پاورپوینت کامل معرفی دو اثر کلامی از قرن ششم ۴۹ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل معرفی دو اثر کلامی از قرن ششم ۴۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۴۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل معرفی دو اثر کلامی از قرن ششم ۴۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل معرفی دو اثر کلامی از قرن ششم ۴۹ اسلاید در PowerPoint :

۱۱۳

قرنهای پنجم و ششم هجری در تاریخ تشیع، دو قرن بسیار مهم و تأثیرگذار بر دوران پس
از خودند. در این دو قرن، علم رغم فشارهایی که از طرف حکام و خلفای بنی عباس بر
شیعه وارد شده، تشیع رشد و گسترش بسیار یافت. شیعیان اثناعشری به هنگام حکومت
علویان و آل بویه قدرت و عظمتی یافتند و دانشمندان و فقیهان و عالمان و شاعران بنام
از میان آنان برخاستند، لکن چون غزنویان بر روی کار آمدند با آنها با کمال خشونت و
سختی رفتار کردند.۱ غزنویان در هر شکل و صورتی به مبارزه با تشیع برخاستند. سلطان
محمود به یکی از عمّال خود درباره آمدنش به عراق عجم می نویسد:

به عراق آمدن نه به مقصود ولایت گرفتن عراق بود که من پیوسته در هندوستان به غزا
کردن مشغول بودم ولیکن از بس نوشته های مسلمانان که متواتر به من همی رسید که
دیلمیان در عراق فساد و ظلم و بدعت آشکار کردند و یاران
رسول الله(صلی الله علیه و آله ) را آشکارا لعنت کنند، این مهم را بر غزات هند
اختیار کردم و رو به عراق آوردم و لشکر ترک را که همه مسلمانان پاکیزه اند و حنفی
بر دیلمیان و زنادقه و باطنی گماشتم تا تخم ایشان بگسستم، بعضی به شمشیر ایشان کشته
شدند و بعضی گرفتار بند و زندان گشتند و بعضی در جهان آواره شدند ….۲

این کلام سلطان محمود به روشنی بیان کننده وضعیت شیعیان در دوره غزنویان است. این
وضعیت اختصاص به بغداد و عراق نیز نداشت، بلکه سلطان محمود در سال۴۲۰ هجری به ری
حمله کرد و کتابخانه عظیمی را به آتش کشید؛ چرا که کتب باطنیان در آن فراوان بود.
این کتابخانه یکی از بزرگ ترین کتابخانه ها در این عصر بود که بنا به گفته یاقوت،
فهرست کتب موجود در آن ده ها مجلد می شد. هنگامی که سلطان محمود بدین شهرها آمد،
بدو گفته شد که این کتابها کتب روافض و اهل بدعت است. سلطان نیز هرچه کتاب در علم
کلام بود بیرون آورد و آتش زد.۳

در آغاز دولت سلجوقی نیز افق زندگی هنوز برای شیعه همچنان تاریک می نمود. سلاطین
حنفی مذهب سلجوقی با زخم شمشیر و کشتار مخالفان و خوار کردن پیروان دیگر مذاهب،
سیاست مذهبی خود را جامه عمل پوشاندند. راوندی که خود حنفی مذهب است، در کتاب «راحه
الصدور وآیه السرور» در تاریخ سلجوقیان به این مسئله تصریح می کند و می گوید:

بحمدالله پشت اسلام قوی است و اصحاب ابوحنیفه شادان و نازان اند. شمشیر در دست
ترکان است و سهم شمشیر ایشان در دلها راسخ و سلاطین آل سلجوق ـ رحم الله الماضین
منهم وابقی الباقین ـ چندان تربیت علمای اصحاب ابوحنیفه کردند که اثر صحبت ایشان در
دل پیر و جوان مانده است.۴

در واقع باید گفت در کنار آشفتگیهای سیاسی و شرایط بد اجتماعی، آشفتگیهای دینی و
مذهبی در دوره سلجوقی بر جامعه حکم فرما شد و تعداد متعصبان نیز فزونی گرفت. حتی
برخی از کسانی که به این دوره با دید تسامح می نگرند بر آن اند که در این دوره بنای
فروپاشی تمدن اسلامی نهاده شد و تعصب و سختگیری جایگزین آزادی فکر و اندیشه گشت.۵

در این میان، شیعیان به طور عام و اثناعشریه به طور خاص با مشکلات بسیاری روبه رو
بودند و دشواریها و محنتهای بسیاری را متحمل شدند. ابن کثیر در این باره می نویسد:
پس از سقوط ملک الرحیم روافض ملزم شدند تا شعار حی علی خیر العمل را در اذان ترک
گویند و در اذان صبح ندای الصلاه خیر من النوم، سر دهند. شعارهایی هم که بر در
مساجد شیعه زده شده بود، مانند محمد و علی خیر البشر و من ابی فقد کفر، از بین برده
شد و شاعران و مداحانی از باب البصره (مرکز ثقل سنیان متعصب) به محله کرخ می آمدند
و قصایدی در مدح صحابه می خواندند، در این زمان رئیس الروسای بغداد حکم کرد تا
ابوعبدالله جلاب، شیخ روافض، را در جلوی دکانش به قتل رساندند و خانه شیخ طوسی را
غارت کردند.۶

