پاورپوینت کامل نظارت اداری ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نظارت اداری ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نظارت اداری ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل نظارت اداری ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

سیاسی

وجود تخلفات اداری و برخورد باانبوه مردمی که ازاعمال کارگزاران اداری گله مندند و قرطاس بازی بی حد و حساب و یاس مردم از گشایش گروههای کوراین مشکل ما را بر آن داشت که به بحث در زمینه یکی از وظائف مهم مدیریت یعنی[ پاورپوینت کامل نظارت اداری ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint] بپردازیم. بویژه حضور پاره ای از روحانیان در مسانید کلیدی و شبه کلیدی کشور این مسئولیت را بر دوش این هم صنفان دو چندان می کند. زیرااین حضوراجرائی در حقیقت برای نظارت بر کیفیت رونداموراست و مردم ازاین عزیزان انتظار آن را دارند که با دیدی تیز حوادث را بنگرند و در رفع مشکلات مردم – در حدودامکان – چاره ای بیندیشند و یکی از بزرگترین چاره ها تقویت و رشد نظارت بر سیستم اداری است.

سیستم اداری موجود

با ورود غرب استعمارگر به عنوان نیروی فاتح به کشورهای جهان سوم در تمامی نهادها وارگانها و کلا در ساختاراجتماعی و سیاسی این کشورها تغییرات اساسی پدیدار گشت والگوهای غرب بطور روزافزون جایگزین الگوهای سنتی شد و نظام سنتی به تدریج از هم پاشید [بوروکراسی] که یکی ازالگوهای غربی است با وروداستعمار غرب به جای نظام ساده اداری در کشورهای جهان سوم استقرار یافت و

سیستم آموزشی این کشورها با کارگردانی و رهبری گردانندگان نظام سیاسی فکری غرب برای آموزش بورکرات ها شکل گرفت. کشورهای اسلامی هم ازاین موهبت غرب بی بهره نماندند. به تقلید و تحمیل آیین کشورداری اروپائیان را پذیرا گشتند و گشایش گره کور معضلات اجتماعی سیاسی رااز سرپنجه توانای آنان تمنا کردند و تازیانه اروپا آنچنان بر پیکر آنان کارگرافتاد که آیین کشورداری و سنت های خودی را بکلی فراموش کردند و فرزندان خود رااز مکتب خانه گرفتند و به مدارس آنان روانه کردند و خود هم به سوی غول بی شاخ و دم بوروکراسی ساخته و پرداخته غرب برای حل مشکلات دست نیاز دراز کردند.

کشورهای عقب افتاده وقتی که زندگی خود را به امواج بوروکراسی سپردند ناگزیر برای تسلط براین امواج به شاگردی خداوندگاران بوروکراسی گردن نهادند. بر این اساس مکتب خانه ها را رها کردند و بسوی آموزشگاههای فرنگ روانه شدند. دکتر حمید عنایت اوضاع آموزشی مصر را بعداز نفوذ غرب و جایگزین شدن بوروکراسی در آن کشور این چنین وصف می کند:

[محمدعلی خدیومصر همچنانکه پیشتر دیدیم خود به سبب نیازی که برای گرداندن دستگاه اداری و نظامی دولت مصر به کارشناسان و کارآزمودگان داشت زدیک به سیصدتن از دانشجویان مصری را در مدت فرمانروایی خود بااروپا فرستاد. روش او دراین زمینه دو دوره را پیمود: در دوره نخست از سال ۱۲۲۴.۱۸۰۹ تا۱۲۳۷. ۱۸۲۲ بیشتر دانشجویان مصری به ایتالیا و در دوره دوم از سال ۱۲۴۱.۱۸۲۶ تا ۱۲۶۰.۱۸۴۴ بیشتر آنان به فرانسه فرستاده شدند. هم دراین بود که برای آسان کردن کار دانشجویان مصری دانشگاهی خاص آنان در پاریس ایجاد کرد که مدرسان آن از طرف ارتش فرانسه معین می شدند].

استقبال شدید کشورهای جهان سوم بویژه کشورهای اسلامی از بوروکراسی و گسترش سریع این پدیده در کشورهای مذکور به عواملی چند مربوط می شود که ترتیب بیان می کنیم:

۱- عقده حقارت که غالبا ملتهای مغلوب را به تقلیداز آداب و سنن کشور غالب وا می دارد.

۲- پیچیدگی نظام زندگی.

۳- طبیعت دیپلماسی اقتضا می کرد که غرب برای حفظ اقتدار خویش ملتها را در یک نظام بوروکراسی به بند بکشد.

۴- پیچیدگی روابط بین المللی که سرنوشت کشورها را بهم پیوسته است.

۵- غرب گرائی زمامداران و شیفتگی آنان به زرق و برقهای تمدن غرب.

