پاورپوینت کامل مقدمه ای بر اخلاق اسلامی ۱۰۱ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مقدمه ای بر اخلاق اسلامی ۱۰۱ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۰۱ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مقدمه ای بر اخلاق اسلامی ۱۰۱ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مقدمه ای بر اخلاق اسلامی ۱۰۱ اسلاید در PowerPoint :

در مقاله پیشین مطالبی را در باب تعریف لغوی واصطلاحی اخلاق متذکر شدیم و بدنبال آن اهمیت اخلاق در قرآن را بحث نمودیم واکنون برآنیم که اهمیت اخلاق در روایات معصومین – علیهم السلام – را مورد بررسی قرار دهیم.

اهمیت اخلاق در روایات

آشنائی با روایات و بررسی و تفحص دراین سرچشمه زلال معارف انسان سازاسلامی شیوه دیگری است برای شناخت هر چه بیشترارزش واهمیت اخلاق و یافتن نقش عظیم وارزشمند آن در عروج معنوی انسانی و تکامل اجتماعات بشری چه اینکه با نخستین سیراجمالی بر جوامع روائی بدین حقیقت پی می بریم که اخبار و روایات همچون آیات قرآنی در برگیرنده مسائل اخلاقی بوده آنچنان که گویاارزشهای اخلاقی چون هاله ای از نور روایات را فرا گرفته است. دریافت این حقیقت نه تنها گواهی بر همسانی و هماهنگی کامل این دو منبع (کتاب و سنت ) می باشد بلکه بیش از هر چیز نمایانگر عمق و گستردگی موضوع اخلاق در میان همه موضوعاتی است که در گنجینه های معارف اسلامی وجود دارد و در نتیجه حکایتی از عظمت واهمیت آن.

فزونی این اهمیت را آن هنگام بیشتر متوجه می شویم که نگاهی به زندگی ائمه علیهم السلام کرده می بینیم وسعت و گسترش مسائل اخلاقی حقیقتی است که نه تنها در گفتار بلکه در تمتم شئون فردی واجتماعی آنان مشاهده می گردد بدان صورت که وقتی صحنه های جهاد و نبردایشان را با دشمن می نگریم و یا رفتار و کردارشان را در صحنه سیاست واجتماع مطالعه می کنیم درخشش والاترین نکات اخلاقی ارزنده ترین درسهائی است که ما می آموزیم. ۱ و همینطور در زمینه های دیگر که مجال بیان نبوده بررسی آن را به خواننده طالب می گذاریم.

بنابراین چون گفتار فعل و تقریر معصومین علیهم السلام در شریعت نیز بیانگر همین حقیقت بوده و نشانگراین امراست که تمام شئون زندگی و حیاتی آنان مظهر تجلی و صفات و کمالات الهی می باشد و برای ما حجت است جهت آشنائی از آن اخلاق و کمالات به فرازهائی از زیارت شریفه[ جامعه کبیره] که در کتب ادعیه نقل گردیده و شیخ صدوق در[ من لا یحضره الفقیه] نقل کرده است و در خطاب ائمه معصومین می باشد توجه می کنیم:

[ السلام علی ائمه الهدی و مصابیح الدجی واعلام التقی. .. والادلاء علی مرضات الله. .. والتامین فی محبه الله. .. واشهدانکم الائمه الراشدون المهدیون المعصئومون المکررمون المقربون المتقون الصادقون] [. ..کلامکم نور وامرکم رشد و وصیتکم التوی وفعلکم الخیر وعادتکم الاحسان وسجیتکم الکرم]. ۲

بدینسان می بینیم معصومین علیهم السلام تمام وجودشان را سجایای اخلاقی و صفات برازنده انسانی احاطه نموده است و به تمام معنی اخلاق الهی را در وجود خویش بحد کمال رسانده اند.

واکنون با توجه به اینکه بررسی اهمیت اخلاق در گفتار و رفتار ائمه علیهم السلام بس گسترده است و در مجال این مقاله نمی گنجد تنها به بررسی گفتار آنان می پردازیم آنهم بدین شیوه که از میان روایات موجود در بای اخلاق فقط به ذکر روایاتی می پردازیم که بیانگر نمونه های صریح دراهمیت اخلاق باشد.

