پاورپوینت کامل علویان ترکیه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل علویان ترکیه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل علویان ترکیه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل علویان ترکیه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۱۵۱

اشاره

علوی در لغت به معنای منسوب به علی(علیه السلام) است و در اصطلاح به کسی گفته
می شود که آن حضرت را بر سه خلیفه دیگر ترجیح داده و پیرو اوست.

علویان حدود هشت قرن پیش به سرزمین آناتولی آمدند و اکنون حدود یک سوم جمعیت ترکیه
را تشکیل می دهند و ۲۰ الی ۲۵ میلیون جمعیت دارند. علویان در تمام مناطق ترکیه
زندگی می کنند، ولی بیشتر آنها در غرب ترکیه هستند.

علویان از حیث ادب و هنر بسیار غنی اند و از زمانی که به آناتولی آمدند صدها تن
شاعر و متفکر تربیت کردند. فشارهای عثمانی باعث شد که آنان از منابع و ارزشهای خود
دور بمانند. از زمان تشکیل حکومت ترکیه نیز چون تمام مراکز دینی بسته شد، مراکز
علویان هم تعطیل شد و این نیز تأثیر بسزایی در دور ماندن آنها از ارزشهای خود داشته
است.

علویان از حیث اعتقاد شیعه دوازده امامی و از حیث مذهب، جعفری هستند. این را هم در
کتابهای خود ذکر کرده اند و هم بزرگان و دده های آنها بدون استثنا در تحقیقات
میدانی ما گفته اند.

مقدمه

علوی گری با مسلمان شدن ترکمنها شروع می شود. ترکمنها زندگی کوچی داشتند و پس از
مسلمان شدن نیز مثل اقوام دیگر بعضی از آداب و رسوم خود را حفظ کردند. از قرن
یازدهم میلادی ترکمنها به آناتولی آمدند و در این سرزمین با تمدنهای دیگر آشنا
شدند. آنان در حکومت عثمانی با مجاهدتهای بسیار، خود را حفظ کردند و اکنون بخش
زیادی از مردم ترکیه را تشکیل می دهند.

اکنون این پرسش مطرح است: علویانی که گروه عظیم جمعیت ترکیه را تشکیل می دهند، از
کدام مذهب محسوب می شوند؟ آیا گروه مستقلی هستند؟

در نگاهی عمومی، علویان مسلمان اند. چون نه از غلات اند و نه از کسانی که یکی از
ضروریات دین را انکار کرده باشند. آنان قطعاً سنی نیستند، چون با ارزشهای اهل سنت
سرسخت مخالف اند. پاورپوینت کامل علویان ترکیه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint از مذهب اثناعشری اند. ادبیات آنان پر است از اشعاری
در مدح دوازده امام که در آنها محبت و وابستگی و ارادت خویش را نسبت به
اهل بیت(علیهم السلام) اظهار می کنند.

الف) ریشه های پیدایش علویان در صدر اسلام

همان طوری که گذشت، کلمه علوی با کلمه شیعه معنای مترادف دارد. این معنا هم از
لغت نامه ها و هم از دایره المعارفها و هم کتابهای علویان روشن می شود. کلمه علوی
در لغت ترکی استانبولی نیز با شیعه دوازده امامی مترادف است. اگرچه مهم نیست گروهی
که در سرزمین آناتولی زندگی می کنند، در چه زمانی علوی نامیده شده اند ولی با این
حال، بنابر ادعای یکی از نویسندگان، علویها را حدود ۲۵۰ سال پیش به این نام
نامیده اند تا آنها را از شیعه جدا کنند.۱

بنابراین آغاز پیدایش علویان را باید از زمان حیات پیغمبر
اکرم(صلی الله علیه و آله) دانست. البته در کتابهای تاریخی و روایی آنان نه علوی
بلکه شیعه علی(علیه السلام) نامیده شده اند.

مثلاً جابر می گوید:

نزد پیغمبر بودم که علی از دور نمایان شد. پیغمبر فرمود: سوگند به کسی که جانم در
دست اوست، این شخص و شیعیانش در قیامت رستگار خواهند بود.

