پاورپوینت کامل مهندسی فرهنگی؛ بایسته ها و راهبردها ۸۶ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مهندسی فرهنگی؛ بایسته ها و راهبردها ۸۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مهندسی فرهنگی؛ بایسته ها و راهبردها ۸۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مهندسی فرهنگی؛ بایسته ها و راهبردها ۸۶ اسلاید در PowerPoint :

۱۲

اشاره:

پیـرو تأکی
دات مقام معظم رهبری در سـال ۸۱ بر ضرورت «مهندسی فـرهنـگی کشور»، شاهد
شکل گیری فضـای جـدیـدی در حـوزه فـرهنـگ شدی
م؛ حوزه ای که بـه عنــوان زی
ربنای
جامعه انسانی
، پایدارترین پایه اجتماع، شکل و ماهیت حرکت جامعه را مشخص می نماید.

مهندسی فرهنگی بستری برای دستیابی به فرهنگ مطلوب در سایه منابع و مقدورات موجود
است. ترسیم ابعاد مختلف مهندسی فرهنگی جهت طراحی و اجرای صحیح، دقیق و همه جانبه
«نقشه مهندسی فرهنگی»، نی
ازمند تحرک بی
شتر نهادهای فرهنگ سازی
چون شورای عالی
انقلاب فرهنگی است. تأکی
دات مکرر معظم له بر این نکته که «یکی از مهمترین تکالیف ما
در درجه اول مهندسی فرهنگ کشور است» (۱۳۸۳)، نقش و رسالت دانشگاه، به وی
ژه گروه های
معارف اسلامی
را در این مسی
ر برجسته تر نمود.

مقام معظم رهبری
بار دی
گر، در دی
دار اخی
ر خود( ۱۷/۹/ ۸۶) با اعضای شورای عالی

انقلاب فرهنگی
، مهندسی فرهنگی را بستر عدالت اجتماعی دانسته و دستی
ابی
به اهداف
فرهنگی
انقلاب را مستلزم تبی
ی
ن دقی
ق این مقوله برشمرد و با اشاره به ناکافی بودن
کارهای انجام شده در این زمینه ، تأکید فرمود: «باید این مسئله مهم را خیلی جدی تر
گرفت.»

این نوشتار در پاسخ به رهنمودهای معظم له و جهت تبی
ی
ن دقی
ق تر این مفهوم و رسالت
استادان معارف اسلامی
در مقوله مهندسی
فرهنگی
، تقدی
م می گردد.

معارف

پیرو رهنمود های مقام معظم رهبری در چند سال اخیر درباره ضرورت مهندسی فرهنگی، در
دیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، شاهد شکل گیری فضای جدیدی در حوزه فرهنگ
هستیم. درباره مهندسی فرهنگی و حدود و شرایط این حوزه مقالات و سخنان زیادی در
سالهای اخیر ارائه شده است. این نوشتار درصدد نگاهی گذرا به مفاهیم اساسی این حوزه
و ارائه پیشنهادی جهت مدل فرهنگی جامعه اسلامی می باشد.

مفهوم شناسی مهندسی فرهنگی

تعریف مهندسی فرهنگی و شناسایی ویژگی های اساسی آن نیازمند مجال گسترده ای است.
اما به اختصار می توان گفت: از آنجا که مهندسی فرهنگی یک واژه مرکب است بنابراین
مانند سایر واژه های ترکیبی باید ابتدا هر واژه جداگانه مورد شناسایی قرار گیرد تا
از ترکیب دو واژه یک مفهوم روشن به دست آید.

مفهوم «مهندسی»

مهندس معرب همان اندازه در فارسی است و به معنای اندازه گیرنده، تقدیر کننده،
محاسب، شماره دار و… می باشد.[۱] این واژه در واقع از همان «هندسه» که معرب
«اندازه» می باشد گرفته شده است. هندسه را چنین تعریف کرده اند: معرب اندازه،
القیاس،… و فی الاصطلاح هو علم یبحث فیه عن احوال المقادیر من حیث التقدیر و صاحب
هذا العلم یسمّی مهندساً.[۲] «مهندس» واژه جدیدی نیست که متناسب با رشته های
دانشگاهی وضع شده باشد بلکه در ادبیات کهن پارسی بارها به کار رفته است مثلاً
فردوسی می گوید:

ز دینار و گوهر هزاران هزار

که آن را مهندس ندارد شمار

سعدی نیز چنین سروده:

قصه به هر که می برم فایده ای نمی دهد

مشکلِ دردِ عشق را حل نکند مهندسی

در دیوان حافظ نیز چنین آمده:

طرب سرای محنت کنون شد معمور

که طاق ابروی یار منش مهندس شد

اگر واژه مهندسی را به «برقراری ارتباط و تعامل میان مؤلفه های یک سیستم با هدف
ایجاد رفتار مطلوب» تعریف کنیم؛ کاربرد این واژه همراه با بسیاری از مفاهیم مادی و
غیر مادی می تواند وجاهت داشته باشد. مهمترین ارکان واژه مهندسی را می توان در
موارد ذیل خلاصه کرد:

الف. سیستم: مهندسی در زمانی معنا پیدا می کند که با یک سیستم مواجه باشیم. سیستم،
مجموعه ای از اجزای به هم وابسته است که در راه رسیدن به هدف معین با یکدیگر هماهنگ
شده اند. سیستم، به شکل مجموعه ای یکپارچه، دارای ویژگی و توانایی هایی است که از
جمع ویژگی ها و توانایی های اجزای (زیر سیستم ها) آن متفاوت است.

ب. نگاه جامع: مراد از نگاه جامع، اشتمال بر همه عناصر دخیل در یک سیستم است. لازمه
مهندسی داشتن نگاه جامع به همه عناصر و اجزای سیستم می باشد.

ج. برنامه ریزی پیش از اجرا: مهمترین ویژگی در واژه مهندسی، مقدم بودن طرح، برنامه
و نرم افزار بر عمل و سخت افزار است. روشن است برای داشتن برنامه مناسب، لازم است
موضوع به خوبی شناخته شود؛ هدف به درستی تبیین گردد ؛ واقعیتها و امکانات موجود
شناسایی گردد و برای رسیدن به هدف طرحی درانداخته شود.

د. عمل و سازماندهی: یکی از مفاهیمی که از واژه مهندسی به ذهن انسان متبادر می شود،
اقدام و عمل یک مهندس است. مهندس کسی است که به مقام تئوری و نظر اکتفا نمی کند و
برای رسیدن به اهداف خود، دست به اقدام می زند. مهندس علاوه بر اقدام، وظیفه مدیریت
و رهبری عوامل مؤثر در سیستم را نیز بز عهده دارد.

مفهوم فرهنگ:

درباره تعریف فرهنگ[۳]، نظریات متعدد و گاه متناقضی وجود دارد. برخی با تأکید بر
اکتسابی بودن فرهنگ آن را چنین تعریف کرده اند: «مجموعه الگوها یا هنجارهای رفتاری
است که از طریق یادگیری از نسلی به نسل دیگر انتقال می یابد.»[۴] گاهی نیز فرهنگ را
به «راه و رسم زندگی جامعه» تعریف کرده اند.[۵] ماتیو آرنولد[۶] از متفکران اهل ادب
انگلیس به جنبه آرمانی فرهنگ و شکل گیری آن از مجموعه ارزش ها توجه دارد از دیدگاه
وی فرهنگ، عبارت است از: «جستجوی کمال مطلق، به یاری قرار گرفتن بهترین اندیشه ها و
گفته ها در باب مطالبی که بیشترین ارتباط را با ما دارد.»[۷]

وی مفهوم فرهنگ را به عنوان اصلی که بر همه فعالیت های جامعه نظارت دارد معرفی
می کند. بومن[۸] نیز تعریفی شبیه به تعریف آرنولد ارائه می کند.[۹] با این وجود
بسیاری از جامعه شناسان بر تعریف تایلر[۱۰] به عنوان جامع ترین تعریف تأکید
می ورزند. وی می گوید: فرهنگ عبارت است از مجموعه پیچیده ای از علوم، دانش ها،
هنرها، افکار و اعتقادات، قوانین و مقررات، آداب و رسوم، سنت ها و به طور خلاصه
کلیه آموخته ها و عاداتی که یک انسان به عنوان عضو جامعه اخذ می کند.[۱۱]

با چشم پوشی از مباحث مفصلی که در این مقام وجود دارد و با انتخاب دیدگاه حداکثری،
می توان فرهنگ را به «کلیت هم تافته باورها، ارزشها، آرمانها، دانش ها، هنرها،
فنون، آداب و فعالیتهای اجتماعی به عنوان بخش ذهنی فرهنگ؛ و تمدن به عنوان بخش عینی
آن» تعریف کرد.[۱۲] بنابراین تعریف، مهمترین ارکان واژه فرهنگ موارد ذیل می باشد:

الف. تعریف حداکثری از فرهنگ: در این تعریف علاوه بر داخل دانستن تمدن در فرهنگ، به
بخش ذهنی فرهنگ نیز نگاه حداکثری شده و آن را در بالاترین حد از تعامل با عوامل
دیگر فرض کرده ایم.

