پاورپوینت کامل شبکه اجتماعی فیس بوک و روابط خانوادگی کاربران جوان ایرانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل شبکه اجتماعی فیس بوک و روابط خانوادگی کاربران جوان ایرانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل شبکه اجتماعی فیس بوک و روابط خانوادگی کاربران جوان ایرانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل شبکه اجتماعی فیس بوک و روابط خانوادگی کاربران جوان ایرانی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

چکیده

تکنولوژی های نوین ارتباطی و اطلاعاتی، همچون شبکه های اجتماعی مجازی، با فراهم آوردن امکان پیدایی جامعه شبکه ای که افراد و جوامع را در قالب های تازه، هویت های تازه بخشیده، نه تنها قواعد و قوانین حاکم بر ارتباط و تعامل میان انسان ها، بلکه ایستار ما را درباره خود، دیگران و جهان، تغییر داده اند.

یکی از نهادهای اصلی جامعه، خانواده است که به نظر می رسد با ورود فن آوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی در آنها، دستخوش تغییراتی شده است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل تأثیر شبکه اجتماعی فیس بوک بر روابط خانوادگی کاربران جوان این شبکه است.

پژوهش حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای و بهره گیری از پرسش نامه اینترنتی محقق ساخته، با تکیه بر نظریه های نیل پستمن و کاستلز، صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش را کاربران جوان فیس بوک دانشگاه اصفهان تشکیل می دهند. حجم نمونه مطابق با فرمول کوکران، ۳۸۰ نفر برآورد شده است.

یافته های پژوهش، حاکی از آن است که بین استفاده از شبکه اجتماعی فیس بوک و کاهش فعالیت های روزانه در محیط خانواده، بی اعتمادی والدین به فرزندان، کاهش ارتباطات رودررو با افراد خانواده، کناره گیری از افراد خانواده و کاهش تعامل با افراد خانواده، رابطه معناداری وجود دارد.

مقدمه و بیان مسئله

ما در جهانی متحول و دستخوش دگرگونی چشمگیر و دائمی زندگی می کنیم؛ به نوعی که شگفت انگیزترین رویداد جهان معاصر را می توان سرعت بی سابقه تغییرات اجتماعی دانست. آنچه زمینه چنین تغییر و تحولات سریع، ژرف و شگرفی را پدید آورده، دست آوردهای تکنولوژیک جدید و متأخر بشری است؛ دست آوردهایی که با عنوان تکنولوژی های نوین ارتباطی – اطلاعاتی شناخته می شوند. ازاین روست که برخی، از استیلای یک پارادایم تکنولوژیک جدید خبر می دهند که بر محور تکنولوژی های اطلاعاتی سازمان یافته است.

اگر دگرگونی در تکنولوژی های ارتباطی را موجب دگرگونی فرهنگی بدانیم، باید به پیروی از مک لوهان،[۱] اذعان داریم تکنولوژی های جدید ارتباطی که تناسبی با فرهنگ پیشین ندارند، عدم تجانسی نسبتاً بادوام آفریده اند و این عدم تجانس یا به اصطلاح تأخر فرهنگی،[۲] موجب پیدایی بحرانی فرهنگی شده است که در قالب دگرگونی های اجتماعی، بروز و ظهور می یابد.

بدین ترتیب، انقلاب ارتباطی – اطلاعاتی سده بیست و یکم را باید بسیار فراتر از صرف الکترونیکی کردن رابطه انسان ها دانست. تکنولوژی های نوین ارتباطی و اطلاعاتی، با فراهم آوردن امکان پیدایی جامعه شبکه ای[۳] که افراد و جوامع را در قالب های تازه، هویت های تازه بخشیده، نه تنها قواعد و قوانین حاکم بر ارتباط و تعامل میان انسان ها، بلکه ایستار ما را درباره خود، دیگران و جهان، تغییر داده است.

