پاورپوینت کامل بررسی کارکردهای مسجد ۷۷ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل بررسی کارکردهای مسجد ۷۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل بررسی کارکردهای مسجد ۷۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل بررسی کارکردهای مسجد ۷۷ اسلاید در PowerPoint :

۵۵

مقدمه

بعد از هجرت پیامبر اسلام،
حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله به شهر
مدینه، مسجد نقش کلیدی در جامعه
اسلامی پیدا کرد؛ به گونه ای که بعد از
گذشت قرنها از ساخت اولین مسجد،
این مکان مقدس اصلی ترین پایگاه
اسلامی به شمار می رود.

در طول این قرنهای متمادی بر
حسب نیازها و ضرورتهایی که در
جهان اسلام پیش می آمد، همواره
مساجد کارکردهای مختلفی پیدا
کرده اند. در زمان جنگ به عنوان
پایگاهی برای اعزام نیرو، گاهی مکان
سوادآموزی و گاهی محل مداوای
مجروحین جنگی بوده اند؛ اما در تمام
این مدت، کارکرد عبادی به عنوان
اصلی ترین کارکرد مسجد بوده است.

اکنون بعد از گذشت چهار ده قرن
از پیدایش این مکان مقدس، در جامعه
کنونی ما نیز کارکردهایی برای مسجد
وجود دارد که بخشی از آنها در راستای
بُعد عبادی مسجد است؛ ولی بعضی
دیگر از آنها پدیده های نو ظهوری
هستند که در بعض موارد اتفاق جمعی
بر اعمال آنها وجود ندارد. این اختلاف
باعث شده است که برنامه های نوظهور
مساجد از طرف عده ای دور از شأن
مسجد و مخل کارکرد اصلی آن
ارزیابی شوند؛ در حالی که گروهی
دیگر، امور یاد شده را باعث رونق
بیش تر مسجد و تقویت کننده برنامه
عبادی آن قلمداد می کنند.

نتیجه این اختلاف آن است که در
برنامه ریزی و اداره مساجد، دشواریهایی
به وجود آید؛ به گونه ای که اکنون در برخی
از مساجد، کلیه برنامه های جانبی تعطیل، و
تنها به بُعد عبادی مسجد اکتفا شده است.

در این مقاله بر آنیم که هر یک از
کارکردهای موجود در مساجد را به
صورت مجزا و از دید احادیث بررسی
کنیم.

کارکردهای موجود در مساجد

۱. کارکرد عبادی

برای بعد عبادی مسجد
نمونه های گوناگونی می توان ذکر کرد
که استفاده از مساجد در راستای همه
آنها از صدر اسلام مرسوم بوده است و
تقریبا صحت استفاده از مسجد در
موارد یاد شده از متواترات بین
مسلمین است.

در این خصوص می توان به موارد
زیر اشاره کرد:

أ. نماز جماعت؛

ب. تلاوت قرآن؛

ج. اعتکاف؛

د. خواندن نوافل؛

ه . دعا و مناجات؛

و. تبلیغ و سخنرانی.

۲. کارکردهای اجتماعی مساجد

أ. رأی گیری

از زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مساجد
محل شور و تصمیم گیریهای مهم در سطح
اجتماعی بوده اند. به گونه ای که بعد از
وفات ایشان نیز، به خاطر مرسوم بودن این
گونه امور برای مسجد، در جریان غصب
خلافت هم، اصحاب در مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله
دور هم جمع شدند.

ب. اعلام و اطلاع رسانی

اعلام و اطلاع رسانی در مساجد
دو جنبه می تواند داشته باشد:

جنبه اول، آنکه در راستای امور
عبادی قرار دارد؛ مانند اذان گفتن که نه
تنها مورد تایید است؛ بلکه یکی از
سنتها و آداب اسلامی هم به شمار
می رود. جنبه دیگر، آنکه برای امور
دنیوی مورد استفاده قرار می گیرد،
مانند اعلام و اطلاع رسانی ای که برای
یافتن اشیای گمشده صورت می گیرد.
این کار که امروزه در بعضی از مساجد
مرسوم است، ظاهرا مورد تأیید
احادیث نمی باشد. از جمله این
احادیث می توان به حدیث زیر اشاره
کرد:

أشعری در حدیثی مرفوع می
گوید: «أَنَّ رَجُلًا جَاءَ إِلَی الْمَسْجِدِ یُنْشِدُ
ضَالَّهً لَهُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله قُولُوا لَهُ لَا رَدَّ اللَّهُ
عَلَیْکَ فَإِنَّهَا لِغَیْرِ هَذَا بُنِیَتْ قَالَ وَ رَفْعُ الصَّوْتِ
فِی الْمَسَاجِدِ یُکْرَهُ …؛

مردی به مسجد آمد و با صدای
بلند اعلام کرد که چیزی گم کرده است.
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: به او بگویید:
خداوند آن را به تو باز نگرداند؛ چرا که
مسجد برای کاری جز این بنا شده
است. [همچنین] فرمود: بلند کردن
صدا در مساجد ناپسند است… .»

۳. کارکرد نظامی (پایگاه بسیج)

امکان پیدایش این کارکرد،
بیش تر در زمان جنگ است و تنها
مصداق آن در مساجد امروز ما
پایگاههای مقاومت بسیج می باشد.
البته تذکر این مطلب به نظر لازم
می آید که پایگاههای بسیج، امروزه
فعالیتهای گسترده ای دارند و آمادگی
دفاعی یکی از برنامه های آنهاست که ما
در این بخش از آنها بحث می کنیم و
بقیه فعالیتهای فرهنگی این پایگاهها را
در ضمن کانونهای فرهنگی مساجد
تبیین خواهیم کرد.

با نگاهی به تاریخ خواهیم دید که
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله خطبه های آتشین خود
را که برای اعزام مسلمانان به جهاد و
مبارزه با کفر و شرک بود، در مساجد
ایراد می کردند و حتی آمادگیهای قبل
از اعزام هم در مسجد شکل می گرفته
است.

بعضی احادیث هم مؤید همین
مطلب می باشد، که از آن جمله حدیث
زیر است:

حارث بن یزید بکری می گوید:
«قَدِمْتُ الْمَدینَهَ فَدَخَلْتُ الْمَسْجِدَ فَإِذَا هُوَ
غَاصٍ بِالنَّاسِ وَ إِذا رَایَات سُودٍ وَ إِذا بِلاَلٌ
مُتَقَلِّدُ السَّیْفِ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله قُلْتُ مَا
شَأْنُ النَّاسِ قَالُوا یُریِدُ أَنْ یَبْعَثَ عَمْرو بْنَ
الْعَاصِ وَجْها؛

به مدینه آمدم و وارد مسجد شدم.
در این هنگام [دیدم] مسجد پر از
جمعیت است و پرچمهای سیاه رنگ
[در جنبش و اهتزازند] و بلال در پیش
روی رسول خدا صلی الله علیه و آله شمشیر خود را
حمایل کرده است. گفتم: مردم را چه
شده است؟ گفتند: [پیامبر صلی الله علیه و آله [
می خواهد عمرو بن عاص را [با لشکر[
به جایی بفرستد.»

۴. کارکرد قضایی (شورای حل اختلاف)

سابقه این کار کرد نیز به عصر
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برمی گردد. در آن
دوران امور قضایی، فصل خصومات و
محکوم ساختن بزهکاران، همگی در
مسجد انجام می شده و این سخن، غیر
واقعی نخواهد بود اگر بگوییم: مسجد
در آن روزها یک دادگستری به تمام
معنا بوده است. پس از وفات
پیامبر صلی الله علیه و آله جانشینان حضرت هم راه
ایشان را ادامه دادند و این سنت را به
عنوان یک کار کرد مورد اتفاق برای
مساجد تا مدتها ماندگار کردند.

