پاورپوینت کامل جلوه های زکات در شعر فارسی ۷۱ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل جلوه های زکات در شعر فارسی ۷۱ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۱ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل جلوه های زکات در شعر فارسی ۷۱ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل جلوه های زکات در شعر فارسی ۷۱ اسلاید در PowerPoint :

۹۵

تجلی و ظهور آیین مقدس و آسمانی اسلام در پانزده قرن پیش از روزگار ما و در برهوت
جهالت و ارتجاع عربستان، باعث گردید تا تحولاتِ بنیادین و اساسی در تمدّنهای بشری
پدید آید.

این مکتب رهایی بخش به هر کجا پای نهاد توانست انقلابی عظیم در تمامی
عرصه های فرهنگ و تمدّن ایجاد نموده و انسان و مناسبات فردی و اجتماعی او را ارتقا
بخشیده، از حضیض ذلّت به اوج عزّت و عظمت بالا ببرد.

در این میان، ورود اسلام به ایران از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است، چرا که
ایران و ایرانی را باید جزو نخستین مخاطبانِ پیام اسلام دانست و این از آن روست که این
سرزمین پهناور، در واقع در همسایگی خاستگاه اسلام قرار داشته و دارد و به همین دلیل
است که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله پس از استیلای مادّی و معنوی بر گستره عربستان،
سفیری را ـ که حامل دعوت به یکتاپرستی بود ـ به ایران گسیل داشت.

اگر چه این نماینده اسلام، در ایران از سوی سیاستمداران و حاکمان مستبد با
استقبال سرد و حتی اهانت آمیز مواجه شد ولی آنگاه که سالیانی پس از رحلت پیامبر
اکرم صلی الله علیه و آله سپاه اسلام ایران را در نوردید، ایرانیانِ به تنگ آمده از جور و ستم ساسانیان،
آغوش خویش را به روی این میهمان تازه وارد گشودند و تعالیمِ انسان ساز آن را از جان و
دل پذیرا شدند.

از آن پس، ایرانیِ با هوش که ذکاوت و هوشیاری او شهره آفاق بوده و هست با
بهره گیری از فرهنگِ انسان ساز اسلام، تمدنی با شکوه را بنا نهاد و از اسلام نردبانی
ساخت برای وصول به قلّه های کمال در تمامی زمینه های مادی و معنوی. در نتیجه
دیری نپایید که سخن رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله که در آن آینده با شکوه ایرانیان را
پیش بینی فرموده بود تحقق یافت که:

«لَو کانَ العِلم منوطا بِالثُّریّا لَتَناوَله رِجالٌ مِن فارس»(۱)

«اگر علم و دانش بسته به ثریّا باشد مردانی از فارس (ایران) آن را به دست
می آورند»

آری، ایرانیان در تمامی عرصه های صنعتی، علمی و هنری، اسلام را دلیل و
راهنمای خود قرار دادند و زوایای تاریک شبستان علم و دانش را با بهره گیری از نور و
ضیاء قرآن و مکتب اهل بیت روشن نموده و خود سرآمد روزگار شدند.

در میان تمامی عرصه های دانش، بدون شکّ «عرصه فرهنگ و ادب فارسی»
بالاترین بهره ها را از فرهنگ اسلام برده است تا بدان جا که باید به این حقیقتِ روشن
اعتراف کنیم که اگر از متون نظم و نثر فارسی، تعالیم و مفاهیم اسلامی را جدا کنیم جز
مُشتی اوراق پراکنده که در بردارنده معنا و مفهوم خاصی نخواهند بود، باقی نمی ماند و
اصولاً تصّور آثار شاعرانی همچون حافظ، سعدی، مولوی، نظامی و… بدون مفاهیم
اسلامی چه از نظر لفظ و چه از نظر معنا، تصوّری باطل و بیهوده می باشد.

از جمله مفاهیم اسلامی که به طور گسترده، در عرصه ادب فارسی و به ویژه شعر
مورد استفاده قرار گرفته و شاعران این مرز و بوم توجهی ویژه بدان داشته اند، مفهوم
«زکات» است.

ما در این نوشتار بر آنیم تا با نگاهی به متون نظمِ فارسی، موارد استفاده از این
مفهوم را در این بخش از فرهنگ و ادبِ کشورمان در حدّ بضاعت خویش معلوم گردانیم.
ولی قبل از آن ضروری است تا به طور اختصار راجع به این مفهوم در فرهنگ اسلامی
توضیحاتی ارائه شود.