همه این عوامل باعث شده است که بخش اداری متورم و ملتهااسیر بوروکراسی شوند. دراین نوشتار در مقام آن نیستیم که بوروکراسی را بطور کلی رد کنیم که منافی دارد و نمی توان آن را نادیده گرفت اما آنچه را که ما بر آن پا می فشاریم عدم سنخیت[ بوروکراسی] با فکر

و فرهنگ مردم مشرق زمین بویژه کشورهای اسلامی است. شاهد ما براین مدعی سرگردانی مردم در پیچ ز خم های بوروکراسی حاکم و فریاد آنان از دست بوروکرات های الینه شده می باشد. دراینجا برای پی بردن به عمق فاجعه به معرفی چهره بورکراتها که اعضاء سازان بوروکراتیک هستند و در حقیقت چرخهای بوروکراسی توسط همین پیچ و مهره های دست آموز غرب می چرخد می پردازیم:

۱- فرد بوروکرات سر در لاک تخصص خود فرو برده واز آنچه که در خارج از حوزه تخصش می گذرد غافل است واین امر باعث شده است که محدودیت افق دید پیدا کند.

۲- تسلیم محض مافوق تا آنجا که قوه ابتکار و خلاقیت راازاو گرفته است و دقیقا همچون پیچ و مهره عمل می کند.

۳- تابع بی چون و چرای مقررات بحدی که گره گشایی از کار مردم را به بوته فراموشی سپرده واز جنبه های انسانی غافل مانده است.

۴- بوروکرات فقط در برابر مقام مافوق خود را مسئول می داند نه در برابر مردم که از نظر ساختار فکری و طبقه بیگانه از مردم است.

۵- به دین و مفاهیم دینی بی اعتقاداست یا برای دین نقش اجتماعی سیاسی قائل نیست.

[ برگر] که یک انگلیسی است بوروکراتهای دست آموز غرب رااینگونه معرفی می کند:

[ دیوانسالارانی که در سیستم آموزشی انگلیسی تربیت می شدند هیچ گونه ابتکار و خلاقیتی نداشتند. آنان مهره بودند نه انسان خلاق. بی لیاقتی تنبلی ترس از مسئولیت و علاقه جنون آمیز آنان را به مقررات و کاغذ بازی مشکل می توان تصویر نمود. برای هرامری جوابی در چنته داشتند و آن اینکه: باید به صورت کتبی به من ابلاغ شود بایداز مقامات بالا دستور بگیریم] ۳.

پس هدف سیستم آموزشی غرب از دایر کردن دانشگاههای غریض و طویل تربیت بوروکرات هائی بوده است که در چهارچوب بوروکراسی چشم و گوش بسته بدورازاحساسات انسانی به حفظ منافع غرب بپردازند که نقش فعال فارغ التحصیلان این دانشگاهها در حفظ و نگهداری و کمک فکری به حکومتهای مستبد وابسته به غرب دلیل براین مدعی است. شادروان [جلال آل احمد] می گوید:

بااین ترسیم به این نکته می رسیم که ایران نیز در درون این گردونه مخرب جای یافت و مراکز آموزشی آن از آغاز تاکنون عمدتا در همین مسیر – تولید بوروکرات – هدایت شده اند. تا قبل از دوران ناصرالدینشاه دستگاه دولتی و سیستم اداری به عنوان بخشی از دربار (یا به اصطلاح آن روزگار[ درخانه] ) بود و هویتی

مجزا از آن نداشت. سفر به شهرهای فرنگ و حضور تحصیلکردگان آن دیار در کشور این اندیشه را به ارمغان آورد که بخش دولتی و سیستم اجرائی سازمان بندی جدا بیابد و در نتیجه در زمان سلطنت ناصرالدینشاه اولین[ هیات دولت درایران] پدید آمد و ۹ وزارت خانه تشکیل شد. منتهی تنها سه وزارت خانه (مالیه خارجه و جنگ ) دستگاه اداری خاص پیدا کردند اما باقی وزارتخانه ها جز[ نام] بهره ای نداشتند. بدینسان اولین پایه های سازمان اداری باالگوسازی سازمانهای مشابه در غرب بنیان نهاده شد. به مرور وزارتخانه ها و شعبه های جدیداداری افتتاح گردید و رشد تصاعدی را پیمود. منتهی ناآشنائی به شیوه جدید. تلفیق نامعجون پاره ای از قوانین سنتی با قوانین و آداب غربی حضور دو قشر ناهمگون – تحصیلکردگان جدید و مستوفیان و کارگزاران قدیم – در سیستم اداری و. .. پیکره این سیستم را مجروح و روان آن را نامیمون نشان می داد.

[و روشنفکران درین گیرودار دو دسته اند: قسمت اعظم آنها که با چرخ دستگاه حاکم می گردند و بگردش چنین نظمی کمک فکری می دهند و توجیه علمی اش می کنند] ۴.

