پاورپوینت کامل بربال قلم;تغییر قبله، نشان هویت اسلامی(قسمت اول) ۱۱۷ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل بربال قلم;تغییر قبله، نشان هویت اسلامی(قسمت اول) ۱۱۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۱۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل بربال قلم;تغییر قبله، نشان هویت اسلامی(قسمت اول) ۱۱۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل بربال قلم;تغییر قبله، نشان هویت اسلامی(قسمت اول) ۱۱۷ اسلاید در PowerPoint :

۱۶

اشاره

تاریخ گذاری، زمان شناسی و یا «کرونولوژی» از جمله مباحث اساسی در مطالعات علوم قرآنی به شمار می رود و آشنایی با این علم و به کار بردنش در تحقیقات علوم قرآن فوایدی را به دنبال دارد همچون «دستیابی به سیره صحیح رسول اکرم (ص)، کمک به تصحیح روایات و تاثیر فراوان در تفسیر قرآن» در این علم، تاریخ نزول سوره هایی که حوادث تاریخی در آنها اشاره یا تصریح قوی شده است با استناد به روایات ترتیب نزول و تعیین زمان وقوع آن حوادث زمانمند معین می شود.

آیه تحویل قبله نیز از زمره آیات زمانمند است که در مقاله حاضر تاریخ گذاری شده است. قبله به عنوان شعار اسلام و عامل هویت بخش مسلمانان از صدر اسلام تاکنون مد نظر قرآن کریم، پیامبر و جامعه مسلمان بوده است، و تحویل آن در سال دوم هجرت به دنبال بهانه گیری یهود و سرزنش ایشان نسبت به رسول اسلام(ص)، مرز تشخیص هویت واقعی مسلمانان از غیر آنها شد و به منزله اتمام حجت بر مخالفین پیامبر و اتمام نعمت بر مسلمانان همه اعصار تلقی شد.

در دیگر سو، قبله قرار گرفتن کعبه به طور دائم و به امر الهی حکمتهای متعددی داشت «مانند کسب رضایت پیامبر اکرم(ص)؛ معرفی تابعین و پیروان پیامبر از مخالفان آن حضرت، گرامیداشت نام و یاد حضرت ابراهیم (ع) که بنیان خانه کعبه به دست مبارک ایشان صورت گرفت».

امروزه با گذشت هزار و چهار صد و اندی سال از تغییر و تحویل قبله به سمت مکه، مسلمین با داشتن ملیتها و قومیت ها و وجوه تمایز متفاوت، همچنان در هنگام انجام اعمال عبادی به این مکان مقدس توجه می کنند. و هویت اسلامی و حقانی بودن دین و شریعت خود را برای همگان ثابت می کنند و گرچه بعد مسافت آنها را از هم جدا کرده لکن قبله مشترک، دین، پیامبر و خدای واحد که همگی مظاهر و شعائر اسلام است قلوب آنها رابه هم پیوند زده است.

مطالعه و تحقیق پیرامون موضوعات قرآنی همیشه مورد توجه و تمایل علاقمندان به علوم اسلامی و قرآنی و محققین مسلمان و مستشرفان قرآن پژوه بوده است. این علاقه به اندازه ای است که از ظهور اسلام تا کنون ابعاد گسترده ای داشته است و امروزه نیز تحقیق و پژوهش در زوایای متفاوت قرآن کریم روند فزاینده یافته است.

قرآن کریم به عنوان کتاب مقدس مسلمانان و آخرین و کامل ترین کتاب آسمانی، سرشاراز معانی و مفاهیم ارزنده و سازنده است که تنها با غور در این دریای پهناور می توان اندکی از حقایقش را درک کرد.

از جمله مسائل مهم و مطرح در قرآن کریم، اهمیت داشتن اسلام، پیامبر اکرم (ص) و مسلمانان است که به بیانهای متعدد و مناسبت های فراوان از آن یاد شده است. طرح مسئله قبله ویژه مسلمین و ذکر حکمت تحویل آن از بیت المقدس به کعبه مکرمه یکی از شیوه های بیان اهمیت دین اسلام است چرا که این امر سبب شناخت مسلمین واقعی از مخالفین و منافقین شده است. و هویت مسلمانان و اسلام را برای همیشه معین کرد. در پژوهش حاضر جریان «تحویل قبله نشان هویت اسلامی» مورد پژوهش قرار گرفته و زمان نزول آیات قبله به عنوان یکی از حوادث زمانمند مورد مداقه واقع شده است.

