پاورپوینت کامل بررسی تطبیقی حدیث منزلت از نگاه مذهب اهل بیت(ع) و اهل سنت ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل بررسی تطبیقی حدیث منزلت از نگاه مذهب اهل بیت(ع) و اهل سنت ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل بررسی تطبیقی حدیث منزلت از نگاه مذهب اهل بیت(ع) و اهل سنت ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل بررسی تطبیقی حدیث منزلت از نگاه مذهب اهل بیت(ع) و اهل سنت ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۱۳۷

چکیده

یکی از اعتقادات اصیل و مستدل ما این است که رسول خدا(ص) بعد از خود فرد یا افرادی را
به عنوان جانشینان خود معرفی نموده است.

در قرآن کریم و نیز در سنت نبوی۶ برای اثبات این مدعا ادله متعدد و بی شماری وجود
دارد. یکی از ادله مهم در مورد اثبات حقانیت اهل بیت(ع) و یا به عبارت درست تر اثبات
حقانیت رهبری امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع)، حدیث صحیح و متواتر «منزلت» است که
رسول خدا(ص) علی بن ابیطالب(ع) را نسبت به خود همانند نسبت هارون(ع) و حضرت موسی(ع) تشبیه
نموده است.

این نوشتار، حدیث مزبور را به نحو تطبیقی بررسی کرده است.

واژه های کلیدی: حدیث منزلت، صدور روایت، امام علی(ع)، اهل بیت(ع)، اهل سنت.

فصل اول) نگاهی به منابع حدیثی

حدیث منزلت در بسیاری از کتب حدیثی، تاریخی، تفسیری و… اهل بیت(ع) و اهل سنت موجود
است و تعداد قابل توجهی از آنها از دیدگاه مذهب اهل بیت(ع) و اهل سنت صحیح و قابل
اعتمادند، در عین حال این حدیث از احادیث متواتر به حساب می آید.

در این فصل به منابع و کتب مذاهب اهل بیت(ع) و اهل سنت مراجعه می کنیم و از هر یک از
آنها نمونه هایی را ارائه خواهیم داد.

الف) حدیث منزلت در منابع مذهب اهل بیت(ع)

حدیث منزلت در منابع مختلف حدیثی مذهب اهل بیت(ع) موجود است که در اینجا به نقل چند
مورد از آنها اکتفا می کنیم:

۱. ابوالنضر محمد بن مسعود بن عیاش السمرقندی (م۳۲۰ق) در تفسیر خود از امام باقر(ع)
نقل می کند: رسول خدا(ص) در غدیر خم پس از اعلان ولایت و رهبری علی بن ابیطالب(ع) چنین
فرمود: «فانه منی و انا منه و هو منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی؛[۱]
او [علی] از من است و من از او هستم و او نسبت به من مانند نسبت هارون به موسی است؛
جز اینکه پس از من هیچ پیامبری نیست.»

۲. شیخ صدوق (م۳۰۵ـ۳۸۱ق) از امام علی(ع) نقل می کند که حضرت رسول خدا(ص) فرمود: «یا علی
انت منی بمنزله هارون من موسی غیر انه لا نبی بعدی؛[۲] یا علی! مثل تو نسبت به من
مانند مثل هارون نسبت به موسی است، جز اینکه پس از من پیامبری نیست.»

۳. شیخ طوسی (۳۸۵ـ۴۶۰ق) از جابربن سمره نقل می کند که رسول خدا(ص) خطاب به علی(ع)
فرمود: «انت منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی؛[۳] نسبت تو به من مانند
نسبت هارون به موسی است، جز اینکه پس از من پیامبری نیست.»

شیخ طوسی(ره) همچنین از ابوالطفیل نقل می کند که امام علی(ع) در جلسه شورا (انتخاب خلیفه
پس از عمر بن خطاب) خطاب به حاضران فرمود: «فانشدکم بالله هل فیکم احد قال له رسول
الله۶ انت منی بمنزله هارون من موسی غیری؟ قالوا: اللهم لا…»[۴] شما را به خدا
قسم می دهم که آیا در بین شما غیر از من کسی هست که رسول خدا(ص) درباره او چنین
فرموده باشد: تو نسبت به من مانند نسبت هارون به موسی هستی؟ حاضران گفتند: نه.»