در عصر حاضر، با رشد روزافزون اینترنت، شبکه های اجتماعی مجازی و کاربران آنها، لزوم بررسی این شبکه های اجتماعی احساس می شود. با ورود تکنولوژی و وسایل ارتباط جمعی به خانواده ها، ارزش های اجتماعی خانواده ها تحت تأثیر قرار گرفته است و شاهد تغییراتی در رفتار و گفتمان نسل جوان هستیم.

از جمله این وسایل، دسترسی آسان به اینترنت و شبکه های اجتماعی است. شبکه های اجتماعی، سایت یا مجموعه سایتی هستند که به کاربران خود، امکان می دهند تا علاقه مندی ها، افکار و فعالیت های خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. این وسایل ارتباطی، علاوه بر نقاط قوت، امروزه دارای ضعف هایی هم هستند. وسایل ارتباط جمعی، فواصل را ناپدید می سازند، همچنان که جدار بین انسان ها را نیز تا حدود زیادی شفاف تر می سازند. (اسلوین، ۱۳۸۰: ۸۳)

بنابراین چگونه می توان تصور کرد که این وسایل بر گروه های اجتماعی، از جمله گروهی به تمام معنی، یعنی خانواده، اثر نگذارند. بی شک، تحول خانواده در جامعه جدید، فقط تابع تأثیر وسایل ارتباط جمعی نیست. لیکن از خود می پرسیم آیا خانواده هسته ای نیز تحت تأثیر اینترنت و شبکه های اجتماعی، تحول تازه ای نیافته است؟

هربرت مارکوزه[۴] در کتاب انسان تک ساحتی از عقلانیت تکنولوژی، ذیل عنوان منطق سلطه بحث می کند، و معتقد است پیشرفت فنی تکنولوژی در جامعه، به جای اینکه به آزادی اینان و تسلط وی بر طبیعت منجر شود، به عامل بهره کشی بیشتر از انسان ها تبدیل شده است.

از نظر او، انسان فقط ماشینی شده و دیگر ابعاد شخصیت وی از بین رفته است. اخلاق، زبان، فرهنگ، هنر، و عواطف، همه از حاکمیت تکنولوژی متأثر شده اند و در نتیجه، تفکر تک ساحتی در جامعه تک ساحتی ایجاد شده و حقوق و آزادی های فردی از مفهوم سنتی گذشته دوری جسته و جای خود را به فرهنگ مادی سپرده است. (کفاشی، ۱۳۸۴: ۸۵)

به دلیل استفاده زیاد جوانان از شبکه های اجتماعی مجازی، محققان بر آن هستند تا در پژوهشی با عنوان « شبکه اجتماعی فیس بوک[۵] و روابط خانوادگی جوانان ایرانی»، تأثیر این شبکه اجتماعی را بر روابط و ارزش های خانواده بررسی کنند.

در واقع، مطالعات مقدماتی و ادبیات کنونی، حاکی از این واقعیت است که بین استفاده از شبکه های اجتماعی و ارزش های خانواده، ارتباطی وجود دارد. در این پژوهش، محققان درصددند این موضوع را مورد مطالعه قرار دهند که شبکه های اجتماعی چه تأثیرهایی بر روابط خانوادگی جوانان ایرانی دارند.

چارچوب مفهومی پژوهش

شبکه های اجتماعی مجازی

پیشرفت در فن آوری اطلاعات، روش انسان را در ثبت و ضبط تاریخ تغییر داده است. این تغییر، بر شیوه تعامل افراد با یکدیگر نیز اثرگذار بوده است. شبکه های اجتماعی به عنوان یکی از مهم ترین این ابزارها، با قابلیت ها و امکانات خود نه تنها بر جنبه های اجتماعی کاربران در جوامع گوناگون تأثیر عمیقی گذارده، بلکه در زمینه های مختلف، به عنوان مثال، آموزش و پرورش، پزشکی، تجارت و قانون، کاربرد فراوان یافته است. (حریری و عنبری، ۱۳۹۰: ۲)

