پاورپوینت کامل مبانی نظری اسلام و بایسته های آنمصاحبه با آیت الله جعفر سبحانی و دکتر محمد رضایی ۸۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مبانی نظری اسلام و بایسته های آنمصاحبه با آیت الله جعفر سبحانی و دکتر محمد رضایی ۸۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مبانی نظری اسلام و بایسته های آنمصاحبه با آیت الله جعفر سبحانی و دکتر محمد رضایی ۸۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل مبانی نظری اسلام و بایسته های آنمصاحبه با آیت الله جعفر سبحانی و دکتر محمد رضایی ۸۰ اسلاید در PowerPoint :

۱۰

اشاره

در راستای تغییر و تحولاتی که در سرفصل های دروس معارف اسلامی صورت پذیرفته است
میزگردی با حضور مؤلفان محترم کتاب «مبانی نظری اسلام» حضرت آیت الله جعفر سبحانی و
آقای دکتر محمد رضایی ترتیب داده شده که توجه خوانندگان گرامی را به آن جلب
می نماییم.

معارف

برای تدریس دروس معارف اسلامی در دانشگاه ها چه ضرورتی می بینید؟

آیت الله سبحانی: از لطف و عنایتی که فرمودید تشکر می کنم. در علم منطق می گویند
قضایایی داریم که ادله اش همراهش هست؛ مثل قیاساتها معها؛ قضایایی که دلیلش در
کنارش هست، تقریباً قضایای روشنی است. اگر خیلی هم بدیهی نباشد قریب به بدیهی است.
اصولاً جوان یا دانش آموز در دبستان و دبیرستان آن تفکر قوی را ندارد؛ یعنی فقط
گیرنده است و حفظ می کند؛ ولی هنگامی که به مرحله دانشگاه می رسد، فکر می کند. یعنی
در آن دو مرحله هر چه بگویید قبول می کند؛ «چرا» نمی گوید؛ اما در اینجا مرحله
«چرا» گفتن است. قهراً در این مرحله باید دروس عقاید به دقت تدریس شود تا از آن
حالت تقلیدی برگردد و حالت اجتهادی پیدا کند. این آقا دانشجو است و در هر رشته ای
که تحصیل می کند بالاخره در داخل یا خارج کشور فعالیت خواهد کرد. این شخص نباید
عقایدش عقاید تقلیدی باشد. اگر عقاید اجتهادی باشد، منطقش رسوخ پیدا می کند و
می تواند به دیگری هم منتقل کند. مرحله دانشجویی غیر از مرحله دانش آموزی است.
مرحله تفکر و اندیشیدن است. هزاران «چرا» برای دانشجو مطرح است و به تعبیر دیگر یک
دانشجوی فهمیده سؤال می کند که اگر ما بتوانیم عقاید اسلامی را درست، مبرهن و روشن
به زبان روز در حد فهم او و توسط استاد خوب تدریس کنیم، در واقع یک مسلمان واقعی
تحویل جامعه داده ایم.

دکتر محمد رضایی: از آنجا که هر عملی مبتنی بر فکر و اندیشه است، تبعاً مبانی نظری
اسلام نقش تعیین کننده ای در گزینش عمل و کیفیت آن دارد. از این رو لازم است که
مسلمان نسبت به مبانی نظری خود، یقین داشته باشد تا بتواند در طوفان حوادث، ثابت
قدم و استوار بماند. بر همین اساس است که در روایات به تفکر، بسیار اهمیت داده شده
است.

در این باره به روایتی از امیرالمؤمنین(ع) در اصول کافی بسنده می کنیم که حضرت
در این روایت حتی تعقل و خردورزی را مقدم بر دین می داند چراکه اساس دین است.

حضرت علی(ع) می فرماید: جبرئیل بر آدم نازل شد و گفت: ای آدم، من مأمور شده ام
تو را در انتخاب یکی از سه چیز مخیر سازم، پس یکی را برگزین و دو تا را واگذار. آدم
گفت: آن سه چیست؟ گفت: عقل، حیا و دین. آدم گفت: عقل را برگزیدم. جبرئیل به حیا و
دین گفت: شما باز گردید و او را واگذارید. آن دو گفتند: ای جبرئیل! ما مأموریم که
هر جا عقل باشد، با آن باشیم. جبرئیل گفت: خود دانید و بالا رفت.

