پاورپوینت کامل کیفیت صلوات از نگاه فریقین ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل کیفیت صلوات از نگاه فریقین ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل کیفیت صلوات از نگاه فریقین ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل کیفیت صلوات از نگاه فریقین ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۲۹

چکیده

«صلوات» از شعارهای مشترک کل امت اسلامی است که قرآن کریم صراحتاً به آن دستور داده
است. اما متاسفانه کیفیت عبارت این شعار در بین دو فرقه بزرگ اسلامی مورد اختلاف
قرار گرفته است. ضرورت اتحاد امت اسلامی اقتضا می کند که دو فرقه در این زمینه هم
به وحدت نظر برسند.

وجود دهها روایت و حدیث نبوی که راهنمای کیفیت صلوات است در حل این اختلاف نقش عمده
دارد. تبیین این امر نیز از رسالتهای روحانیت و محققان و مؤلفان شیعه است، به ویژه
اگر این احادیث از کتب خود اهل سنت جمع آوری و تدوین گردد.

مقاله حاضر اقدامی است در همین زمینه و برای تحقق همین هدف. این نوشتارگامی ابتدایی
و شایسته تکمیل از سوی دیگر محققان است. امید است برای جویندگان و پژوهشگران معارف
حقیقی اسلام مؤثر افتد.

واژه های کلیدی: کیفیت صلوات، روایات، آل محمد، فریقین

مقدمه

بارها اتفاق افتاده است که عزیزان اهل سنت از ما سؤال کرده اند که: چرا شما شیعیان
مقید هستید که حتماً در صلواتها «آل محمد» را ذکر کنید؟ شما می گویید: «اللهم صل
علی محمد و آل محمد».

در صورتی که علمای اهل سنت درکتابها ونوشته ها و سخنرانیهای خود معمولاً به صلوات
بر خود پیامبر اکتفا می کنند و می گویند: «صلی الله علیه وسلم» و اگر احیاناً نام
«آل محمد» را نیز در صلوات ببرند، صلوات بر اصحاب پیامبر(ص) را نیز اضافه می کنند و
می گویند: «اللهم صل علی محمد و آله و صحبه». آیا کدام یک مطابق با سنت است و کدام
یک ابتکار و اختراع بعضی متعصبین مذهبی است؟

به هر حال این عزیزان سؤال کننده انتظار دارند که همه مسلمین و پیروان خاتم
انبیا(ص) در این موضوع به وحدت برسند. چرا که وحدت در این گونه مسائل کاری است
ممکن، و راهش نیز این است که همگی مطیع خاتم انبیا (ص) باشیم و فقط به دستورها و
رهنمودهای ایشان عمل کنیم.

در پاسخ این برادران عزیز و در برابر محبت آنان که به جای اعتراض خواستار توضیح
نظرها واعتقادات شیعه شده اند و نیز برای رفع ابهام از اندیشه های دیگر عزیزانی که
این سؤال را در ذهن دارند، مبانی این صلوات شیعیان را به طور مختصر ارائه می کنیم.
زیرا معتقدیم منشأ بسیاری از اختلافات و بدبینیهای پیروان مذاهب اسلامی با یکدیگر،
بی اطلاعی و دوری و عدم آشنایی با واقعیت افکار و عقاید یکدیگر است، و اگر روزی همه
مسلمین با یکدیگر روابط کامل برقرار کنند و مستقیماً در جریان صداقت و خلوص و
خداجویی و تسلیم در برابر خدا و رسول خدا (ص) و قرآن و اندیشه های واقعی یکدیگر
قرار گیرند ، دیگر بدبینی و عناد و پرهیز از یکدیگر را کنار خواهند نهاد.

اکنون مطالب این نوشتار را در هفت بخش تقدیم می داریم.

فلسفه تشریع صلوات

علاوه بر اینکه صلوات و سلام فرستادن مسلمانان بر پیامبر اکرم (ص) گونه ای تشکر و
سپاسگزاری از زحمات طاقت فرسای ۲۳ ساله رسول گرامی اسلام (ص) است و قدردانی هر
مسلمان از نعمت «هدایت» و «ابلاغ پیام الهی» که از بزرگ ترین نعمت های خداوند است
لازم می نماید، از نظر روان شناسی و علم النفس نیز خود این صلوات و سلام فرستادن و
دعا برای آن حضرت نمودن، موجب تحکیم و ریشه دارتر شدن محبت به آن حضرت می شود و به
تبع این زمینه سازی روحی، تبعیت بیشتر شخص را از رهنمودهای آن حضرت فراهم می کند.