ابن عباس نیز می گوید:

وقتی که آیه هفتم سوره بینه نازل شد، پیغمبر به علی فرمود: مصداق این آیه تو و
شیعیانت می باشید که در قیامت خشنود خواهید بود و خدا هم از شما راضی است.۲

تعبیر شیعه علی در سخنان حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) برای خیلی از اصحاب
به کار برده شده است و اصلاً بعضی از اصحاب به این نام مشهور بودند که مشهورترین
آنها سلمان فارسی، مقداد، ابوذر و عماریاسرند. در روایتی چنین آمده است:

حضرت امام رضا(علیه السلام) در پاسخ به گروهی که پرسیدند چرا دو روز به ایشان اجازه
ملاقات با خود نداد، فرمود: چون شما ادعا می کنید که شیعه امیرالمؤمنین
علی بن ابی طالب(علیه السلام) هستید. وای بر شما، شیعه او، در حقیقت،
حسن(علیه السلام)، حسین(علیه السلام)، سلمان، ابوذر، مقداد، عمار و محمد بن ابی بکر
هستند که با هیچ یک از دستورهای آن حضرت مخالفت نکردند و هیچ یک از نواهی وی را
مرتکب نشدند ….۳

ب) علویان در حکومت عثمانی

علویها در حکومت عثمانی تا جنگ چالدران که در سال ۱۵۱۴م رخ داد، آسوده خاطر بودند.
از سرزمین ایران کسانی به نام داعی می آمدند و مردم را با فرهنگ
اهل بیت(علیهم السلام) ارشاد و تعلیم و تربیت می کردند. هر چه شد بعد از جنگ
چالدران شد. از طرف حکومت عثمانی فشارهایی بر سر علویها وارد آمد. البته این موضوع
هم تحقیق مستقلی می خواهد.۴

ج) علویان بعد از حکومت جمهوری ترکیه

۱. نگاهی به تشکلهای علویان

از ابتدای تشکیل حکومت جمهوری ترکیه، تمام مؤسسه های دینی از طرف آتاترک بسته شد.
مؤسسه های علویان نیز از آن جمله بود. آنان به هیچ وجه نمی توانستند فعالیت کنند.
فقط اوقاف دیانت ترکیه، آن هم به مقداری که دولت اجازه می داد، فعالیت می کرد.
ماهیت فعالیت آن را هم دولت مشخص می کرد. فعالیتهای اوقاف دیانت چنان بود که
نمی توانستند در مورد آیاتی که درباره حکومت ظالمان و فاسقان است حرفی بزنند و
سخنرانی کنند. از جمله آن آیات، آیات ۴۴ و ۴۵ و ۴۷ سوره مائده است. این روند تا ۲۵
سال اخیر نیز ادامه داشت، ولی اکنون استبداد حکومتی کمرنگ تر شده است.

در ۲۵ سال اخیر تشکلهای دینی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسی علویان خیلی زیاد شده است.
مسبب اساسی این تشکلها چیست؟ اولین دلیل و مهم ترین آنها این است که بعد از فروپاشی
شوروی، گونه ای خلأ در عقاید علویان به وجود آمد. همزمان نسیم بهشتی انقلاب شکوهمند
اسلامی ایران نیز از شرق وزیده بود. حکومت ترکیه دید که علویان اگر به هویت اصلی
خویش باز گردند، با مشکل مواجه می شود. پس تصمیم گرفت آنها را با تشکلهای ظاهری و
توخالی مدتی سرگردان کند. از این رو اجازه داد که با این تشکلها به کارهای فرهنگی و
هنری مشغول شوند و در مورد اعتقادات فکر اساسی نکنند.

سبب دوم ایجاد این تشکلها هم حوادث چندگانه در ۲۵ سال اخیر است. اولین حادثه در شهر
قهرمانماراش در سال ۱۹۷۸ رخ داد و در آن بیش از صد علوی کشته شد. حادثه دوم در سال
۱۹۸۰ در شهر چوروم رخ داد و آن هم با کشته شدن حداقل ۲۵ علوی تمام شد. حادثه سوم در
سال ۱۹۹۳ در شهر سیواس رخ داد و با کشته شدن ۳۷ علوی به پایان رسید. حادثه چهارم هم
در سال ۱۹۹۵ در محله فاضی استانبول رخ داد و در نتیجه در آنجا هم ۱۸ علوی کشته شد.
این حوادث روح علویان را که بر اثر ماتریالیسم مرده بود حیاتی دوباره بخشید و در
مقابل اعمال ظالمانه دولت، به عکس العمل وا داشت. پس از این بود که آنان به انواع
تشکلها روی آورند.