۴. شیخ علی بن ابراهیم قمی و نیز به نقل از ایشان علامه مجلسی (م۱۱۱۱ق) در کتاب خود
نقل می کند: رسول خدا(ص) پس از مهاجرت به مدینه در بین مسلمانان صیغه اخوت خواند. از
بین مسلمانان امام علی(ع) تنها ماند و دچار غم شدید شد و رسول خدا(ص) به او فرمود: «…
انت منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی.»[۵] حضرت علی(ع) نیز پس از شنیدن
سخنان رسول خدا(ص) خوشحال شد.

۵. سیدهاشم البحرانی (م۱۱۰۹ق) در کتاب خود نقل می کند که رسول خدا(ص) در جنگ تبوک
حضرت علی(ع) را (در مدینه) جانشین خود ساخت و به امام علی(ع) فرمود: «الا ترضی ان تکون
منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی.»[۶]

ب) حدیث منزلت در منابع اهل سنت

حدیث منزلت، علاوه بر منابع و کتب مذهب اهل بیت(ع)، در منابع حدیثی، تاریخی و…
اهل سنت نیز به وفور پیدا می شود که در اینجا به ذکر چند نمونه از آنها اکتفا
می کنیم:

۱. ابوعبدالله محمد بن اسماعیل البخاری (۱۹۴ـ۲۵۶ق) در کتاب خود از ابراهیم بن سعد،
او هم از پدرش چنین نقل می کند: حضرت پیامبر۶ به حضرت علی(ع) فرمود: «اما ترضی ان
تکون منی بمنزله هارون من موسی؟»[۷]

بخاری (۱۹۴ـ۲۵۶ق) در حدیث دیگر از سعد نقل می کند که رسول خدا(ص) برای جنگ تبوک از
مدینه خارج شد و علی را در شهر مدینه جانشین خود قرار داد. علی(ع) گفت: آیا مرا در
میان بچه ها و زنان می گذاری؟ حضرت پیامبر۶ فرمود: «الا ترضی ان تکون منی بمنزله
هارون من موسی؟ الا انه لیس نبی بعدی.»[۸]

۲. ابوالحسین مسلم بن الحجاج النیشابوری (۲۰۶ـ۲۶۱ق) در کتاب خود از سعد بن ابی وقاص
نقل می کند که پیامبر۶ علی بن ابیطالب(ع) را در جنگ تبوک [در مدینه] جانشین خود قرار
داد و حضرت علی(ع) گفت: یا رسول الله! آیا مرا در میان زنان و بچه ها می گذاری؟ حضرت
پیامبر۶ فرمود: «اما ترضی ان تکون منی بمنزله هارون من موسی؟ غیرانه لانبی
بعدی.»[۹]

۳. حافظ ابوعبدالله محمد بن یزید القزوینی (ابن ماجه ۲۰۷ـ۲۷۵ق) در سنن خود از ابو
وقاص نقل می کند: رسول خدا(ص) به علی(ع) فرمود: «الا ترضی ان تکون منی بمنزله هارون من
موسی؟»[۱۰]

۴. ابوعیسی محمد بن عیسی الترمذی (۲۰۹ـ۲۹۷ق) در کتاب خود از سعد بن ابی وقاص نقل
می کند که رسول خدا(ص) خطاب به علی(ع) فرمود: «انت منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا
نبی بعدی.»[۱۱] وی در ذیل این حدیث می گوید: «هذا حدیث حسن صحیح؛ این حدیث حسن [و]
صحیحی است.»

۵. حافظ عمرو بن ابی عاصم الضحاک الشیبانی (م۲۸۷ق) در کتاب خود از جابربن عبدالله
نقل می کند که حضرت رسول خدا(ص) به حضرت علی(ع) فرمود: «الا ترضی ان تکون منی بمنزله
هارون من موسی؟»[۱۲]

وی در حدیثی دیگری از اسماء بنت عمیس نقل می کند که رسول خدا(ص) به حضرت علی(ع) فرمود:
«انت منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی.»[۱۳]

۶. حافظ احمد بن شعیب النسائی (۲۱۵ـ۳۰۳ق) در کتاب خود از عبدالله بن عباس نقل
می کند که مسلمانان همراه رسول خدا(ص) از مدینه جهت جنگ تبوک خارج شدند. حضرت
علی(ع) به
پیامبر۶ گفت: آیا من هم همراه شما خارج شوم؟ حضرت پیامبر۶ فرمود: نه، حضرت علی(ع) نیز
با شنیدن این جواب گریه کرد و رسول خدا(ص) به او فرمود: «اما ترضی ان تکون منی بمنزله
هارون من موسی؟ الا انک لست بنبی ثم قال: انت خلیفتی ـ یعنی فی کل مومن ـ من
بعدی؛[۱۴] آیا خشنود نیستی که مثل تو نسبت به من مانند مثل هارون نسبت به موسی
باشد؟ جز اینکه [پس از من] تو پیامبر نیستی. سپس فرمود: تو پس از من جانشین و خلیفه
من (بر هر مؤمن) هستی.»