افزون بر این، عبارت صلوات ( اللهم صل علی محمد و آل محمد) یک دعاست. همچنین کلمه
«صلوات» به معنای انعطاف و عطف توجه خداوند و نزول رحمت االهی است که مسلمانان
هنگام صلوات فرستادن و گفتن جمله «اللهم صل علی محمد و آل محمد» دعا می کنند و از
خداوند می خواهند که عطف توجه و رحمت بیشتری بر پیامبر اکرم (ص) ومعصومان (ع) داشته
باشد و انوار مقدس وارواح مطهر آنان را به درجات بالاتری از قرب الهی ارتقا دهد.[۱]

مفهوم صلوات

کلمه «صلوات» در لغت علاوه بر آنکه ابتدا به معنای «روشن کردن آتش» آمده است، طبق
نظر بسیاری از لغویین به معنای «دعا، تبریک و تمجید» است؛ چنان که در اصطلاح شرع
اسلام وقاموس قرآن هم به همین سه معنا به کار برده شده است. مثلاً در آیه ﴿خذ من
اموالهم صدقه تطهرهم و تزکیهم و صل علیهم إن صلوتک سکن لهم …﴾، مقصود دعای
پیامبر(ص) برای مسلمانان زکات دهنده است .

اما صلوات خداوند بر اولیا و مؤمنان به معنای تزکیه و بخشش و پاک سازی آنها از
معایب است؛ مثل آیه شریفه ﴿اولئک علیهم صلوات من ربهم و رحمه﴾. «سلام» نیز در لغت و
اصطلاح به معنای سلامت از عیوب ظاهر و باطن است. اکنون حدیث شریفی از معصومان (ع)
را که در خصوص صلوات خدا و مردم بر پیامبر اکرم است ملاحظه بفرمایید:

عن ابی المغرا عن ابی الحسن فی حدیث قال: قلت: ما معنی صلوه الله و صلوه ملائکته و
صلوه المومن؟ قال: صلوه الله رحمه من الله و صلوه الملائکه تزکیه منهم له و صلوه
المؤمنین دعاء منهم له.[۲]

طبق این حدیث شریف، صلوات خدا به معنای نزول رحمت ذات لا یزال بر آن حضرت و صلوات
ملائکه مدح و تجلیل و منزه شمردن حضرت و صلوات مؤمنان دعا برای آن بزرگوار است.

تعریف اهل بیت پیامبر(ص)

کلمه «اهل» و «آل» در لغت به معنای خانواده و خاندان است که بالتبع شامل همسر و
فرزندان و نوه ها می شود.[۳] درمورد « اهل بیت پیامبر» و «آل بیت النبی» نیز اگر
دلیل خاص بر محدودیت مفهوم آن از نظر پیامبر اکرم (ص) نداشتیم، آن را شامل همسران و
فرزندان می شمردیم؛ ولی احادیث خاصی وجود دارد که دلالت می کند مقصود خداوند و
پیامبر اکرم از «اهل بیت پیامبر» فقط حضرت فاطمه (س) و علی (ع) و فرزندان معصوم
آنها می باشند.

بخش اول: صلوات دستور قرآن است

باید دانست که اصل موضوع صلوات فرستادن بر رسول خدا (ص) نه ابتکار مسلمین بوده و نه
آنکه نعوذبالله خود حضرت برای نفع خویش این دستور را به مسلمین داده است. خداوند
متعال آن حضرت را که شایسته ترین بندگان و برجسته ترین و کامل ترین انسان در طول
تاریخ بشریت، بلکه عالی ترین تجلی خدا در کل نظام آفرینش است و همه موجودات عالم
حتی فرشتگان الهی در پرتو نور کمالات و افاضات او به امر ذات لا یزال زندگی
می کنند، لایق برای صلوات و درود خویش دانسته است، و نه تنها به همه ملائکه کرام و
فرشتگان خویش امر کرده که بر آن حضرت صلوات و درود بفرستند ، بلکه این موضوع را
توسط پیک وحی، جبرئیل امین، به رسولش (ص) و بندگان مؤمنش ابلاغ کرده، و از همه
مؤمنین خواسته است که بر این پیامبر بزرگ و مصلح بزرگوار تاریخ و راهنمای ارجمند
بشریت صلوات و درود بفرستند:

﴿ان الله و ملائکته یصلون علی النبی یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا
تسلیماً﴾؛[۴]

همانا خداوند و فرشتگان او بر پیامبر درود می فرستند، ای کسانی که ایمان آورده اید،
شما (هم) بر آن پیامبر صلوات و بهترین سلام بفرستید.