کار جدید و نوآوری این پژوهش عبارت است از «تفسیر تاریخی آیه تحویل قبله» و «اثبات استقلال هویتی مسلمین به عنوان یکی از حکمتهای تحویل قبله» همچنین به سئوالات مهم و اساسی پاسخ می دهد که عبارتند از: ۱. زمان نزول آیه قبله چه زمان است؟ ۲. آیا نزول آیه قبله بعد از جریان تغییر بوده یا قبل از تغییر؟ ۳. حکمت تحویل قبله چیست؟ ۴. تاثیر تغییر قبله بر هویت اسلامی چگونه است؟ ۵. آیا تغییر قبله به اختیار پیامبر بوده است؟

پیشینه تحقیق

در خصوص قدمت تاریخ گذاری، اعتقاد بر این است که زمان شناسی قرآن به صدر اسلام می رسد زیرا آثاری مانند آیات مکی و مدنی، اسباب و شان نزول، ناسخ و منسوخ روایات سیره پیامبر (ص) و نیز روایات ترتیب نزول قرآن، هر کدام به نحوی در تعیین تاریخ نزول آیات وسوره ها ارتباط دارد. علمای اسلام در موضوع تاریخ گذاری قرآن تحقیقات و تالیفاتی انجام داده اند که مهمترین آنها عبارت است از: التفسیر الحدیث اثر محمد عزه دروزه، تفسیر بیان المعانی اثر ملا حویش آل غازی و کتاب های: سیر تحول قرآن اثر مهندس مهدی بازرگان، درآمدی بر تاریخ گذاری قرآن تالیف جعفر نکونام، زمان شناسی سوره های مدنی قرآن کریم تالیف بتول باقری

در میان دانشمندان غربی نیز محققانی همچون مویر، ویل، اسپرنگر، نولدکه، بلاشر و… » آثاری با عناوین «در آستانه قرآن»، «ترجمه قرآن»، «زندگانی محمد (ص)»، به بحث تاریخ گذاری قرآن پرداخته اند.

نگارنده به دنبال مطالعاتی که درباره تغییر قبله نشان هویت اسلامی داشت، آثار مدون و ویژه این موضوع به دست نیاورد و مفسران عامه و خاصه در تفسیر آیات تحویل قبله جریان تغییر قبله و برخی حکمتهایش را متذکر شده اند و افرادی نیز به صورت متفرقه نکاتی ذیل آیه مذکور آورده اند ولی به موضوع هویت نپرداخته اند.

بیان هدف

نظر به اهمیت دشمن شناسی توسط مسلمین، گسترش و تبلیغ احکام الهی در جامعه های اسلامی ونیز افزایش موج اسلام گرایی در میان غیر مسلمانان ضروری به نظر می رسد،احکام اسلامی را که در قرآن کریم مورد اشاره و یا تصریح واقع شده، مورد تحقیق و پژوهش قرار داده و ماهیت نهضت اسلامی بر همگان روشن گردد به ویژه که قرآن کریم تنها متن تحریف نشده و اصیل اسلامی است که هماره بر هدایت، اتحاد و حفظ هویت و شخصیت انسانها تاکید کرده است.

تعریف کرونولوژی ( تاریخ گذاری)

در تعریف کرونولوژی گفته اند: «دانش تعیین تاریخ رویدادهای تاریخی »

از این رو ارتباط تاریخ گذاری با قرآن در این است که این کتاب آسمانی طی حدود بیست وسه سال به تدریج بر رسول اکرم (ص) نازل شد. به همین علت این کتاب عظیم بر خلاف سایر کتاب های آسمانی این قابلیت را دارد که زمان نزول هر یک از بخش های آن تعیین گردد.

از آنجا که نزول قرآن به طور تدریجی و طی بیست وسه سال طول کشید. ناگفته پیداست که این مدت زمان نزول بیانگر این است که هر زمان یک سوره یا بخشی ازآن بر پیامبر وحی شده است.