۷. حافظ ابوعبدالله الحاکم النیسابوری (م۴۰۵ق) در کتاب خود از سعد بن ابی وقاص نقل
می کند که رسول خدا(ص) هنگام خروج برای جنگ تبوک خطاب به حضرت علی(ع) فرمود: «الاترضی
ان تکون منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا نبوه بعدی؛»[۱۵]

حاکم نیشابوری در ذیل این حدیث می گوید: «هذا حدیث صحیح علی شرط الشیخین و
لم یخرجاه بهذه السیاقه؛ این حدیث بر اساس شرایط بخاری و مسلم در اخذ حدیث صحیح،
صحیح می باشد، ولی آن دو این حدیث را با این سیاق در کتب خود نقل نکرده اند.»[۱۶]

چنان که ملاحظه می شود، حدیث منزلت در مهم ترین منابع حدیثی مذهب اهل بیت(ع) و
اهل سنت نقل شده است. تعداد قابل توجهی از این احادیث که در منابع مختلف مذهب
اهل بیت(ع) و اهل سنت موجود می باشد، صحیح و مورد اعتماد بوده و در عین حال به حد
تواتر نیز رسیده است. قابل ذکر است، تعداد منابع و کتبی که در آنها حدیث منزلت نقل
شده است، بیش از اینهاست، ولی ما به جهت رعایت اختصار به همین مقدار از منابع
اهل سنت اکتفا نمودیم.

فصل دوم) راویان حدیث منزلت از صحابه و محل صدور آن

در این بخش ابتدا نگاهی به راویان حدیث منزلت می کنیم و سپس محل صدور این حدیث را
از دیدگاه مذهب اهل بیت و اهل سنت مورد بررسی قرار خواهیم داد:

راویان حدیث منزلت از صحابه

حدیث منزلت را تعداد قابل توجهی از اصحاب و یاران رسول خدا(ص) نقل کرده اند که از
جمله آنها افراد ذیل هستند:[۱۷]

۱. سعد بن ابی وقاص؛ ۲. معاویه؛ ۳. حبشی بن جناده؛ ۴. جابر؛ ۵. ابوسعید الخدری؛ ۶.
سعد بن مالک؛ ۷. اسماء بنت عمیس؛ ۸. عبدالله بن عمر؛ ۹. ابن ابی لیلی؛ ۱۰. مالک بن
الحویرث؛ ۱۱. علی بن ابیطالب(ع)؛ ۱۲. عمر بن الخطاب؛ ۱۳. عبدالله بن عباس؛ ۱۴.
ام سلمه؛ ۱۵. عبدالله بن مسعود؛ ۱۶. أنس بن مالک؛ ۱۷. زید بن ارقم؛ ۱۸. ابوایوب؛
۱۹. ابوبرده؛ ۲۰. جابربن سمره؛ ۲۱. البراء؛ ۲۲. ابوهریره؛ ۲۳. زید بن ابی أوفی؛ ۲۴.
نبیط بن شریط؛ ۲۵. فاطمه بنت حمزه.

محل صدور حدیث منزلت

معروف ترین محل صدور حدیث منزلت در جایی بوده است که رسول خدا(ص) در سال نهم هجرت
هنگام ترک مدینه، علی بن ابیطالب(ع) را جانشین خود در شهر قرار داد و خود همراه
سی هزار نفر رزمنده جهت برخورد و جنگ احتمالی با روم شرقی که نیروهای خود را در
نوار مرزی شام برای مقابله با نفوذ اسلام مستقر کرده بود، عازم سفر شد.[۱۸]

علی بن ابیطالب(ع) که در کنار صفات برجسته تقوا، زهد، ایمان راسخ و… رزمنده و
جنگ آور شجاعی بود، از ماندن در مدینه ناراحت شد و گریه کرد. اما رسول خدا(ص) به او
دلداری داد و چنین فرمود: آیا خشنود نمی شوی که مثل تو نسبت به من، مثل هارون نسبت
به موسی باشد؟ جز اینکه پس از من پیامبری نیست؟! امام علی(ع) نیز رضایت خود را با این
سخن اعلام داشت و در مدینه ماند.