از این روایت برمی آید که تعقل و خردورزی مقدم بر دین است یعنی دین باید بر
اساس اطمینان و یقین عقلی استوار باشد تا انسان در کوران زندگی ثابت قدم باشد.

دروس عقاید را با رویکردهای مختلفی می توان بیان کرد. گاهی ترجیح داده می شود با
رویکرد عرفانی به این هدف رسید و گاهی با رویکرد استدلالی. به نظر شما کدام یک از
این روش ها برای طرح این مباحث ترجیح دارد؟

آیت الله سبحانی: برای تبیین عقاید سه راه وجود دارد: گاهی بر عقل تکیه می کنیم،
گاهی بر نقل و گاهی از ذوق عرفانی بهره می گیریم. ذوق عرفانی برای همه دانشجویان
نیست؛ بلکه بخش قلیلی از دانشجویان ذوق عرفانی دارند و واقعاً مایل هستند مسائل را
از طریق عرفان حل کنند. بیشتر دانشجویان یا متعقلند یا متعبد بر نقل. در کتاب هایی
که نوشته می شود باید بر دو مبدأ تکیه کنند:

اول بر عقل تکیه کنند آن هم نه برهان عقلی مشکل و پیچیده، بلکه برهان عقلی ای
که همه بتوانند بفهمند. دیگر اینکه بر نقل تکیه کنند. نقل یک نوع نورانیتی دارد؛
خصوصاً نقل ما که نقل مجرد نیست، بلکه همراه برهان است. مثلاً اگر کسی آیات قرآنی
را دقت کند بیشتر جاهایی که مسئله ای عقیدتی را مطرح می کند در کنارش به برهان
روشنی نیز اشاره دارد: «أفی الله شک فاطر السموات والارض» بنابراین باید بر این دو
تکیه کرد هم بر عقل و هم بر نقل. البته گاهی هم باید از ذوق عرفانی بهره گرفت نه
اینکه کتاب را مملو از مطالب عرفانی کنیم؛ زیرا این مطالب، برهانی نیست بلکه ذوقی
است و همه افراد هم ذوق ندارند و مطلب جا نمی افتد. گاهی به عنوان نمک آش مانعی
ندارد که انسان استفاده کند ولی بیشتر معنی ندارد. باید بر این دو تکیه کرد: برهان
و نقل، خصوصاً اگر ما بر وجدانیاتمان تکیه کنیم. این اصطلاح «وجدانیات» که ما داریم
غیر از اصطلاح منطقی ها است. «وجدانیات» یعنی فطریات که باید بر آنها تکیه شود. این
خیلی از جاها کارساز است. مثلاً مسئله حسن و قبح عقلی، ۱۴۰۰ سال است که مطرح است.
گروهی می گویند عقل را یارای درک حسن و قبح نیست. ما معتقدیم که عقل می تواند در
مراحلی حسن و قبح افعال (نه اشیاء) را درک کند. اما وقتی که به قرآن مراجعه می کنیم
می بینیم که قرآن آن را از طریق فطرت مطرح کرده است: «افنجعل المسلمین کالمجرمین؟»
امیرمؤمنان در آن خطابش می فرماید: فلایکون محسناً و المسیء عندک سوی؛ نزد وجدان،
نیکوکار و بدکار یکی نیست، بلکه اینها دو تیره هستند، دو طبقه هستند. هم بر
وجدانیاتمان که یک نوع عقل عملی است تکیه کنیم و هم بر عقل نظری. یکی از افتخارات
شیعه امامیه این است که از همان روز اول خط عقل را به کار گرفته اند یعنی بعد از
رسول گرامی مسلمین دو خطی هستند خط نقلی محض و خط عقلی. حتی آن اشعری که نوعی خط
عقلی را دارد، خط عقلی ناقص دارد. این طریقه اهل بیت(ع) است که به تبع امیرمؤمنان
عقل را مطرح کرده است که بر عقل تکیه می کند. شما اگر کتاب توحید مرحوم صدوق را
ملاحظه کنید، از اول تا آخر برهان و دلیل است.