این حوادث در یک اعتراض مردمی در مورد یک بیدادگری حکومتی رخ داده است. و سران آنان
نیز نوعاً افرادی سیاسی و چپی بودند. دانستن این مطالب می تواند به ما کمک کند که
بدانیم در کدام فضا با علویان برخورد می کنیم.

اکنون به سبب سوم ایجاد این تشکلها اشاره می کنیم. بعد از انقلاب اسلامی که حضرت
امام خمینی(قدس سره) فرمود «انقلاب ما انفجار نور بود»، در همه جای دنیا تمام
حرکتهای اسلامی به برکت انقلاب ایران رشد و نمو پیدا کرد. در ترکیه هم تمام گروهها
از انقلاب اسلامی متأثر شده اند و در میان آنها جوانهای تحصیل کرده علویان نیز یافت
می شوند. البته تعداد آنان کم است، ولی قبلاً هرگز کسانی که تفکر شیعی داشته باشند
در این اندیشه ها نبودند. وقتی یک نفر از این جوانان از کتابهای امام
خمینی(قدس سره) و شهید مطهری(قدس سره) استفاده می کند و به شهر خود بر می گردد، در
نزدیکان خود تأثیر زیادی می گذارد.

شاید سبب چهارم هم این باشد که رهبران علویان نسبت به قبل آگاه تر شده اند و
می خواهند نیازهای جامعه علوی را جوابگو باشند. ولی این سبب از جوی که ناخواسته به
وجود آمده بود، نشأت گرفته بود.

علویها اولین بار در سال ۱۹۶۶م «حزب وحدت ترکیه» را تشکیل دادند. پرچم آن حزب زمینه
قرمز داشت و در آن دوازده ستاره به عنوان نمادی از دوازده امام و در میان آنها شیری
به عنوان نماد حضرت علی(علیه السلام) بود. بنیان گذاران آن حزب همگی علوی بودند و
در انتخابات سال ۱۹۶۹م با رای ۸/۲ درصد ۸ نماینده را به مجلس فرستادند. اما بعد از
آن ضعیف شدند و در انتخابات ۱۹۷۳م شکست خوردند. پس از آن، اعضای این گروه به حزب
جمهوریت خلق و بعد از کودتای ارتشی سال۱۹۸۰م هم به حزب خلق دموکرات سوسیال تمایل
پیدا کردند. از آن روز تاکنون علویها یک حزب مستقل ندارند و همیشه از طرف احزاب چپ
سوسیالیستی و گروههای کمونیستی استثمار می شوند.۵

۲. آداب و رسوم

الف) مراسم جمع

مهم ترین مراسم رایج در میان علویان مراسم جمع است. این مراسم با ارکان دوازده گانه
اجرا می شود. این عدد دوازده را بعضی الهام گرفته از دوازده خدمتکار حضرت
محمد(صلی الله علیه وآله) می دانند که اهل مدینه بعد از بیعت عقبه در اختیار آن
حضرت گذاشته اند و یا الهام گرفته از دوازده امام می شمارند.۶

این ارکان دوازده گانه در بیشتر کتابهایی که در مورد علوی گری نوشته شده موجود است.
این ارکان عبارتند از:

مرشد: از حیث وظیفه وی در تمثیل در جای حضرت محمد(صلی الله علیه وآله) و حضرت
علی(علیه السلام) و حاج بکتاش ولی نشسته است. به نام آنها اقرار می گیرد و نصیب
می دهد. آیین جمع را اجرا می کند. طالب و درویش را تربیت و تعلیم می کند و او را به
آدم رسیده می سازد و به حالی می آورد که به انسان و انسانیت مقید باشد. مرشد، کسی
است که امر و ارشاد می کند.

رهبر: او به کسی که می خواهد به طریقت وارد شود، قوانین و شرایط را یاد می دهد. اگر
کسی به مشکل بر بخورد به کمک او می شتابد. و به او علم طریقت را یاد می دهد. وی
همیشه مراقب طالب است و از رفتارهایی که با طریقت و اخلاق عمومی و قوانین منافات
دارد جلوگیری می کند. وی از طرف مرشد مسئول تربیت طالب است.