[دکتر میلسپو] که در راس گروهی از مستشاران آمریکائی برای اصلاح امور مالی در عصراحمد شاه به ایران سفر کرده واولین[ قانون استخدام اداری] توسط وی تنظیم گردیده است وقائع آن دوران را چنین می نگارد:

به هنگام ورود هیئت مالی آمریکا به ایران در پاییز سال ۱۹۲۲ یکی از روزنامه های تهران با چنین جملاتی از ما استقابل کرد: [… شما آخرین پزشکی هستید که به بالین مریض مشرف به موت آمده اید اگر موفق نشوید مریض می میرد و گرنه زنده خواهد ماند… ما برای ورود شماابرازاحساسات نمی کنیم ولی چنانچه در کار خود پیروز شدید آن وقت شایسته تحسین خواهد بود…اعلیحضرت شاه ایران نیز در پاریس در موقعی که برای جازه عزیمت به ایران شرفیات بودیم و چه در مذاکراتی که در تهران باایشا نداشتیم همواره مطالبی مشابه آن ابراز می کردند و هیئت مالی آمریکا را به عنوان آخرین امید ایران توصیف می نمود تصور بسیاری ازایرانیان نیز چنین بود].

وقائع بعدی نشان داد که اینان و همکارانشان جز تقویت سلطه سیاسی کشور متبوع خویش وظیفه ای نداشتند. و بدینسان سیستم اداری کشور چه قبل از کودتای رضا خانیو چه پس از آن با فساد دروین وابزارگری برای استبداد داخلی واستعمار خارجی دست به گریبان بود. و تقریبا حاصل این تاریخ نسبتا طولانی جزافزودن بر مخارج ملت و مشکلتر کردن راههای خروج از گرفتاریها چیزی را به ارمغان نداشته است. حدود یک میلیون کارمند که تورم عظیم نیروی انسانی را دراین بخش نشان می دهد و قریب ۵۰ درصد بودجه دولتی که صرف حقوق بخشی دولتی گردیده است (در سال ۵۷) نشاندهنده بنیادی است که از پایه آن را کج نهاده اند. و اینک پس ازانقلاب با مشکلات خاص آن مواجهیم واز معضلترین آن مساله نابسامانی ارائه خدمات دراین سیستم است. این اشکال فقط طبقات اجتماعی دیگر

را نمی آزارد بلکه حاضران در گردونه این سیستم را نیز رنج می دهد زیرا علاوه بر آزار روانی و روحی ازاینکه در یک کلاف در هم پیچ جای دارند خود آنان نیز با بخشهای دیگراداری برای رفع نیازهای شخصی و شغلی در تماسند وازاینکه می بینند رفع احتیاجی کوچک نیازمند به صرف وقتی طولانی است آشفته خاطر می گردند. بنابراین انتقاداز وضعیت سیستم اداری هرگز به معنای قرار گرفتن در موضع دفاع از یک طبقه اجتماعی علیه طبقه اجتماعی دیگر نیست بلکه بایداین را مشکله عمومی تلقی کرد که تمامی ساکنان این مرز و بوم با آن مواجهند و لزوم رفع آن راازاولیات می شمرند.

نظارت مقدمه ای برانقلاب اداری

در یک سیستم اداری بیگانه از مردم نظارت و بازرسی از کارآئی لازم برخوردار نیست بلکه ابتداء بایدانقلابی ژرف در تمام ابعادادارات بجا مانده از دوران حاکمیت غرب تحقق پذیرد واندیشه هئا وارداتی بدورافکنده شود و در کادرهای اداری اصلاحی عمیق صورت گیرد وافراد مومن و دلسوز بکار گمارده شوند تا نظارت مفیدافتد و گرنه تشکیلات اداری که از ریشه گندیده است واز آغاز تاسیس جهت حرکتش حفظ منافع صاحبان قدرت بوده است و کادر آن همیشه خود را قیم مردم می دانسته اند چطور ممکن است با نظارت جهت حرکت بکلی تغییر کند و در خدمت مردم در آیند با توجه به این امراست که باید جایگاه نظارت را بطور دقیق دراین سیستم اداری بجای مانده از غارتگران بین المللی دریابیم و نظارت دراین چنین سازمانی از باب[ مالایدرک کله لایترک کله] مورد مطالعه قرار دهیم. بدین معنی اکنون که می بینیم بوروکراسی درایران از عمر طولانی برخورداراست و ریشه دراعماق جامعه دارد و قطع کردن این ریشه ها به آسانی و سرعت ممکن نیست نباید بدون کوچکترین اصلاح و کنترلی به امیداصلاح عمیق و دگرگونی همه جانبه با همین بافت غیر مردمی بر مردم محروم و زجر کشیده مسلط کرد بلکه باید بقرامکان از ضرر و زیان این سازمان عریض و طویل کاست و مقدمات اصلاح را فراهم کرد. بر همین اساس [ نظارت] می تواند یکی از گامهای مقدمی در راه دگرگونی و تحول اداری باشد. زیرااگر نظارت درست و حساب شده توسط نیروهای دوستدارانقلاب اسلامی و متخصص درامور ادارات بدوراز چهارچوب بوروکراسی به جریان بیفتد و ناظران به شناسائی نکات ضعف وافراد ناسالم و تطبیق عملکردادارات با خواسته های بحق مردم و قوانین مصوبه بپردازند و مشاهدات و گزارشات خود را به مسئول یا مسئولان برای اقدامات لازم براساس برنامه ریزی دقیق منتقل کنند گام بلندی در راه سالم سازی ادارات خواهد بود.این امر با توجه به وجودافراد مومن و دوستدارانقلاب اسلامی که در ادارات کشورما حضور دارند