در سال ۱۹۶۰ نخستین بار بحث شبکه های اجتماعی در دانشگاه ایلی نیوز در ایالت متحده امریکا مطرح شد. پس از آن، در سال ۱۹۹۷ نخستین سایت شبکه اجتماعی به آدرس اینترنتی SixDegress.com راه اندازی شد، اما بعد از سال ۲۰۰۲ انفجار تجارت در وب سایت های شبکه اجتماعی مانند فرینداستر[۶] و اورکات[۷] و غیره، باعث تحول عظیم در این عرصه و شکوفایی شبکه های اجتماعی شد.

در سال ۲۰۰۴ سایت های شبکه اجتماعی فرنداستر با هفت میلیون کاربر، و مای اسپیس[۸] با چهار میلیون کاربر، مقام های اول را داشتند. در این سال، سایت فیس بوک نیز را ه اندازی شد. در شروع سال ۲۰۰۵ کاربران مای اسپیس به بالای سیصد میلیون و فیس بوک به بیش از سیزده میلیون رسید که ۸۵ درصد آن را دانش آموزان امریکایی تشکیل می دادند.

سال ۲۰۰۵ سال ظهور قوانین برای شبکه های اجتماعی بود؛ زیرا بسیاری از اطلاعات شخصی افراد در اختیار این شبکه ها قرار داشت که برای حفظ این اطلاعات و نوع ارتباطات، قوانینی ایجاد کردند.

سرانجام سال ۲۰۰۶، سال گسترش روزافزون کاربران و بازدیدکنندگان وب سایت های شبکه اجتماعی و همچنین دیگر سایت های شبکه اجتماعی بود. در آوریل سال ۲۰۰۸، فیس بوک با راه اندازی صفحه های اصلی وب سایت خود به زبان های مختلف، باعث شد که این وب سایت ۱۵۳ درصد رشد داشته باشد.

در نظریه شبکه اجتماعی سنتی، یک شبکه اجتماعی به این صورت تعریف می شود: مجموعه ای از نهادهای اجتماعی، شامل مردم و سازمان ها که به وسیله مجموعه ای از روابط معنی دار اجتماعی، به هم متصل اند و در به اشتراک گذاشتن ارزش ها با هم تعامل دارند. شکل سنتی خدمت شبکه اجتماعی، بر انواع روابط، همچون دوستی ها و روابط چهره به چهره متمرکز است.

اما خدمات شبکه اجتماعی، امروزه بیشتر بر جامعه مجازی آنلاین و ارتباطات کامپیوتر – واسط[۹] متمرکز است. (ثقفی و همکاران، ۱۳۸۹: ۲)

سلطانی فر (۱۳۸۹: ۱۲) در تعریف شبکه های اجتماعی آورده است: «شبکه های اجتماعی، فضاهایی در دنیای مجازی هستند که برای ارتباط میان افراد مختلف، با سطوح گوناگون دسترسی، به وجود آمده اند. ایجاد ارتباطات جمعی و میان فردی، تشکیل اجتماعات مجازی، اطلاع رسانی، تبادل اطلاعات و نظرات، از شناخته شده ترین کارکردهای این فضاها هستند».

بنابراین، شبکه های اجتماعی، سایت یا مجموعه سایتی هستند که به کاربران خود این امکان را می دهند که علاقه مندی ها، افکار و فعالیت های خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. به عبارت دیگر، شبکه های اجتماعی، سایت هایی هستند که از یک سایت ساده مانند موتور جست وجوگر، با افزودن امکاناتی مانند چت و ایمیل و چیزهای دیگر، امکان اشتراک گذاری را به کاربران خود عرضه می کنند.