دیده بان: وی معاون رهبر و مراقب کسانی است که به تازگی وارد طریقت شده اند و به
درجه درویشی رسیده اند. او به اجتناب تازه واردان از کردارهای بیهوده کمک می کند و
آنها را در ذکر و عبادات تقویت می نماید. در وقت آیین جمع، جانها را مراقب است و
کوچک ترین حرکتی را که از آنها صادر می شود می بیند و کسانی را که اشتباه کرده اند،
بدون اینکه کسی ببیند یا بشنود، آگاه می سازد. همچنین مانع ورود کسانی که پست۷ و یا
مجرم هستند به جمع می شود. در مقابل کسانی که می خواهند از خارج، مانع جمع شوند
می ایستد و به رهبر و مرشد خبر می دهد و مواظبت می کند که کار جمع در حال آرامش به
پایان برسد.

چراغچی: او مأمور چراغهایی است که در خانه جمع است. قبل از اینکه آیین جمع شروع
شود، تمام شمعدانها را پاک می کند، گازها را پر می کند، شمعها را به جای خود
می گذارد و آنها را روشن می کند. به این ترتیب او خانه جمع را همیشه روشن نگه
می دارد. همچنین بخوردانها را پاک می کند و آنها را با گلاب و عطرهای خوشبو پر
می سازد.

ذاکر: (که نوعاً از بین کسانی انتخاب می شود که صدای خوبی دارند) به امر مرشد در
حال آیین جمع، ذکر گفتن را به عهده می گیرد. قرآن و الهی و سرود و نفس۸ و دوازده
امامها۹ را می خواند. وی مرثیه و نوروزیه۱۰ نیز می خواند و نزدیک به مرشد می نشیند.

فراش: مسئول نظافت خانه جمع است. او قبل از شروع آیین جمع، خانه جمع را جارو می زند
و نظافت می کند و آن را برای آیین جمع آماده می کند.

میدانچی: دوازده پستی را که در خانه جمع است قبل از شروع آیین جمع پاک می کند و در
جای خود می گذارد. همچنین افرادی را که به خانه جمع می آیند برای نشستن راهنمایی
می کند. نشستن افراد بر اساس وارد شدن به طریقت و مصاحب (برادر صیغه) شدن است.
مرتبه مادی و سن مهم نیست. گاهی کسی که از حیث مادی ثروتمند است و سنش بالاست (اگر
تازه وارد شده باشد)، عقب می نشیند. سن در خانه میدان از وارد شدن به طریقت شروع
می شود. کسی که جلوتر وارد شده، پیرتر محسوب می شود.

نیازچی ـ قربانچی: او لقمه هایی (غذاهایی) را که به خانه جمع می آید، تحویل می گیرد
و به میدانچی می دهد. قربانیهایی را که می آید تکبیرشان را می گوید و ذبح می کند و
می پزد و به وقتش لقمه (احسان) را آماده می کند. در آخر آیین جمع نیز سفره را پهن
می کند و غذاها و لقمه ها را پخش می کند و در هنگام غذا هم نواقص را برطرف می کند.
به او فراش و سقا و آفتابه دار کمک می کنند.

سقا: او در هنگام آیین جمع به کسانی که تشنه می شوند آب می دهد. اگر در حین مراسم
شیر آورده شود آن را پخش می کند. علاوه بر این به نیازچی نیز کمک می کند.

آفتابه دار: بعد از غذا با آفتابه و لگن در دست و حوله بر دوش، به دستهای همه کسانی
که در جمع شرکت کرده اند آب می ریزد و حوله آماده می کند. در اوقات دیگر نیز به
نیازچی کمک می کند.

پیک ـ پروانه: به امر مرشد برای مراسم جمع به خانه های تمام جانها می رود و به آنها
خبر می دهد. غیر از این در مراسم سماع را کسانی که می خواهند به سماع بایستند دعوت
می کند. او هم در اوقات آزاد به میدانچی کمک می کند.

نگاهبان: از خانه های جانهایی که در مراسم جمع شرکت کرده اند محافظت می کند. وظیفه
او کاملاً بیرون از خانه جمع است، ولی در دعاها فراموش نمی شود.۱۱

این مراسم تا امروز در تمام گروههای علویها برگزار می شود و از طرف آنها خیلی با
اهمیت شمرده می شود. اشعاری که در آنجا خوانده می شود، در مورد عشق خدا و مدح
اهل بیت(علیهم السلام) است.