کتاب خوب یعنی تعبیرات و محتوای خوب بسیار مهم است اما مهمتر کسی است که این آش
را می پزد. لذا شما باید مدرسان و استادانی تربیت کنید که واقعاً از عهده تحلیل و
دفاع از این کتاب برآیند.

دکتر محمد رضایی: دین اجزا و ابعاد مختلفی دارد که باید در رویکردها به همه آن
ابعاد توجه کنیم. باید رویکردی را برگزینیم که به همه ابعاد دین نظر داشته باشد؛
رویکرد قرآنی و روایی به همه ابعاد دین توجه دارد؛ اما اگر بخواهیم به طور خلاصه
رویکردهای موجود در عرصه دین پژوهی را بیان کنیم عبارتند از:

۱. رویکرد علمی که بر اساس یافته های علوم تجربی به دین پژوهی می پردازد مثلاً دین
را براساس جامعه شناسی، روان شناسی و زیست شناسی تحلیل و تبیین کنیم. ۲. رویکرد
فلسفی ۳. رویکرد تاریخی ۴. رویکرد اخلاقی ۵. رویکرد اجتماعی.

رویکرد این کتاب، قرآنی و روایی است که به نظر می رسد جامع همه این رویکردها
است. قرآن زبان فطرت آدمی و معجزه جاویدان است که می تواند در همه زمان ها انسان را
از ظلمات به نور رهنمون شود. در رویکرد قرآنی و روایی، همه این رویکردها نهفته است.
ما باید بار دیگر به قرآن و روایات ائمه اطهار(ع) مراجعه کنیم و آنها را سرلوحه
زندگی خود قرار دهیم.

از نظر حضرتعالی استاد این درس چه ویژگی هایی باید داشته باشد ؟

آیت الله سبحانی: در وهله اول کلام اسلامی را خوب بداند. کلام قرآن و روایات و
احادیث را بداند، یعنی در این بحث «استاد» باشد. نمی شود کسی را فرستاد که بگوید:
«آنچه استاد ازل گفت به او می گویم.» در واقع کسی را می فرستیم که اینها را بسازد.
قهراً باید کلام قرآنی و کلام اسلامی را خوب بداند و با شبهات و اشکالات آگاه و
آشنا باشد، نه اینکه فردی باشد که هیچ رابطه ای با این شبهات نداشته باشد.

شبهاتی که بعد از انقلاب مطرح شده است به نفع ما است. تصور نکنید به ضرر ماست.
ما را حرکت می دهد که در این مسائل فکر کنیم و پاسخگو باشیم. شما اگر کتاب هایی که
قبل از ۱۳۲۰ درباره کلام اسلامی نوشته شده را با کتاب های کلامی که بعد از ۱۳۲۰
نوشته شده است مقایسه کنید، از زمین تا آسمان فرق می کند. کتاب های کلامی قبل از
۱۳۲۰ بر دور و تسلسل و برهان نظم و همین حدودها و شبهاتی از این قبیل تکیه می کند؛
ولی بعد از ۱۳۲۰ چون آزادی به ایران آمد، حزب توده آمد، دموکرات آمد، کلام
مارکسیست ها را هم ترجمه کردند، مجله جوانان درآمد، کتاب های تقی آرانی را مطرح
کردند، مسائلی را مطرح کردند که سبب شد ما در این مورد فکر کنیم. حرکت کنیم. قهراً
کتاب های ما نسبت به سال ۱۳۲۰ پربارتر است. بعد از انقلاب هم مسائلی مثل پلورالیسم،
تعدد مذاهب، عرفی بودن دین و خاتمیت مطرح شد، اینها گرچه در ظاهر به ضرر بعضی ها
است ولی برای ما ایجاد حرکت می کند که کلام را کامل تر بکنیم و لذا در مجله خودمان
ننوشته ایم کلام جدید؛ نوشته ایم مسائل جدید. حتی سه جلد کتابی که در این مورد
نوشته ایم مدخل مسائل جدید در علم کلام است. در واقع بینش ما هم نسبت به کتاب و سنت
کامل تر شده است. آنچه که ما الان از کتاب و سنت می فهمیم در اوائل قرن ۱۴ درک
نمی کردیم. اما الان بیشتر درک می کنیم. کتاب خداوند همچون جهان آفرینش است؛ همین
طور که هر چه بشر در آفرینش بیشتر مطالعه می کند، به اسرار بیشتری پی می برد، کتاب
و سنت هم همین طور است.

