پاورپوینت کامل عیار نقد ; پاسخ نقدی بر مقاله ماهیت گزاره های اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری ۳۸ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل عیار نقد ; پاسخ نقدی بر مقاله ماهیت گزاره های اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری ۳۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۳۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل عیار نقد ; پاسخ نقدی بر مقاله ماهیت گزاره های اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری ۳۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل عیار نقد ; پاسخ نقدی بر مقاله ماهیت گزاره های اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری ۳۸ اسلاید در PowerPoint :

۶۴

اشاره

در راستای توسعه تعامل نشریه معارف با خوانندگان محترم و تضارب آراء و نظریات
استادان معارف اسلامی، از این پس بخشی تحت عنوان «عیار نقد»، نقدها و نقطه نظرات
استادان گرامی پیرامون مقالات و مطالب درج شده در نشریه را مطرح و پاسخ مقتضی به آن
ارائه خواهد نمود.

در شماره ۲۵ نشریه معارف مقاله ای تحت عنوان «ماهیت گزاره های اخلاقی از دیدگاه
استاد مطهری» درج گردید که در پی آن نقدی از سوی آقای محمدکاظم پورحسین به نشریه
ارسال شد و طی آن سؤال شده بود که در مقاله مذکور (صفحه ۳۰، ستون دوم) قیاسی ذکر
شده و در آن از دو مقدمه اخباری یک نتیجه انشایی به دست آمده است. آیا از نظر منطقی
چنین قیاسی صحیح است؟ در پی این نقد، آقای ابوالقاسم زاده نویسنده مقاله یادشده،
پاسخی ارائه کرده اند که توجه خوانندگان گرامی را به آن جلب می نماییم.

معارف

قیاس مذکور[۱] از نوع شکل اول است و همه شرایط قیاس (اعم از شرایط عمومی و شرایط
اختصاصی شکل اول) را دارد. صغری، موجبه و کبری، کلیه است و حد وسط (محبوب بودن عملی
که از روی نوع دوستی باشد) عیناً در هر دو مقدمه تکرار شده است.

و نیز شکی نیست که «از کوزه همان برون تراود که در اوست». از مقدمات اخباری،
نتیجه اخباری و از مقدمات انشایی، نتیجه انشایی اخذ می شود. در منطق، به خاطر صوری،
نمی توان نتیجه انشایی را از مقدمات اخباری و یا نتیجه اخباری را از مقدمات انشایی
اخذ کرد. در قیاس مذکور نیز به این قانون منطقی عمل شد و از مقدمات اخباری نتیجه
اخباری گرفته شد. اما آنچه که در پرانتز به صورت انشایی آورده شد، حیث اخلاقی مسأله
بوده نه جنبه منطقی آن.

توضیح آن به ارتباط دو مسأله مهم جهان بینی و ایدئولوژی برمی گردد که به طور
مبسوط در بعضی از آثار شهید مطهری آمده است.

هر مکتبی متشکل از دو جزء اساسی و بنیادین جهان بینی و ایدئولوژی است. مکتب
عبارت است از یک سیستم واحد فکری و عملی؛ یعنی نه یک سیستم صرفاً نظری که مربوط به
علوم نظری است و نه یک سیستم صرفاً عملی که تنها به علوم عملی بپردازد. سیستم فکری
نظری یعنی فکر درباره آنچه «باید» باشد. (همان تقسیم حکمت به نظری و عملی در اصطلاح
حکمای اسلامی)

مجموع اندیشه های هماهنگ و مرتبط با زندگی عملی؛ یعنی بایدها و نبایدها، یک
مکتب است که بر پایه اندیشه های نظری؛ یعنی هست ها و نیست ها قرار دارد. به همین
خاطر است که جهان بینی را پایه و اساس ایدئولوژی می دانیم. جهان بینی تکیه گاه فکری
و نظری ایدئولوژی است. ایدئولوژی بایدها و نبایدها را مشخص می کند، اینکه چگونه
باید بود، چگونه باید زندگی کرد و چرا بعضی کارها را باید انجام داد و بعضی را
نباید انجام داد. اما اینکه چرا باید این چنین زندگی کرد، چرا این فعل خوب است و آن
فعل بد است، پاسخ به آنها برعهده جهان بینی است.[۲]