ب) سماع

سماع نمایشی است که همراه با ساز و پایکوبی و دست افشانی، به صورت فردی یا جمعی با
آداب و تشریفات خاصی انجام می گیرد. این مراسم در داخل مراسم جمع است و جزو آن
مراسم محسوب می گردد.

ج) سوگ عاشورا

این مراسم خیلی اهمیت دارد و مفصل است و با روزه گرفتن و غسل کردن و اوراد خاص و
خواندن قرآن و دعا همراه است.

علویها از عوام و خواص به ماه محرم خیلی اهمیت می دهند و در هر فرصتی به این عمل
افتخار می کنند. در کتابهای مختلف علویها درباره کیفیت مراسم ماه محرم توضیحات
زیادی داده شده است. ما در اینجا برخی از آن مطالب را به صورت خلاصه نقل می کنیم.

جانهای محب حقیقت محرم را حفظ اسلام می دانند و با این اعتقاد عمل می کنند. آنان از
این حقیقت الهام می گیرند و به عشق دوازده امامی که در راه اسلام شهید شدند، دوازده
روز روزه و ماتم می گیرند.۱۲

یک روز قبل از ماه محرم تمام افراد خانواده به حمام می روند و غسل می کنند. دوازده
روز حمام نمی کنند و لباس نمی شویند و اصلاح سر و صورت نمی کنند. همه آنها مثل نور
چشم رسول کبریا امام حسین(علیه السلام) خودشان را در مورد آب در حال حسرت می گذارند
و در تشنگی با او شریک می شوند. بعد از غسل لباسهای سفید نمی پوشند و لباسهایی
می پوشند که رنگ ماتم است. وقتی که شب می شود، در خانه جمع، گرد می آیند. در آنجا
غذاهایی که لذیذ نیست و روغن حیوانی و گوشت ندارد آماده می شود. با آغاز غروب نیز
مراسم آغاز می شود.۱۳

مرشد با ذکر صلوات شروع می کند. و بعد آیات ۱۸۳ و ۱۸۴ سوره بقره را که در مورد روزه
محرم است می خواند.۱۴ سپس از سوره آل عمران آیه ۶۱ (آیه مباهله) و از سوره احزاب
آیه ۳۳ (آیه تطهیر) و از سوره شورا آیه ۲۳ (آیه مودت) نیز خوانده و بعد ترجمه و
تفسیر می شود.

بعد از این، اوراد۱۵ خوانده می شود. بعد از اوراد هم به ترتیب زیارت نامه۱۶ و
سلام نامه۱۷ و سوره های ناس، فلق، اخلاص و فاتحه خوانده می شود و ثواب آنها به فخر
کائنات محمد مصطفی(صلی الله علیه وآله)، خدیجه کبری(سلام الله علیها)، فاطمه
زهرا(سلام الله علیها)، علی مرتضی(علیه السلام)، دوازده امام و چهارده معصوم
پاک(علیهم السلام)، شهدای کربلا و کسانی که برای آنها شهید شدند و جمله اهل ایمانی
که از دنیا رفته اند هدیه می شود.

سپس مرشد برای استجابت دعا دو رکعت با همه نماز می خواند. بعد از نماز از کتابهای
قُمری و گلزار حسنین و حدیقه، مرثیه هایی خوانده می شود. سپس برای شهدای کربلا و
شهدایی که ادامه دهنده راه آنها هستند اشک چشم ریخته می شود.۱۸ برای دشمنان حضرت
محمد(صلی الله علیه وآله) و اهل بیت او(علیهم السلام) و نسل پاک او نیز از خداوند
لعنت درخواست می شود.

برنامه تا سحر ادامه می یابد. در این هنگام سفره باز می شود و دسته جمعی سحری
می خورند. بعد از غذا مرشد بر سر دیگی که پر از آب است می آید و با دست خود به تمام
محبها آب می دهد تا سیراب شوند. هنگام آب دادن، افراد مراسم جمع همگی می گویند:
«سلام الله و صلوات الله یا حسین!» و بعد از آب دادن نیز می گویند: «لعنت الله ای
یزید و ال اتباع یزید!» سپس مرشد دعا می خواند و مراسم جمع خاتمه می یابد.۱۹

۳. علویان در آینه عقاید

در عقاید علوی گری پنج اساس وجود دارد:۲۰ توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد.