برخی ویژگی های شبکه های اجتماعی به این شرح است: «به اشتراک گذاری، بسیج کنندگی و سازماندهی، دوستی، اعتماد، حلقه های مخاطبان، استناد و تعمیم، چند رسانه ای بودن، چت، نقد بی رحمانه، دنبال کردن و دنبال شدن، پرستیژ، بازانتشار، خرد جمعی، جهانی بودن، سرگرمی، ساختار دمکراتیک، قدرت سرمایه اجتماعی، تحرک اجتماعی و ابتکار و خلاقیت». ( ضیایی پرور، ۱۳۸۸: ۱۴)

فیس بوک

فیس بوک، سایتی اجتماعی است که سازنده جوانش، مارک زاکربرگ،[۱۰] در چهارم فوریه سال ۲۰۰۴ آن را راه اندازی کرد. در این پایگاه اینترنتی می توان با دوستانی که دارای حساب کاربری در فیس بوک هستند، عکس، فیلم یا پیغام به اشتراک گذاشت. این پایگاه هم اکنون از نظر تعداد کاربر عضو و نیز از نظر کارشناسان و در یک جمله در زمینه کاری خود، پایگاه شماره یک جهان به شمار می رود.

فیس بوک، یک پروفایل شخصی برای کاربر فراهم می کند و امکان برقراری ارتباط، اشتراک اطلاعات، ایجاد فهرست دوستان، آلبوم های عکس، ایجاد یا شرکت در گروه های اجتماعی مورد علاقه و انواع مختلفی از بازی های آنلاین را می دهد. به طور خلاصه، افراد عضو فیس بوک می توانند عکس های خود را به اشتراک بگذارند، پیغام بفرستند، چت کنند، عکس ها را برای خود و دیگران علامت گذاری کنند، روی وال[۱۱] های خود و دیگران بنویسند، عضو گروه ها شوند، گروه جدیدی ایجاد کنند، ایده های خود را در بحث های گروهی به اشتراک بگذارند، انواع درخواست ها را اضافه کنند و در فیس بوک بازی کنند. فیس بوک در حالی که از زندگی روزانه کاربران مجزاست، در مدت زمان کوتاهی، در دسترس میلیون ها نفر است.

پی آمدهای فضای مجازی برای خانواده

امروزه اینترنت جایگاه ویژه ای در ساختار زندگی خانواده ها پیدا کرده است. حضور این رسانه و به طور کلی کامپیوتر شخصی، ارتباطات خانوادگی را دستخوش تغییر ساخته است. استفاده از اینترنت، فعالیتی زمان بر است که مدت تعامل افراد خانواده با یکدیگر را کاهش می دهد. در این میان، نوجوانان و جوانان به دلیل فراغتی که دارند، نسبت به بزرگسالان، مدت زمان بیشتری را به اینترنت اختصاص می دهند.

از طرف دیگر، اینترنت، کشمکش های جدیدی را در خانواده ایجاد می کند که موضوع این کشمکش ها، مدت زمان استفاده از اینترنت، نوع صفحاتی که نوجوانان و جوانان به آنها مراجعه می کنند و دست یابی نوجوان و والدین به اطلاعات خصوصی یکدیگر و غیره است. چنان چه نوجوان در پیوندهای عاطفی و درک متقابل با دیگر اعضای خانواده دچار مشکل باشد، احساس تنهایی و افسردگی می کند و برای جبران این حس، به یک دوست، سرگرمی خاص و غیره روی می آورد که اینترنت مناسب ترین محمل برای این مقصود است.

ژانت کرنبلوم در این مورد معتقد است که نوجوانان امروز به گونه ای بزرگ می شوند که در یک دست آنها کنترل تلویزیون و در دست دیگر آنها موشواره[۱۲] کامپیوتر است و دیگر دستی نمی ماند تا دستان والدین خود را لمس کنند. وی استقبال خانواده از تکنولوژی های مدرن و قرار دادن آنها در دسترس نوجوانان را، عامل گسست پیوندهای عاطفی می داند. (فرهمند، ۱۳۸۷: ۱۶۴)

از دیگر آثار و پی آمدهای دنیای مجازی اینترنت، می توان به اعتیاد اینترنتی اشاره کرد. بر مبنای تحقیقات صورت گرفته، یکی از آثار وابستگی به اینترنت، این است که افراد وابسته، زمان کمتری را با خانواده سپری می کنند. از نشانه های این وابستگی، گوشه گیری، اختلال در الگوی خواب، احساس نیاز به تنها بودن و فراموش کردن مسئولیت های خانوادگی است.