صلوات فرستادن آن قدر در دین مبین اسلام مهم است که شرط استجابت دعا شده است و
احادیث متعددی در کتب روایی اهل سنت وارد شده است مبنی بر اینکه هر دعایی که انسان
بکند، حجابی بین آن دعا و خداوند قرار دارد مگر آن که صلوات فرستاده شود. پیامبر
اکرم(ص) فرموده است:

الدعاء محجوب حتی یصل علی محمد و اهل بیته، اللهم صل علی محمد و آله. [۵]

این نکته لازم یادآوری است که قرآن کریم فقط کلیات معارف و عقاید و دستورهای الهی
را بیان کرده است و برای شرح و تفضیل آنها باید به رسول خدا (ص) مراجعه کرد. احادیث
نبوی شرح و تفصیل و تفسیر آیات قرآن ند که خدا علم به تفصیل احکام را در قلب رسول
الله نهاد تا با زبان ایشان بیان شود. مثلاً خداوند در قرآن اصل دستور نماز خواندن
را با جمله «اقیموالصلوه» بیان کرده است، اما خصوصیات نماز مثل تعداد رکعات صبح و
ظهر وعصر و مغرب و عشاء و خصوصیات اذکاری که باید در نماز خوانده شود در قرآن
نیامده است، و بیان آن به عهده رسول خدا (ص) است و ما نیز از ایشان آموخته ایم.
موضوع صلوات هم همین گونه است . قرآن اصل لزوم فرستادن صلوات را بر پیامبر اکرم (ص)
بیان کرده است، اما هیچ انتظار نباید داشت که خصوصیات و چگونگی صلوات را نیز قرآن
بیان کند تا اگر خصوصیتی را در قرآن ندیدیم، ادعا کنیم که صلوات هیچ خصوصیت و
کیفیتی خاص ندارد و به توصیه و دستورالعملهای پیامبر گرامی اسلام توجه نکنیم.

بخش دوم: جایگاه آل محمد(ص) در اسلام

اگر نظری به جایگاه و موقعیت آل و اهل بیت پیامبر اکرم (ص) در قرآن و احادیث نبوی
بیفکنیم و به مقام والایی که آنها در پیشگاه خداوند متعال دارند و نیز به نقش مهمی
که طبق بیانات نبوی (ص) در نشر و تبیین فرهنگ اسلام ایفا می کنند توجه نماییم، آن
وقت سرّ لزوم صلوات بر آل را بهتر درک خواهیم کرد.

آل محمد و اهل بیت ایشان انوار مقدسی هستند که آیه تطهیر[۶] در شأن آنان نازل شده،
و ولایت آنها را آیات اطاعت اولی الامر[۷] و تبلیغ[۸] و اکمال دین و اتمام نعمت [۹]
و ولایت[۱۰] گواهی داده است. آنان اهل الذکر[۱۱] هستند که باید دیگران از آنان سؤال
کنند. ستارگانی[۱۲] هستند که مردم[۱۳]، به ویژه متقین[۱۴]، توسط آنها راه هدایت
می یابند ومحبت و پیوند با آنان اجر رسالت[۱۵] خاتم انبیاست. آنان نعمت بزرگ خدا
برای امت اسلام هستند که خداوند امت را درباره رفتار با آنان مواخذه خواهد
کرد.[۱۶]

آنان دانشمندانی هستند که کل علم الکتاب نزد آنان است[۱۷] و به عنوان حجتهای الهی
در مباهله رسول الله (ص) با نصاری نجران شرکت کردند[۱۸]. آنها خانواده لولوء و
مرجان اند[۱۹] و به خاطر انفاق فراوانشان نه تنها نشان آیه ایثار[۲۰] را از خداوند
گرفته اند، بلکه سوره «هل اتی» را خداوند به آنان هدیه کرده است.[۲۱]

آنها یکی از دو ثقل گرانبها هستند که پیامبر گرامی اسلام آنها را جایگزین خود در
امت قرار داد و قرین و عدل قرآن ساخت.[۲۲] آنان کشتی نجات امت اند و هرکس به آنان
تمسک جوید نجات پیدا می کند و الا هلاک می شود.[۲۳]