در این مقاله تاریخ گذاری سوره مبارکه بقره بر اساس آیه تحویل قبله صورت گرفته است.

از جمله مباحث مهم در کرونولوژی سوره های قرآن «فایده تاریخ گذاری» (کرونولوژی) قرآن است. در این باره فوایدی ذکر شده که ذیلا اشاره می شود.

الف) تاثیر فراوان در تفسیر قرآن:

از آنجا که قرآن کریم بر اساس شرایط و وضعیت عرب عصر رسول اکرم(ص) و نیز به تناسب اقتضائات آنها نزول یافته است این اقتضائات به عنوان قرائن حالی و مقامی قرآن تلقی می شود بنابراین توجه نکردن به این قرائن در تفسیر قرآن اهداف بسیاری از آیات را مبهم یا متشابه می کند.

ب) دستیابی به سیره صحیح رسول اکرم (ص):

در اکثر سوره های قرآن حوادث تاریخی پیرامون حضرت محمد (ص) و قوم آن حضرت به تلویح و اشاره یا تصریح آمده است و اغلب این گزارش های تاریخی در اوایل یا اواخر سوره ها ذکر شده است از سوی دیگر نیز تنها متن اصیل و تحریف نشده ای که از دوران حیات و رسالت پیامبر اکرم(ص) به ما رسیده و در اصالتش شکی نیست، قرآن کریم است.

با توجه به این دو مقدمه می توان این نتیجه را استنباط کرد که با تعیین دقیق تاریخ نزول سوره وآیات قرآن و مرتب کردن آنها به ترتیب تاریخی، سیره و تاریخ صحیح رسول خدا(ص) به دست می آید.

علامه طباطبایی دراین باره می گوید: «آگاهی از مکی و مدنی سوره ها و ترتیب نزول آنها در بخشهای مربوط به دعوت پیامبر (ص) و سیر معنوی و سیاسی و اجتماعی آن و تحلیل سیره شریف آن پیامبر بسیار موثر است.»

ج) کمک به تصحیح روایات

از دیگر موارد اهمیت تاریخ گذاری شناخت صحت وسقم روایات است، روایاتی که درباره سیره پیامبر، مکان و زمان نزول آیات قرآن و نیز سبب نزول آیات این کتاب الهی از صحابه و تابعین وارد شده است. اهمیت این مورد از آنجاست که توجه به صحت وسقم این روایات برای ما مشخص می کند که بسیاری از قصص اسباب نزولی که ذیل برخی آیات یا سوره ها آورده اند از نظر تاریخی با تاریخ نزول آیات یا سوره های مربوط مقارن نیست، به همین سبب نمی توان همه قصص اسباب نزول را صحیح دانست.

جلال الدین فارسی می گوید: «قرآنی که به ترتیب نزول باشد تاریخی را که در شأن اسباب نزول آن نوشته و نقل شده است تصحیح می کند و آنچه را به نام حدیث از پیامبر (ص) نقل شده و جزیی از حیات ایشان است، ارزیابی، رد و یا قبول می کند.»

مبانی تاریخ گذاری (کرونولوژی) سوره های قرآن

کرونولوژی و تعیین تاریخ نزول واحدهای سورهای مدنی با اتکا بر مبانی و پیش فرضهای متفاوت نتایج گوناگونی به دنبال دارد. از این رو پرداختن به این پیش فرضها و به دست آوردن معتبر ترین مبانی، امری ضروری به نظر می رسد.

برخی از این مبانی به شرح ذیل است:

۱. وحدت نزول واحدهای قرآنی

منظور از وحدت نزول قرآن این است که هر یک از واحدهای نزول برای یکباربر رسول اکرم (ص) نازل شده اند نه آنکه به واسطه تکرار حادثه ای که سبب نزول نامیده می شود، نزول واحدهای قرآنی مربوط تکرار شود. ناگفته نماند این تعریف صرف نظرار عرضه سالیانه قرآن بر پیامبر(ص) است که در هر ماه رمضان انجام می شد.