یکی از دلایل والدین امروزی برای این که ابزاری نظیر کامپیوتر و تلفن همراه در اختیار فرزندان خود قرار دهند، مشغله های دوران مدرن است. امروزه والدین ناگزیرند ساعات بیشتری را به کار خارج از خانه اختصاص دهند. ازاین رو، با یک فرافکنی و جبران کاستی حضور و هم صحبتی و همدلی با فرزندان شان، به ویژه نوجوانان، کامپیوترهای شخصی و اینترنت را جایگزین کرده اند.

در واقع این نظریه که به «جایگزینی زمان»[۱۳] معروف است، هر گونه فعالیت زمان بر را که از انسجام خانواده بکاهد، مد نظر قرار می دهد. بر مبنای این نظریه، فعالیت های این چنینی باعث ارتباط ناصحیح فرد با اعضای خانواده می شود و چالشی برای وی در جامعه می کرد که تغییر و هدایت آن بسیار مشکل خواهد بود.

شکاف نسلی مشهود در این دوران و کج فهمی نسل جدید و قدیم از علاقه ها و سلیقه های یکدیگر، تقریباً مطابق با پیشرفت فن آوری، بیشتر و بیشتر می شود. (Mesch, 2003: 51)

در حقیقت، چالش پیش روی والدین، کنترل پذیر بودن اینترنت است. از سوی دیگر، علاقه وافر نوجوانان به سپری کردن اوقات خود با اینترنت به جای پرداختن به ارتقای روابط اجتماعی و خانوادگی نیز، از دغدغه های والدین امروزی است.

همچنین استفاده بیش از اندازه از اینترنت می تواند مشکلاتی را برای خانواده ها به وجود آورد؛ از جمله تأثیر منفی بر روابط زناشویی و افزایش ناسازگاری ها و آمار طلاق، افزایش بی اعتمادی و دروغگویی بین اعضای خانواده، کاهش ارتباط های کلامی و چهره به چهره، کاهش ارتباط والدین و فرزندان و کوتاهی در انجام وظایف.

چارچوب نظری پژوهش

نیل پستمن و رسانه های جمعی

نیل پستمن، جامعه شناس و پژوهشگر مسائل ارتباط جمعی، پژوهش های خود را بر آثار رسانه های جمعی در تخریب فرهنگ و اخلاق و روابط اجتماعی و کانون خانواده و به طور کلی انهدام بشریت، متمرکز کرده است و سرچشمه همه اینها را ذات تکنولوژی فوق مدرن و خصلت لجام گسیختگی و خوی سلطه طلبی بی رقیب آن می داند.

پستمن در کتاب زندگی در عیش، مردن در خوشی به شرح مستند آثار تخریبی وسایل ارتباط جمعی بر فرهنگ، مذهب و خانواده می پردازد. وی در این کتاب، هشدار می دهد که «خانواده ها، با هر دیدگاه و نظام فکری- اعتقادی، مایل اند فرزندانشان را طوری تربیت کنند که خود می خواهند، در حالی که وسایل ارتباط جمعی، فرزندان ایشان را آن گونه تربیت می کند که ابررسانه ها می خواهند. به عبارتی دیگر، وسایل ارتباط جمعی جایگزین والدین می شوند و ابتکار عمل را در پرورش همه جانبه فرزندان ما به دست می گیرند، آن گونه که اقتصاد و بازار می خواهد». (پستمن، ۱۳۸۸: ۹)