از جمله احادیثی که مؤید این امر
برای مساجد است، حدیث زیر
می باشد:

امام صادق علیه السلام فرمودند: «بِأَنَّ أَمیرَ
الْمُؤْمِنینَ علیه السلام حَکَمَ فی مَسْجِدِ الْکُوفَهِ وَ قَضی
فیهِ بَیْنَ النّاسِ وَ دَکَّهُ الْقَضاءِ مَعَرُوفَهٌ فیهِ إِلی
یَوْمِنا هذا…؛ امیر المؤمنین علیه السلام در
مسجد کوفه حکم می کردند و در آن
بین مردم قضاوت می نمودند و دکّه
قضاء در این مسجد تا به امروز
معروف است… .»

۵. کارکرد آموزشی

امروزه با وجود پیشرفتهای پدید
آمده در عرصه آموزش و وسایل کمک
آموزشی که بیش تر از قبل لزوم انتقال
محیطهای آموزشی به بیرون از مساجد
را نمایان می کند، هنوز هم کارکرد
آموزشی مساجد تعطیل نشده است.
حتی در برخی از مساجد سعی شده تا
محیط مسجد را با پیشرفتهای پدید
آمده در عرصه آموزش همسو کنند.
این کار که معمولا در قالب کانونهای
فرهنگی در مساجد شکل گرفته، یک
نوع بنیاد گرایی در عرصه مساجد به
حساب می آید.

در راستای تأیید این برنامه برای
مساجد می توان به حدیث زیر اشاره
کرد:

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «مَنْ غَدَا
إِلَی الْمَسْجِدِ لَا یُرِیدُ إِلَّا لِیَتَعَلَّمَ خَیْرا أَوْ لِیُعَلِّمَهُ
کَانَ لَهُ أَجْرُ مُعْتَمِرٍ تَامَّ الْعُمْرَهِ وَ مَنْ رَاحَ إِلَی
الْمَسْجِدِ لَا یُرِیدُ إِلَّا لِیَتَعَلَّمَ خَیْرا أَوْ لِیُعَلِّمَهُ فَلَهُ
أَجْرُ حَاجٍّ تَامَّ الْحِجَّهِ؛

هر کس بامدادان به مسجد برود و
هدفی جز این نداشته باشد که کار
خوبی را یاد بگیرد یا به دیگری یاد
بدهد، اجر به جای آورنده عمره کامل
را دارد و کسی که در شب به مسجد
برود و هدفی جز این نداشته باشد که
کار خوبی را فرا گیرد یا به دیگری
آموزد، پاداش یک حج کامل برای
اوست.»

۶. کارکردهای خاص

الف. برگزاری مجلس ترحیم

یکی از پر رونق ترین کارکردهایی
که امروزه مساجد پیدا کرده است،
برگزاری مجالس ترحیم در آنهاست.
متأسفانه حدیثی که مستقیما به رد و یا
تأیید این کار پرداخته باشد، پیدا
نکردیم.

اما برای اینکه ابعاد این عملکرد را
بهتر بشناسیم، لازم است به تذکر چند
نکته بپردازیم:

– از سویی این گونه مجالس
معمولاً در مساجدی که در مرکز شهر و
یا در مسیرهای اصلی رفت و آمد قرار
دارند، برگزار می شوند و از سوی دیگر
دفعات برگزاری این مجالس در طول
سال زیاد است. این دو عامل در کنار
هم باعث می شوند که جلوه غالب
مساجد در نظر مردم، جلوه ای مرکب
از ماتم، گریه، درد و غم باشد.

ـ از آنجایی که امروزه فرستادن
حسنه برای مردگان به مجالس بزرگ
داشت اموات تبدیل شده است، در
معمول شهرها مساجدی که طبقه مرفه
برای مجالس ختمشان استفاده می کنند
با مساجدی که طبقه ضعیف مورد
استفاده قرار می دهند، فرق می کنند. به
عبارت دیگر، پولی که برای برگزاری
این گونه مجالس پرداخت می شود، در
این دو نوع مسجد فرق دارد.

این پدیده حداقل سه ضرر دارد:

اول اینکه ماهیت مسجد، یک
ماهیت اجتماعی و عمومی است که بر
اساس آموزه های دینی ملاک
ارزش گذاری در آنها تقوی است نه
ثروت، و این گونه طبقاتی کردن
مساجد که مرکز حرکت توحیدی
است، باعث لطمه خوردن به اصل دین
و باورهای اسلامی می شود.

