پاورپوینت کامل تفسیر علوم قرآن و منابع آن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تفسیر علوم قرآن و منابع آن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تفسیر علوم قرآن و منابع آن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل تفسیر علوم قرآن و منابع آن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

درادامه تحقیق و تعلیق مقاله مرحوم تنکابنی تفسیر و چگونگیهای آن را آغاز کردیم و درمقاله پیشین (شماره ۱۶)از تفسیر آغاز تطور آن سخن گفتیم. اینک و درادامه آن مقاله با نگاهی به تفسیراز دیدگاهی دیگر علوم قرآن و منابع آن را مطرح می کنیم:

در مقاله پیشین پیرامون تفسیر با توجه به آغاز و تطور آن با نگاهی گذرا به مسلکها و مذاهب تفسیری مطالبی آوردیم و در فرجام آن مقال یاد آوری کردیم: که[ تقسیم بندی تفسیر به تفسیر به رای و تفسیر به رای را به جریانهای یاد شده تقسیم جامع و مانع نیست تفسیر رااز نقطه نظرهای دیگر نیز می توان تقسیم کرد] ۱ آنچه در آن مقاله آمده بود تقسیم تفسیر بود با توجه به دیدگاهها و مسلکهای مفسران تفسیر را با توجه به روشی که مفسران جهت تبیین آن دیدگاهها و مسلکها بر می گزینند نیز می توان تقسیم کرد که اینکه به یکی از آن تقسیمهااشاره می شود:

تفسیر تجزیه ای و موضوعی

این تقسیم با توجه به روشها و شیوه های تفسیرنگاری و برخورد با تفسیراست چرا که ممکن است مفسری که آهنگ کلامی دارد با توجه به دیدگاههای کلامی واعتقادی خود قرآن را به روش تجزیه ای و ترتیبی (یعنی هماهنگ با ترتیب و تنظیم موجود در قرآن ) تفسیر کند و یا در جهت تبیین اندیشه خوداز روش موضوعی (یعنی با فراهم آوردن آیات هم مضمون ) سود جوید و. .. البته تفسیر موضوعی در جریانهای گوناگون یاد شده در قرنهای پیشین نمود چندانی ندارد. گر چه در قرنهای واپسین بویژه قرن چهاردهم و با گسترش اندیشه های مختلف اجتماعی سیاسی اقتصادی و. .. آثار بسیاری با عنوانهای مثلا[ الله والقرآن] [ الانسان فی القرآن] [ مشاهده القیامه فی القرآن] [ دوله القرآن، دستور الاخلاق فی القرآن الکریم] [ التربیه فی القرآن الکریم، الصبرفی القرآن] و. .. بوجود آمده که تفسیر موضوعی است با توجه به دیدگاههای مفسران و محققلن. اینک برای توضیح بیشتر پیرامون این تقسیم بندی به توضیح و تفصیل این دو عنوان و چگونگیهای ن می پردازیم:

تفسیر تجزیه ای:

در روش تجزیه ای تلاش مفسر قرآن در چهارچوب ترتیب قرآن شکل می گیرد. دراین شیوه مفسر آیه به آیه قرآن را براساس تسلسلی که آیات در قرآن کریم دارند تفسیر می کند. به دیگر سخن مفسر دراین روش آیات قرآن را به قطعه ها و فرازهائی تقسیم کرده و باافزار مقدمات مورداطمینانی که برای برخورد با آیات انتخاب کرده است نقاب از چهره آیات برافکنده محتوی کلام الاهی را عرضه می کند. پیشینه تاریخی این نوع تفسیر از عهد صحابه است ۲ که از شرح لغوی وادبی و روانی جزء به جزء آیات بصورت ساده گرفته تا به شکل گسترده و مشروح کنونی آن رسیده است. بساطت و سادگی تفاسیر کهن و گستردگی شمول آثار واپسین در تفاسیر بجزاز تاثیر و تاثرهای مسلکها و مکتبها و نیز تکامل دانش بشری و گوناگونی نیازهای جامعه انسانی به نزدیکی و دوری نسلها و عصرها از زمان نزول مربوطاست چرا که در آغاز مردم باالفاظ قرآن و معانی آن تا حدود زیادی آشنا بودند و فهم معانی الفاظ در آغازامر برای بسیاری از مردم کار آسانی بوده است ولی با گذشت زمان فهم معانی مشکل تر گردیدََ و فاصله باعث ابهامهائی که بازشناسی این مشکلات به حجم کارهای تفسیری افزود.