نظریه ای که پستمن در این کتاب، آن را شالوده پژوهش ها و مطالعات خود قرار داده، این است که انسان های عصر حاضر، حاکمیت و قدرت تعیین سرنوشت خویش را یک سره از دست داده و آن را یک جا به وسایل ارتباط جمعی سپرده اند. در حقیقت، وسایل ارتباط جمعی از یک سو درباره آنچه بدان آگاهی می یابیم، با آن آشنا می شویم، رویاروی آن قرار می گیریم، هر آنچه را که تجربه می کنیم و به عنوان تجربه می اندوزیم، هر دانشی که می آموزیم و آن گونه که دانسته های خود را می سازیم و شکل می دهیم، نقشی روزافزون بر عهده گرفته اند و بدان ها شکل و جهت می دهند.

از سوی دیگر، در روندی رو به افزایش، به ما تحمیل می کنند که به چه بیندیشیم، چگونه بیندیشیم، چگونه احساس کنیم، رابطه مان با خود و با دیگران چگونه و به چه میزان باشد و غیره. به بیان کلی، وسایل ارتباط جمعی، حاکمیت ما را بر خود، اندیشه، احساس، ادراک و نیز بر روابط انسانی و اجتماعی ما، از ما ربوده اند.

به باور پستمن، هر یک از ابزارهای تکنیکی که بشر برای هدف های خاص و تأمین نیاز ویژه ای خلق کرده است، علاوه بر کاربردی که در همان حوزه دارد، دارای فرارخسار یا استعاره هایی است که حوزه تأثیر و کارایی آن وسیله را بسیار گسترش می دهد. به عبارت دیگر، هر وسیله تکنیکی و هر ابزاری از تکنولوژی و در یک کلام، خود تکنیک، داراری ایدئولوژی است و نمی توان آن را خنثی و بی طرف انگاشت و انسان را حاکم بی قید و شرط آن تلقی کرد.

باران بلایی که بر جوامع باریده است، بی فرهنگی و لجام گسیختگی انسانی، فقدان شعور اجتماعی، انهدام مبانی و ارزش های خانواده، زوال اصول فرهنگی، فروپاشی پیوند های اجتماعی، تخریب باورهای انسان ساز مذهبی، تخلیه ارزشی نمادها و مظاهر ملی، و به عبارت دیگر، افول اختر فرهنگ ملی و تسلط نداشتن انسان بر سرنوشت خویش و جامعه خویش، همه و همه، معلول تسلیم بودن بی قید و شرط جامعه در برابر رسانه های جمعی و نظامی به نام نظام تکنوپولی است.[۱۴]

نظریه جامعه شبکه ای کاستلز

جامعه شبکه ای، محصول جهانی شدن ارتباطات و اطلاعات است و با نگرشی دقیق تر، ادامه همان راهی است که غرب در مسیر مدرنیته پیموده است؛ همان جایی که گیدنز از آن با عنوان «مدرنیته تشدیدیافته» یاد کرده است. پس ریشه های جامعه شبکه ای را باید در ریشه های مدرنیته و آرمان ها و آرزوهای روشنگری جست وجو کرد.

در طلیعه جهانی شدن، متفکران و اندیشمندان جهان با جامعه ای روبه رو شدند که تفاوت چشمگیری با نمونه پیشین خود داشت. به تعبیر مالکوم واتزر،۱ جهانی شدن، فرایند اجتماعی است که در آن، قید و بندهای جغرافیایی که بر روابط اجتماعی و فرهنگی سایه افکنده است، از بین می رود و مردم به گونه ای فزاینده از کاهش این قید و بندها آگاه می شوند. به بیان دیگر، جهانی شدن، گلادیاتوری نرم افزاری است که فتح حصارها و برج و باروهای فرهنگی و هویتی را هدف مبارزه و چالش خود قرار داده است.

