نشینی

در این نگرش، مطلوب فقهی – اخلاقی برای زنان، خانه نشینی است. هر قدر زنان از خانه بیرون نروند، مطلوب تر و به نظام فقهی – اخلاقی اسلام نزدیک تر است.

در این زمینه، موارد نقل بسیارند، از جمله:

»چندان شارع در صیانت و حفظ زنان کوشیده است که حتی با چادر و حجاب هم هر گاه از خانه بیرون روند، کراهت دارد و نشستن در کنج خانه را برای زن ترجیح داده است. «۱۵

و یا شیخ محمود حلبی، در سخنرانی که مکتوب شده است، می گوید:

»چون بیرون آمدن شما از محیط خانه و تماس گرفتن تان با مردان بیگانه، خطر هر جایی شدن و دل به این و آن دادن دارد، لذا محیط خانه را به دور شما حصار نمود.«۱۶

۵. اشتغال بیرونی

نگرش حجاب حداکثری، با کار زنان در محیط بیرونی مخالف است و آن را زمینه فساد و نیز عدم اجرای تعهدات و وظایف زنانگی می شمارد. غلامحسین اصفهانی حایری در کتاب: فلسفه الحجاب فی وجوب النقاب، می نویسد:

»کسب و تجارت مردان و واگذاری امور داخلی به زنان، به ادله مختلف، ترجیح دارد و از جمله این که در علم سیاست، مقرر است که دو شغل مختلف – که تفاوت نوعیه دارند – را به یک فرد نباید واگذار کرد. مخصوصا اگر هر دو شغل خطیر و با اهمیت باشند. و نیز آن که کار بیرونی، طراوت و ویژگیهای زنانگی زن را از بین می برد. «۱۷

حتی در زمینه کار اداری زنان، کسانی چونان: خالصی زاده، که دیدگاه های معتدل تری در رساله حقیقت حجاب در اسلام ارائه می کند، قاطعانه اظهار نظر می کند که زنان را مطلقا از دوایر دولتی برکنار کنند.۱۸

۶. نفی اختلاط (تفکیک جنسیتی)

این دیدگاه، همکاری مرد و زن را از نمونه های اختلاط حرام می شمارد و نسبت به آن موضع منفی می گیرد. مبنای این نگرش، برداشتهایی از قبیل برداشت زیر است:

»آیا این آتش و پنبه ای که در پهلوی هم قرار گرفته اند، هیچ تجاوزی به یکدیگر نمی کنند و احتراق و اشتعال حادث نمی شود؟ چگونه ممکن است دو سیم الکتریسیته مثبت و منفی به هم برسند و ایجاد برق نشود. «۱۹

مشابه این دیدگاه را در میان اهل سنت نیز می توان یافت. عبدالکریم زیدان، اصل اولی را در باب اختلاط مرد و زن، حرمت می داند و نه اباحه. و در باب اختلاط آموزشی دختران و پسران در محیطهای دانشگاهی، حکم به حرمت می دهد.۲۰

یادآوری:

۱. همان گونه که در ابتدای جستار یادآور شدیم، گفتمان حجاب حداکثری از دیدگاه های مطرح و با سابقه در تاریخ اسلام و ایران است. این دیدگاه، برخلاف دیدگاه نفی حجاب که در بخش پیشین از آن سخن گفتیم، دارای پیشینه و ادبیات فکری دیرین است. از این رو، حجم گسترده ای از آراء و ادله را در میان مذاهب اسلامی داشته و دارد.

۲. گفتمان حجاب حداکثری، دارای طیف فکری متنوع است.