باری در روش تجزیه ای مفسر کار خود راازاولین آیه سوره فاتحه آغاز کرده و تا پایان سوره[ ناس] قرآن بیشتر مورد توجه بوده روشن ساختن محتوای لفظ و مدلول آن بوده است واگر مفسر گاهی متوسل به آیه یا روایتی می شده است برای افکندن پرتو بیشتری بر روی همان واژه بوده است و موضوعات قرآنی مورد عنایت کافی قرار نمی گرفته واز آن سخن به میان نمی آمده است. البته دراین تفاسیر گاه کوششهائی برای توجیه مذهب شخص مفسر به عمل آمده است و یا به مبحث و یا موضوع اجتماعی سیاسی و عقیدتی – بویژه در آثار متاخران – توجهی شده است اما آن نیز بگونه ای موضوعی نبوده است.

کاستیهای تفسیر تجزیه ای:

تفسیر تجزیه ای با همه ارزش و والائی که

درارائه ابعادی از فرهنگ اسلامی را داشته و داردو در گذرگاه زمان در آشنائی مردم با قرآن و عرضه برخی از جنبه های آن آثارارزشمندی بجای نهاده است بااینهمه دارای کاستیها و نفصها و گاه خطراتیی است که قابل توجه و تنبه است. از جمله فقدان برداشتهای جامع و کارآمد برای مشکلات فکری و عملی جامعه انسانی باز ماندن از دستیابی به دیدگاههای قرآن در موضوعات مختلف یاری رسانی به مذهبها و مسلکها و زمینه رشد و باروری جریانهای اختلاف انگیز و تفرقه ساز عدم توانائی در حل مشکلات متن قرآن بویژه در آیات متشابه و. ..

مرحوم آیه الله شهید سیدمحمدباقر صدر در آخرین اثر گرانقدر خود بیان گویا و نغزی دارند که در توضیح و تایید مطلب فوق می آوریم:

[ از آنجا که هدف این تفسیر (تجزیه ای ) فقط فهم مدلول لفظی آیه است مفسر در هرگام مواجه با فهم یک بخش از قرآن است واز موضوع آیاتی که در بخش های مسلسل آیات قرآن تفسیر می شود می تواند معرفت تفسیری روی تمام قرآن با خصلت تجزیه ای اش پیدا کند. یعنی با بررسی یک یک آیات مفسر تجزیه ای از شناخت عداد زیادی از معارف و مفاهیم قرآن برخوردار می شود اما به صورت پراکنده و روی هم انباشته بدون آنکه در فرجام کار بتواند نظر قرآن را در مورد هریک از زمینه های زندگی که آیاتی درباره آنها نازل شده است تعیین کند. بدینسان در اینجا فقط انباشته ای از معلومات وجود دارد ولی گسسته از هم بدون ارتباط. بنابراین در تفسیر تجزیه ای ارتباط و همبستگی بین آیات مورد توجه نیست. نکته دیگر دراین زمینه این است که اینگونه تفسیر باعث تناقضی های مسلکی فراوانی شده و در جامعه اسلامی به گسترش مذاهب گوناگون یاری رسانده است] ۳.

تفسیر موضوعی

تفسیر موضوعی، بمعنای فراهم آوردن آیات هم مضمون و سپس دسته بندی مجموع آن آیات و بحث و بررسی پیرامون آن نیز پیشینه تاریخی کهنی دارد. مصداق روشن تفسیر موضوعی بدین معنا آثاری است که با عنوان[ آیات الاحکام] نگاشته شده است ۴ سابقه تاریخی این آثار به قرن دوم هجری می رسد. دراین آثار مجموع آیات فقهی یکجا گرد آمده و پس از دسته بندی براساس کتب فقهی مورد بحث و گفتگو قرار می گیرد

برخی از پژوهشگران ۵ ضمن اشاره به پیشینه تاریخی ازاینگون تفاسیر مجموعه آثاری را که پیرامون شان نزول آیات ناسخ و منسوخ قرائت ها و. .. فراهم آمده است از جمله مصادیق تفسیر موضوعی دانسته اند که بی گمان پنداری نادرست است. اینگونه بررسی ها را باید [علوم قرآن] نامید و روشن است که علوم قرآن غیراز تفسیر موضوعی است. بجز آثار فقهی یاد شده در قرنهای پیشین نمونه هائی برای اینگونه تفسیر

می توان یافت از جمله[ التبیان فی اقسام القرآن] ابن القیم جوری در میان متفکران و مفسران سده های اخیر شیخ محمود شلتوت مفتی عظیم و مفسر آزاداندیش مصری به این مساله توجه شایسته ای کرده است. شلتوت در مقدمه یکی از آثارش دراین زمینه می گوید: برای تفسیر قران دی شیوه را میتوان انتخاب کرد.