ابتداء برای روشن شدن عناوین مطرح شده دو نکته را یادآوری می کنیم:

۱- گرچه محوراصلی دراین گفتار اهمیت وارزش اخلاق است اما پرداختن به عناوینی مانند:[ترغیب به حسن خلق] یا [آثار حسن خلق] برخاسته ازاین حقیقت است که دو عنوان یاد شده جلوه دیگری ازارزش اخلاق در روایات می باشد.

۲- تبیین اهمیت وارزش اخلاق حسنه با عنوان[ حسن خلق] براساس این نحوه تفکر می باشد که مفهوم صحیح و دقیق[ حسن خلق] عبارت است از: جمیع صفات و ملکات نیکی که برای نفس حاصل می گردد چه اینکه آن صفات مربوط به چنبه های فردی انسان باشد مانند: زهد وقار ورع حلم و… یا در ارتباط باابعاداجتماعی وی باشد مانند:تودد تواضع خوش برخوردی و… واینکه می بینیم پاره ای حسن خلق را در برخورد نیک محدود نموده اند با توجه به معنای سهل انگاشته ای است که از خلق یااخلاق متداول می باشد.

براین اساس مراداز حسن خلق که در روایات مورد توجه قرار گرفته است فقط نیکوئی در برخوردهای اجتماعی حسن معاشرت نیست چه این یکی از مظاهر و نمودهای حسن خلق است بلکه منظوراز آن توجه به هر یک از خلق و خوهائی است که صورت باطن را نیک داشته و عامل اصلی کردار و رفتار نیکو در همه شئون فردی واجتماعی می گردد.

برای پی بردن به این نظر به دو گفتاراز علماءاخلاق توجه می کنیم:

۱امام محمد غزالی طوسی می نویسد:

[بدان که اندر حقیقت خوی نیکو تا آن چیست و کدام است سخن بسیار گفته اند و هر یکی آنچه فراپیش آده است بگفته است و تمامی آن نگفته است چنانکه یکی می گوید:[روزی گشاده داشتن است]. و یکی می گوید:[رنج مردمان کشیدن است]. و یکی می گوید:[ مکافات بد ناکردن است] وامثال واین همه یعضی از شاخه های وی است نه حقیقت و تمامی وی].

۲ مرحوم مولی محسن فیض کاشانی[ره] می نویسد:

[ اعلم ان الناس قد تکلموا فی حقیقه الخلق الحسن حقیقه الحسن وانه ما هو؟ و ما تعر ضوا لحقیقته. .. و لم یصرفواالعنایه الی ذکر حده وحقیقته. .. و ذلک کقول بعضهم: حسن الخلق بسط الوجه بذل الندی. .. و امثاله کثیر].

و سپس خودبه تعریف خلق و حسن و سوء آن پرداخته می گوید:

[فالخلق مباره عن هیئته للنفس راسخه تصدر عنهاالافعال بسهوله فان کانت الهیئه بحیث تصدر عنهاالافعال الجمیله المحموده عقلا و شرعا سمیت الهیئه خلقا حسنا وان کان الصادرمنهاالافعال القبیحه سمیت الهیئه التی هی المصدر خلقا سیئتا].

بنابراین[ حسن خلق] و[ اخلاق حسنه] دراصطلاح یک مفهوم داشته و تفاوت این دو تعبیر در روایات موجب اختلاف مضمون روایات نمی گردد.

ازاینرو گفتار را در دو بخش نخست[ حسن خلق] و سپس[ سول خلق] پیش می گیریم:

۱ حسن خلق:

بی شک با توجه به معنای صحیح و دقیقی که از حسن خلق بیان داشتیم که هرانسان با مراجعه به سرشت بی آلایش و وجدان پاک خود به سادگی نیکیها و محسنات اخلاقی را می شناسد و آنها رااز رذائل اخلاقی تمیز خواهد داد. واگر دراینجا مطالبی زیر عناوین:[ اهمیت حسن خلق] [ ترغیب به حسن خلق] و…مطرح می کنیم نه بدان جهت است که می خواهیم در موضوع[ حسن خلق] به بررسی ای صرفا نظری جهت افزودن اندوخته ها و مکتسبات ذهنی پرداخته باشیم بلکه طرح این مسائل در پرتو سخنان هدایت بخش و نور گستر معصومین علیهم السلام بدین منظوراست که روزنه امیدی در دلهای عاشق و شیفته کمال گشوده گردد تا همراه با دانش پژوهی از فروع ارزشهای اخلاقی گرمی جان گرفته و در میان جنجال الفاظ واصطلاحات علوم نهال گرانمایه مکارم اخلاقی را در وجود خویش بارور سازند