قسمتی از روایات مذهب اهل بیت(ع) و اهل سنت صرفاً محل صدور حدیث منزلت را درباره همین
موضوع بیان می کند. ولی این همه مطلب نیست و طبق ادله و روایات موجود در منابع مذهب
اهل بیت(ع) و اهل سنت، حدیث منزلت علاوه بر جنگ تبوک در موارد دیگری نیز از طرف رسول
خدا(ص) بیان شده است. در اینجا نگاهی گذرا به موارد دیگر می کنیم و آنها را از دیدگاه
منابع مذهب اهل بیت(ع) و اهل سنت خواهیم شمرد:

محل صدور حدیث منزلت از دیدگاه منابع مذهب اهل بیت(ع)

۱. هنگام عزیمت به جنگ تبوک

همان گونه که گذشت، یکی از موارد صدور حدیث منزلت زمانی بود که رسول خدا(ص) جهت رفتن
به جنگ تبوک، حضرت علی(ع) را در مدینه جانشین خود قرار داد و هنگامی که ناراحتی او را
مشاهده نمود، همین حدیث منزلت را بیان فرمود. ما به جهت نقل این روایات در فصل اول
از تکرار آن در اینجا خودداری می کنیم.[۱۹]

۲. هنگام برگشت از حجه الوداع و در غدیر خم

یکی دیگر از موارد صدور حدیث منزلت در جایی است که رسول خدا(ص) هنگام برگشتن از آخرین
مراسم حج خود، از طرف خداوند متعال مأمور به ابلاغ ولایت و رهبری علی بن ابیطالب(ع)
پس از خود شد و آن حضرت پس از بیان این مطلب، در ادامه سخنان خود، حدیث منزلت را
بیان فرمود[۲۰] که نمونه این سخن نیز در فصل اول گذشت.

۳. روز نامگذاری امام حسن مجتبی و امام حسین(ع)

شیخ صدوق (۳۰۵ـ۳۸۱ق) در کتاب خود از زید بن علی نقل می کند که هنگام تولد امام حسن
مجتبیA و نیز هنگام تولد امام حسین(ع)، رسول خدا(ص) همراه امام علی(ع) قصد نامگذاری آنها
را داشتند که جبرئیلA بر آن حضرت۶ نازل شد و پس از تهنیت، این سخن الهی را به اطلاع
رسول خدا(ص) رساند: «و قل له: ان علیاً منک بمنزله هارون من موسی؛ به پیامبر بگو
که: همانا مثل علی نسبت به تو مثل هارون نسبت به موسی است…» و سپس اسم آنها را
بیان کرد: امام حسن(ع) را با نام پسر هارون [یعنی شبیر] که همان حسن باشد و امام
حسین(ع) را
به نام پسر دیگر هارون [یعنی شبر] که همان حسین است، نامگذاری فرمود. [۲۱]

۴. حدیث خطاب شده به ام المؤمنین ام سلمه

شیخ طوسی (۳۸۵ـ۴۶۰ق) از عبدالله بن عباس نقل می کند که رسول خدا(ص) خطاب به ام سلمه
چنین فرمود: «یا ام سلمه! علی منی و انا من علی لحمه لحمی و دمه ]من[ دمی و هو
منی بمنزله هارون من موسی یا ام سلمه! اسمعی و اشهدی هذا علی سید المسلمین؛ [۲۲] ای
ام سلمه! علی از من است و من از علی هستم، گوشت او گوشت من، خون او [از] خون من
است. مثل او نسبت به من، مثل هارون نسبت به موسی است. ای ام سلمه! بشنو! و شاهد باش
که این علی سرور مسلمانان است.»

همان گونه که ملاحظه می کنید، این روایت هیچ ربطی به مسئله جنگ تبوک و جانشینی آن
حضرتA در مدینه ندارد.