آنان متشکل اند از پاره تن پیامبر (ص)[۲۴] و سرور جوانان اهل بهشت[۲۵] و برادر[۲۶]،
وصی و داماد پیامبر و پرچمدار ایشان در دنیا و آخرت[۲۷]، یعنی اولین کسی که به او
ایمان آورد[۲۸] و مولود کعبه و همچون کعبه بود[۲۹] و راه و واسطه ورود به شهر علم
پیامبر (ص)[۳۰] و لذا دانشمندترین اصحاب حضرت بود .[۳۱]

بخش سوم: آل محمد چه کسانی هستند؟

روایات گوناگونی از پیامبر اکرم (ص) درباره معرفی آل محمد (ص) در کتب حدیثی شیعه و
سنی وجود دارد که مضمون آنها این است: علی(ع) و فاطمه (ع) و حسن (ع) و حسین (ع) آل
محمد (ص) هستند و طبعاً در نسلهای بعدی هم عنوان آل محمد (ص) جز بر فرزندان ایشان
صادق نمی باشد.

به عنوان نمونه یکی از آن روایات را از منابع اهل سنت نقل می کنیم :

عن ام سلمه قالت: ان رسول الله(ص) قال لفاطمه(ع): ایتینی بزوجک و ابنیک ، فجائت بهم
فالقی علیهم کساء فدکیاً ثم وضع یده علیهم ثم قال: اللهم ان هولاء آل محمد ، فاجعل
صلواتک و برکاتک علی محمد و آل محمد انک حمید مجید قالت ام سلمه : فرفعت الکساء
لادخل معهم فجذبه من یدی و قال: انک علی خیر؛[۳۲]

ام سلمه، همسر رسول خدا(ص)، گفته است: پیامبر اکرم (ص) به فاطمه فرمود: همسر و دو
پسرت را نزد من بیاور. فاطمه آنها را خدمت حضرت آورد. رسول اکرم (ص) کسای فدکی بر
روی آنها افکند و دست مبارک خویش را بر آنها نهاد و عرض کرد: بار خدایا! اینان آل
من هستند، پس صلوات و برکات خودت را بر محمد و آل محمد قرار بده، به درستی که
حمید(ستوده) و بزرگواری. ام سلمه می گوید: من هم گوشه کسا را بالا زدم تا در این
جمع مقدس آل محمد داخل شوم، اما حضرت کسا را از من گرفت و به من فرمود: تو بر خیر
هستی ( اما اجازه عضویت در آل محمد را به من نداد).

بخش چهارم: روایات اهل سنت درباره کیفیت صلوات

چندین قول از صحابه بزرگ رسول خدا (ص) از قبیل ابی سعید خدری، عایشه، ابن عباس،
بریده خزاعی، ابی مسعود انصاری، طلحه، ابی هریره، انس بن مالک، کعب بم عجره، زید بن
خارجه، ابی حمید ساعدی، حارث بن خزرج، محمد بن عبدالله ابن زید انصاری، عبدالله بن
عمرو عاص، عبدالله ابن عمر و علی (ع) نقل شده است که:

خدمت رسول خدا بودیم. از حضرت سوال شد: یا رسول الله، ما سلام دادن بر شما را
آموخته ایم. بفرمایید چگونه برشما صلوات بفرستیم؟ حضرت در پاسخ فرمودند: بگویید:
اللهم صل علی محمد و آل محمد.

البته در اکثر این احادیث، صلوات بر ابراهیم و آل ابراهیم نیز ضمیمه صلوات بر محمد
و آل محمد است و شاید سرّ آن این باشد: همچنان که آل ابراهیم خاندانی بود که در طول
تاریخ، پیامبران بسیاری از این خاندان برای هدایت بشر مبعوث شدند و دین و شریعت
ابراهیم را ادامه دادند و ترویج نمودند، آل محمد (ص) هم با داشتن امامان بزرگواری
که وارث علم خاتم انبیا و ثقل اصغر و عدل و مترجمان و مفسران قرآن بودند، شریعت
محمدی (ص) ودین اسلام را ترویج و حقایق و معارف آن را در طول تاریخ احیا نمودند و
تداوم بخشیدند.