اعتقاد به امامت، عصمت و غیبت و ظهور حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) از
عقاید آنان است.

تمام شاخه های علوی گری به تمام اصول دین اسلام که در قرآن و سنت صحیح بیان شده
اعتقاد دارند. آنان وحدانیت خدا و رسول بودن حضرت محمد(صلی الله علیه وآله) را قبول
دارند و به مذاهب سنی اعتقادی ندارند. آنان قبر حضرت محمد(صلی الله علیه وآله) و
تربتهای امامان را زیارت می کنند.۲۱

الف) توحید

وقتی به منابع اصلی، اشعار، زندگی نامه و مناقب بزرگان علویان در کتابهای قدیم و
جدید نگاه کنیم، در مورد اعتقاد آنان به توحید تردید نخواهیم کرد. علاوه بر این،
دده هایی که ما با آنها در شهرهای مختلف ملاقات و گفت و گو کردیم، همه در مورد
اعتقاد به توحید خداوند متعال همفکر بودند.

کتابی که منسوب به حاج بکتاش ولی است و علویها می خوانند، مقام اول در طریقت را
ایمان معرفی می کند و چنین می گوید: ایمان شش اساس دارد: ایمان به خدا، ملائکه،
کتابها، پیامبران، روز قیامت و قدر الهی. کسانی که می گویند ایمان بر بدن یا جان
است خطا می کنند. ایمان بر اساس زبان و دل است. کسی که به خدای معبود با دل شهادت
ندهد کافر است و هر کس با زبان شهادت بدهد، ولی با دل شهادت ندهد منافق است.۲۲

این مطالب در کلمه توحید معنای خود را پیدا کرده است. علوی گری این کلمه را تکرار
می کند و بر این کلمه این را هم علاوه می کند: «علی(علیه السلام) ولی خدا است» (علی
ولی الله).۲۳ توحید اعتقاد به یکی بودن خداوند و شناختن او و بندگی اوست.۲۴

الله تعالی یکی است، همتا ندارد، قدیم است، اول و آخر ندارد و کیفیت خلقتش هر آن
ادامه دارد. آیه «و او هر روز در شأن و کاری است»،۲۵ این را اثبات می کند. همه چیز
به او نیازمند است و او به هیچ چیز نیازمند نیست. او آدم را بنابر صفت خود آفرید و
با آیه «و ما به او از رگ جان نزدیک تریم»،۲۶ نزدیک بودن خود را به آدم بیان کرد.
خداوند به استناد آیه «و از روح خویش در او دمید»،۲۷ به انسان حیات داد، همان طوری
که به عالم حیات بخشید. مؤلف کتاب مذکور بعد از این، سوره اخلاص و صد اسم از اسمای
حسنای خداوند را ذکر می کند.۲۸

علویان اعتقاد دارند که خداوند یگانه است، همتا و شریکی ندارد، مادی و غیرمادی را
خلق کرده و حاکم و قادر بر همه چیز است. او از چیزی جدا نشده و به هیچ چیز نیازی
ندارد و بالاتر از وصف ماست.۲۹ این اعتقاد در جمله «لا اله الا الله» خلاصه می شود
که اساس اعتقادات تمام مسلمانان را تشکیل می دهد و کلید بهشت است.۳۰

مؤلف کتاب بویروک توحید را دو قسمت می کند: توحید خواص و توحید عوام. توحید عوام،
این اعتقاد است که معبودی جز خدا وجود ندارد. توحید خواص، پذیرفتن این حقیقت با
یقین است. در این صورت وجود موجودات غیر خدا، در مقایسه با وجود خدا بدون حکم
می ماند.۳۱

در همین کتاب نشانه های مؤمن نیز بیان شده است. کسی که واقعاً ایمان دارد، راست راه
می رود، راست حرف می زند، به دروغ نزدیک نمی شود، غیبت کسی را نمی کند، حرفهای
بی فایده نمی شنود، عیب دیگران را می پوشاند، از حق می ترسد و از خلق حیا می کند.
همچنین مؤمن، حلیم و معتدل و خوش خلق است.