و می توانند در مراحل سه گانه شناسائی طرح واجراء نقش موثر باشند خیلی سریع انجام خواهد پذیرفت. پس روشن شد اینکه ما به بررسی پاورپوینت کامل نظارت اداری ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint قابل از بحث پیرامون[ تحول اداری] می پردازیم بدین سبب است که نظارت را در هر حال امری لازم و مقدمه ای برای رسیدن به یک دگرگونی عمیق می دانیم.

اهمیت نظارت

صاحب نظران مسائل سیاسی اجتماعی در طول تاریخ به گماردن جاسوس در حوزه ماموریت کارگزاران پا فشرده اند.این بدان سبب است که گماردن جاسوس در مراکزاداری ازارکان کشورداری است که کشور بدون سیستم پاورپوینت کامل نظارت اداری ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دچاراز هم پاشیدگی حتمی خواهد شد. زیرا دوام یک کشور در سلامت ادارات و عملکرد صحیح کارگزاران است واین امر تحقق نمی پذیرد مگراینکه رهبران توجه خاصی به اعمال عمال و نحوه اجراء قانون در حوزه های اداری مبذول دارند. به همین انگیزه کشورداران عاقل و کاردان در طول کشورداری خود عنایت خاصی روی این مساله داشته اند. چون با تجربه دریافته اند نصب افراد در راس امور بدون دقت دراعمال آنان چه فجایع عظیمی به بار آورده است. طبیعی است وقتیکه کارمندان دولت چشم های حساس و تیز بین را ناظر براعهمال و رفتار خود نبینند و عملکردشان مورد بازخواست وقاع نشود لجام گسیخته و خود سر خواهند شد که این امر موجب حاکمیت طبقه[ بوروکرات] بعنوان یک طبقه مستقل خواهد شد یعنی (دولت در دولت ). در یک چنین تشکیلات خودکامه و بی در و دروازه ای است که کم کاری خود محوری دزدی منصب فروشی رشوه واخلاق ناپسنداداری درادارات شکل می گیرد. بدیهی است وقتی که دامن ادارات اینگونه به فساد آلوده شود پی مدهای سوئی را در جامعه بدنبال خواهد داشت که به برخی از آنهااشاره می کنیم:

۱- ایجاد فاصله بین دولت و ملت.

۲- گسترش فساد در جامعه.

۳- سقوط جامعه.

۱- ایجاد فاصله بین دولت و ملت

دولت که بهه معنای دقیق کلمه مظهر قدرت مردم و نشات گرفته از اراده توده هاست مسئول سرنوشت و خوب و بدآنانی است که آن را برانگیخته اند. باید در حفظ جان مال عرض و ناموس مردم تلاش کند و گرههای زندگی آنان رابا تدبیر وامکاناتی که درا ختیار دارد بگشاید. در صورت عمل به این وظایف مردم به دولت علاقه مند و روابط بین دولت و ملت دوستانه خواهد بود.اما وقتیکه دولت وظایف خود را به بوته فراموشی بسپارد واصول آن را زیر پا بگذارد و بجای خدمت گزاری فرمانروائی را پیشه کند واضح است که مردم از دولت فاصله خواهند گرفت. جدائی مردم از دولتها در طول تاریخ موید مطلب است. از جمله مردم از دولت عباسیان بخاطر منصب فروشی رشوه اجحاف و فساد اخلاق کارگزاران آن روی گردانده بودند تا آنجا که مورخان نوشته اند:

[ اهل تقوی در آن عصر عمال حکومت را با فاسقان یکی می دانستند همچنانکه انجیل گمرکچیان و گناهکاران را در یک ردیف شمرده].