تفسیر ترتیبی بدانسانکه مفسر آیات قرآن را براساس ترتیب موجود مورد بحث قرار داده مفردات آن را شرح کند و با تبیین روابط آیات مفاهیم آن را عرضه کند.این همان شیوه کهنی است که از آغاز تفسیرنگاری مورد توجه مفسران بوده است. این تفسیر در تاریخ فرهنگ اسلامی زمینه رشد مسلکها و مذهبهای گوناگون تفسیری شد. چرا که آن مفسری که اندیشه اجتماعی داشت قرآن را در جهت تبیین اندیشه خود بکار می برد و دیگری که به ادبیات عشق می ورزید تنهااز آن دیدگاه قرآن را مورد کاوش قرار می داد و. ..

۲ شیوه دوم این است که: مفسر ابتداء تمام آیات یک موضوع را یکجا فراهم آورد و آنگاه این مجموعه را به عنوان مواداولیه کار پژوهش تلقی کرده به تحلیل و ژرفنگری در معانی و محتوای آن بپردازد و با سنجش نسبت آیات با هم به اهداف آیات الاهی برسد.این شیوه به نظر ما برترین روش تفسیراست بویژه اگر مفسر در جهت رشد و تعالی جامعه انسانی آهنگ عرضه مسائل اجتماعی و تربیتی قرآن را داشته باشد. ۶

آقای سبحانی نیز دراین زمینه آثار سودمندی پدید آورده اند ۷ایشان در مقدمه یکی از آثار خود ضمن تاکید براین نکته که تنها با[ تفسیر موضوعی] است که می توان نظر قرآن را در موضوعی شناخت و عرضه کرد می گویند: [ در گردآوری مجموع آیات یک موضوع گذشته ازاینکه بر نظر جامع الاطراف قرآن پیرامون آن موضوع واقف و آگاه می گردیم سود دیگری نیز نصیب ما می گردد و آن این که چه بسا آیه ای به عللی در نظر ما مبهم جلوه کند واز آن روی که مااز زمان[ وحی] دور هستیم واشراف کامل بر چگونگی های نزول و قرائن حالی واوضاعی که بر جامعه اسلام آن روز حکومت می کرد نداریم از مقصود و هدف نهائی آیه به دور می باشیم از مقصود و هدف نهائی آیه به دور می باشیم. ولی گردآوری و رویارو قرا دادن آیات بسیاری بسیاری ازابهامها را می زداید و چهره واقعی مقصود آیات الاهی جلوه می کند] ۸.

با توجه داشت که در سده های اخیر بسیاری از تفاسیر قرآن بااین که چنان تفاسیر کهن بر شیوه ترتیبی تنظیم یافته اند اما جای جای به موضوعات قرآنی پرداخته و با فراهم آوردن آیات همگون سعی در عرضه دیدگاه قرآن در موضوعات مختلف کرده اند.از جمله می توان از تفسیر[ المنار] و تفسیر گرانقدر و بی مانند[ المیزان] که سرشاراست از بحثهای قرآن پیرامون موضوعات مختلف یاد کرد.

بیانی دیگر:

آنچه تا بدینجا درباره تفسیر موضوعی آمد طرحی ابتدائی و سهل الوصول در تفسیر موضوعی است. برخی ازاندیشمندان به این موضوع از نگاهی ژرفتر نگریسته و تفسیر موضوعی را به معنای ردیبای موضوعات و عناوین گوناگون در قرآن دانسته اند. گر چه آن موضوعات بگونه ای صریح در آیات الاهی مطرح نباشدلا مثلا کنکاش دریابیدن دیدگاه قرآن در دگرگونی های اجتماعی و عوامل آن سیستم اقتصادی مطلوب سنن تاریخ انسان و چگونگی ها آن و. .. بنظر می رسد آنچه اینک درارتباط با قرآن بسیار لازم است همین گونه نگریستن و بحث و بررسی کردن و مفاهیم قرآن را عرضه کردن است.

