پاورپوینت کامل صلـح و جنـگ در اسلام (قسمت دوم) ۷۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل صلـح و جنـگ در اسلام (قسمت دوم) ۷۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل صلـح و جنـگ در اسلام (قسمت دوم) ۷۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل صلـح و جنـگ در اسلام (قسمت دوم) ۷۵ اسلاید در PowerPoint :

۹

اشاره:

نویسنده محترم در قسمت پیشین، صلح و مدارا را از دیدگاه قرآن و سیره معصومین(ع)
بررسید و خشونت را از منظر عهدین واکاوید؛ اینک و در واپسین بخش از آن نوشتار،
مفهوم، مصداق و انواع جنگ و دفاع در اسلام تقدیم شما استادان ارجمند می شود.

معارف

جنگ در اسلام

پیش تر گفتیم که در اسلام صلح، «قاعده» است و جنگ، «استثناء». بنابراین جنگ در
موارد خاص و در حد ضرورت مجاز یا لازم شمرده می شود. به طور معمول موارد جواز یا
موجبات جنگ در اسلام را به دو نوع دفاعی و ابتدایی تقسیم نموده و سپس به بیان
جزئیات و موارد آنها می پردازند.

۱ـ جهاد دفاعی

جهاد دفاعی جنگی است که در برابر تهاجم دشمنان و متجاوزان به مسلمین، سرزمین های
اسلامی، دین مقدس اسلام و ارزش ها و مقدسات آن، افراد و جمعیت های تحت حمایت دولت
اسلامی و یا به منظور عدالت گستری و حمایت از ستمدیدگان صورت می پذیرد.

قبل از پرداختن به اقسام جهاد دفاعی ذکر این نکته لازم است که از نظر حقوقی اصل
حاکم حق ذاتی دفاع از خود می باشد. در ماده ۵۱ منشور ملل متحد که به صورت یک اصل
عام بین الملل در آمده مقرر شده است: «… هیچ یک از مقررات این منشور به حق ذاتی
دفاع از خود، خواه فردی یا دسته جمعی، لطمه ای وارد نخواهد کرد…» البته دفاع
مشروع منحصر به دفاع از خود نیست، بلکه دفاع از دیگری را نیز شامل است. این مسئله
در حقوق بین الملل معاصر به دو شکل متبلور شده است: ۱. سیستم امنیت دسته جمعی[۱] ۲.
دفاع دسته جمعی.[۲]

آیات بسیاری در قرآن مجید پیرامون جهاد دفاعی وارد شده است، از جمله:

یک) «…الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیَارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ إِلا أَنْ یَقُولُوا
رَبُّنَا اللَّهُ…؛[۳] به کسانی که جنگ بر آنان تحمیل گردیده اجازه پیکار داده
شده است؛ چرا که مورد ستم قرار گرفته اند؛ و خدا بر یاری آنها تواناست. همان ها که
از خانه و شهر خود، به ناحق رانده شدند؛ تنها برای اینکه می گفتند: «پروردگار ما،
خدای یکتاست!».

دو) «وَقَاتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ الَّذِینَ یُقَاتِلُونَکُمْ وَلا تَعْتَدُوا
إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ؛[۴] و در راه خدا با کسانی که با شما
می جنگند، نبرد کنید؛ و از حد تجاوز نکنید، که خدا تعدی کنندگان را دوست نمی دارد».