همان طور که می دانیم کلمه «زکات» اسم مصدر از ریشه «زکاء» به معنی رشد و نمو
یافتن است، و در فرهنگ اسلامی «یکی از فروع دین اسلام بوده و از ضروریات این دین
می باشد که انکار آن در حدّ کفر مُنکِر است».(۲)

طبق نظر مشهور فقها، زکات در نه چیز واجب است: گندم، جو، خرما، کشمش، طلا،
نقره، شتر، گوسفند و گاو.(۳)

زکات را باید در مواردی که شارع تعیین فرموده صرف نمود که عبارتند از: «فقرا،
کسانی که متصدّی جمع آوری زکاتند، برای تألیف قلوب، در راه رهایی بردگان،
بدهکاران، در راه خدا؛ از قبیل مصالح عامه چون پل سازی و راه سازی، راهگذاران که در
غربت تهیدست شده به مال خویش دسترسی نداشته باشند.»(۴)

حال که به طور اجمال با مفهوم زکات در آیین آسمانی اسلام آشنا شدیم به بررسی
این مفهوم اسلامی و موارد استفاده آن در متون نظم فارسی می پردازیم، که شامل موارد
زیر می گردد:

الف) اموری که مشمول زکات می گردند:

همان طور که قبلاً گفتیم در فرهنگ اسلام، وجوب «زکات» حکمی است که به بخشی از
داراییهای انسان که به حدّ نصاب معیّنی برسد تعلّق می گیرد.

البته در یک نگاه وسیع تر، زکات تنها به داراییهای مادّی منحصر نمی شود بلکه
برخی از امور معنوی را نیز شامل می شود، چنانچه درباره «علم» حدیث مشهورِ «زکاهُ العِلمِ
نَشرُهُ»(۵) وارد شده و درباره «جاه و مقام» از امیرالمؤمنین علیه السلام نقل شده که فرمود:

«چنانکه خداوند زکات مال را بر شما واجب نموده زکات جاه و مقام را نیز واجب ساخته [که
چون برادر دینی ات را مشکلی پیش آید جاه و مقام خویش را در حل آن به کار بندی].»(۶)

شاعران و ادیبان پارسی زبان نیز از دیر باز با توجه به این وسعت نظر آیین مقدس اسلام
پیرامون زکات، این مفهوم اسلامی را درباره اموری غیر از موارد نُه گانه ای که مشمول زکات
می شوند به کار برده و مورد استفاده قرار داده اند که به برخی از آنها اشاره می کنیم:

زکاتِ حُسن و خوبی:

نیک درویشم و در حُسن زکاتی هم هست

بده ای محتشم حُسن به درویش زکات

اوحدی مراغه ای

خراج جان و دل خواهی تو را زیبد که سلطانی

زکات حُسن اگر بدهی به من باری که مسکینم

سیف فرغانی (دیوان اشعار)

زکات خوبی خود را دمی به باغ خرام

که گل به دیدن روی تو آرزومند است

سیف فرغانی

گاهی رُخَت خراج ستاند ز ماه و گاه

خورشید را زکات دهد از نصاب حُسن

سیف فرغانی

ببین که مستحق التفات کیست نخست

زکات حسن به هر کس به اضطراب مده

صائب تبریزی (دیوان اشعار)

ای سیمبر به من نظری کن زکات حُسن

کاین چشم من پر از دُر و رخسار از زرست

مولوی (دیوان شمس)

نصاب حُسن در حد کمال است

زکاتم ده که مسکین و فقیرم

حافظ (دیوان اشعار)

زکات لبِ لعل:

گه گه اگر زکاتِ لب، بوسه دهی به بنده ده

تا به خراج ری زنم لاف عطایِ چون تویی

خاقانی شروانی

زکات لعل لبت را بسی طلبکارند

میان این همه خواهندگان به من چه رسد!

سعدی (غزلیات)

حَبَّذا آنکه از زکات لبت

عاشقان تو را نصابی بود

سعدی

لعل سیرابش زکات بوسه بیرون می کند

کیست تا آرد به یادش صائب گمنام را

صائب تبریزی (دیوان اشعار)

برات عاشق نو کن رسید روز برات

زکات لعل ادا کن رسید وقت زکات

مولوی (دیوان شمس)

چون بخندیده لبش، آب حیات

تشنه مردم وَزْ لبش جُستی زکات

عطار نیشابوری (دیوان اشعار)

زکات جمال:

گویی زکات خواهِ نصابِ جمال توست

هر محتشم که هست توانگر به مال حُسن

سیف فرغانی

یوسف ز کاروان تو غارت رسیده ای است

معمور کن جهان ز زکات جمال خویش

صائب تبریزی (دیوان اشعار)

ده زکات روی خوب ای خوب رو

شرح جانِ شرحه شرحه باز گو

مولوی

زکات تندرستی:

آخر به زکات تندرستی

فریاد دل شکستگان رس

سعدی

زکات صحّت جسم است خسته پرسیدن

نگاهبانی عمرست پیش پا دیدن

صائب تبریزی (دیوان اشعار)

زکات راستی:

زکات راستی از کج روان مگردان راه

ز هیچ کور درین ره عصا دریغ مدار

صائب تبریزی

زکات عشق:

از جنونِ مایه دارِ ماست شور نوبهار

از زکاتِ عشق خود تعمیر مجنون کرده ایم

صائب تبریزی

زکات جاه و مقام:

خاص از بهر زکات جاه خود

گمرهی را تو مران از راه خود

مولوی

زکات خنده:

زکات خنده شیرین تبسّمی بچشان

نکرده بر شَکَرَتْ کار تنگ تا صفِ مور

صائب تبریزی

زکات قدم:

به زکات قدمت بر لب بام آی امشب

چون به گوشَت رسد آلوده به درد آوازی

محتشم کاشانی (دیوان اشعار)

زکات لطف:

به گرد سنبل تو جانها چو مور و ملخ

که تا ز خرمن لطف برند جمله زکات

مولوی (دیوان شمس)

زکات جان و تن:

ای سیمبر! زکات تن و جان خویش را

بردار از دلم غم هجران خویش را

سیف فرغانی

زکات دهان:

دهانت معدنِ لؤلؤست با همه تنگی

بده زکات که مستظهرم به چندان دُرّ

سیف فرغانی

زکات شعر:

بارها در طبعم آمد کان چو گوهر شعرها

از زکات شعر گیرم تا مگر یابم نجات

سنایی (دیوان اشعار)

همان گونه که مشاهده می شود، اموری که در شعر پارسی «زکات» به آنها تعلق
می گیرد، امور معنوی بوده و کم تر اشاره ای به مسائل مادّی در آنها به چشم می خورد و
این نیست مگر به دلیل نگاه عمیق آیین آسمانی اسلام به موضوع «زکات».

اگر در اشعار فوق، اشاراتی به برخی اعضای جسمانی نظیر «دهان، لب، تن، قدم و
نیز اموری همچون عشق، خنده، جمال و…» گردیده نباید پنداشت که منظور شاعران و
عارفان مسلمان صرفا حقیقت جسمانی و مادی است، بلکه آنان برای بازگویی و شرح
عشقِ آسمانی خویش به خداوند و توصیف آن یار حقیقی، دست به دامن کنایات و
استعارات گردیده اند.

چه آن که توصیف حقیقی امور معنوی و عشق الهی در عرصه زندگی مادی و خاکی
جز از این طریق میسر نخواهد بود.

نتیجه آنکه سخن گفتن از خط و خال و موی و روی و مِی و نی در ادبیات عرفانی ما
نباید موجب آن شود که این گونه قضاوت کرده و بیندیشیم که شاعران این مرز و بوم
همگی اسیرِ عشقِ مجازی بوده اند و به توصیف معشوق زمینی همّت گمارده اند، بلکه
اینها اشاراتی است به حقایقی معنوی و ماوراء طبیعی؛ همچنان که «هاتف اصفهانی»
شاعر گرانمایه قرن دوازدهم در ابیات زیر به این موضوع اشاره نموده است:

«هاتف ارباب معرفت که گهی

مست خوانندشان و گه هشیار

از دف و چنگ و مطرب و ساقی

از می و جام و ساقی و زنّار

قصد ایشان نهفته اسراری است

که به ایما همی کنند اظهار»(۷)

ب) ضرورت پرداخت زکات به مستحقان:

در فقه اسلامی این نکته یادآوری گردیده است که زکات مال را باید به مستحقان
داد و چنانچه کسی زکات مال خویش را به فردی دهد که استحقاق دریافت آن را ندارد از
عهده مسئولیت بر نیامده است.

پیش تر گفته آمد که یکی از مهم ترین موارد صَرف زکات، «فقیران» و «مساکین»
هستند. این موضوع در شعر شاعران پارسی ظهور و بروزی در خور توجه دارد که به
مواردی اشاره می کنیم:

شود به کل گدایان زکات و حج واجب

کند چو دست کرم ریز او دُر افشانی

وحشی بافقی (دیوان اشعار)

جمله چو شهد و شیر شو وز خود خود فقیر شو

زانکه ز شه فقیر را عُشر و زکات می رسد

دیوان شمس

به مفلسان که ز بازارشان نصیبی نیست

ز مخزن زرِ سلطان همی کشند زکات

دیوان شمس

عزیزی بخشد آن کس را که خواری است

بزرگی بخشد آن را که حقیری است

که هستی نیستی جوید همیشه

زکات آنجا نیاید که امیری است

دیوان شمس

نصاب حسن در حد کمال است

زکاتم ده که مسکین و فقیریم

حافظ (دیوان)

من اگر کامروا گشتم و خوشدل نه عجب

مُستحق بودم و اینها به زکاتم دادند

حافظ (دیوان)

ج) آثار پرداخت زکات:

در روایات اسلامی آمده است که پرداخت زکات و اهتمام به این فریضه الهی، آثار
مفید بسیاری برای فرد و جامعه در پی دارد، از جمله می توان به روایات زیر اشاره کرد:

امام صادق علیه السلام فرمود: «اگر همه مردم زکات اموال خود را بپردازند مسلمانی فقیر و
نی