باید گفت تنها خوب دانستن کافی نیست خوب بیان کردن هم لازم است. فردی که بلد
است اما بیان ندارد این شخص را نباید به کلاس بفرستیم. ممکن است این فرد برای رفع
اشکال خصوصی افراد خوب باشد. هر کس نباید منبر برود. آن کسی باید منبر برود که
علاوه بر آگاهی های منبری تُن صدای مناسب(نه آهنگ مناسب) هم داشته باشد. رفتار
استاد هم خیلی مؤثر است. استاد خوب یعنی پدری مهربان که دانشجویان دورش جمع شوند و
حتی اگر سؤال های بی مزه ای هم کردند او خوب پاسخ دهد. روز اول ممکن است سؤال مناسب
مطرح نکنند، اما کم کم قدر استاد را می دانند.

دکتر محمد رضایی: استادِ درس مبانی نظری اسلام باید دارای ویژگی های ذیل باشد:

۱. خود استاد به این آموزه ها باید از صمیم قلب ایمان داشته باشد. اعتقاد استاد به
مباحثی که مطرح می کند هم در شیو ه طرح و هم در اعتماد نفس او در ارائه مباحث نقش
بسیار مهمی دارد. نباید خود استاد در بحث مشکل داشته باشد. در واقع باید استاد با
احاطه علمی بر مباحث از عهده پاسخگویی به پرسش های احتمالی و نکته هایی که ممکن است
برای دانشجو مطرح شود به خوبی برآید.

۲. به مطالب کتاب احاطه علمی داشته باشد.

۳. مطالب کتاب را به شیوه مناسب به دانشجویان منتقل کند. البته نحوه ورود و خروج به
مباحث نیز مهم است.

به بحث های جدید کلامی که بعد از انقلاب مطرح شده است اشاره فرمودید. این سؤال مطرح
است که در مورد دروس معارف که با عموم دانشجویان سروکار دارد تا چه اندازه ای باید
به رفع این شبهات بپردازیم؟

آیت الله سبحانی: نباید این مسایل در کتاب های درسی بیاید. شبهه ای که در ذهن
دانشجویان نیست نباید بیاید، ولی استاد باید از اینها آگاهی داشته باشد. بعد از درس
اگر چند نفر جمع شدند گفتند تعدد قرائات، به آنها پاسخ بگوید و معنا کند. هرمنوتیک
را بتواند معنا کند. این شبهات نباید در کتاب گفته شود. مطالب باید طوری مطرح شود
که اصلاً اشکال وارد نشود. مثلی در زبان فارسی هست که می گوید: قبل از اینکه چاه
بکند مناره را دزدید. این مناره را که دزدید کجا می خواهد ببرد؟ ما در اوایل انقلاب
قبل از اینکه استاد تربیت کنیم، کتاب نوشتیم. آن هم کتابی که اصلاً تناسبی با مسائل
روز نداشت؛ مانند مسئله حرکت جوهری. اصلاً حرکت جوهری را در حوزه پنج یا شش نفر درک
می کنند نه هر کسی که منظومه یا اسفار را خواند. ابتدا باید استاد تربیت کنید. مدرس
علوم عقاید تربیت کنید. ما جور شما را کشیده ایم و در مرکز کلام، مدرس تربیت
کرده ایم. شما گزینش کنید بعد از انتخاب اگر دیدید که کامل نیستند کلاس های تکمیلی
برایشان بگذارید که اینها بتوانند تدریس کنند.

به نظر شما کتاب «اندیشه اسلامی ۱‍» که در واقع به بحث مبدأ و معاد می پردازد، چه
مقدار پاسخگوی نیازهای اساسی دانشجویان است؟

آیت الله سبحانی: برای دانشجویی که در سطح متوسط باشد، نابغه نباشد و کتاب های
فلسفی وکتاب های کلامی را قبلاً نخوانده باشد، بسیار خوب است؛ چون هم عباراتش روشن
است و هم ابتدائاً