اکنون در آغاز این احادیث را ارائه می کنیم و سپس دیگر احادیثی را که خود رسول
گرامی اسلام (ص)، بدون سؤال دیگران، صلوات فرستادن را تعلیم نموده اند تقدیم
می داریم:

۱. عن عبدالرحمن ابن ابی لیلی قال: لقینی کعب ابن عجره فقال الا اهدی لک هدیه؟ ان
النبی (ص) خرج علینا فقلنا: یا رسول الله قد علمنا کیف نسلم علیک فکیف نصلی علیک ؟
قال: فقولوا اللهم صل علی محمد و آل محمد کما صلیت علی ابراهیم انک حمید مجید؛ [۳۳]

عبدالرحمان ابن ابی لیلی نقل می کند که کعب ابن عجره مرا ملاقات کرد و گفت: آیا
دوست داری حدیثی را به عنوان هدیه به تو تقدیم کنم؟ آن حدیث این است که روزی پیامبر
اکرم (ص) نزد ما صحابه آمد. عرض کردیم: یا رسول الله، کیفیت کلی سلام کردن بر شما
را (از قرآن) آموخته ایم. بفرمایید چگونه بر شما صلوات بفرستیم؟ حضرت فرمود:
بگویید: «اللهم صل علی محمد و آل محمد کما صلیت علی ابراهیم انک حمید مجید»، یعنی
بار خدایا، بر محمد و آل او درود فرست، همچنان که بر ابراهیم درود فرستاده ای ،
همانا تو ستوده و بزرگواری .

مضمون همین حدیث را صحیح بخاری از ابی سعید خدری نقل می کند:

۲. عن ابی سعید الخدری قال: قلنا یا رسول الله هذا التسلیم فکیف نصلی علیک؟ قال:
قولوا: اللهم صل علی محمد عبدک و رسولک کما صلیت علی آل ابراهیم و بارک علی محمد
وعلی آل محمد کما بارکت علی ابراهیم.[۳۴]

همین مطلب را صحیح مسلم از ابی مسعود انصاری نقل می کند:

۳. عن ابن مسعود الانصاری قال: اتانا رسو ل الله صلی الله علیه (و آله) و سلم و نحن
فی مجلس سعد بن عباده. فقال له بشیر بن سعد: امرنا الله عز وجل ان نصلی علیک یا
رسول الله، فکیف نصلی علیک ؟ قال: فسکت رسول الله (ص) و سلم قولوا: اللهم صل علی
محمد و علی آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و بارک محمد و آل محمد کما بارکت علی آل
ابرهیم فی العالمین انک حمید مجید ، والسلام کما قد علمتم؛[۳۵]

ابن مسعودانصاری گفته است: ما در مجلس سعد بن عباده بودیم و پیامبر اکرم وارد مجلس
شد. در این هنگام بشیربن سعد از آن حضرت پرسید : یا رسول الله، خداوند دستورداده
است که ما صلوات بر تو بفرستیم، اما بفرمایید چگونه باید صلوات بفرستیم. حضرت
لحظاتی درنگ کرد تا حدی که آرزو کردیم ای کاش سؤال نکرده بودیم (گویا حضرت به خاطر
اهمیت مطلب و جلب توجه دیگران سکوت غیر مترقبه نمودند). سپس حضرت فرمود: بگویید:«
اللهم صل علی محمد و آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم و بارک علی محمد و
آل محمد کما بارکت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید». اما نحوه سلام کردن را
که خود می دانید.

احادیث دیگری که در ذیل نقل می کنیم نیز مشتمل بر همین سؤال از رسول خدا (ص) درباره
کیفیت صلوات فرستادن و جواب آن حضرت است که توسط بزرگانی از صحابه، مثل ابن مسعود
انصاری و ابی هریره و علی (ع) و عایشه ـ همسر رسول خدا (ص) ـ و طلحه و ابن عباس و
ابراهیم و بریده خزاعی نقل شده است وچون مضمون و معنای همه این احادیث یکی است،
ترجمه مستقل برای هر کدام لازم نیست.

۴. عن ابی مسعود الانصاری عقبه بن عمرو قال: اقبل رجل حتی جلس بین یدی رسول الله
صلی الله علیه (و آله) و سلم ونحن عنده فقال: یا رسول الله اما السلام علیک فقد
عرفناه، فکیف نصلی علیک اذا نحن صلینا فی صلاتنا؟ قال: فصمت رسول الله صلی الله
علیه (وآله) و سلم حتی احببنا ان الرجل لم یسأله، ثم قال: اذا صلیتم علی فقولوا :
اللهم صلی علی محمد النبی الامی و علی آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و علی آل
ابراهیم و بارک علی النبی الامی و علی آل محمد کما بارکت علی ابرهیم و علی آل
ابرهیم انک حمید مجید.[۳۶]

همین کیفیت صلوات فرستادن بر محمد و آل محمد را طبق احادیث نبوی باید در تشهد نماز
مراعات کرد.