الف – اهمیت حسن خلق:

دراینکه رشد و ترقی و سعادت فردانسان و جامعه انسانی همراه با اخلاق و صفات برگزیده انسانی است میان مکاتب الهی هیچگونه اختلافی نیست. واگر مکاتبی را می یابیم که منکراین واقعیت اند ازاینرواست که شالوده مکتب آنان براساس ارزشهای مادی بنا نهاده شده است و اخلاق راامری رو بنائی انگاشته اند و چندان ارزشی برای آن به حساب نیاورده اند.اما در بینش اصیل مکتب الهی اسلام از آنجا که پاکیها و محسنات اخلاقی نقشی اساسی در صعود مومن بسوی کمال مطلق دارد اخلاق دارای منزلتی بزرگ و سرلوحه دعوت همه انبیاءالهی بوده و همواره پیروان خود را پس از دعوت به یکتاپرستی به پاکیزگی نفس اصلاح درون علاقمندی به نیکی و فضیلت و دیگرامور نیکی و سودمنداخلاقی سوق می داده اند. واین است که پیامبراکرم] ص] می فرماید:

[بعثت لاتمم مکارم الاخلاق]. ۶

با تامل دراین کلام می بینیم حضرت[ اتمام] مکارم اخلاق را از هدفهای بعثت خویش بیان نموده است. نه ابداع وایجاد آن را زیرا پیامبر انجام و گسترش مکارم وارزشهای اخلاقی را در سایه باروری رسالت انبیاء گذشته و شریعتها می داند ازاین رو آنرا تتمیم و تکمیل می نامد

و نیز شعار دیگری که دراین کلام نهفته است باز شناسی قدر و منزلت ارزشهای اخلاقی است چون روشن است آن موضوعاتی که بطور مستقیم تحت پوشش هدفهای بعثت و رسالت قرار گرفته بخاطراهمیت آن و نقش اساسی ای است که در تحقق اهداف بعثت دارد.

واینک در تبیین هر چه بیشتراین ارزش واهمیت به ذکر برخی از روایات می پردازیم:

۱ روی عن عمار بن یاسر قال: قال رسول الله – صلی الله علیه و آله:[ حسن الخلق خلق خلق خلق الله الاعظم]. ۷

[حسن خلق خلق خداوند عظیم است].

۲ عن امیرالمومنین – علیه السلام:[ حسن الخلق راس کل بر]. ۸

[ اصل هر نیکی نیک خوئی است].

۳ عن الحسن بن علی بن ابی طالب – علیهماالسلام: ان احسن الحسن الخلق الحسن]. ۹

[برترین نیکی نیک خوئی است].

۴ عن رسول الله – صلی الله علیه و آله:[ حسن الخلق نصف الدین]۱۰.

[نصف دین خلق نیکواست].

۵ قال رسول الله – صلی الله علیه و آله:[ – اول ما یوضع فی میزان العبد یوم القیمه حسن خلقه]. ۱۱

اولین چیزی که روز قیامت در میزان سنجش بنده قرار می گیرد. خلق نیک اوست.

۶ جا رجل الی رسول الله – صلی الله علیه و آله – من بین یدیه فقال: یا رسول الله ماالدین؟ فقال حسن الخلق ثم اتاه عن یمینه فقال: ماالدین؟ فقال حسن الخلق ثم اتاه من قبل شماله فقال: ماالدین؟ فقال: حسن الخلق ثم اتاه من ورائه فقال: ماالدین؟ فالتفت الیه وقال: اما تفقه الدین هوان لا تغضب

[مردی از پیش روی نزد پیامبر آمد و عرض کرد: دین چیست؟ حضرت فرمودند: خوی نیکوست سپس از طرف راست آمده عرض کرد: دین چیست؟ حضرت فرودند: خوی نیکوست دگر باراز طرف چپ آمده عرض کرد: دین چیست؟ حضرت فرمودند: خوی نیکوست برای چهارمین باراز پشت سر آمده عرض کرد: دین چیست؟ حضرت سوی او روی نمودند و فرمودند: آیا نفهمیدی دین چیست؟ دین این است که تند خوئی ننمائی].