«جهان بینی به منزله زیربنای فکر است و ایدئولوژی به منزله روبنا؛ یعنی در یک
دستگاه فکر و اندیشه، جهان بینی حکم طبقه زیرین و ایدئولوژی حکم طبقه روئین را دارد
که بر اساس آن و بنا بر اقتضائات آن ساخته شده است.»[۳]

به عبارت دیگر، جهان بینی و ایدئولوژی دو روی یک سکه اند و از حقیقتی واحد نشأت
گرفته اند. منتها از جهتی این حقیقت واحد در قالب اخبار و به شکل هست و نیست بیان
می شود و از جهت دیگر به صورت انشاء و باید و نباید. این دو بی ارتباط و جدای از هم
نیستند. استاد مطهری پس از تقسیم فعالیت های انسان به دو قسم التذاذی و تدبیری
می فرماید: فعالیت های تدبیری با نیروی عقل و اراده انجام می گیرد. یعنی ابتدا عقل
خیر و کمال و یا لذتی را در دور دست می بیند و راه وصول به آن را کشف می کند. سپس
اراده مصوبات عقل را اجرا می کند. عقل می گوید: خوب است. اراده می گوید: پس باید
انجام داد.[۴]

و در جای دیگر می فرماید که در هر فعل اختیاری هم حکم اخباری وجود دارد و هم
حکم انشایی. حکم اخباری در مورد خوب یا بد بودن فعل صورت می گیرد و حکم انشایی
درباره اینکه آیا باید انجام داد یا نباید انجام داد.[۵]

اما آنچه که این دو جزء را به هم پیوند می دهد، اصل توحید است. اصل توحید همان
روح یگانه و حقیقت واحدی است که همه اجزاء را به صورت یک دستگاه و یک پیکر درآورده
است.[۶]

«اصل توحید نیز این صلاحیت را دارد که مانند آب ریشه همه اندیشه های دیگر را سیراب
کند و مانند خون به همه اجزاء و اندام ها غذا برساند و مانند روح بپا دارنده و
زندگی بخش همه اندام ها باشد و قوه محرکه یک مکتب باشد.»[۷]

و در جای دیگر می فرماید:

«تنها جهان بینی توحیدی است که چنین خاصیت و اثری دارد و می تواند ذائقه ای برای
انسان بسازد که روح مکتبش را در همه مسائل درک کند و به اصطلاح عرفا ذوق خاص در همه
مسائل به انسان می دهد.»[۸]

تقرب به خداوند که مطلوب و هدف نهایی اخلاق است، تنها در سایه این اصل معنا
پیدا می کند. اینکه چرا «عدالت خوب است» و چرا «باید عدالت ورزید» پاسخ شان مشترک
است و آن اینکه «چون موجب تقرب انسان به خدا می شود».

بنابراین باید گفت که دو گزاره مذکور قابل تحویل به یکدیگرند. مثلاً گزاره
انشایی «باید عدالت ورزید» را می توان به صورت اخباریِ «رعایت عدالت ضروری است»
گفت. چنانچه استاد شهید نیز می فرماید:

«معنی باید و نباید این است که برای رسیدن به فلان مقصد، فلان عمل ضروری است.»[۹]

و در جای دیگر می فرماید:

«اصول اخلاقی هم یک سلسله اصول علمی هستند و قاعدتاً باید آنچه در مورد همه اصول
علمی … گفته می شود، درباره اصول اخلاقی هم جاری باشد.»[۱۰]

بدین ترتیب گزاره های اخلاقی اگر چه در ظاهر انشایی باشند، اما به لحاظ ثبات،
کلیت، مطابقت یا عدم مطابقت با واقع و دیگر ویژگی های گزاره های اخباری، با آنها
تفاوتی ندارد و یکی محسوب می شوند. حاصل آنکه، خوب بودن عدالت یعنی ضرورت عمل به آن
و ضرورت عدالت ورزیدن به معنای خوب بودن عدالت است.[۱۱]

برای تبیی