۵. عن عبدالرحمن بن ابی لیلی عن کعب بن عجره عن النبی صلی الله علیه (و آله) و سلم
انه کان یقول فی الصلاه: اللهم صل علی محمد و آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و آل
ابراهیم و بارک علی محمد و آل محمد کما بارکت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید
مجید؛[۳۷]

… پیامبر اکرم در نماز خویش (در حال تشهد) این چنین می خواند :

اللهم صل علی محمد و آل محمد … .

همین جمله صلوات بر محمد و آل محمد به صورت مفصل تر در حال تشهد از پیامبر اکرم
(ص) نقل شده است.

۶. عن ابی لیلی ـ او ابی ـ معمرـ قال: علمنی ابن مسعود التشهد و قال: علمنیه رسول
الله صلی الله علیه (وآله) وسلم کما یعلمنا السوره من القرآن: التحیات لله والصلوات
و الطیبات السلام علیک ایها النبی و رحمه الله و برکاته ، السلام علینا و علی
عبادالله الصالحین ، اشهد ان لا اله الاالله و اشهد ان محمداً عبده و رسوله، اللهم
صل علی محمد و علی اهل بیته کما صلیت علی ابراهیم انک حمید مجید ، اللهم صل علینا
معهم، اللهم بارک علی محمد و علی اهل بیته کما بارکت علی ابراهیم انک حمید مجید.
[۳۸]

۷. عن موسی بن طلحه عن ابیه قال: قلنا یا رسول الله کیف الصلاه علیک قال: اللهم صل
علی محمد و علی آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید و بارک
علی محمد و علی آل محمد کما بارکت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید.[۳۹]

۸. عن ابی هریره انه قال: یا رسول الله کیف نصلی علیک؟ ـ یعنی فی الصلاه ـ فقال
تقولون: اللهم صل علی محمد و آل محمد کما صلیت علی ابراهیم، و بارک علی محمد و آل
محمد کما بارکت علی ابراهیم ثم تسلمون علیّ.[۴۰]

۹. عن علی (ع) قال: قالوا یا رسول الله کیف نصلی علیک؟ قال قولوا: اللهم صل علی
محمد و آل محمد کما صلیت علی ابراهیم انک حمید مجید، و بارک علی محمد و علی آل محمد
کما بارکت علی ابراهیم و آل ابراهیم.[۴۱]

۱۰. عن ابی هریره رفعه: من قال: «اللهم صل علی محمد و علی آل محمد کما صلیت علی
ابراهیم و علی آل ابراهیم و بارک علی محمد و علی آل محمد کما بارکت علی ابراهیم و
علی آل ابراهیم و ترحم علی محمد و علی آل محمد کما ترحمت علی ابراهیم و علی آل
ابراهیم» شهدت له یوم القیامه و شفعت له.[۴۲]

۱۱. عن عائشه قالت: قال اصحاب النبی (ص): یا رسول الله، امرنا ان نکثر الصلاه علیک
فی اللیله الغراء والیوم الازهر واجب ما صلینا علیک کما تحب. قال: قولوا : اللهم صل
علی محمد وعلی آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم و ارحم محمداً و آل محمد
کما رحمت ابراهیم و آل ابراهیم و بارک علی محمد و علی آل محمد کما بارکت علی
ابراهیم انک حمید مجید و اما السلام فقد عرفتم کیف هو.[۴۳]

۱۲. عن طلحه قال: قلنا: یا رسو ل الله قد علمنا کیف السلام علیک فکیف الصلاه علیک؟
قال: قولوا: اللهم صل علی محمد و علی آل محمد و بارک علی محمد و علی آل محمد کما
صلیت و بارکت علی ابراهیم و علی آل ابراهیم انک حمید مجید .[۴۴]