سه) «… فَإِنْ لَمْ یَعْتَزِلُوکُمْ وَیُلْقُوا إِلَیْکُمُ السَّلَمَ وَیَکُفُّوا
أَیْدِیَهُمْ فَخُذُوهُمْ وَاقْتُلُوهُمْ حَیْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأُولَئِکُمْ
جَعَلْنَا لَکُمْ عَلَیْهِمْ سُلْطَانًا مُبِینًا؛ [۵] اگر از درگیری با شما کنار
نرفتند و پیشنهاد صلح نکردند و دست از شما نکشیدند، آنها را هر جا یافتید اسیر کنید
و (یا) به قتل برسانید. آنها کسانی هستند که ما برای شما تسلط آشکاری نسبت به آنان
قرار داده ایم». همچنین است دیگر آیات مربوط به جنگ های صدر اسلام که عموماً مربوط
به مشروعیت جهاد دفاعی است. [۶]

گستره جهاد دفاعی در نظام حقوقی اسلام عبارت است از:[۷]

۱ـ دفاع از اسلام در برابر فتنه گری دشمنان

زمانی که دشمنان با توطئه چینی تلاش در ایجاد فتنه نموده و با شکستن پیمان عدم تعرض
سعی در ایجاد طعن در دین خدا داشته باشند و راه های مسالمت آمیز در بازداشتن
فتنه گران مؤثر نباشد، در حد ضرورت مقابله نظامی مجاز شناخته شده است. قرآن مجید در
این باره می فرماید: «وَإِنْ نَکَثُوا أَیْمَانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ
وَطَعَنُوا فِی دِینِکُمْ فَقَاتِلُوا أَئِمَّهَ الْکُفْرِ إِنَّهُمْ لا أَیْمَانَ
لَهُمْ لَعَلَّهُمْ یَنْتَهُونَ؛[۸] و اگر پیمان های خود را پس از عهد خویش بشکنند،
و آیین شما را مورد طعن قرار دهند، با پیشوایان کفر پیکار کنید؛ چرا که آنان
[پای بندی به] پیمان ندارند، شاید [بدین سان] دست بردارند.»

قرآن مجید در تبیین لزوم این نوع از دفاع می فرماید: «وَلَوْلا دَفْعُ اللَّهِ
النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِیَعٌ وَصَلَوَاتٌ
وَمَسَاجِدُ یُذْکَرُ فِیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثِیرًا وَلَیَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ
یَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِیٌّ عَزِیزٌ؛[۹] و اگر خداوند بعضی از مردم را به
وسیله بعضی دیگر دفع نکند، دیرها و صومعه ها (معابد یهود و نصارا) و مساجد (معابد
مسلمین) که نام خدا بسیار در آن برده می شود، ویران می گردد. و خداوند کسانی که
یاری او (دین او) کنند را یاری می کند؛ همانا خدا قوی و شکست ناپذیر است.»

۲ـ دفاع از کیان اسلامی

منظور از کیان اسلامی و به تعبیر فقهی «بیضه الاسلام» حفظ استقلال و حاکمیت دولت
اسلامی است.[۱۰] میرزای نایینی حفظ بیضه الاسلام را عبارت از «حفظ وطن اسلامی از
مداخله بیگانگان»[۱۱] دانسته است. به فتوای جمیع فقها حفظ کیان و استقلال دولت
اسلامی در برابر خطر بیگانگان بر همه مسلمانان واجب است.[۱۲]

۳ـ دفاع از سرزمین های اسلامی

هرگاه دشمن به سرزمین های اسلامی تجاوز کند و قصد اشغال یا استیلای سیاسی بر آن
داشته باشد دفاع در برابر آن واجب است. صبحی محمصانی در ضمن شمارش موارد دفاعی و
بیان لزوم دفع تجاوز کسانی که مسلمانان را آواره و از وطن خود به ناحق بیرون
رانده اند، آنسان که با مردم فلسطین کردند، می نویسد: «جهاد در این وضعیت نه تنها
جایز و مشروع است، بلکه از واجب ترین واجبات دینی، ملی و اجتماعی است و از مقومات
دولت ها و ستون های کرامت و احترام وطن و ساکنین در آن است».[۱۳]

۴ـ دفاع از مسلمانان

دفاع از امت اسلامی در هر کجای دنیا که باشند از جمله دفاع مشروع در حقوق بین الملل
اسلامی است.