معرفی حسن خلق با عناوینی چون[ خلق الله الاعظم] [ راس کل بر] [ احسن الحسن] و صدها عنوان دیگر بااین محتوی در روایات معصومین ما – علیهم السلام نه تنها بیانگرارزش حسن خلق بوده بلکه گویای این حقیقت است که حسن خلق محور همه ارزشهااست.

تامل دراین حقیقت گشاینده این رازاست که در یابیم چرا پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – که توصیفش در زبان وحی چنین آمده: [ انک لعلی خلق عظیم] ۱۳ و نیزائمه – علیهم السلام – که در صفات برازنده انسانی والهی تام اند اینگونه دست نیاز به سوی معبود بلند کرده حسن خلق و مکارم اخلاق طلب می نمایند:

۱ عن رسول الله – صلی الله و علیه و آله اللهم کما حسنت خلقی فحسن خلقی]. ۱۴

[پروردگارا همچنان که خلقتم را نیک گرداندی خلق و خویم را نیز نیک دار].

۲ وکان من دعائه – صلی الله علیه و آله – فی افتتاح[ اللهم اهدنی لاحسن الاخلاق لایهدی لا حسنهاالاانت واصرف عنی سیئها لایصرف عنی سیئهاالاانت]. ۱۵

[پروردگار به نیکوترین اخلاق هدایتم فرما زیرا جز تو هدایت گری باخلاق نیک نیست و مراازاخلاق سوء بازدار زیرا بازدارنده ای از آن جز تو نیست].

۳ من دعائه – علیه السلام:اللهم صل علی محمد و آل محمد.. وهب لی معالی الاخلاق. ۱۶

از دعاهای امام سجاد علیه السلام: پروردگارا بر محمد و آلش درود فرست. .. و مرا عالی ترین اخلاق کرامت فرما.

برای درک منزلت مسائل اخلاقی چه بیانی ازاین گویاتر که می بینیم معصومین – علیهم السلام – جهت موهبت یافتن به معالی و محاسن اخلاق دست به دعا برداشته و آنرااز پیشگاه کمال مطلق درخواست می کنند.

این فراز آموزنده این درس است که ما نیز در وجود خویش نسبت به مکارم اخلاقی احساس نیاز کنیم و آن را کوچک نشماریم.

همچنانکه پیامبر[ ص] فرمودند:

[ لو علم الرجل ما له فی حسن الخلق لعلم انه یلله لله تاج ان یکون له خلق حسن]. ۱۷

و نیزاز تامل در روایاتی دیگر دراین باب در می یابیم موفقیت در کسب اخلاق نیک توفیق و موهبتی الهی است و دریافت آن اختصاص به مومنانی دارد که در طاعت و بندگی خداوند و جلب رضای او کوشیده و خویش را برای رساندن به کمالات اخلاقی آماده ساخته اند دراین صورت است که تحت لوای مواهب والطاف رحیمیه خداوند قرار گرفته واز مکارم و محاسن اخلاقی بهره مند می گردند. که بذکر دو روایت از آن بسنده می کنیم:

۱ قال رسول الله – صلی الله علیه و آله: الا خلاق منایح من الله عزوجل فاذااحب عبدا منحه خلقا حسنا واذاابغض عبدا منحه خلقا سیئا]. ۱۸

[ پیامبر – صلی الله علیه و آله – فرمودند:اخلاق عطایای الهی است زمانیکه بنده ای را دوست بدارد خلق نیکو عطایش فرمودند:اخلاق عطایای الهی است زمانیکه بنده ای را دوست بدارد خلق نیکو عطایش فرماید و آنگه که او را دشمن دارد خلق ناپسند باو دهد].

قال الصادق – علیه السلام: [ – الخلق الحسن جمال فی الدنیا و نزهه فی الاخره و به کمال الدین و قربه الی الله ولایکون حسن الخلق الا فی کل ولی وصفی لان الله تعالی ابی ان یترک الطافه و حسن الخلق الا فی مطایا نوره الا علی وجماله الازکی لانها خصله یختص بهاالاعرف بربه ولایعلم ما فی حقیقه حسن الخلق الاالله تعالی]۱۹.