راهبرد های این گلادیاتور برای پیروزی در این نبرد، عبارت است از: کم رنگ شدن قید و بندهای جغرافیایی و ایدئولوژیکی که بر روابط فرهنگی و سیاسی جوامع بشری سایه افکنده، از بین رفتن تقدم و تأخر تاریخی، متنوع شدن سبک های زندگی، تضعیف و تخریب عوامل و منابع سنتی هویت، فرو ریختن فضاهای انحصاری و از بین بردن مصونیت فرهنگی، کوچک شدن جهانی، در هم تنیدن زمان و مکان، همسان سازی ساختاری و نهادی جوامع مختلف جهان، تبدیل جامعه به زنجیره ای از شبکه های اجتماعی – فضایی همپوش و متقاطع، سامان دهی کنش ها و واکنش های از راه دور و بافاصله، وارد کردن «دگرهای غایب» به عرصه مناسبات و روابط جهانی، تضعیف و کاهش نقش دولت – ملت و رها ساختن امر اجتماعی از سیطره دولت، فرسایش و نفوذپذیر شدن مرزهای ملی، تعریف حوزه های عمومی پراکنده، ایجاد انجمن ها، احزاب و گروه های تروریست و مخالف مجازی. (هلد و پراتون، ۱۳۸۱: ۳۰)

از میان این مدرنیته تشدیدیافته و روند جهانی شدن که چند دهه در حال رخ نمایاندن است، جامعه شبکه ای در حال ظهور است. در بین صاحب نظران و اندیشمندان جهان، مانوئل کاستلز،۲ بهترین تلاش را برای روشن کردن زوایای تاریک و پوشیده جامعه شبکه ای، انجام داده است.

کاستلز ریشه به وجود آمدن جهان نو را در برخورد سه فرایند تاریخی در اواخر دهه ۱۹۶۰ م و نیمه دهه ۱۹۷۰ م جست وجو می کند:

۱. انقلاب تکنولوژی اطلاعات؛

۲. بحران های اقتصادی سرمایه داری و دولت سالاری و تجدید ساختار متعاقب آن؛

۳. شکوفایی جنبش های اجتماعی – فرهنگی، همچون: آزادی خواهی، حقوق بشر، فمینیسم و طرفداری از محیط زیست.

به عقیده وی، تعامل میان این فرایندها، یک ساختار نوین اجتماعی مسلط، یعنی جامعه شبکه ای؛ یک اقتصاد نوین، یعنی اقتصاد اطلاعاتی – جهانی؛ و یک فرهنگ نوین، یعنی فرهنگ مجازِ واقعی را پدید آورده است. منطق نهفته در این اقتصاد، جامعه و فرهنگ، زیربنای کنش و نهادهای اجتماعی در سراسر جهانی به هم پیوسته خواهد بود. (کاستلز، ۱۳۸۰: ۴۱۷) در جامعه شبکه ای پیش رو، افراد و جوامع در قالب های تازه، هویت های تازه ای می گیرند و در این میان، تعاریف تازه ای از انسان عرضه می شود. در عین حال، خود این شبکه، تحت تأثیر قوای محرک داخلی، دستخوش تغییرات دائمی و در نتیجه، ایجاد الگوهای جدید زیست و حیات در نقاط مختلف می شود. در این جامعه نو که در حال رخ نمودن است، شاهد دگرگونی ساختاری در تولید، قدرت و نیز روابط اجتماعی هستیم. این دگرگونی ها به تغییر بنیادین مشابهی در شکل های اجتماعی، مکان و زمان، و به ظهور فرهنگ جدید منجر می شود.