و همچنین نوشته اند:

[بعضی را رسم بر آن بود که به عاملین حکومت طبق عادت سلام نمی دادند و در عوض بجد یا بهزل می گفتند[ از کار دولتی توبه کنی]. و نیز گویند کسی از کار دولتی توبه کرده بود باری او را مقامی بزرگ پیشنهاد کردند پذیرفت و توبه را شکست از آن پس مردم[ مرتد] لقبش دادند] ۵.

۲- گسترش فساد در جامعه

در طول تاریخ همیشه رفتار و منش و طرز تفکر دولتمردان بخاطر موقعیتی که در جامعه داشته اند[ الگو] و[ مدل رفتار] مردمان در زندگی فردی واجتماعی قرار می گرفته است. در حقیقت مردم آینه ای را می مانند که سلوک کارگزاران را درخود منعکس می کنند. یکی از مواردی که تقلید به تمام رخ خود را می نمایند همین جاست وازاین روزنه است که اخلاق منحط و مترقی به جامعه راه می یابد و نبض جامعه را دراختیار می گیرد. پیامبراسلام(ص) و علی ابن ابی طالب (ع) در تاثیرگزاری دولتمردان در ساختار فکری جامعه می گویند

۱.قال رسول الله(ص): صنفان من امتی اذا صلحا صلحت امتی واذا فسدا فسدت امتی قیل: یارسول الله و من هم؟ قال: الفقهاءالامراء.

ازامت من دو گروه هستند که اگر آنهااصلاح شوند همه امت من اصلاح می شوند واگر آنان فاسد شدند همه امت من فاسد می شوند. گفته شد یا رسول الله آنها چه کسانی هستند؟ گفت: دانشمندان و زمامداران.

۲. قال علی (ع): الناس بامرائهم اشبه منهم بابائهم ۷.

شباهت مردم به زمامدارانشان بیشتراست از شباهت آنان به پدارنشان.

سقوط جامعه

دو پی آمد ناگواری که بدان اشاره کردیم و گفتیم از عدم نظارت بر رفتار کارگزاران بوجود می آید بطور طبیعی منجر به سقوط جامعه می شوند زیرا جامعه دارای وجود حقیقی و واقعی است درپرتو قوانین و سنن خاصی به حیات خودادامه می دهد. وقتیکه غبار ناپاکی چهره افراد جامعه جامعه را فرا بگیرد مرگ جامعه طبق قوانین حاکم بر آن اجتناب ناپذیراست. جوامعی که در درازنای تاریخ بخاطر گناه آلود بودنشان به خاک مذلت فرو غلطیده اند کم نیستند.

امپراطوری عباسیان یکی از همین بخث برگشتگان تاریخ است. وقتیکه فساد اداری و به دنبال آن فساداجتماعی توان امپراطوری را به

تحلیل می برد هیچ قدرتی حتی شوکت و قدرت دیرینه امپراطوری هم نمی تواند از مرگ حتمی آن جلوگیری کند. درباره سازمان اداری دوران عباسیان مورخین نوشته اند:

[در قرن سوم پول در زندگی کارمندان دولت نقش فاسد کننده ای یافت زیرا هر چیز قیمتی داشت خصوصا مناصب دیوانی و عامل پس از آنکه به کاری منصوب می شد می کوشیداز راه خیانت رشوه پرداختی را جبران کند مثلا عاملان به نام کارمندانی که وجود نداشتند واشخاصی که آفریده نشده بودند حقوق و هزینه می نوشتند و مرسوم کاتبان و فقیهان را به غلامان ویژه و وکیلان حاشیه نشین خود می پرداختند حتی کاغذ و دفتر دولتی را فروخته مبلغی حاصل می کردند. عامل مصر ماهیانه ۰۰۰.۳ دینار حقوق می گرفت که مبلغی کرامند بود بااین حال او مجبور بود مخارج خود را محدود کند چه آنقدر هدایا برای امیر و وزیر و خلیفه بایستی می فرستاد که حقوقش کفاف نمی داد. گویند یکی از کنیزکان ویژه خلیفه بدو شکایت کرد که فلان کارمند در واگذاری اقطاع مرحمتی خلیفه به من تعلل می کند خلیفه پاسخ داد بهتر آن است که شخصا جامعه و هدایایی برایش بفرستی واز مراجعه به من بی نیاز باشی کنیز به نصیحت خلیفه عمل کرد و رشوه را داد و خواسته اش انجام پذیرفت] ۸. .

همین اموراست که سیاستمداری دوراندیش همچون علی بن ابی طالب را واد می دارد که در دستورالعمال سیاسی خود به مالک اشتر پس از آنکه شرایط گزینش کارگزاران را بدقت گوشزد می کند به گماردن جاسوس برای اطلاع از علمکرد آنان و نحوه اجراء قوانین تاکید کند توجه کنید:

[ثم تفقداعمالهم وابعث العیون من اهل الصدق والوفاء علیهم فان تعاهدک فی ابسر لاامورهم حدوه لهم علی استعمال الامانه والرفق ه بالرعیه وتحفط من الاعوان] ۹. …

ای مالک اعمال کارگزاران را توسط جاسوسان صادق و با وفا زیر نظر بگیر چه این عمل سبب می شود آنان به امانت داری و مدارا کردن با مردم ترغیب شوند و همچنین معاونات را بشدت زیر نظیر بگیر. ..