ب. نگاه سیستمی به فرهنگ: در این تعریف فرهنگ، کلیت هم تافته ای است که اجزای آن
با یکدیگر ارتباط سیستمی دارند. بنابراین اگر فرهنگ را یک سیستم بدانیم؛ مهندسی
فرهنگ، مهندسی سیستم فرهنگ است. یعنی برای مهندسی فرهنگی لازم است اجزای فرهنگ را
در جای خودشان قرار دهیم و تعامل آنها را به خوبی با هم برقرار کنیم.

اهمیت فرهنگ در زندگی فردی و اجتماعی

با توجه به تعاریفی که از فرهنگ ارائه شد می توان به اهمیت آن در حیات فردی و نظام
اجتماعی پی برد. مجموعه دانش ها، نگرش ها، عادات، رسوم و… که شکل دهنده فرهنگ یک
جامعه می باشند از سویی موجب انسجام اجتماعی و یکپارچگی ملی و حتی وحدت نوع بشر
می باشد و به همین دلیل وایت، کارکرد فرهنگ را ایمن و با دوام ساختن زندگی نوع بشر
می داند.[۱۳]و از سوی دیگر همین عوامل نقش مهمی در شکل گیری شخصیت فردی دارد. از
این رو گفته می شود: جامعه، فرهنگ و شخصیت، آنچنان با یکدیگر پیوستگی دارد که به
نظر می رسد پژوهندگان به هنگامی که سعی می کنند آنها را از یکدیگر جدا کنند دچار
اشتباه شوند.[۱۴] از آنچه گذشت روشن می شود که چرا انسان را موجودی فرهنگی بلکه
تنها موجود فرهنگی تعریف کرده اند[۱۵] و نیز در مطالعات جدید سعی می شود انسان را
از این بعد یعنی بعد فرهنگی مورد مطالعه قرار دهند و اساساً شاخه ای در علوم به نام
انسان شناسی فرهنگی نزج گرفته است.[۱۶]

به همین دلیل است که مقام معظم رهبری در فرمایشات خود بر مسئله فرهنگ تأکید فراوان
دارند.

برای نمونه به جملات ذیل توجه کنید:

«فرهنگ یک جامعه اساس هویت آن جامعه است»[۱۷]

«عاملی که یک ملت را به رکود و خمودی یا تحرک و ایستادگی یا صبر و حوصله یا
پرخاشگری و بی حوصلگی یا اظهار ذلت در مقابل دیگران یا احساس غرور و عزت در مقابل
دیگران یا به تحرک و فعالیت تولیدی یا به بیکاری و خمودی تحریک می کند فرهنگ ملی
است.[۱۸]

«فرهنگ، به عنوان شکل دهنده به ذهن و رفتار عمومی جامعه است. اندیشیدن و تصمیم گیری
جامعه بر اساس فرهنگی است که بر ذهن آنها حاکم است.»[۱۹]

«فرهنگ، به عنوان جهت دهنده به تصمیمات کلان کشور ـ حتی تصمیم های اقتصادی، سیاسی و
مدیریتی است. وقتی ما می خواهیم ساختمان بسازیم و شهرسازی کنیم در واقع با این کار
داریم فرهنگی را ترویج می کنیم یا تولید می کنیم یا اشاعه می دهیم.»[۲۰]

مفهوم مهندسی فرهنگی

با توجه به مطالب گذشته مفهوم مهندسی فرهنگی و اهمیت آن به خوبی آشکار می شود. از
مباحث نوینی که در طول دهه اخیر در سطح کشورهای صنعتی مطرح گردیده است مهندسی
فرهنگی است.[۲۱] البته این مفهوم در غرب بسیار اخص از آن چیزی است که در این مقاله
مورد توجه است.

با توجه به بیانات مقام معظم رهبری، مهندسی فرهنگی سه وظیفه مهم یعنی ارزیابی وضعیت
فرهنگی موجود، تعیین فرهنگ آرمانی یا همان وضعیت فرهنگی مطلوب و ارائه برنامه،
ارائه طریق یا همان تعیین چگونگی رسیدن به وضعیت مطلوب را بر عهده دارد. ایشان
می فرمایند: یکی از مهم ترین تکالیف ما در درجه اول مهندسی فرهنگ کشور است؛ یعنی
مشخص کنیم که فرهنگ ملی، فرهنگ عمومی و حرکت عظیم درون زا و صیرورت بخش و کیفیت
بخشی که اسمش فرهنگ است و در درون انسان ها و جامعه به وجود می آید چگونه باید
باشد، اشکالات و نواقصش چیست و چگونه باید رفع شود؛ کندی ها و معارضاتش کجاست؟[۲۲]

بایسته های مهندسی فرهنگ:

با توجه به بحث های پیشین می توان نتیجه گرفت برای مهندسی فرهنگ کشور باید:

۱ـ فرهنگ، عناصر و مقولات فرهنگی و نقش ویژه آنها را در شکل گیری فرد و جامعه به
خوبی شناخت.