۵. بیان حدیث منزلت در منا

عمادالدین طبری (م۵۵۳ق) در کتاب خود از عبدالله بن عباس نقل می کند که رسول خدا(ص) در
منا در جمع مسلمانان فرمود: «معاشر الناس! هذا علی بن ابی طالب سید العرب و الوصی
الاکبر، منزلته منی منزله هارون من موسی الا انه لانبی بعدی… ؛[۲۳] ای مسلمانان!
این علی بن ابیطالب(ع) سرور عرب و جانشین بزرگ تر است. مثل او نسبت به من مثل هارون
نسبت به موسی است جز اینکه بعد از من پیامبری نیست.»

۶. بیان حدیث منزلت در حجه الوداع (قبل از غدیر خم)

شیخ طوسی(م۴۶۰ق) در کتاب خود از عمر بن سلمه و سلمه بن سلمه نقل می کند که رسول
خدا(ص) در حج [وداع] چنین فرمود: «علی یعسوب المؤمنین و المال یعسوب الظالمین علی اخی
و مولی المؤمنین من بعدی و هو منی بمنزله هارون من موسی الا ان الله تعالی ختم
النبوه بی فلا نبی بعدی و هو الخلیفه فی الاهل و المؤمنین بعدی؛[۲۴]علی رهبر و
پیشوای مؤمنان است و مال [دنیا] پیشوای ستمکاران است. علی برادر من و مولای مؤمنان
بعد از من است. مثل او نسبت به من، مثل هارون نسبت به موسی است. جز اینکه همانا
خداوند متعال پیامبری را به وسیله من ختم نموده است و پس از من هیچ پیامبری نیست.
او [علی بن ابی طالب] پس از من در مورد خانواده [من] و مؤمنان، جانشین [خلیفه]
است.»

۷. بیان حدیث منزلت در روز برادری

پیامبر عظیم الشأن اسلام(ص) پس از هجرت به مدینه، بین مهاجرین و انصار عقد اخوت بست و
آنها را برادر دینی و شرعی یکدیگر قرار داد. آن حضرت۶ بین یکایک مسلمانان عقد اخوت
بست، ولی علی بن ابیطالب(ع) را ترک نمود. امام علی(ع) نیز از این مسئله بسیار غمگین شد
و گفت: یا رسول الله! مرا با هیچ کس برادر نکردی! رسول خدا(ص) نیز او را با سخنان
بی نظیر خود دلداری داد و فرمود: من تو را برای خود نگاه داشته ام. سپس فرمود: «و
انت منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی؛ مثل تو نسبت به من مثل هارون
نسبت به موسی است، جز اینکه پس از من هیچ پیامبری نیست.» امیرالمؤمنین علی(ع) نیز از
این سخنان شاد و خوشحال شد.[۲۵]

۸. بیان حدیث منزلت هنگام فتح خیبر

شیخ صدوق(ره) در کتاب خود از جابربن عبدالله نقل می کند هنگامی که امام علی(ع) در [روز]
فتح خیبر حضور رسول خدا(ص) رسید، آن حضرت فرمود: «…و لکن حسبک ان تکون منی و انا
منک ترثنی و ارثک و انک منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی؛[۲۶] برای تو
همین کافی است که تو از من باشی و من از تو باشم، تو از من ارث ببری و من از تو ارث
ببرم و همانا مثل تو نسبت به من مثل هارون نسبت به موسی است، جز اینکه پس از من هیچ
پیامبری نیست.»

همچنین در مورد محل صدور حدیث منزلت، موارد دیگری (مثل روز مباهله و …) نیز گفته
شده است. [۲۷] چنان که ملاحظه می شود، حدیث منزلت از دیدگاه منابع مذهب اهل بیت(ع)
تنها مربوط به قضیه جنگ تبوک نبوده، بلکه این حدیث در جاها و موارد دیگری نیز توسط
رسول خدا(ص) بیان شده است.

محل صدور حدیث منزلت از دیدگاه منابع اهل سنت

با وجود اینکه دانشمندان اهل سنت حدیث منزلت را معمولاً مرتبط با قضیه جنگ تبوک
می دانند، ولی اگر در منابع حدیثی اهل سنت تتبع بیشتری شود، بیان این حدیث در غیر
جنگ تبوک برای همگان روشن خواهد شد.

اما ابتدا در این مورد ذکر یک روایت مناسب است. ابن مغازلی (م۴۸۳ق) در کتاب خود از
سعید بن مسیب نقل می کند که سعد ابن ابی وقاص گفت: رسول خدا(ص) در جنگ [تبوک علی(ع) را
در مدینه جانشین خود قرار داد و] فرمود: «انت منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا
نبی بعدی…؛ مثل تو نسبت به من مثل هارون نسبت به موسی است، جز اینکه پس از من
پیامبری نیست.»