فقیه ژرف اندیش مرحوم آیه الله شهید صدر در آخرین اثر گرانقدر خود! دراین زمینه چنین می گوید:

ولی مفسر موضوعی بر خلاف این روش (روش تجزیه ای ) عمل می کند.او قبل ازاین که بخواهد به یکی از موضوعات زندگی باایدئولوژی یا اجتماعی و جهانی دست یازد باید روی آن موضوع دقت و تمرکز ذهن به حد کافی مبذول داشته از تجارب واندیشه های بتواند راهگشائی کند قبلا مطلبی بیندوزد واز مشکلات و راه حلهائی که اندیشه انسانی مطرح کرده چیزهائی بداند از پرسش هائی که[ روش تطبیق تاریخی] مطرح می کند معلوماتی بداند و سرانجام از خلاهای موجود با خبر باشد. وقتی بااین آگاهی های قبلی آیه قرآن را بررسی کند دیگر تنها شنونده ای جامد و گزارشگری بی تلاشی نیست بلکه برای طرح مساله در برابر قرآن به عنوان یک موضوع عرضه شده که بااندیشه ها و مطالعات وسیع بشری سر و کار دارد گفتگوی خود را با متن قرآن آغاز می کند. مفسر می پرسد و قرآن پاسخ می دهد. مفسر در پرتو مجموعه تجاربی که از بررسی ها و کاوش های بشریش اندوخته است می کوشد تا نظر قرآن را درباره آن موضوع به دست آورد و با مقایسه متن قرآن با فرا گرفته هایش ازافکار و بینش هائی که بهم رسانده نظر قرآن را می فهمد ازاین رو نتائج تفسیر موضوعی همیشه به اموری بهم مربوط و در جریان تجربه انسان تعلق دارد زیرااین نتائج نشان دهنده علائم و ممیزاتی است که قرآن برای حدوداندیشه انسان در هر یک از موضوعات زندگی قرار داده است. ازاینجاست که می گوئیم تفسیر موضوعی یک کار محاوره و گفتگو با قرآن و گرفتن پاسخ از آن است. نه یک عکس العمل منفی یعنی تاثیر پذیری در مقابل قرآن. تفسیر موضوعی عملی است فعال و با هدف که در نتیجه آن متن قرآن در یکی از حقایق بزرگ زندگی بکار گرفته می شود. امیرمومنان(ع) در گفتاری درباره قرآن کریم می فرماید: [ ذلک القرآن فاستنطقوه و لن ینطق

ولکن اخبرکم الاان فیه علم ما یاتی والحدیث عن الماضی و دواء داء کم و تظم ما بینکم، شما قرآن را به سخن آورید. قرآن به شما خبر می دهم. بدانید قرآن دانش آینده واخبار گذشته است داروی دردهای شما قرآن است واین قرآن است که امور شما را به هم مربوط و با هم منتظم می سازد]. تعبیر به استنطاق[ به سخن در آوردن که در کلام امام فرزند راستین قرآن آمده لطیفترین تعبیراز کار تفسیر موضوعی است که به عنوان گفتگو با قرآن و طرح مشکلات مربوط به هر موضوع به قصد دستیابی به پاسخ قرآن از آن یاد شده است] ۹.

بیان شهید زنده یاد بسیار دقیق و قابل تامل است. بااین بیان ابعاد مساله کاملا روشن است. تفسیر موضوعی منطبق براین تعریف در میان آثاراسلامی بسیاراندک است. برخی از آثار فیلسوف و فقیه بزرگ اسلام آیه الله شهید مطهری از جمله [انسان در قرآن، شناخت از دیدگاه قرآن] و. .. را می توان نمونه هائی ازاین تفسیر موضوعی دانست و نیز برخی از موضوعات تبیین شده در [المیزان] آخرین اثر شهید صدر [سنت های تاریخ در قرآن] و. ..

چنانکه پیشتر یاد کردیم امروز کارآمدترین و سودمندترین و ضروری ترین شیوه تفسیری همین تفسیراست که بارسنگین آن بدوش پژوهندگان حوزه های علوم اسلامی است.

علوم قرآن:

بخش عظیمی از تلاشها و پژوهشهای محققان اسلامی پیرامون قرآن و مباحث مربوط به آن را آثاری تشکیل می دهد که از آنها با عنوان[ علوم قرآن] یاد می شود.

