پاورپوینت کامل حکومت اسلامی از نگاه شهید صدر ۷۳ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل حکومت اسلامی از نگاه شهید صدر ۷۳ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل حکومت اسلامی از نگاه شهید صدر ۷۳ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل حکومت اسلامی از نگاه شهید صدر ۷۳ اسلاید در PowerPoint :

۷۵

علامه شهید سید محمدباقر صدر یکی از فقیهان معاصر امام خمینی قدس سره است که با دقت
وژرف نگری به بررسی اندیشه سیاسی شیعه در ابعاد مختلف به ویژه در بعد رهبری پرداخته
است. از آثار بر جای مانده از شهید صدر استفاده می شود که وی در طول حیات کوتاه اما پربرکت
خود به سه نظریه سیاسی در موضوع رهبری دست یافته است.

الف) حکومت انتخابی براساس شورا. وی این نظریه را در سال ۱۳۷۸ ق در کتاب الأسس
الاسلامیه ابراز کرده است.

ب) ولایت انتصابی عامه فقیهان. این نظریه را در سال های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ ق در تعلیقات بر
رساله های عملیه منهاج الصالحین والفتاوی الواضحه عرضه کرده است.

ج) خلافت مردم با نظارت مرجعیت. شهید صدر این نظریه را یک سال قبل از شهادت خود
در سال ۱۳۹۹ ق در پاسخ به سؤال شش نفر از علمای لبنان در توضیح مبانی جمهوری اسلامی
در مجموعه مختصر الاسلام یقود الحیاه در حلقه چهارم به نام خلافه الانسان وشهاده الانبیاء به
رشته تحریر درآورده است.

نظریه «انتخاب»، نخستین نظریه سیاسی شهید صدر محسوب می شود که در مراحل
بعدی تطور اندیشه سیاسی خود از آن عدول کرده است.

۱ـ نظریه ولایت عامه انتصابی فقیه

شهید بزرگوار صدر در کتاب ارزشمند الفتاوی الواضحه به «ولایت عامه فقیه» تصریح کرده
ونوشته است:

«چنان که گذشت آن گاه که شرایط شرعی که در مرجع تقلید معتبر است، در مجتهد
مطلق جمع باشد، مکلف مجاز است از وی تقلید کند. چنین مجتهدی در همه شؤون
مسلمانان دارای ولایت عامه شرعی است. مشروط به آن که از لحاظ دینی و واقعیت
خارجی کفایت وشایستگی به عهده گرفتن چنین مقامی را داشته باشد. مجتهد
مطلق، ولایت در امر قضا را نیز به عهده دارد واز این رو به وی حاکم شرعی می گویند.
در قسم چهارم این کتاب از ولایت عامه فقیه وولایت بر قضا واحکام آن بحث خواهد
شد.»(۱)

وی در حاشیه کتاب منهاج الصالحین در بحث «نقض حکم حاکم» نوشته است:

«حکم حاکم اگر از واقع کشف کند مانند موارد مرافعات، نقض آن جایز نیست وکسی
که علم دارد به مخالفت حکم با واقع جایز است آثار واقع را بر آن بار کند. امّا اگر حکم
حاکم براساس ولایت عامه ای که بر تمام شؤون مسلمانان دارد، صادر شده باشد،
نقض آن به هیچ وجه جایز نیست حتی با علم به مخالفت، وکسی که علم دارد به
مخالفت حکم با واقع مجاز نیست بر طبق علم اش عمل کند.»(۲)

شهید صدر در مقام پاسخ به استفتایی درباره ادله ولایت فقیه، نوشته است:

«در این جا روایات متعدد دیگری (غیر از توقیع) هست لیکن ما از میان این روایات،
توقیع را حجت می دانیم.»(۳)

۲ـ نظریه خلافت انسان وشهادت انبیا

شهید صدر نظریه خلافت انسان و شهادت انبیا را بر دو پایه استوار ساخته است. پایه اول خلافت
انسان وپایه دوم شهادت انبیاء.

پایه اول: خلافت انسان

شهید صدر در تبیین این پایه به پنج مطلب اشاره کرده است.

الف) ارزش واهمیت خلافت انسان

وی در این باره نوشته است:

«خداوند انسان را به خلافت خود روی زمین تشرف داد، واو را بر همه عناصر جهان
هستی، امتیاز بخشید وانسان را خلیفه خود در روی زمین قرار داد. بر اثر این
خلافت، انسان شایستگی آن را یافت که فرشتگان بر او سجده کنند وهمه نیروهای
ظاهری وپنهانی جهان از او اطاعت کنند.»(۴)

ب) خلافت همه انسان ها

شهید صدر بر این نکته پای فشرده که این خلافتی که خداوند در آیات قرآن از آن حکایت
می کند، به شخص آدم اختصاص ندارد بلکه جنس آدمی به طور کلی منظور است.(۵)

ج) گستره خلافت انسان

شهید صدر درباره گستره خلافت انسان نوشته است:

«خداوند، پروردگار زمین وهمه خیرات آن است ونیز پروردگار انسان وحیوان وهر
جنبده ای که در پهنه هستی با همه گستردگی اش پراکنده است، می باشد. بدین
ترتیب خلیفه خدا در زمین یعنی جانشین خدا در همه این امور. از این رو مسأله
خلافت انسان در قرآن، در حقیقت شالوده حکومت انسان بر هستی است وحکومت
بین مردم همه از ریشه همان خلافت سرچشمه می گیرد … واین است مفهوم
صحیحی که اسلام از خلافت انسان در زمین به ما می دهد. یعنی خداوند بشر را نایب
خود در حکومت قرار داده و رهبری و آبادانی جهان را از نظر اجتماعی وطبیعی به او
سپرده است. بدین ترتیب حکومت انسان بر خود هم بر این پایه درست می شود.
چنان که حکومت مردم بر مردم، یعنی حق حاکمیت ملی نیز به عنوان خلیفه خدا
بودن انسان ها می تواند مشروع وقانونی باشد.»(۶)

د) نتایج درک صحیح مفهوم خلافت انسان در جامعه

او بر این باور است که درک صحیح مفهوم خلافت انسان نتیجه های زیر را در جامعه در پی دارد.

یک: جامعه انسانی قبل از هرگونه وابستگی وتعلقی، وابسته ومنسوب به یک مرکز است
وآن مرکز خدای تعالی است که او را جانشین خود روی زمین ساخته است؛

دو: روابط اجتماعی باید برپایه خداپرستی مخلصانه باشد.

سه: روح برادری عمومی در همه ابعاد اجتماعی اش پس از محو هرگونه بهره کشی و
سلطه جویی به رنگ های مختلفش باید تجسم وتحقق یابد؛

چهار: معنی خلافت انسان امین بودن وقابل اعتماد بودن اوست. از این رو، قرآن کریم از
خلافت انسان به «امانت» تعبیر کرده است.

به عقیده شهید صدر امانت مسؤولیت آور است ودر کلمه امانت احساس درد به انجام
وظیفه نهفته است ومسؤولیت یک رابطه دو طرفی است، از یک طرف تقید می آورد، تقید به
قانون وعدالت، و همین تقید را امتیاز خلافت الهی در مفهوم قرآنی آن با حکومت مردم بر مردم
در نظام های دمکراسی غربی معرفی کرده است. از سوی دیگر، مقصود از مسؤولیت انسان آن
است که انسان یک موجود آزاد است وبدون آزادی، مسؤولیت هیچ مفهومی ندارد. خداوند،
موجود آزاد ومختاری روی زمین قرار داد تا بتواند با آزادی، خود راهش را برگزیند.(۷)

ه) هدف خلافت انسان

به عقیده او هدف از خلافت انسان آن است که انسان بتواند شبیه ارزش هایی را که در وجود
خداوند متجلی است، در وجود خود به عنوان خلیفه خدا، تحقق بخشد. یعنی صفات خدا از
عدالت، علم، قدرت، رحمتش بر مستضعفان وانتقامش از جباران ومستکبران، وبخشش
بی انتهایش، این ها همه در رفتار جامعه ای که «خلیفه الله» شده ودر اهداف آن باید منعکس شود.
در حدیث آمده است که «تشبّهوا باخلاق الله»؛ یعنی خود را به اخلاق خدا نزدیک سازید.

از آن جا که این مکارم اخلاقی در سطح خدایی اش مطلق ونامتناهی است، از این رو، جامعه
انسانی باید شرایط لازم را برای حرکت پیوسته و همیشگی به سوی این هدف مطلق فراهم سازد
وروابط اجتماعی را نیز برپایه همین خلافت الهی بنا نهد.(۸)

پایه دوم: گواهی انبیا

شهید صدر دومین پایه اصلی نظریه خود در باره ایجاد دولت اسلامی را مفهوم «شهادت» قرار
داده است. این واژه در اندیشه وی مفهومی سیاسی به خود می گیرد واز جنبه حقوقی صرف
خارج می شود. در این قسمت گزارشی دسته بندی شده از این نظریه شهید صدر را ذیل
عنوان های زیر تقدیم می کنیم.

۱ـ ضرورت وجود گواه

ایشان با اشاره به ویژگی های غریزی بشر وامکان وقوع خطا، فراموشی، معصیت، ظلم برای
انسان، ضرورت وجود خط گواه، در کنار خط خلافت؛ برای تکمیل خط خلافت وحفظ آن از
انحراف را ضروری شمرده ونوشته است:

«خدای بزرگ در کنار خط خلافت انسان بر روی زمین، خط گواهی انبیا را رسم کرده
است، گواهی ای که نشان دهنده دخالت خدا به منظور حفظ خلیفه اش از انحراف
ورهبری او به سوی کمال است؛ زیرا خداوند از آنچه در دل انسان می گذرد، آگاه
است. قدرت ها واستعدادها وادراکاتش را خوب می شناسد … ونیز نقطه ضعف ها
وبیچارگی های این انسان را خوب می داند. از این روی، هرگاه انسان را به حال خود
بگذارد تا بدون توجیه ورهبری الهی نقش خود را ایفا کند، خلقتش بی هدف وبیهوده
می شود واز انسانِ «خلیفه اللّه» چیزی جز کانونی از شهوت ها وخودکامگی
وبهره کشی نمی ماند، وتا خدا در کار هدایت انسان دخالت نکند، همه آرمان های
بزرگ انسانیت که در آغاز راه برایش ترسیم شده، به زیان وخسران او منتهی
می شود. ما این دخالت خدایی را در هدایت انسان، خط شهادت یا گواهی انبیا
می نامیم.»(۹)