سعید بن مسیب می گوید: از سعد بن ابی وقاص پرسیدم: «انت سمعت هذا من رسول الله۶؛
آیا تو این سخن را از رسول خدا(ص) شنیده ای؟» سعد بن ابی وقاص در جواب گفت: «نعم،
لامره و لامرتین یقول ذلک لعلی(ع)؛[۲۸] آری، نه یک مرتبه و نه دو مرتبه که [پیامبر
خدا(ص)] این سخن را به علی(ع) می فرمود.»

از این روایت به خوبی روشن می شود که رسول گرامی اسلام(ص) حدیث منزلت را تنها در یک
مورد و آن هم در قضیه جنگ تبوک بیان نکرده، بلکه در موارد مختلف و متعدد آن را
فرموده است. البته ممکن است برخی از دانشمندان این حدیث را نپذیرند و مثلاً در
اسناد آن ایجاد شک و تردید کنند. اما آنها نباید فراموش کنند که این حدیث در منابع
اهل سنت و توسط امثال ابن مغازلی شافعی (م۴۸۳ق) و دیگران نقل شده است.

از طرف دیگر، اگر به منابع حدیثی اهل سنت توجه بیشتر شود، صحت سخن سعد بن ابی وقاص
برای همه آشکار خواهد شد که در اینجا برخی از آن موارد را می آوریم.

۱. هنگام عزیمت به جنگ تبوک

با توجه به اینکه در این مورد احادیثی را در فصل اول همین مبحث ذکر کرده ایم، از
تکرار آنها در اینجا خودداری می کنیم.[۲۹]

۲. حدیث سد الابواب (بستن درها)

در منابع حدیثی و تاریخی آمده است که منازل تعدادی از اصحاب رسول خدا(ص) به جهت
مجاورت به مسجد النبی(ص) به داخل آن مسجد شریف درهایی داشت. رسول خدا(ص) یک روز طبق
دستور الهی بسته شدن همه درها ـ به جز در خود و در علی بن ابیطالب(ع) ـ را به اطلاع
اصحاب خود رساند و غیر از آن دو در، همه درها بسته شد و صاحبان آن خانه ها دیگر از
طریق مسجد به خانه های خود ورود و خروج نداشتند.

در همین زمینه شیخ سلیمان قندوزی حنفی (م۱۲۹۴ق) در کتاب خود به نقل از موفق بن احمد
خوارزمی و او نیز از جابر بن عبدالله نقل می کند که رسول خدا(ص) [در جریان همین
مسئله] خطاب به امام علی(ع) فرمود: «یا علی! انه یحل لک فی المسجد ما یحل لی، و انک
منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی؛[۳۰] یا علی! همانا [انجام دادن] هر
چیزی که در مسجد برای من حلال است برای تو هم حلال می باشد و همانا مثل تو نسبت به
من، مثل هارون نسبت به موسی است، جز اینکه پس از من پیامبری نیست.»

۳. روز نامگذاری امام حسن و امام حسین(ع)

شیخ سلیمان قندوزی حنفی و دیگر دانشمندان اهل سنت در کتب خود از اسماء نقل می کنند؛
هنگامی که فاطمه(س) امام حسن(ع) و سپس [پس از شش ماه] امام حسین(ع) را به دنیا آورد، رسول
خدا(ص) در گوش راست آنها اذان و در گوش چپ آنها اقامه گفت و سپس فرمود: «جاءنی
جبرائیل فقال: یا محمد ان ربک یقرئک السلام و یقول لک: ان علیاً منک بمنزله هارون
من موسی… ؛[۳۱] جبرائیل پیش من آمد و گفت: یا محمد! همانا پروردگارت به تو سلام
می رساند و می گوید: همانا مثل علی نسبت به تو مثل هارون نسبت به موسی است… .»

طبق این روایت، آن حضرت۶ بر اساس دستور الهی، امام حسن را «حسن» [شبر] و اسم امام
حسین را «حسین» [شبیر]، نام دو فرزند هارون نهاد.