افزون بر ادله عام دفاع در برابر ظلم و تجاوز، آیاتی نیز به طور خاص بر این مسئله
گواهی می دهد. خداوند در این باره می فرماید: «… وَالَّذِینَ آوَوْا وَنَصَرُوا
أُولَئِکَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَلَمْ یُهَاجِرُوا
مَا لَکُمْ مِنْ وَلایَتِهِمْ مِنْ شَیْءٍ حَتَّی یُهَاجِرُوا وَإِنِ
اسْتَنْصَرُوکُمْ فِی الدِّینِ فَعَلَیْکُمُ النَّصْرُ…؛[۱۴] و آنها که ایمان
آوردند و مهاجرت نکردند، هیچ گونه ولایتی بر آنها ندارید تا هجرت کنند. ولی اگر در
دین خود از شما یاری جویند، بر شماست که آن ها را یاری کنید…» قرآن در تعلیل این
حکم می فرماید: «وَالَّذِینَ کَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ إِلا
تَفْعَلُوهُ تَکُنْ فِتْنَهٌ فِی الأرْضِ وَفَسَادٌ کَبِیرٌ؛[۱۵] کسانی که کافر
شدند، اولیاء (و یاوران و مدافعان) یکدیگرند؛ اگر شما این (دستور) را انجام ندهید
فتنه و فساد عظیمی در زمین رخ می دهد.»

۵ـ دفاع از اتباع دولت اسلامی

هرگاه دشمنان به جان، مال یا ناموس مسلمانان و یا دیگر اتباع دولت اسلامی مانند
کفار اهل ذمه متعرض شوند، دفاع از آنان با وجود شرایط لازم مشروع است. همچنین است
دفاع از مستأمنین یعنی بیگانگانی که بدون قصد توطن دائمی، بر اساس امان نامه (مانند
گذرنامه های فعلی) وارد سرزمین اسلامی می شوند؛ چرا که دولت اسلامی به آنها مصونیت
داده است.[۱۶]

۶ـ دفاع از مظلومان و مستضعفان

دفاع از کسانی که تحت ستم قرار گرفته اند هر چند مسلمان نبوده و یا از اتباع و
مستأمنین دولت اسلامی نباشند در شرایط امکان واجب و دفاع مشروع است. بر این مسئله
آیات متعددی دلالت دارد از جمله: «وَمَا لَکُمْ لا تُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ
اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ
الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْیَهِ الظَّالِمِ
أَهْلُهَا وَاجْعَل لَنَا مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا وَاجْعَل لَنَا مِنْ لَدُنْکَ
نَصِیرًا؛[۱۷] چرا در راه خدا و مردان و زنان و کودکانی که (به دست ستم گران) تضعیف
شده اند، پیکار نمی کنید؟ همان افراد (ستم دیده ای) که می گویند: پروردگارا! ما را
از این شهر، که اهلش ستم گرند، بیرون ببر، و از طرف خود برای ما سرپرستی قرار ده؛ و
یار و یاوری برای ما تعیین فرما».

محدودیت های جهاد دفاعی

جهاد دفاعی محدودیت هایی دارد، به عبارت دیگر دفاع ذاتاً دارای پاره ای از حدود و
شرایط است. دین مبین اسلام افزون بر شرایط و محدودیت های ذاتی دفاع بر اصول اخلاقی
مهمی انگشت گذارده و رعایت آنها را لازم دانسته است. اصول این محدودیت ها عبارت است
از:

۱ـ وقوع تجاوز: قرآن مجید در این باره می فرماید: «وَقَاتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ
الَّذِینَ یُقَاتِلُونَکُمْ وَلا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ
الْمُعْتَدِینَ؛[۱۸] و در راه خدا با کسانی که با شما می جنگند، نبرد کنید؛ و از حد
تجاوز نکنید، که خدا تجاوزکنندگان را دوست نمی دارد.» علامه طباطبایی(ره) ذیل این
آیه می نویسد: «نهی از تجاوز، مطلق است و منظور از آن تمام مصادیق تجاوز است: مانند
نبرد قبل از دعوت به حق و شروع درگیری و کشتن زن و بچه و پایان ندادن به
دشمنی».[۱۹]