امام صادق – علیه السلام – فرمودند:[خلق نیکو در دنیا زیبائی و در آخرت گشایش است و موجب کمال در دین و نزدیکی به پرودگاراست. و حسن خلق تجلی نیابد مگر در وجود دوستان و برگزیدگان خداوند زیرا که خداوند متال خودداری می کندازافاضه الطافش بویژه خلق نیکو مگر برای آنانکه محل تجلی نوراعلی و جمال پاک الهی باشند زیرااین ویژگیی است که کسانی بان امتیاز می یابند که شناساترند به پروردگار خود و آنچه در حقیقت خلق نیکواست جز خداوند متعال کس نداند].

ب – ترغیب به حسن خلق:

کثرت روایات در باب حسن خلق با تعبیرهای مشابه ما رامتوجه این امر می سازد که گویا معصومین – علیه السلام – بدانجهت که زندگی انسانی والهی مومن را در سایه محاسن اخلاق دانسته اند و رشد و کمال و نیز رستگاری را در گرو آن می دیده اند.

بدین رو کوشیده اند با سخنان گوناگون نقاب از چهره ارزشهای اخلاقی گشوده تا رسالت خویش را در جهت ارشادو هدایت امت برای درک مسائل و موضوعات ارزنده و سرنوشت سازاسلامی بانجام رسانده باشند. گواه مطلب اینکه می بینیم آنان گاهی آن را به[ خلق الله الاعظم] و. .. تعبیر نموده اند و گاهی آنرا عطیه و موهبت الهی دانسته اند و گاه با صریحترین بیان و گویاترین سخن پیروان خویش را بدان ترغیب نموده اند که ذیلا به ذکر فرازهائی از آن سخنان می پردازیم:

۱ قال رسول الله علیه و آله:[ الا وان اشبهکم بی احسنکم خلقا]. ۲۰

آگاه باشید که شبیه ترین شما به من نیکوترین شماست در خلق و خوی].

۲ قال رسول الله صلی الله علیه و آله:[ تخلقوا باخلاق الله ان اکثرالناس یدخلون الجنه بتقواالله و حسن الخلق]. ۲۱

[به اخلاق الهی آراسته گردید زیرا که با تقوی و خوی نیکو بیشتر مردم وارد بهشت می شوند].

۳ عن ابی عبداللفه علیه السلام قال: قال رسول الله صلی علیه و آله: [ ان صاحب الخلق الحسن له مثل اجرالصائم القائم]. ۲۲

[نیک خوی را پاداشی چون پاداش روزه دار شب زنده داراست].

۴ عن ابی عبدالله علیه السلام:[ ان الله تبارک و تعالی لیعطی العبد من الثواب علی حسن الخلق کما یعطی المجاهد فی سبیل الله یغدو علیه و یروح]. ۲۳

[خداوند بر نیک خوئی بنده پاداشی را عطا می کند که به مجاهد در راه خودش در هر صبح و شب می بخشد اشاره به مجاهدی که همیشه در جهاد است].

۵ عن ابی عبدالله علیه السلام:[ ان اجلت فی عمرک یومین فاجعل احدها لادبک لتستعین به علی یوم موتک]. ۲۴

اگراز عمرت تنها دو روز باقی است یک روزش را برای ادب خویش (کسب سجایای اخلاقی )اختصاص ده تا برای روز مرگ از آن روز کمک بگیری.

از آنجا که معصومین – علیهم السلام – هرگز سخنی با غراق نگفته اند و در سخن هدفی جز بیان نداشتند ازاینرو اگر می بینیم اینگونه ما را بسوی اخلاق نیکو سوق می دهند نه این است که تنها مقصود بر انگیختن عاطفه واحساس باشد بلکه با توجه به ارزشی است که اخلاق در پیکره دین دارد واین حقیقت تا آنجااهمیت دارد و زندگی بشری و حیات و تکامل او نقش دارد که پیامبر[ ص] انگیزه بعثت خود را آن می داند واین سخن تبیینی است دراهمیت اخلاق:

[بعثت بمکارم الاخلاق و محاسنها]. ۲۵

ج – آثار حسن خلق:

ارزش واهمیت اخلاق و محاسن اخلاقی که تاکنون درباره آن سخن گفته شد گر چه خود بدون توجه به فوائد و آثارارزشمند آن نقشی اساسی در تکامل ابعاد نهانی انسان داشته واو را در رشد حیات بشری ک