یکی از نشانه های ایمان این است که مؤمن در کارهایی که توانایی انجامش را دارد کنار
نمی کشد و اگر از خلق به او جفایی برسد صبر و تحمل می کند، بر قضای حق صبر می کند و
همیشه شکر می کند و به ذکر ادامه می دهد.۳۲

توحید، خدا را یکی دانستن و او را از همه چیز تنزیه کردن و به هیچ چیز تشبیه نکردن
و عبادت را فقط برای او انجام دادن و شریک قرار ندادن برای اوست.۳۳

علویان وقتی می خواهند اعتقادات خود را بیان کنند، در کنار دلایل قرآنی و روایات از
معصومان(علیهم السلام) از اشعار خود نیز استفاده می کنند و شاید هیچ موضوعی نیست که
در مورد آن شعر نگفته باشند. از باب مثال در همین موضوع شاه اسماعیل خطائی در شعری
چنین می گوید:

شاه خطائیم توحید یک دریاست

از پیرم شیخ صافی سرمایه ماست

کسی که توحید ندارد از ما نیست

توحیدی که ارکان دوازده امام است۳۴

یک مطلب مهم این است که در اصول اعتقادات علویان تعبیری هست که به آن تکیه می شود و
آن «حق ـ محمد ـ علی» و یا «الله ـ محمد ـ علی» است. این فقط یک شعار نیست، بلکه از
یک شعور قوی دینی برخاسته است. بعضی از نویسندگان مثل لطفی قلعه لی می خواهند این
را به تثلیث نصرانیت تشبیه کنند و بگویند که این دو هیچ فرقی ندارد.۳۵

بدرالدین نویان که دده بابای بکتاشیهاست در مقابل اینها می گوید:

این تثلیث مثل تثلیث نصرانیت که می گویند پدر ـ پسر ـ روح القدس نیست. زیرا پدر
حضرت محمد(صلی الله علیه وآله) و حضرت علی(علیه السلام) معلوم است و خودشان هم
نگفته اند که از آسمان آمدند و باز به آنجا می روند. هر دو همیشه کراراً گفته اند
که ما بنده خدا هستیم. علاوه بر این در اسلام تثلیث الوهیت و نبوت و ولایت هست. در
اساس بکتاشیها و علویها خدا، حضرت محمد(صلی الله علیه وآله) و حضرت
علی(علیه السلام) را خیلی دوست می دارند و با عشق عمیق به آنها محبت دارند.۳۶

یکی از نویسندگان دیگر، حیدر کایا نیز می گوید:

این تثلیث اعتقاد به توحید و نبوت و امامت را بیان می کند. این فلسفه اساسی اصول
اعتقادات علوی گری ـ بکتاشی گری است. به عبارت دیگر، این سه گانه، ذات و رسالت و
ولایت و شرط مسلمانی است. این سه موجود را با هم دوست داشتن بالاترین محبت است. در
مورد این محبت که باعث نجات انسان است نیز در قرآن آیات زیادی داریم.۳۷

همان طور که ملاحظه می کنید اعتقاد علویان در مورد توحید با اعتقاد شیعه که اسلام
ناب است، یکی است و در آن توحید از طریق نبوت و امامت گرفته می شود. وقتی به مجموع
روایات نگاه می کنیم، در تمام معارف اسلامی، بعد از قرآن، اهل بیت(علیهم السلام) را
به عنوان مرجع علمی به ما معرفی می کنند. بنابر ادله، آنها هستند که معارف اسلامی
ناب را برای ما درست تفسیر و بیان می کنند. پس نبوت و امامت در طول توحید است. به
خاطر این ولایت و امامت، بعد از شهادت به وحدانیت خدا و نبوت حضرت
محمد(صلی الله علیه وآله)، در تمام اجزای دین ظهور کرده است. شهادت به ولایت حضرت
علی(علیه السلام) در اذان و اقامه از این ظهور ناشی می شود و در کتابهای ما آمده
است.۳۸

ب) عدل

در حقیقت یکی از صفات الهی عدالت است. در دیدگاه علویان عدل اعتقاد به عدالت الهی و
عادل شدن است. کسی که عادل نیست نمی تواند مسلمان شود. خداوند نیز ظلم و ظالم را رد
می کند.۳۹ عدالت به معنای لغوی گذاشتن هر چیز به جای خود است.۴۰ عدالت دو جهت دارد:
عدالت الهی و عدالت اجتماعی.