۲ـ انواع گواهان

شهید صدر با اشاره به آیه ۴۴ سوره مائده که فرموده است:

«ما تورات را که مایه نور وهدایت است فرستادیم تا پیامبران بنی اسرائیل وربانیون
واحباری که نگهبانان کتاب خدایند، براساس آن حکومت کنند وگواه بر آن باشند.»(۱۰)

نوشته است:

«سه دسته ای را که این آیه متذکر می شود پیامبران، ربانیان واحبار (دانشمندان)اند.
احبار علمای دین اند وربانیان دارای درجه ای هستند میان پیامبران وعالمان دینی،
یعنی مقام پیشوایان معصوم. پس خط شهادت در سه گروه تحقق می یابد: ۱ـ
پیامبران، ۲ـ امامان ـ که در حقیقت امتداد وگسترش خط ربانی پیامبری هستند ـ ،
۳ـ مرجعیّت که امتداد پیشرفته خط پیامبر وامام در امر شهادت وگواهی است.»(۱۱)

۳ـ مسؤولیت های مشترک گواهان

وی سه مسؤولیت مشترک برای گواهان ذکر کرده است:

۱ـ فراگیری رسالت آسمانی و حفظ و حراست آن؛

۲ـ اشراف ومراقبت بر رفتار انسان ها در جهت ایفای نقش خود در خلافت عمومی
ومسؤولیت توجیه وراهنمایی آنان به اندازه ای که به رسالت آسمانی واحکام ومفاهیم آن مربوط
می شود؛

۳ـ جلوگیری از انحراف واتخاذ هرگونه تدبیر ممکن برای سلامت مسیر.(۱۲)

۴ـ تفاوت های اساسی گواهی معصوم ومرجع

تفاوت های اساسی گواهی معصوم و مرجع عبارت است از:

۱ـ مقام پیامبری وامامت معصوم غیراکتسابی است و از جانب خدا افاضه شده است، اما
رسیدن به مقام مرجعیت اکتسابی است؛

۲ـ پیامبر ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ وامام ـ علیه السلام ـ ازسوی خداوند با نام ومشخصات
تعیین شده اند، اما مرجع به شکل نوعی تعیین و تطبیق آن شرایط با شخص واجد شرایط به
عهده مردم گذاشته شده است؛

۳ـ پیامبرـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ وامام ـ علیه السلام ـ دارای عصمت مطلق هستند،
حال آن که مرجع دارای ویژگی عدالت است.

به نظر شهید صدر عدالت نزدیک به عصمت است، ولی عصمت نیست؛ زیرا مرجع خود نیز
گواه وشاهدی به نام امام دارد که اسوه والگوی اوست.(۱۳)

۵ـ شرایط گواهان

به عقیده شهید صدر با جمع بندی وکنار هم گذاشتن آیات مربوط به گواهی در قرآن، چهار شرط
عمده را می توان برای گواهان به دست آورد.

۱ـ عدالت؛

وی در تعریف عدالت نوشته است:

«عدالت رفتار مبتنی بر میانه روی و رعایت حد وسط است.»

۲ـ علم وجامعیت نسبت به رسالت وشناخت کافی نسبت به کتاب خدا؛

۳ـ علم وآگاهی بر اوضاع زمان؛

شهید صدر در توجیه ضرورت این شرط نوشته است:

«مراقبت بدون آگاهی وشناخت اوضاع واحوال اجتماعی وسیاسی مفهومی ندارد.
آنچه از شاهد وگواه خواسته شده تسلّط بر اوضاع واحوال ونظارت کامل نسبت به
آن هاست.»(۱۴)

۴ـ کاردانی ولیاقت.

به عقیده شهید صدر برای تحقق این شرط به حکمت، تعقل ودرایت، صبر وشجاعت نیاز
است.

سیر تاریخی خلافت انسان وگواهی در زمین

از دیدگاه شهید صدر، دو خط خلافت انسان وگواهی پیامبران با توجه به سیر تاریخی جامعه های
بشری مراحلی را پشت سر گذاشته، در بعضی مراحل نیز این دو خط در وجود پیامبران جمع
بوده وشخص واحد، هم گواه بر امت وهم رهبر جامعه بود ودر بعضی مراحل از یکدیگر جدا
بوده اند. شهید صدر این سیر تاریخی را از آیه ۲۱۳ سوره بقره استنباط کرده است که می فرماید:

«مردم امت واحد بودند وچون بین آنان اختلاف رخ داد، خداوند پیامبران را با پیام
مژده وتهدید فرستاد وبا آنان کتاب، به حق فرود آورد تا در موارد اختلاف حکم خدا
را بین آنان جاری