۴. حدیث خطاب شده به ام المؤمنین ام سلمه

موفق بن احمد الخوارزمی الحنفی (م۵۶۸ق) و دیگر علمای اهل سنت در کتب خود نقل
کرده اند که عبدالله بن عباس گفت: رسول خدا(ص) فرمود: «هذا علی بن ابی طالب لحمه لحمی
و دمه دمی و هو منی بمنزله هارون من موسی غیر انه لا نبی بعدی. یا ام سلمه! اشهدی و
اسمعی هذا علی امیرالمؤمنین و سید المسلمین؛[۳۲] گوشت این علی بن ابی طالب گوشت من
و خون او خون من است و مثل او نسبت به من مثل هارون نسبت به موسی است، جز اینکه پس
از من پیامبری نیست. ای ام سلمه! شاهد باش و بشنو که این علی رهبر مؤمنان و سرور
مسلمانان است.»

۵. بیان حدیث منزلت در حال اتکا به حضرت علی(ع) و دست زدن به شانه آن حضرت

علاء الدین علی المتقی بن حسام الدین الهندی (م۹۷۵) در کتاب خود از عبدالله بن
عباس نقل می کند که عمر بن خطاب گفت: «کنت انا و ابوبکر و ابو عبیده ابن الجراح و
نفر من اصحاب رسول الله۶ و النبی(ص) متکی علی علی بن ابی طالب ، حتی ضرب بیده علی
منکبه ثم قال: انت یا علی! اول المؤمنین ایماناً و اولهم اسلاماً! ثم قال: انت منی
بمنزله هارون من موسی و کذب علی من زعم انه یحبنی و یبغضک؛[۳۳] من و ابوبکر و
ابوعبیده بن جراح و تعدادی از اصحاب پیامبر خدا(ص) [با هم بودیم] و رسول خدا(ص) به
علی بن ابی طالب تکیه نموده بود که با دست خود بر شانه او زد و سپس گفت: یا علی! تو
از جهت ایمان و اسلام اولین مؤمنان هستی. سپس گفت: مثل تو نسبت به من مثل هارون
نسبت به موسی است و کسی که گمان می کند مرا دوست دارد، اما تو را دشمن می دارد، به
من دروغ بسته است.»

۶. بیان حدیث منزلت در روز برادری

چنان که قبلاً اشاره شد، رسول خدا(ص) در بین مسلمانان عقد اخوت بست و آنها را برای
یکدیگر برادر دینی و شرعی نمود.

موفق بن احمد الخوارزمی الحنفی (م۵۶۸ق) و ابن صباغ المالکی (م۸۵۵ق) در کتب خود نقل
کرده اند که رسول خدا(ص) در بین مهاجرین و انصار عقد اخوت خواند، ولی علی بن
ابیطالب(ع) را تنها گذاشت و او را با کسی برادر ننمود. امام علی(ع) نیز از این موضوع
سخت ناراحت شد و غمگین گشت و رسول خدا(ص) او را دلداری داده و چنین فرمود: «اما ترضی
ان تکون منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی [لیس بعدی نبی].» [۳۴]

و نیز طبق روایت موفق بن احمد الخوارزمی و علاء الدین علی المتقی بن حسام الدین
الهندی (م۹۷۵ق) از زید بن ابی أوفی، رسول خدا(ص) در مسجد خود بین مسلمانان عقد اخوت
را اجرا نمود و علی بن ابیطالب(ع) تنها ماند و او را با کسی برادر ننمود. وقتی امام
علی(ع) از این موضوع به رسول خدا(ص) شکایت کرد، آن حضرت۶ فرمود: «و الذی بعثنی بالحق ما
اخرتک الا لنفسی و انت منی بمنزله هارون من موسی غیر انه لانبی بعدی…؛[۳۵] قسم به
خدایی که مرا به حق به پیامبری برگزید، من تو را فقط برای خود نگاه داشتم و مثل تو
نسبت به من، مثل هارون نسبت به من مثل هارون نسبت به موسی است، جز اینکه پس از من
پیامبری نیست.»

همچنین موفق بن احمد الخوارزمی (م۵۶۸ق) از محدوج بن زید الالهانی نقل می کند که
رسول خدا(ص) بین مسلمانان عقد اخوت را خواند و سپس فرمود: «یا علی انت اخی و انت منی
بمنزله هارون من موسی غیر انه لا نبی بعدی.»[۳۶]

۷. بیان حدیث منزلت در روز فتح خیبر

موفق بن احمد الخوارزمی (م۵۶۸ق) در کتاب خود روایت می