پاورپوینت کامل یک کتاب در یک مقاله; اسلام و الگوی مصرف (۱) ۹۲ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل یک کتاب در یک مقاله; اسلام و الگوی مصرف (۱) ۹۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل یک کتاب در یک مقاله; اسلام و الگوی مصرف (۱) ۹۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل یک کتاب در یک مقاله; اسلام و الگوی مصرف (۱) ۹۲ اسلاید در PowerPoint :

۱۴۰

مقدمه

کتاب «اسلام و الگوی مصرف» توسط دکتر علی اکبر کلانتری تدوین گردیده و مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در سال ۱۳۸۷ در ۳۶۰ صفحه، اقدام به چاپ آن نموده است.

این کتاب، درآمدی بر کم و کیف مصرف بر اساس فقه و اخلاق اسلامی است که در یک مقدمه و سه بخش؛ کلیات، مصارف فردی و مصارف دولتی، تنظیم شده است.

با توجه به کیفیّت مطالب این کتاب و استناد آن به آیات و روایات که متناسب با مصارف مختلف، الگوهای اسلامی را ارائه کرده و همچنین همخوانی این مطالب با نامگذاری سال ۱۳۸۸ به «اصلاح الگوی مصرف»، مطالب مهم آن را به صورت خلاصه در یک مقاله گرد آورده و با عنایت به طولانی بودن این مقاله، آن را در دو شماره، تقدیم حضور مبلّغان گرامی می کنیم و امیدواریم که ایشان را در راستای تبیین الگوی صحیح و اسلامی مصرف یاری نماید.

اهمّیت بحث

اهمیت پرداختن به موضوع الگوی مصرف از دیدگاه اسلام، بدان جهت است که اگر در نگاهی کلی و فراگیر، مصرف آحاد جامعه را در سه بخش ضروریات، رفاهیات و تجملیّات، مورد مطالعه قرار دهیم، متأسفانه مقدار مصرف بسیاری از مردم ما در بخش اخیر، بیش ترین و در بخش اوّل، کم ترین است.

البته ریشه یابی این امر و شناخت علل آن بدون مطالعات و پژوهشهای همه جانبه میسر نیست؛ ولی می توان گفت که عدم تبیین آموزه های دینی در این خصوص یا تفسیر نادرست برخی از آنها، از مهم ترین علل مصارف غیر منطقی و بی جا می باشد. از اینرو در این نوشتار سعی شده تا ضمن تفکیک مصارف مختلف، برای هر نمونه با رعایت اختصار، از آموزه های دینی بهره ببریم؛ اما قبل از آن، در باب ضرورت بحث، مطالبی ارائه می دهیم.

ضرورت بحث

بی شک عدم تبیین الگوی مصرف مبتنی بر خواست و مذاق شارع، از عوامل رشد سرسام آور ضایعات و هدر رفتها در عرصه های گوناگون است.

بنا به گفته مدیر کل دفتر صنایع غذایی وزارت جهاد کشاورزی، سهم صادرات کالاهای غیر نفتی در سال ۱۳۸۱، حدود ۵/۴ میلیارد دلار بود، در حالی که رقم ضایعات بخش صنایع غذایی، به ۵ میلیارد دلار می رسد.

وی همچنین در همان تاریخ گفت: در حال حاضر، از ۶۷ میلیون تن تولید محصولات کشاورزی، حدود ۲۰ میلیون تن، معادل ۳۵ درصد، ضایع می شود و با توجه به اینکه ضایعات استاندارد بین المللی ۵ درصد است، بنابراین ضایعات محصولات ایران نسبت به استانداردهای بین المللی ۳۰درصد فاصله دارد و یا به عبارتی ضایعات محصولات ایران ۷ برابر ضایعات استاندارد بین المللی است.[۱]

بر اساس گفته یکی از متخصصان و مسئولان دانشگاه مشهد، ایران در اسراف انرژی در میان کشورهای جهان، صاحب رتبه نخست است و سالانه میانگین هدر رفت انرژِی در ایران بالغ بر ۸ میلیارد دلار است.[۲]