۲ـ اصل تناسب: قرآن در این باره فرموده است: «…فَمَنِ اعْتَدَی عَلَیْکُمْ
فَاعْتَدُوا عَلَیْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَی عَلَیْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ
وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ؛[۲۰] و هر کس به شما تجاوز کرد،
همانند آن بر او بشورید و از خدا بپرهیزید (زیاده روی نکنید)؛ و بدانید خدا با
پرهیزگاران است.»

۳ـ رعایت ضرورت: در قرآن آمده است: «وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّی لا تَکُونَ فِتْنَهٌ
وَیَکُونَ الدِّینُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلا عُدْوَانَ إِلا عَلَی
الظَّالِمِینَ؛[۲۱] و با آنها پیکار کنید تا فتنه باقی نماند؛ پس اگر آنان دست
برداشتند، (مزاحم آنها نشوید؛ زیرا) دشمنی جز بر ستمکاران روا نیست.»

۴ـ پای بندی به اصول و ارزش های انسانی: این اصل در اسلام چنان اهمیتی دارد که حتی
اگر دشمن ناجوانمردی کند، عدول از ارزش های انسانی را روا نمی سازد.[۲۲] از همین رو
پیامبر پس از فتح مکه به جای انتقام جویی و خونریزی فرمودند: «امروز روز رحمت و
بخشش است، نه کینه ورزی و انتقام جویی».

۲ـ جهاد ابتدایی(رهایی بخش)

خداوند متعال دستورها و برنامه هایی برای سعادت و آزادی و تکامل و خوشبختی و آسایش
انسان ها طرح کرده و پیامبران خود را موظف ساخته است که این دستورها را به مردم
ابلاغ کنند. حال اگر فرد یا جمعیت یا دولتی ابلاغ این فرمان ها را مزاحم منافع پست
مادی خود ببینند و بر سر راه دعوت انبیا موانعی ایجاد کنند؛ آنها حق دارند نخست از
طریق مسالمت آمیز و اگر ممکن نشد، با توسل به زور این موانع را از سر راه نجات و
سعادت انسان ها بردارند. این از حقوق اساسی همه مردم و در همه اجتماعات است که ندای
منادیان راه حق را بشنوند و در قبول دعوت آنها آزاد باشند. اگر کسانی بخواهند آنها
را از حق مشروعشان محروم سازند و اجازه ندهند صدای منادیان راه خدا به گوش آنها
برسد تا از قید اسارت و بردگی فکری و اجتماعی آزاد گردند، طرفداران این برنامه ها
حق دارند برای فراهم ساختن این آزادی از ابزارهای لازم استفاده کنند. از اینجا
مفهوم و ضرورت «جهادهای ابتدایی» در اسلام روشن می شود.[۲۳]

بنابر این اساساً جهاد ابتدایی که از آن به «جهاد دعوت» نیز تعبیر می شود جنگ برای
تحمیل عقیده نیست، بلکه نبردی «رهایی بخش» و در جهت مقابله با خشونت و اختناق است.
جهاد ابتدایی مبارزه با نظام های ظالمانه و ستمگری است که با توسل به زور و فشار،
اندیشه های باطل را بر اذهان حاکم ساخته و اجازه رسیدن پیام الهی به گوش مردمان را
نمی دهند. آنان با گرفتن آزادی از مردم، اجازه آشنایی با حق و حقیقت و گزینش راه
سعادت و کمال را سلب کرده و بدین وسیله راه خدا که راه نجات و سعادت بشریت است را
سد می کنند. بنابراین جهاد ابتدا