آنچه در باب اهمیت نظارت ذکرش رفت به ما می آموزد که سرنوشت یک کشور بستگی به بازرسی و دقت در نحوه اجراء قوانین دارد و نبایداز این مساله حیاتی و سرنوشت ساز به آسانی گذشت و یا بعنوان یک تشریفات اداری به آن نگاه کرد. سازمان پاورپوینت کامل نظارت اداری ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint از حساسترین ارکان حکومت است. باید بنحوی سازماندهی و رهبری شود که گزارشاتش در حکم مقیاس و معیار سلامت و عدم سلامت سازمان اداری کشور باشد و همانند چشم خطاها و لغزشهای اداری را به رهبری منتقل کند تااقدامات مقتضی برای جبران و جلوگیری از خطا صورت پذیرد

اسلام ومساله نظارت

حسن اجراء قانون نقش اساسی در تحقیق آرمانهای یک مکتب دارد.از اینرواسلام که یک مکتب هدفدار و دارای قوانین متعالی و سعادت آفرین است برای پیاده کردن آرمانهای بلند خویش توجه خاصی به سیستم اجراا دارد. تا آنجا که علاوه بر درستکاری و کاردانی مجریان و برنامه ریزی دقیق نظارت و بازرسی مستمر را هم امری لازم و ضروری می داند آن هم ن هدر شکل دولتی و توسط کادرهای اداری که مردم را هم دراین امر خطیر مسئول می داند یعنی اسلام نظارت را تنها درقالب دولتی واداری آن تمام شده نمی داند بلکه مردم را که صاحبان اصلی حکومت هستند مسئول می داند که ناظر و مراقب عملکردادارات و ماموران دولتی باشند. پس دو نوع نظارت دراسلام وجود دارد ۱ دولتی ۲ همگانی.

۱- نظارت دولتی

دولت بعنوان مجری قوانین و مسئول اداره کشور و حافظ جان و مال مردم وظیفه دارداز چگونگی گردش امور و شیوه سلوک عمال بارعیت لحظه ای غافل نباشد. بازرسان مخفی در تمام نقاط کشور بگمارد تااز کم و کیف قضایا بطور دقیق آگاه شود که سیره حکومتی پیامبراسلام[ ص] بنیانگذار حکومت اسلامی براین منوال بوده است. امام رضا(ع) دراین باره می گوید:

اذا وجه فامهم امیر بعث معه من ثقاقه من یتجسس له خبره. ۱۰

پیامبراسلام (ص): هر گاه لشکری را گسیل می داشت و فرماندهی بر آن می گماشت به فردی مورد اعتماد بعنوان بازرس مخفی ماموریت می داد تااز عملکرد فرمانده و آنچه که در لشکراتفاق می افتد گزارش تهیه کند وایشان را در جریان امور بگذارد.

علی ابن ابیطالب (ع) برای هرچه بهتراداره کردن جامعه و رسیدگی به حقوق مردم و جلوگیری از لغزشهای خطرناک در درون حکومت که فلسفه حکمراتیش را تشکیل می داد بازرسان آگاه و مومن به سرتاسر کشور اسلامی اعزام کرده بود تا آنچه که در حوزه حکومتی می گذرد به اطلاع ایشان برسانند که با مطالعه نامه های رسمی دولتی که از طرف ایشان به فرماندهان واستانداران فرستاده شده است این مطلب بخوبی فهمیده می شود توجه کنید

۱- نامه امام علی(ع) به شریح بن حارث قاضی حکومت:

[بلغنی انک ابتعت دارا بثمانین دینارا و کتبت لها کتابا واشهدت فیه شهودالله] ۱۱

[به من خبر رسیده که خانه ای به قیمت ۸۰ دینار خریده و آن را قباله کرده ای و بر آن گواه گرفته ای].

۲- نامه امام عبدالله بن عباس استاندارامام در بصره:

[… وقد بلغنی تنمرک لبنی تمیم و غلظتک علیهم] ۱۲. …

[به من گزارش داده اند که تو نسبت به قبیله بنی تمیم بدرفتاری و خشونت را پیشه کرده ای].

۳- نامه امام به یکی از فرماندارانش:

[…فقد بلغنی عنک امر ان کنت فعلته فقداسخطت ربک و عصیت امامک واخزیت اماتتک] ۱۳. ..