البته اسراف، علاوه بر اتلاف منابع، عواقب جسمانی نیز در پی دارد؛ برای مثال به گفته معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال ۱۳۸۳، مردم ایران ۴۰ درصد بیش تر از مردم جهان روغن مصرف می کنند که این خود، زمینه ساز افزایش بیماریهای قلبی و عروقی در کشور است. همچنین مردم ایران ۳ برابر بیش تر از دیگر مردم جهان نوشیدنی شیرین مصرف می کنند و وجود شکر و فسفر در نوشیدنیهای شیرین، عامل بروز پوکی استخوان است.[۳]

و بر اساس آنچه یکی از کارشناسان انرژی ابراز داشته است: به ازای مصرف هر کیلو وات انرژی، ۲۰۰ گرم دی اکسید کربن در فضا ایجاد می شود.[۴]

این حقایق تلخ، ضرورت بحث و بررسی پیرامون الگوی مصرف با رویکرد دینی را نشان می دهد و با توجه به ظرفیتهای مختلف موجود در آموزه های دینی، اسلام می تواند برای حل این معضلات رهنمود داده و ارائه طریق کند.

برخی مصارف، مربوط به افراد است و برخی مصارف را دولت عهده دار می باشد که در این مجموعه، ابتدا مصارف فردی و سپس مصارف دولتی بحث خواهد شد.

مصارف فردی

مصارف فردی به مصارف خوراکی، بهداشتی، حقوقی، اخلاقی، انرژی، مسکن، پوششی، تفریحی، آرایشی و تجملی و تشریفاتی تقسیم می شود که به صورت اجمال در مورد هر یک مطالبی را عرضه می داریم.

۱. مصارف خوراکی

در روایات رسیده از پیشوایان دینی: به رهنمودها و سفارشهای ارزنده ای در پیوند با خوراک و کم و کیف آن بر می خوریم که می توان از آنها در تبیین الگوی مصارف خوراکی بهره گرفت.

امیر المؤمنین (ع) به فرزند خود امام حسن(ع) فرمود: آیا به تو چهار رفتار یاد ندهم که با به کار بستن آنها، از طب بی نیاز شوی؟ عرض کرد: چرا، فرمود: «لَا تَجْلِسْ عَلَی الطَّعَامِ إِلَّا وَ أَنْتَ جَائِعٌ وَ لَا تَقُمْ عَنِ الطَّعَامِ إِلَّا وَ أَنْتَ تَشْتَهِیهِ وَ جَوِّدِ الْمَضْغَ وَ إِذَا نِمْتَ فَأَعْرِضْ نَفْسَکَ عَلَی الْخَلَاءِ فَإِذَا اسْتَعْمَلْتَ هَذَا اسْتَغْنَیْتَ عَنِ الطِّب؛[۵] تا وقتی گرسنه نشده ای بر [سر سفره] غذا ننشین و از [سر سفره] غذا بلند نشو مگر اینکه هنوز اشتهای خوردن داری و غذا را خوب بجو و هر گاه تصمیم به خوابیدن گرفتی، عمل تخلی و رفتن به دستشویی را انجام ده. اگر این امر را انجام دهی، از طب بی نیاز خواهی بود.»

و در سخنی زیبا از امام صادق(ع) می خوانیم: «لَیْسَ لِابْنِ آدَمَ بُدٌّ مِنْ أَکْلِهِ یُقِیمُ بِهَا صُلْبَهُ فَإِذَا أَکَلَ أَحَدُکُمْ طَعَاماً فَلْیَجْعَلْ ثُلُثَ بَطْنِهِ لِلطَّعَامِ وَ ثُلُثَ بَطْنِهِ لِلشَّرَابِ وَ ثُلُثَ بَطْنِهِ لِلنَّفَسِ وَ لَا تَسَمَّنُوا کَمَا تَسَمَّنُ الْخَنَازِیرُ لِلذَّبْح؛[۶] آدمی را گریزی از خوردن نیست تا بتواند بدین وسیله قامت راست کند. پس هر گاه فردی از شما به غذا خوردن روی آورد، یک سوم از شکمش را برای غذا و یک سومش را برای نوشیدنی و یک سوم دیگرش را برای هوا و تنفس در نظر بگیرد و همانند خوکها که برای ذبح شدن فربه می گردند، چاق نشوید.»