در جامعه شبکه ای، ارتباط های رودر رو، جای خود را به ارتباط های واسطه ای می دهد یا به وسیله آن تکمیل می شود. اَشکال ارتباط بین ارتباط های جمعی و میان فردی یا به عبارتی، ارتباط های رایانه ای، مجموعه گسترده ای از اجتماعات مجازی را به وجود آورده است. در این جامعه نوظهور، قلمرو فرهنگی و نهاد خانواده، دستخوش تحولات شگرفی می شود و در این قلمرو، الگوهای مشابه شبکه ای شدن، انعطاف پذیری و ارتباط های نمادین زودگذر، بر محور یک نظام منسجم رسانه ای الکترونیکی و به طور مشخص اینترنت، به وجود می آید.

فرضیات پژوهش

فرضیه اول: بین استفاده از شبکه اجتماعی فیس بوک و کاهش فعالیت های روزانه در محیط خانواده، رابطه وجود دارد.

فرضیه دوم: بین استفاده از شبکه اجتماعی فیس بوک و بی اعتمادی والدین به فرزندان، رابطه وجود دارد.

فرضیه سوم: بین استفاده از شبکه اجتماعی فیس بوک و کاهش ارتباط های رودررو با افراد خانواده، رابطه وجود دارد.

فرضیه چهارم: بین استفاده از شبکه اجتماعی فیس بوک و کناره گیری از افراد خانواده، رابطه وجود دارد.

فرضیه پنجم: بین استفاده از شبکه اجتماعی فیس بوک و کاهش تعامل با افراد خانواده، رابطه وجود دارد.

روش شناسی پژوهش

روش های پژوهشی که به تناسب از آنها در پژوهش حاضر استفاده شده، عبارت اند از:

الف) روش اسنادی و کتابخانه ای: برای دست یابی به چارچوب نظری، شفاف شدن واقعیت اجتماعی و آگاهی از پیشینه و ادبیات پژوهش، از این روش استفاده شده است.

ب) روش پیمایشی: برای جمع آوری داده ها، طبقه بندی، توصیف و تحلیل آنها از روش پیمایشی استفاده شده است. استفاده از این روش به دلایلی ضروری است. امکان بررسی فرضیه های پژوهش که از درون نظریه های بیرون آمده، ضرورت بررسی و مطالعه، و بالاخره مراجعه به جوانان و تعمیم یافته ها، از جمله دلایل انتخاب این روش به عنوان روش نهایی و عمده پژوهش حاضر است.

جامعه آماری این طرح، دانشجویان دانشگاه اصفهان بودند که تعداد آنها برابر با ۲۰۰۰ نفر در سال ۱۳۹۱ است و با استفاده از جدول نمونه گیری کوکران، تعداد ۳۸۰ نفر به صورت تصادفی ساده، مورد مطالعه قرار گرفتند. برای اندازه گیری تأثیر استفاده دانشجویان از شبکه اجتماعی فیس بوک بر روابط خانوادگی، از پرسش نامه محقق ساخته استاندارد، با طیف لیکرت استفاده شد. نتایج محاسبات آماری با استفاده از روش آلفای کرونباخ، به منظور برآورد ضریب همسانی درونی سؤال ها، حاکی از همسانی درونی بسیار بالای پرسش هاست. این پرسش نامه، دارای ضریب همسانی درونی برابر ۸۶/۰ است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش توصیفی، از میانگین، درصد ها، فراوانی ها، و انحراف معیار؛ و در بخش استنباطی، از آزمون های آماری هم بستگی پیرسون و آزمون مقایسه میانگین ها استفاده شده است.

یافته های پژوهش

یافته های پژوهش حاضر در دو بخش عرضه شده است: بخش توصیفی که به معرفی سیمای پاسخ گویان می پردازد و بخش استنباطی که به آزمون فرضیات تحقیق اختصاص دارد.

یافته های توصیفی

جدول ۱: ویژگی های جمعیتی پاسخ گویان

برای مشاهده جدول به فایل پی دی اف مراجعه کنید

یافته های استنباطی

فرضیه اول: بین استفاده از شبکه اجتماعی فیس بوک و کاهش فعالیت های روزانه در محیط خانواده، رابطه وجود دا