[درباره کاری از تو که به من گزارش شده است که اگرانجام داده باشی پروردگارت را بخشم آورده ای امامت را عصیان کرده ای وامانت خود را برسوائی کشیده ای].

۴- نامه امام به[ مصلقه ابن هبیره شیبانی] فرماندار یکی از شهرهای فارس:

بلغنی عنک امران کنت فعلته فقداسخطت الهک و عصیت امامک. .. [به من درباره تو گزارش رسیده که اگر درست باشد واین کار را انجام داده باشی پروردگارت را به خشم آورده وامامت را عصیان کرده ای].

۵ – نامه امام به[ عثمان بن حنیف انصاری] فرماندار بصره:

[…یابن حنیف: فقد بلعغنی ان رجلا من فتیه اهل البصره دعاک الی مادبه فاسرعت الیها] ۱۵. ..

[ به من گزارش داده شده که مردی از متمکنان اهل[ بصره] تو را به خوان میهمانیش دعوت کرده و تو به سرعت به سوی آن شتافته ای].

از مجموع نامه های رسمی امام که دراین زمینه وجود دارد که به برخی از آنهااشاره شد بویژه کلمه[ بلغنی] (به من گزارش شده )اینچنین استنباط می شود که امام کارگزاران خود خود را توسط جاسوسان تیز هوش و حساس زیر نظر داشته است. مضاف براین امام به استانداران خود دستور می دهد که در حوزه ماموریت خویش اعمال ماموران دولتی را توسط بازرسان مخفی زیر نظر داشته باشند.

ابویوصف قاضی القضات عباسیان یکی ازاین دستورهای امام(ع) را اینگنه بیان می کند:

حدثنی بعض علماءاهل الکوفه ان علی بن ابیطالب رضی اللفه عنه کتب الی کعب بن مالک و هو عامله[ اما بعد… واخرج فی طائفه من اصحابک حتی تمر بارض السواد کوره بعد کوره فتالهم عن عمالهم و تنظر فی سیرتهم] ۱۶

پاره ای از دانشمندان کوفی به من اطلاع دادن که امام علی (ع) نامه ای به کعب بن مالک نگاشت – واو والی حضرت بود،. …با گروهی از یارانت از مرکز حکومتی خود – بیرون برو و در زمینهای عراق گردش کند. ناحیه ناحیه آن را ببین واز حالات کارگزاران مردم پرس و جو کن و در شیوه برخورد آنان با مردم بنگر

نظارت همگانی

هر نظام سیاسی اجتماعی گر چه بااهداف انسانی پی افکنده شده باشد در مسیر حرکت خویش احتمال لغزش وانحراف از هدفهای اعلام شده زیاد می رود.این خطر گریبانگیر بسیاری از حکومتها و تحولات اجتماعی بوده و هست. اسلام بعنوان یک نظام همه سونگر با وضع قانون[ نظارت همگانی] ازاین خطر پیشگیری و حفظ و سلامت نظام رااز دورن تضمین کرده است. اسلام با طرح

تکالیف اجتماعی برای پیروان خویش از قبیل [ ارشاد دیران به حق] و[ خیرخواهی برای دیگران] و[ امر بمعروف و نهی از منکر] روش نوینی را برای استحکام بخشیدن به نظام و صیانت جامعه از آلودگیها پی ریخته است که اجمالی از آن بدین شرح است:

الف: ارشاد به حق

مسلمانان همین که حق و باطل را بدرستی شناختند و آن دو رااز هم تشخیص دادند وظیفه دارند که تلاش وسیعی را در راه گسترش حق و زدودن باطل ا زجامعه آغاز کنند و با بهترین روشهای تبلیغی دیگران را به سوی حق راهنمائی کنند و زنگارهای باطل رااز دل آنان بزدایند:

[ ادع الی سبیل ربک بالحکمه والموعظه الحسنه و جادلهم بالتی هی احسن] ۱۷.

[بخوان به راه راست پرودگارت بحکمت و پند خوب و مجادله کن با ایشان به آنچه آن نیکوتراست].

[ولتکن منکم امه یدعون الی الخیر] ۱۸.

[باید باشنداز شما جمعی که بخوانند بسوی خویی].

ب: خیرخواهی برای دیگران

در نظام مکتبی اسلام روابط بین افراد جامعه بایستی براساس [خیرخواهی] استوار باشد و مردمان با توجه به اصل حرکتهای اصلاحی خود را پی ریزی کنند. و نسبت به آنچه که در جامعه می گذرد خیرخواهانه برخود داشته باشند و به انسانها و نهادهائی که مرتکب لغزش واشتباه می شوند دلسوزانه اندرز دهند.این اصل در متون اسلامی به[ نصح] تعبیر شده است[ نصح] یعنی[ الدعاالی مافیه الصلاح والنهی عما فیه الفساد ] ۱۹ و علاوه در بطن این واژه اخلاص در عمل و خیراندیشی و دلسوزی نسبت به[ منصوح] نهفته است.