در حدیثی دیگر می فرماید: «شکم، در نتیجه [زیاده روی در] خوردن طغیان می کند و نزدیک ترین حالت بنده نسبت به خدا، وقتی است که شکمش سبک و بدترین حالت او نسبت به خدا آن گاه است که شکمش [بیش از حد نیاز] پر باشد.»[۷]

۲. مصارف بهداشتی

اهمیت اسلام به رعایت موارد بهداشتی بسیار زیاد است تا حدّی که صاحب وسائل الشیعه در جلد اوّل کتابش حدود ۴۰۰ حدیث در باب استحمام و ۸۲ حدیث در خصوص اهمیت و آداب مسواک کردن نقل نموده است. و البته روایات فراوانی نیز داریم که مقوله بهداشت را به طور کلی مورد توجه قرار داده اند مانند این سخن پیامبراکرم(ص): «بِئْسَ الْعَبْدُ القاذوره؛[۸] بد بنده ای است شخص کثیف.»

بحث مصارف بهداشتی را در دو بخش دارو و درمان و چگونگی مصرف آب، پی می گیریم.

الف. دارو و درمان

اگر چه شفا بخش انسان از همه دردها خدا است؛ ولی هنگام مریضی موظفیم به پزشک مراجعه کنیم. به فرموده امام صادق(ع) «پیامبری از پیامبران الهی بیمار شد، پس گفت: خود را مداوا نمی کنم تا همان که بیمارم کرده، شفایم دهد، خداوند به او وحی فرمود: تا خود را مداوا نکنی، شفایت نمی دهم زیرا شفای [در نتیجه مداوا نیز] از من است.»[۹]

البته چون به حسب معمول دارو، در حکم سمّ و پادزهر است، مصرف آن با برخی عوارض و پیامدهای منفی همراه خواهد بود. در حدیثی آمده است: «لَیْسَ مِنْ دَوَاءٍ إِلَّا وَ هُوَ یُهَیِّجُ دَاءً وَ لَیْسَ شَیْ ءٌ فِی الْبَدَنِ أَنْفَعَ مِنْ إِمْسَاکِ الْیَدِ إِلَّا عَمَّا یُحْتَاجُ إِلَیْه؛[۱۰] هیچ دارویی نیست مگر این که موجب تحریک دردی می شود و چیزی برای بدن سودمندتر از این نیست که تا به دارو احتیاج نشده از صرف آن خودداری کند.»

و در تشبیهی زیبا از امام علی(ع) می خوانیم: «شُرْبُ الدَّوَاءِ لِلْجَسَدِ کَالصَّابُونَ لِلثَّوبِ یَنْقیِهِ وَلَکِنْ یَخْلُقُهُ؛[۱۱] نوشیدن دارو برای بدن، همانند استفاده از صابون برای لباس است که آن را پاک و تمیز می کند، ولی سبب گهنگی و استهلاک آن نیز می شود.» بنابراین باید در مصرف دارو کاملاً احتیاط کرد و بنابر مضمون روایات تا وقتی که بیماری با انسان راه می آید با آن راه بیاید و تا هنگامی که بدن درد را تحمل می کند، از مصرف دارو پرهیز نماید.

ب. مصرف آب

آب مایه حیات و اصلی ترین ماده بهداشتی است و به دلیل محدودیت منابع آبی و نیاز گسترده و روز افزون بشر به آن، لازم است در مصرف بهینه آن کوشید و از هدر رفتن آن به هر شکل جلوگیری کرد. بر اساس نصوص دینی و احکام فقهی، استفاده نادرست از آب و به هدر رفتن آن، از مصادیق اسراف و مورد نکوهش است.