۱۳. ابن جریر الطبری روی بسنده عن ابی اسرائیل عن یونس بن خباب قال: خطبنا بفارس
فقال: ﴿ان الله و ملائکته﴾ الایه، فقال: انبانی من سمع ابن عباس یقول: هکذا انزل
فقلنا ـ اوقالوا ـ یا رسول الله علمنا السلام علیک فکیف الصلاه علیک ؟ فقال : اللهم
صل علی محمد و علی آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید و بارک
علی محمد و علی آل محمد کما بارکت علی ابراهیم انک حمید مجید.[۴۵]

۱۴. روی بسنده عن ابراهیم فی قوله ﴿ان الله و ملائکته﴾ الایه قالوا: یا رسول الله
هذا السلام قد عرفنا فکیف الصلاه علیک؟ فقال: قولوا: اللهم صل علی محمد عبدک و
رسولک و اهل بیته کما صلیت علی ابراهیم انک حمید مجید.[۴۶]

۱۵. روی بسنده عن بریده الخزاعی قال: قلنا یا رسول الله قد علمنا کیف نسلم فکیف
نصلی علیک ؟ قال: قولوا: اللهم اجعل صلواتک و رحمتک و برکاتک علی محمد و علی آل
محمد کما جعلتها علی ابراهیم و علی آل ابراهیم انک حمید مجید.[۴۷]

علاوه بر روایاتی که تاکنون نقل کرده ایم و همه مشتمل بر سؤال صحابه از پیامبر
اکرم(ص) درباره کیفیت صلوات بود، روایات دیگری در کتب حدیث اهل سنت موجود است که
بدون سؤال و جواب، شامل دستور رسول خدا (ص) درباره کیفیت صلوات است که آنها را
اکنون تقدیم می کنیم:

۱۶. علی رضی الله عنه قال : کل دعاء محجوب عن السماء حتی یصلی علی محمد و علی آل
محمد.[۴۸]

۱۷. قال الحاکم فی علوم الحدیث عدّ هنّ فی یدی ابو بکر ابن ابی حازم الحافظ
بالکوفه، و قال : عدهن فی یدی علی بن احمد بن الحسین العجلی و قال عدهن فی یدی حرب
بن الحسن الطحان و قال لی: عد هن فی یدی یحیی بن مساور الخیاط، و قال لی: عد هن فی
یدی عمرو بن خالد و قال لی: عد هن فی یدی زید بن علی بن الحسین بن علی و قال لی: عد
هن فی یدی ابی علی بن الحسین و قال لی: عد هن فی یدی ابی الحسین بن علی و قال لی:
عدهن فی یدی علی بن ابی طالب و قال لی: عد هن فی یدی رسول الله (ص) و قال رسول
الله(ص) عد هن فی یدی جبرئیل و قال جبرئیل: هکذا نزلت بهن من عند رب العزه اللهم صل
علی محمد و علی آل محمد ، کما صلیت علی ابراهیم و علی آل ابراهیم ، انک حمید مجید.
اللهم بارک علی محمد و علی آل محمد کما بارکت علی ابراهیم و علی آل ابراهیم انک
حمید مجید. اللهم و ترحم علی محمد و علی آل محمد ، کما ترحمت علی ابراهیم و علی آل
ابراهیم انک حمید مجید. اللهم و تحننّ علی محمد و علی آل محمد ، کما تحننّت علی
ابراهیم و علی آل ابراهیم انک حمید مجید. اللهم و سلم علی محمد و آل محمد کما سلمت
علی ابراهیم و علی آل ابراهیم انک حمید مجید؛[۴۹]

حاکم نیشابوری این حدیث را به صورت کاملاً مستند از از زید بن علی، از علی بن
الحسین، از حسین بن علی، از علی ابن ابی طالب، نقل می کند که پیامبر اکرم (ص)
فرمود: جبرئیل به من گفت: صلوات از جانب خداوند رب العزه این چنین بر بندگانش نازل
شده است: اللهم صل علی محمد و آل محمد … تا آخر حدیث.

رسول اکرم (ص) به این شیوه به مسلمین ابلاغ کرده است که این گونه صلوات بر آل محمد
اختراع و نظر شخصی خود آن حضرت نبوده است. بلکه وحی خداست که توسط جبرئیل بر آن
حضرت نازل شده است.