دراینجا به روایت که نماینگر توجه اسلام به اصل[ خیرخواهی] مردم نسبت به یکدیگر و دولت است بسنده می کنیم:

۱ علی ابن ابیطالب(ع) می گوید:

[…و لکن من خقوق الله علی عباده النصیحه بمبلغ جهدهم والتعاون علی اقامه الحق یبنهم] ۲۰

[ از حقوق واجب خداوند بر بندگان این است که به اندازه توانائی خود در خیرخواهی و نصیحت بندگانش کوشش کنند و در راه برقراری خود در میان خود همکاری نمایند].

۲ پیامبراسلام[ ص] در حجه الوداع درباره اندرز به رهبران جامعه می گوید:

[ثلاث لایغل علیهن قلب امرء مسلم اخلاص العمل لله والنصیحه لائمه المسلمین واللزوم لجماعنهم] ۲۱.

[قلب هیچ مسلمانی درسه مورد نباید تردید کند اخلاص عمل برای خدا نصیحت رهبران جامعه و شرکت دراجتماعات آنان].

بدیهی است[ دعوت به سوی خیر و صلاح و نهی از فساد همراه با دلسوزی واخلاص] اگر

بطور شایسته در جامعه توسط افراد آگاه صورت گیرد راههای آسیب پذیری جامعه مسدود خواهد شد.

ج: امر بمعروف و نهی از منکر

افرادی که در یک محیط اجتماعی روزگار می گذرانند مانند سرنشینان یکی کشتی سرونوشت واحدی دارند. همانگونه که کوچک ترین تخریبی در داخل کشتی زندگی بهم پیوند خورده آنان را در معرض خطر حدی قرار می دهد در محیط زندگی انسانها هم اگر عصیانی صورت بگیرد با زندگی دیگران بطور مستقیم ارتباط پیدا می کند چنین محیطهائی که زندگی جمعی در آن جریان دارد عقل حکم می کند تمام وظیفه دارنداز آلودگی محیط جلوگیری کنند و چهره های آلوده بگناه رااز خود طرد کنند.امر بمعروف و نهی از منکر همان حم عقل است که دراسلام بعنوان یک قانون مهم اجتماعی جلوه کرده است. اسلام برای پاکسازی محیط و کوتاه کردن دستان گناه آلوداز پیکر جامعه به مردمان دستور داده است که از حقوق اجتماعی استفاده کنند و یا سر پنجه قدرت منکر را ریشه کن و جامعه ای براساس معروف بنیان بنهند:

[والمومنون والمومنات بعضهم اولیاء بعض یامرون بالمعروف وینهون عن المنکر] ۲۲.

[مردان مومن و زنان مومنه برخی از آنان ولی بعضی دیگرند به معروف فرمان می دهند واز منکر باز می دارند].

اسلام با وضع این قوانین مسئولیت آفرین مردم را به حضور در جامعه و فعالیت و تلاش در صحنه اجتماع واداشته است و با سرانگشت تدبیراز تمام توان آنان برای حاکمیت قانون و جلوگیری از فساداداری بهره گرفته است.

نظارت درادواری از تاریخ

مطالعه تاریخ امام گذشته برای فراگیری تجربیات آنان در زمینه های گونه گون امری است مفید.ازاین باب دراین بخش بگونه ای گذرا نگاهی خواهیم افکند هب[ پاورپوینت کامل نظارت اداری ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint] در حکومتها و دولتهای پیشین.

عباسیان

در آن عصر دیواین وجود داشته داست بنام[ دیوان یرید] که حوزه کار آن عبارت بوده از: توزیع نامه در عرصه کشور تهیه فهرستی ازاخبار روز برای خلیفه مطلع کردن خلیفه از وضع راههای کشور در موقع اعزام لشکر و جاسوسی درادارات لا وظیفه اخیر رااز فرمانی که از طرف خلیفه در سال ۳۱۵ هجری برای صاحب برید صادر شده بخوبی می تواند فهمید:

[برعهده اوست که احوال عاملات خراج واملاک بداند و جریان کارهای ایشان را به صورت کافی و شافی و غور رسی تحقیق و خبرکشی کند و براستی و درستی گزارش دهد… و نیزازاوضاع شهرها و بسمانی یا نا بسامانی آن واحوال رعیت و طرز کار ماموران

اعم از ستم و تجاوز یا انصاف و رعایت اطلاع باید و بتفصیل بنویسد…. و نیزاز کردار و رفتار وافکار حکام مطلع باشد… و بداند که در ضرابخانه چقدر طلا و نقره سکه زده می شوداز وارد کنندگان کلا چه مبلغ هزینه و رسو