در روایتی بنابر نقل شیخ صدوق; آمده است: «وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ۹ الْوُضُوءُ مُدٌّ وَ الْغُسْلُ صَاعٌ وَ سَیَأْتِی أَقْوَامٌ بَعْدِی یَسْتَقِلُّونَ ذَلِکَ فَأُولَئِکَ عَلَی خِلَافِ سُنَّتِی…؛[۱۲] وضو، با یک مد (حدود یک لیتر) و غسل با یک صاع (حدود سه لیتر) آب انجام بگیردو به زودی پس از من، مردمی خواهند آمد که این مقدار را اندک می شمرند، اینان بر خلاف سنت من هستند.»

در حدیث دیگر از امام صادق(ع) می خوانیم: «أَدْنَی الْإِسْرَافِ هِرَاقَهُ فَضْلِ الْإِنَاءِ…؛[۱۳] کم ترین اسراف آن است که زیادی آب، دور ریخته شود.»

۳. مصارف حقوقی

در شریعت و فقه اسلامی، به مصارف و هزینه هایی مانند کابین، هزینه همسر، هزینه فرزندان و … بر می خوریم که بیش تر جنبه حقوقی دارند، از اینرو به طور مستقل، به تعیین کم و کیف آنها می پردازیم.

الف. کابین

از جمله مصارف حقوقی کابین است که تعیین اندازه آن در فقه و شریعت اسلامی، به توافق و تراضی طرفین موکول شده است؛ ولی مستحب است و پسندیده آن است که بیش از مهر السنه یعنی پانصد درهم و به عبارتی پنجاه دینار که قیمت تقریبی پنجاه رأس گوسفند است، نباشد.

پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «أَفْضَلُ نِسَاءِ أُمَّتِی أَصْبَحُهُنَّ وَجْهاً وَ أَقَلُّهُنَّ مَهْرا؛[۱۴] بهترین زنان امّتم، زیباترین آنان و کم مهریه ترین ایشان است.»

ب. هزینه همسر، فرزندان و والدین

از دیگر مصارف حقوقی، هزینه مورد نیاز همسر در زمینه خوراک، پوشاک، اثاثیه منزل، وسایل و ظروف پخت و پز، مسکن و دیگر نیازهای معیشتی است که باید شوهر وی، با توجه به عرف زمانه و با لحاظ شأن و مرتبه اجتماعی و خانوادگی زن و مشروط به تمکین وی، اقدام به تهیه آنها نماید. نیز بر مرد مستحب است افزون بر برطرف کردن نیازهای ضروری و اولیه خانواده، نسبت به گشایش در امور خانواده و فراهم آوردن امکانات رفاهی برای آن، به دور از اسراف و زیاده روی بکوشد. هم چنانکه بر مرد واجب است در صورت توانایی نفقه والدین خود را اگر نیازمند باشند و نیز هزینه معیشتی و مخارج تربیتی و تحصیل فرزندان خود را فراهم کند.

امام صادق(ع) می فرماید: «یُشْبِعُ بَطْنَهَا وَ یَکْسُو جُثَّتَهَا وَ إِنْ جَهِلَتْ غَفَرَ لَهَا؛[۱۵] نیاز خوراکی زن را برآورده و اندامش را بپوشاند و اگر جهالت کرد [و خطایی مرتکب شد] از او درگذرد.»

در روایتی دیگر پس از آنکه امام صادق(ع) حقوق مذکور را می فرمایند، شهاب بن عبدربه می گوید: از امام پرسیدم آیا روغن [و مواد نرم کننده] نیز تهیه کند؟ امام(ع) فرمود: این کار را یک روز در میان انجام دهد و بعد عرض کردم: گوشت چطور؟ و امام فرمود: هر سه روز یک مرتبه و به عبارتی در هر ماه، ده مرتبه، نه بیش تر. و برای او در هر شش ماه، رنگ [جهت خضاب] تهیه کند. واو رادر هر سال، چهار دست لباس بپوشاند؛ دو دست برای زمستان و دو دست برای تابستان.[۱۶]