در سال ۴۶۵ق میان اهالی باب البصره و محله کرخ درگیری رخ داد و اهل سنت محله کرخ را
به آتش کشیدند.۷

این حوادث گوشه هایی از محنتهایی بود که شیعه در این دوران به خود دیده است. با
این همه ما شاهد گسترش شیعه در این عصر هستیم و این به سبب سیاستها و فداکاریهایی
بوده که بزرگان و اندیشمندان و مدافعان کیان شیعی و شیعیان واقعی در این دوران به
کار گرفتند، در اینجا به بعضی از این سیاستها اشاره می کنیم:

۱. شیعه امامیه تلاش داشت از بروز هرگونه درگیری با سلاجقه که به نابودی آنها
می انجامید خودداری کند، زیرا در صورت درگیری نمی توانست به اهداف اصولی و درازمدت
خود جامه عمل بپوشاند.

۲. شیعه با تربیت عناصر ورزیده فرهنگی تلاش داشت که در ساختار دولت سلجوقی، آن هم
در سطوح بالای حاکمیت آنان، مشارکت فعالانه داشته باشد، زیرا در آن صورت قدرت لازم
برای تحقق دیگر اهداف خود را می یافت. وزارت تنی چند از شیعیان در حکومتهای عباسیان
و سلجوقیان، مانند هبه الله محمد بن علی، وزیر المستظهر، سعدالملک آوجی، وزیر
محمد بن ملکشاه و شرف الدین انوشیروان خالدکاشانی، وزیر المسترشد و محمود بن ملکشاه
گواه بارز این مدعاست.

۳. شیعه با اقدامات گسترده فرهنگی سعی داشت هویت مذهبی و فرهنگی خود را به عنوان یک
نمونه برتر در جامعه ثابت کند. مناظرات با اهل تسنن، منقب خوانی و مجالس وعظ و
تعزیت برای امام حسین(علیه السلام) و نگارش تفسیرهای گوناگون، همه در این مسیر
بود.۸

از جمله اقدامات فرهنگی شیعه در این عصر، تبیین و ترویج عقاید شیعی به طور مستدل و
متقن است. در این زمینه کتب و مقالات فراوانی به رشته تألیف درآمد. اما علی رغم
اینکه در حوادث تاریخ بسیاری از آنها از بین رفته اند و از گزند زمان مصون
نمانده اند، ما اکنون به بعضی از این کتب و رساله ها دسترسی داریم که منابعی فخیم و
ارزشمند برای کلام شیعی به حساب می آیند.

در این مقاله درصدد معرفی اجمالی دو اثر گران سنگی هستیم که در قرن ششم هجری تألیف
شده و از گزند حوادث مصون مانده اند و امروزه در دسترس ما قرار دارند. این دو اثر
تا یک دهه پیش از این تقریباً از دسترس عموم به دور بوده اند، اما با تلاش بسیار
ارزشمند و دقیق دانشمند بزرگوار، سیدمحمدرضا حسینی جلالی، احیا شده و به چاپ
رسیده اند. معرفی ما از این دو اثر نیز براساس همین چاپ است.۹

اولین اثر رساله ای به نام عجاله المعرفه فی اصول الدین، تألیف
محمد بن سعید بن هبه الله الراوندی است. در مورد نگارش اثر، شیخ منتجب الدین در
فهرستش چنین آورده است:

محمد بن سعید بن هبهالله الراوندی الشیخ الامام ظهیرالدین ابوالفضل… فقیه ثقه
عدل، عین.۱۰

مؤلف منتسب به راوند، یکی از نواحی کاشان است. در تاریخ شاهدیم که علمای بسیاری از
این خانواده بزرگ تقدیم اسلام و مسلمین شده اند. راوندیهای مشهور در تاریخ به دو
دسته تقسیم می شوند: دسته ای سادات که جد آنها ابوالرضا فضل الله بن علی راوندی
است و دسته دیگر عائله قطب راوندی اند که پدر مؤلف رساله است.۱۱

اما رساله عجاله المعرفه فی اصول الدین، رساله ای در علم کلام است که به صورت مختصر
به مباحث کلامی پرداخته است. مصنف روش خاصی را در تألیف رساله در پیش گرفته است. وی
اساس کار خویش را بر حاجت انسان به دیگری نهاده است. نقطه شروع و اساس مباحث او بر
اصل حاجت مندی انسان است. مؤلف به این نتیجه رسیده است که کمال طلبی که متضاد با
حاجت مندی است، امری مطلوب برای هر انسان و برای همه قابل درک و فهم است. لذا لازم
است که انسان از حد حاجت مندی که موجب نقص در اوست بگذرد و به کمال برسد.

مصنف بر این اساس، اصول مباحث خویش را بر اصل «کمال طلبی انسان» نهاده و در همه
مباحث آن را دنبال کرده است. او اثبات صانع و وجوب وجود و غنای او را بر همین اساس
به اثبات می رساند و در این باره می گوید:

مما ثبّت ان المتغیر محتاج والعالم بجمیع اجزائه وترکیبه متغیر فهو محتاج والمحتاج
لابدله من محتاج الی