مشابه همین حدیث را با همین سند مفصل، انس بن مالک از ابن عساکر نقل می کند:

۱۸. ابن عساکر انبأنا ابوالمعالی الفضل بن سهل، وعد هن فی یدی قال: انبأنا والدی
الشیخ ابوالفرج سهل بن بشر بن احمد الاسفراینی و عد هن فی یدی، اخبرنی ابو نصر محمد
بن احمد بن محمد بن شبیب الکاغذی البلخی وعد هن فی یدی ثنا ابوعبدالله محمدبن
عمرالبزازالبخاری وعد هن فی یدی ثنا عمربن محمد بن یحیی بن حازم الهمدانی ابوحفض
البحیری بسمرقند وعدهن فی یدی ثنا عبد بن حمید الکشی ، وعد هن فی یدی ثنا یزید بن
هارون الواسطی ، وعدهن فی یدی ثنا حمید الطویل وعدهن فی یدی ثنا انس بن مالک وعد هن
فی یدی قال وعدهن فی یدی رسول الله (ص) قال وعدهن فی یدی جبرئیل و قال عدهن فی یدی
میکائیل قال: عد هن فی یدی اسرافیل ، قال عد هن فی یدی رب العالمین جلّ جلاله قال
لی قل: اللهم صل علی محمد و علی آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و علی آل ابراهیم انک
حمید مجید، اللهم ارحم محمدا و آل محمد کما رحمت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک
حمید مجید. اللهم و تحنّن علی محمد و آل محمد کما تحنّنت علی ابراهیم و علی آل
ابراهیم انک حمید مجید.[۵۰]

۱۹. عن ابن مسعود انه کان یقول : اللهم اجعل صلواتک و رحمتک و برکاتک علی سید
المرسلین و امام المتقین و خاتم النبیین محمد عبدک و رسولک امام الخیر و قائد الخیر
رسول الرحمه، اللهم ابعثه مقاماً محموداً یغبطه فیه الاولون و الاخرون، اللهم صل
علی محمد و علی آل محمد، کما صلیت علی ابراهیم انک حمید مجید. اللهم بارک علی محمد
و علی آل محمد کما بارکت علی ابراهیم انک حمید مجید.[۵۱]

۲۰. ابن مسعود قال: اذا صلیتم علی رسو ل الله صلی الله علیه (وآله) و سلم فاحسنوا
الصلاه علیه فانکم لا تدرون لعلّ ذلک یعرض علیه. قال: فقالوا له فعلمنا ، قال:
قولوا: اللهم اجعل صلاتک و رحمتک و برکاتک علی سید المرسلین ( الی ان قال) اللهم صل
علی محمد و علی آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و علی آل ابراهیم انک حمید مجید.
اللهم بارک علی محمد و علی آل محمد کما بارکت علی ابراهیم و علی آل ابراهیم انک
حمید مجید.[۵۲]

۲۱. قولوا: اللهم صل علی محمد و علی آل محمد کما سلّمت علی ابراهیم و علی آل
ابراهیم انک حمید مجید.[۵۳]

۲۲. قولوا: اللهم صل علی محمد و علی آل محمد کما صلیت علی ابراهیم وآل ابراهیم بارک
علی محمد و علی آل محمد کما بارکت علی ابراهیم فی العالمین انک حمید مجید والسلام
کما علمتم.[۵۴]

۲۳. قولوا: اللهم اجعل صلواتک و رحمتک و برکاتک علی محمد و علی آل محمد کما جعلتها
علی ابراهیم انک حمید مجید.[۵۵]

۲۴. عن عائشه: قولوا: اللهم صل علی محمد و علی آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و آل
ابراهیم وارحم محمداً وآل محمد کما رحمت ابراهیم و آل ابراهیم و بارک علی محمد و آل
محمد کما بارکت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید و اما السلام فقد عرفتم کیف
هو.[۵۶]

۲۵. قولوا: اللهم صل علی محمد و علی آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و علی آل
ابراهیم فی العالمین انک حمید مجید.[۵۷]

۲۶. صلّوا علیّ واجتهدوا فی الدعاء و قولوا: اللهم صل علی محمد و علی آل محمد و
بارک علی محمد و علی آل محمد کما بارکت علی ابراهیم و علی آل ابراهیم انک حمید
مجید.[۵۸]

۲۷. عن ابی هریره: من سرّه ان یکتال بالمکیال الاوفی اذا صلی علینا اهل البیت فلیقل
: اللهم صل علی محمد النبی و علی ازواجه امهات المومنین و ذریته و اهل بیته کما
صلیت علی آل ابراهیم انک حمید مجید.[۵۹]

۲۸. عدهن فی یدی جبرئیل و قال: جبرئیل هکذا انزلت من عند رب العزه اللهم صل علی
محمد و علی آل م