در باب تأمین هزینه فرزندان و والدین در صحیحه عبدالرحمن بن حجاج از قول امام صادق(ع) آمده است. «خَمْسَهٌ لَا یُعْطَوْنَ مِنَ الزَّکَاهِ شَیْئاً الْأَبُ وَ الْأُمُّ وَ الْوَلَدُ وَ الْمَمْلُوکُ وَ الْمَرْأَهُ وَ ذَلِکَ أَنَّهُمْ عِیَالُهُ لَازِمُونَ لَه؛[۱۷] به پنج دسته، هیچ مقدار از زکات [واجب بر انسان] داده نمی شود: پدر، مادر، فرزند، غلام و همسر؛ زیرا این افراد، نان خور او هستند و هزینه آنان به عهده او است.»

۴. مصارف اخلاقی

در عرصه هزینه ها و مصارف اخلاقی، مباحث مهمی چون جود و سخاوت و اندازه آن، ایثارگری در مال و ثروت، میهمان داری و میهمان نوازی، پذیرایی از مصیبت دیدگان، کمک به گدایان و مسئله تکدی گری قابل طرح است.

الف. جود و سخاوت

در اخلاق اسلامی، جود و سخاوت، حد وسط میان بخل و اسراف است و مورد تشویق و ترغیب فراوان می باشد. از پیامبر اکرم(ص)نقل شده است: «الْجَنَّهُ دَارُ الْأَسْخِیَاء؛[۱۸] بهشت، خانه سخاوتمندان است.»

و در روایتی از امام صادق(ع) می خوانیم: «شَابٌّ سَخِیٌّ مُرَهَّقٌ فِی الذُّنُوبِ أَحَبُّ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ شَیْخٍ عَابِدٍ بَخِیل؛[۱۹] جوان سخاوتمند گناه کار، پیش خدا، از پیر عابد بخیل، محبوب تر است.»

بااین حال باید توجه داشت که حتّی در بخشش و سخاوت نباید زیاده روی و اسراف نمود. در قرآن می خوانیم: «وَ الَّذِینَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَ لَمْ یَقْتُرُوا وَ کانَ بَیْنَ ذلِکَ قَوام»[۲۰]؛ «وکسانی که هر گاه انفاق می کنند، نه اسراف می ورزند و نه سخت گیری، بلکه میان آن دو، شیوه اعتدال را برمی گزینند.»

ب. میهمان داری

پذیرایی از میهمان در فرهنگ اسلامی، جایگاه ویژه ای دارد. بر اساس سخن و سیره پیشوایان دینی، شایسته است میزبان، در حد توان، در تهیه غذای خوب و لذیذ بکوشد و از میهمان خود، با خوراکی مطبوع پذیرایی کند. با این وجود، نباید خود را به تکلف و سختی انداخته، امکانات خوراکی در خانه را اندک شمارد. همچنین لازم است میهمان، امکانات پذیرایی را کم نشمارد و از این بابت گلایه نکند.

در حدیثی، به نقل از پیامبر گرامی اسلام می خوانیم: «إِنَّ الضَّیْفَ إذَا جَاءَ فَنَزَلَ بِالْقَوْمِ جَاءَ بِرِزْقِهِ مَعَهُ مِنَ السَّمَاءِ، فَإِذَا أَکَلَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُمْ بِنُزُولِهِ عَلَیْهِمْ؛[۲۱] هر گاه میهمان، بر گروهی از مردمان وارد شود، رزق و روزیش همراه او از آسمان فرود می آید و چون از غذای آنان بخورد، خداوند به میمنت ورود او، گناه آنان را ببخشد.»

بنابر نقل کلینی، ابوحمزه، به اتفاق گروهی نزد امام صادق(ع) بودند. وی می گوید: در آنجا برای ما غذایی آورده شد که تا آن زمان، به لذیذی و پاکیزگی آن نخورده بودیم. و خرمایی آوردند که از بس خوب و برّاق بود، چهره های خود را در آن می دیدیم.[۲۲]

با این همه، پذیرایی گرم و ملاطفت نسبت به میهمان نیز حد و حدودی دارد.

از پیامبر اکرم(ص)