عناوین[ علوم قرآن] بسیار زیاداست طرح و توضیح آن عناوین فرصتی فراخ و مجالی گسترده می طلبد. برخی از عناوین آن عبارتنداز: [تفسیر] معنای آن و فرقش با تاویل سیر تاریخی آن و طبقات مفسران. قرائت سیر آن و طبقات قاریان، [ ناسخ و منسوخ]، اعراب قرآن، بدایع قرآن، محکم و متشابه، نزول قرآن، اعجاز قرآن، اشباه و نظائر در قرآن، امثال قرآن، [اقسام قرآن] و. ..

آنچه دراینجا بدان می پردازیم اشاره ای است گذرا به سیرنگارش علوم قرآن و معرفی آثاری چند در زمینه علوم قرآن و معرفی آثاری چند در زمینه علوم قرآن بحث و بررسی پیرامون آغاز نگارش در علوم قرآن و سیر و تحول آن و چگونگی های دیگر نیازمند مقاله ای مفصل و مستقل است که امیدواریم در آینده به آن بپردازیم.

اولین کسی که دراین زمینه کتاب نوشته است ۱۰ یحیی ابن یعمراست ۱۱ از شاگردان ابوالاسود دوئلی که کتابی در قرائت نگاشت. پس از وی[ ابان ابن تغلب] ۱۲ کتابی نگاشت در[ قرائت] و کتابی دیگر با عنوان[ معانی القرآن]. پس ازاینها دامنه پژوهشها دراین زمنیه بگسترد و عالمان و پژوهشگران زیادی در علوم قرآن بخشهائی از

آن یا تمام مباحث مربوط به آن آثاری بوجود آوردند که پس ازاین برخی از آن آثار را معرفی خواهیم کرد

یکی از شعبه های [علوم قرآن] توجیداست که از دیرباز به عنوان یک بحث قرآنی مورد توجه دانشمندان بوده است و آثار فراوانی پیرامون آن پدید آمده است. مرحوم تنکابنی درمقاله مورد بحث نوشته اند:

قدما در فهم قرآن اول علم قرائت و تجوید قرائت و وجوه قرائات را بر تمام علوم اسلامی مقدم می داشتند و حضرت شهیدثانی اعلی الله مقامه در کتاب[ منیه المرید فی آداب المفید و المستفید] تصریح بر آن فرموده ۱۳

از کتب معروفه متدواله در علم تجوید قرائت یکی قصیده[ حرزالامانی و وجه التهانی] ۱۴ مشهور به شاطبیه است که تصنیف شیخ ابی محمدقاسم بن فیره شاطبی ۱۵است که درسال. ۵۹۰ در قاهره وفات کرده و بدین قصیده شروح کثیره نوشتند ولکن شرح علاءالدین علی بن عثمان بن محمد معروف به [ ابن قاصح] ۱۶ بغدادی متوفای درسنه. ۸۰۱ که نامش[ سراج القاری] ۱۷ است در مصر به طبعرسیده و شرح موسوم به[ کنزالمعانی] ۱۸ فی شرح [حرزالامانی] تصنیف تاج القراء محمدبن ابراهیم بن عمر جعبری ۱۹ در نزد حقیر موجوداست.

دیگر منظومه موسومه به[ مقدمه] ۲۰ تصنیف شیخ محمد بن محمدالجرزی الشافعی ۲۱ که درسال. ۸۳۳ وفات کرده. این منظومه در ضمن کتاب دیگر در مصر طبع شده. این منظومه نیز شروح ۲۲ دارد ولکن به طبع نرسیده است. و دیگر کتاب[ غیث النفع فی قراآت السبع] ۲۳ تصنیف علی النوری ۲۴الفاقسی که در مصر به طبع رسیده است.

باری چنان که پیشتر آوردیم عالمان اسلامی در طی قرنهای گذشته در برخی از مسائل علوم قرآن جزوه ها کتابها و رساله ها تدوین کردند تااینکه در قرآن هشتم هجری بدرالدین محمدبن عبدالله الزرکشی (م ۷۹۴) کتاب گرانمایه[ البرهان فی علوم القرآن] را نگاشت. و تقریبا تمامی بحثهای مربوط به قرن را آورد.این کتاب تا آن روز جامعترین و مفصل ترین کتابی است که در علوم قرآن نگاشته شده است. اینکه برای آگاه بیشتر خوانندگان ارجمنداز منابع[ علوم قرآن] برخی از آنها را معرفی می کنیم

البرهان فی علوم القرآن

[ البرهان] اولین کتاب جامع در[ علوم قرآن] است. مولف کتاب را در ۴۷ نوع تنظیم کرده و در ضمن آن بسیاری از مباحث مربوط به قرآن را مفصل بحث کرده است.