دوم اینکه مساجد نباید به فرصتی
برای خود نمایی و فخر فروشی افراد
تبدیل شود. این در حالی است که
ماشینهای پارک شده در جلوی مسجد
نشانگر ارج و رتبه مرده به حساب
می آید.

و نکته آخر اینکه طبقه بندی
مساجد که در اثر برگزاری این گونه
مجالس پدید می آید، بعضا بین اهالی
مساجد هم کشیده می شود؛ به گونه ای
که اهالی مسجدی بر مسجد دیگر به
خاطر اعتبار مسجدشان فخر فروشی
می کنند.

برای دور کردن مساجد از
فعالیتهای غم آلود روایاتی داریم از
جمله نهی از نماز میّت در مسجد یا
پرهیز از حضور در مسجد برای
کسانی که بیماریهای نفرت آور دارند،
می توان این گونه نیز پیشنهاد کرد که
واقفین جدید شرط کنند که کسی
جلسه ماتم در مسجد نگیرد.

ب. کمک به مستمندان

دستور الهی کمک و انفاق به
مستمندان از طرفی و وجود اجتماع
مؤمنین در مساجد از طرف دیگر
باعث شده است که افراد تهیدست
برای درخواست کمک به مساجد روی
آورند. پیدایش این پدیده مشکلاتی را
هم با خود به همراه آورده است که از
آن جمله است:

ـ عدم سازگاری تکدی گری با
کرامت افراد مستمند؛

ـ نا زیبا ساختن جلوه مساجد؛

ـ پیدا شدن فرصت سوء استفاده
برای عده ای از فرصت طلبان همراه با
رواج پیدا کردن چنین کارکردی برای
مساجد.

در بعضی از مساجد در راستای
حل مشکلات این پدیده، برای مساجد
کار کرد تازه ای تعریف کرده اند و آن
نظام مند کردن کمکها در قالب
صندوقهای قرض الحسنه است که از
طریق آن، هم آبروی افراد مستمند
حفظ می شود و هم مسیر سوء استفاده
افراد سود جو بسته می شود.

این صندوقها می تواند در کنار
پرداخت وام، با گردآوری کمکهای
بلا عوض اهل مسجد و زکات آنها،
افراد تهیدستی را که در محله های
اطراف قرار دارند، تحت پوشش خود
قرار دهد.

ج. محلی برای استراحت و خواب

منظره افرادی که گوشه و کنار
مسجد دراز می کشند و اقدام به
استراحت و بعضا خوابیدن می کنند،
چیزی نیست که برای خیلی از ما
غریب و نا آشنا باشد. این قبیل
صحنه ها در بعضی از مساجد به قدری
زیاد دیده می شود که گویی یکی از
کارکردهای آن مساجد همین امور
است. صحنه های این چنینی بیش تر
در مساجدی که در پایانه های
مسافربری، بازارها و مناطق توریستی
قرار دارد، دیده می شود.

این پدیده بیش تر در بین افرادی
رایج است که یا در آن شهر غریب
هستند و یا تا دیر وقت قرار نیست به
خانه برگردند. علت ظهور این پدیده
غالبا این است که اکثر مساجد،
برنامه ای غیر از برگزاری نماز جماعت
در طول روز ندارند. همین مسئله
عامل تبدیل شدن مساجد ـ که باید
قلب تپنده شهرها باشند ـ به محیطی
آرام و خلوت در طول روز است. با
بررسی احادیث مسجد، متوجه وجود
سابقه تاریخی برای این پدیده شدیم.
برخوردی که معصومین علیهم السلام با این
پدیده انجام داده بودند، هم آموزنده
است و هم جالب. از جمله این
احادیث می توان به مورد زیر اشاره
کرد:

به روایت ابو حمزه ثمالی امام
باقر علیه السلام فرمودند: «إِنَّ رَجُلاً کَانَ مِنْ أَهْلِ
الْیَمَامَهِ یُقَالُ لَهُ جُوَیْبِرٌ أَتَی رَسُولَ ال