۲ـ باید با نگاهی جامع، همه ابعاد فرهنگی مانند دانش ها، نگرش ها، هنر، آداب، رسوم
و… و تأثیر هر کدام بر یکدیگر را مورد بررسی قرار داد.

۳ـ وضعیت فعلی فرهنگ کشور باید واقع بینانه و مبتنی بر پژوهش های میدانی شناخته
شود.

۴ـ نقاط ضعف فرهنگ کشور و خطرهایی که جامعه اسلامی را تهدید می کند و بر آن تأثیر
منفی می گذارد به خوبی مورد سنجش قرار گیرد. یقیناً آسیب شناسی یکی از عوامل مهم
برنامه ریزی فرهنگی می باشد.

۵ـ نقاط قوت فرهنگ کشور به عنوان سرمایه های عظیمی که می تواند دستمایه اصلی تحولات
تکاملی فرهنگی باشد شناخته شود.

۶ـ وضعیت مطلوب و آرمانی فرهنگ کشور یا همان جامعه آرمانی (اتوپیای) اسلام با توجه
به تمامی ابعاد و زوایای آن (آگاهی ها، اعتقادات، هنرها، اقتصاد، سیاست، معماری،
لباس و…) تبیین شود.

۷ـ برای حرکت از وضع موجود و رسیدن به وضعیت مطلوب، نقشه راه که نشان دهنده تمامی
مراحل می باشد طراحی و برنامه ریزی شود.

۸ـ اقدامات عملی لازم برای اجرای مرحله ای این حرکت عظیم آغاز شود.

امکان و ضرورت مهندسی فرهنگی:

برخی معتقدند کنترل عناصر فرهنگ ساز جامعه امری محال و یا حداقل غیر ضروری می باشد.
مقام معظم رهبری درباره امکان ایجاد تحولات فرهنگی چنین می فرمایند: فرهنگ یک ملت
را می شود با عوامل تأثیرگذار به تدریج عوض کرد. یک ملتِ از لحاظ فرهنگی عزیز را به
یک ملت توسری خور و ضعیف تبدیل کرد، متقابلاً یک ملت تنبل را می شود به یک ملت زرنگ
تبدیل کرد این رنگ ثابت لایزالی و لایزولی نیست.[۲۳]

درباره اهمیت و ضرورت این مسئله نیز ایشان چنین می فرمایند:

«یکی از مهمترین تکالیف ما در درجه اول مهندسی فرهنگ کشور است.»[۲۴]

«مهندسی فرهنگ و مهندسی و مدیریت فرهنگی دارای اهمیت و ضرورت و امکان پذیری
است.»[۲۵]

شایسته توجه است که گرچه فرهنگ یک مقوله کثیر الاضلاع است و پیش تر نیز اشاره شد که
عناصر سازنده فرهنگ بسیار متنوع می باشند و همین امر، مهندسی فرهنگی را بسیار
پیچیده و دشوار بلکه ناممکن می نمایاند ولی توجه به این نکته نیز لازم است که
زیربنایی ترین عنصر سازنده فرهنگ، اعتقادات یک جامعه و مبانی ارزشی برخاسته از
آنهاست. والرشتاین در یکی از مقالات خود به طور مبسوطی به بررسی فرهنگ و منازعه های
ایدئولوژیک در عرصه فرهنگی در نظام جهانی پرداخته است.[۲۶] به همین دلیل در مباحث
جامعه شناسی، توسعه فرهنگی را به فرایندی که با ایجاد تغییرات در حوزه ادراکات سپس
ارزش ها و پس آن گرایش های انسان به وجود می آید تعریف می کنند.[۲۷] بنابراین در
مهندسی فرهگی باید توجه ویژه ای به زیربناهای فرهنگ بشود. بدیهی است که تعیین نظام
اقتصادی، نظام سیاسی، نظام قضایی، نظام ارزشی، نظام تعلیم و تربیت و… بستگی دارد
به اینکه انسان، مبدأ پیدایش و نقطه عزیمت او و جهان هستی را چگونه تعریف کنیم. از
همین رو است که مبانی فکری و اعتقادی جامعه، زیربنای فرهنگ آن جامعه دانست