مثلا در نوع اول ازاسباب نزول و فوایدی که بر شناخت آنهااستوار است سخن گفته و در نوع دوم از مناسبات آیات وارتباط بین آنها و فواید شناخت آن بحث کرده است. در نوع پنجم

پروهشی است پیرامون[ متشابه] و در نوع نهم در شناخت مکی و مدنی بودن سورها بحثی مستوفا آورده است. نوع سیزدهم اختصاص به جمع قرآن دارد. و در نوع بیست و نهم از آداب تلاوت بحث شده است. در نوع سی و چهارم از ناسخ و منسوخ گفتگو شده است. و در نوع سی و ششم در شناخت محکم از متشابه بررسی و کاوشی بعمل آمده است. مولف در بسیاری ازاین بخشها به آثار نگاشته شده و تحقیقات پیشینیان در آن زمینه اشاره می کند. و در بحث اقوال گوناگون را عرضه کرده به نقد و تحلیل می پردازد. [البرهان] الحق کتابی است بسیار سودمند و در نوع خود کم نظیر. پژوهشگر پر توان محمدابوالفضل ابراهیم با فراهم آوردن سه نسخه از آن به تحقیق تصحیح و تعلیق آن پرداخته و کتاب را بگونه ای زیبا و شایسته در چهار جلد عرضه کرده است. وی تا آنجا که در توان داشته به منابع مولف مراجعه کرده است و در پانوشتها ضمن ضبط اختلاف نسخه ها گاهی به توضیح های لازم پیرامون متن پرداخته است. اعلام متن را در حاشیه به اجمال معرفی کرده و برخی از منابع شرح حال آنها را داده است. در جلداول مقدمه ای آورده است پیرامون شرح حال و آثار و در جلد چهارم مجموعه فهرستهای فنی قرار گرفته است.

در همینجا و قبل از پرداختن به آثار دیگر یادآوری می کنیم که تجلیل ازاین آثار و معرفی و عرضه اینها به معنای پذیرش تمامت محتوی و مطالب کتابها نیست ما پیشتر نیز یادآوری کرده ایم که دراین آاثر در حق جریان سالم فرهنگی تشیع که بیشترین آثار را درارتباط با قرآن به وجود آورده ستم روا شده است. در همین کتاب در بخش[ اسباب نزول] این مطلب روشن است بااینهمه و با توجه به این کاستیها این آثار را به خاطرارزشهای فراوانی که در آنها وجود دارد معرفی می کنیم.

مولف(البرهان)

بدرالدین محمد بن عبدالله زرکشی از عالمان پراطلاع واز محققان پرمایه مصر در قرن هشتم هجری است. وی به سال. ۷۴۵ هجری در قاهره متولد شد و در همانجا بالید و در محضر عالمان آن دیار دانش اندوخت. زرکشی پس از قاهره برای تکمیل تحصیلات خود به حلب و دمشق هجرت کرد و پس از بهره مندی ازاساتید آن دیار به قاهره بازگشت. او که مردی نیک سیرت متواضع و مهربان بود به اندکی از زندگانی دنیا بسنده کرده بود و در تالیف و تصنیف همتی عظیم داشت. وی پس از سالها کوشش و تلاش و تحقیق و تالیف به سال. ۷۹۴ رخت از جهان بربست. ۲۵

الاتقان فی علوم القرآن

(سیوطی)در حسن تالیف بیان رسا و تنظیم دقیق مشهوراست. کتاب وی مفصل ترین و مهمترین کتابی است که در[ علوم القرآن] نوشته

شده است. عبدالرحمن بن عمر عسقلانی کتابی می نویسد در[ علوم قرآن] با عنوان[ مواقع العلوم من مواقع النجوم] و در آن برخی از مسائل مربوط به علوم قرآن را می آورد. سیوطی به تهذیب و تکمیل این کتاب می پردازد و براساس آن کتابی در[ علوم قرآن] می نگارد در ۲۰۲ نوع با عنوان[ التحبیر فی علوم التفسیر] پس از نگارش این کتاب[ البرهان] زرکشی را می بیند و با مطالعه آن کتاب را می پسندد. آنگاه به تنقیح و تحریر آن پرداخته و با تکیه بر منابع بسیاری[ الاتقان] را می نویسد که الحق در نوع خود بی نظیراست.

سی