عدل الهی به این معناست که خداوند مطلقاً عادل است و هیچ وقت ظلم نمی کند.۴۱ خداوند
چنین می فرماید: «خداوند به اندازه ذره ای نیز ستم نمی کند».۴۲

حوادث ناگواری نیز که انسانها با آن روبه رو می شوند، جزاهایی هستند که انسانها با
دست خودشان کسب کرده اند.۴۳

خداوند چنین می فرماید:

به خاطر کار و کردار مردم، تباهی در بر و بحر فراگیر شده است. تا ]خداوند[ جزای
بخشی از کار و کردارشان را به آنان بچشاند، باشد که بازگردند.۴۴

اما عدالت اجتماعی نیز به معنای تأسیس عدالت در جامعه و اجرای قوانین خداوند است.
انسان با اراده خویش یک دنیای سعادتمند بدون استثمار و ظلم را تأسیس می کند.۴۵

علویان در این قسمت در جامعه ترکیه شاخص هستند. آنان همیشه در مقابل عملکردهای
ظالمانه اعتراض می کنند. حتی یکی از عواملی که بعضی از علویان به سوسیالیسم گرایش
یافتند، حساسیت آنها در مقابل ظلم بود، چون یکی از شعارهای سوسیالیستها عدالت
اجتماعی بود.

در مجموع عدالت ایمان آوردن به این است که خداوند به هیچ کس ظلم نمی کند و از شرور
و بدیهایی که عقل سلیم آن را درک می کند منزه است.۴۶

ج) نبوت

۱. نبوت عامه

وقتی به منابع اصلی علوی گری و اشعار و زندگی نامه و مناقب بزرگان علویان و به
نتیجه تحقیقات میدانی علویان نگاه کنیم، می بینیم که علوی گری در مورد نبوت، چه
نبوت عامه و چه نبوت خاصه، هیچ شکی ندارد. و ما در اینجا نمونه هایی از آن منابع را
نقل می کنیم:

نبوت وظیفه الهی و نمایندگی ربانی است. خداوند برای اینکه به بندگان خود، راه راست
را نشان دهد و احکامی را که سعادت آنها را تأمین می کند، به آنان یاد بدهد و آنها
را از بدیها و آداب و رسوم فاسد پاک کند و صاحب حکمت و معرفت سازد، از میان آنها
بعضی را بر می گزیند و آنها را موظف می کند. وظیفه آنها علاوه بر اینکه اوامر و
نواهی خداوند را به مردم می رسانند این است که نمونه و الگوی خوبی هم برای مردم
باشند. اولین پیامبر، انسان اول و پیامبر اول حضرت آدم(علیه السلام) و آخرین پیامبر
هم حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) است.۴۷

پیامبر کسی است که از طرف خداوند برگزیده شده است تا انسانها را به راه راست هدایت
کند. خداوند می فرماید: «و پروردگارت آنچه می خواهد می آفریند و بر می انگیزد؛
اختیاری برای آنان نیست».۴۸ هدف انبیا، نشان دادن بهترین راه به انسان و آماده
ساختن او برای رسیدن به هدف خلقت است. آیه «و آنان را پیشوایانی که به فرمان ما راه
می نمودند، گردانیدیم»،۴۹ وظیفه نبوت و امامت را بیان کرده است.

از حیث وظیفه میان پیامبران فرقی نیست و همه آنها موظف به تبلیغ هستند. بنابر
روایتی که از پیامبر رسیده، تا زمان حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) ۱۲۴هزار پیامبر
مبعوث شده است.۵۰

درویش محمد از شعرای قرن هفدهم چنین می گوید:

صد و بیست و چهار هزار پیامبر حق است

ولی هیچ کدام آنها مانند محمد نیست

ارواح آنها هم از ازل پاک است

انجیل، زبور، تورات، ق قرآن نازل شد۵۱

۲. پیامبران اولوالعزم؛ صاحبان شریعت

برخی از پیامبران نسبت به برخی دیگر از حیث مقام و منزلت برترند. به این پیامبران
کتاب داده شده و صاحبان شریعت اند. اینان پنج تن از پیامبران خدا، حضرت محمد و عیسی
و موسی و ابراهیم و نوح(صلوات الله عل