۲. روایات اسباب نزول

این گروه از روایات سبب و علت نزول آیه یا سوره ای را بیان کرده اند. بر خلاف روایات ترتیب نزول همه روایات اسباب نزول در تحقیق قابل اعتنا نیستند بلکه تنها روایاتی قابل اعتمادند که در سوره به جریان نزول آیه یا سوره تصریح یا اشاره قوی شده باشد و جریان مورد نظر با آیه قابل انطباق باشد.

۳. چینش آیات بر اساس ترتیب نزول

از جمله مبانی مهم آن است که بدانیم آیات در قرآن به ترتیب نزول چینش یافته اند و این چینش توقیفی است یعنی هر گاه آیه ای نازل می شد. پیامبر(ص) دستور می فرمود در ادامه آیات نازل شده گذشته قرار گیرد و پیامبر(ص) هیچ واحد نازل شده را بر خلاف ترتیبی که نازل شده بود جایگذاری نمی کرد به این ترتیب سیر تاریخی و طبیعی نزول قرآن حفظ شد.

۴. معتبر بودن روایات ترتیب نزول:

یکی از مهمترین منابع روایی برای تاریخ گذاری قرآن کریم روایات ترتیب نزول سوره هاست.این روایات به طور فراوان و از راه های متعدد در کتب علوم قرآن وارده شده است و اکثر آنها مخالف با ترتیب سوره مصحف کنونی است.

پیرامون روایات ترتیب نزول مباحث مهمی همچون «پیشینه روایات ترتیب نزول، حجیت روایات ترتیب نزول و موارد استفاده از روایات ترتیب نزول» مورد توجه قرار می گیرد.

کرونولوژی آیه قبله

تغییر قبله یکی از حوادث تاریخی است که در صدر اسلام واقع شد و در آیات «سَیَقُولُ السُّفَهَاءُ مِنَ النَّاسِ مَا وَلاهُمْ عَنْ قِبْلَتِهِمُ الَّتِی کَانُوا عَلَیْهَا قُلْ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ یَهْدِی مَنْ یَشَاءُ إِلَی صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ…» به تصریح بیان شده است. اساس این رخداد شأن نزولی است که در تفاسیر اینگونه آمده است، پیامبر اکرم(ص) بعد از هجرت به طرف بیت المقدس نماز می خواندند. این مسئله باعث شد یهود بر حضرت رسول(ص) اشکال بگیرند. لذا گفته اند: «چگونه است شما به دین اسلام هستید اما قبله تان قبله یهود است که این سخن بر حضرت محمد(ص) و مسلمین گران آمد. سپس حضرت نگاهشان را به آسمان دوخته منتظر وحی الهی شدند آیات فوق نازل شد»

آیات شریفه قبله ناظر بر یک رویداد مهم تاریخی در عصر رسول اکرم(ص) است و شکی نیست در این که آیات قبله دارای وحدت نزول رفعی بوده و به طور یکپارچه نازل شده است.

شاخصهای لفظی و محتوایی متعددی در اثبات وحدت نزول آیات مذکور نقش اساسی دارند که به ترتیب عبارتند از:

الف) اتصال آیات با یکدیگر به واسطه ادات ربط ( مثل واو عطف) و نیز پیوندی که از سیاق آیات فهمیده می شود. ب) عدم صلاحیت آغاز کلام واقع شدن آیات مذکور. ج) ایجاداختلال در معنا درصورت تفکیک آیات از یکدیگر. د) آیات شریفه دارای تمامیت معنا هستند و ارتباط معنایی با آیات قبل از خود ندارند. ه‍) مخاطبان آیات که متعلق به دوره مدنی است مومنین و پیامبر خدا هستند. و) آیات اشاره قوی به رخداد زمانمند تغییر قبله دارد و بر این تغییر تصریح شده است.

در زمینه تغییر قبله و تاریخ آن روایات متعدد در تفاسیر عامه و خاصه وارد شده و تاریخ های متفاوتی بیان شده که مضمون آنها قریب الاتفاق است.

علامه طباطبایی در این باره می فرماید: «اکثر این روایات قریب الاتفاق هستند اما در تاریخ این واقعه بین آنها اختلاف است با این همه اکثر روایات که صحیح تر به نظر می رسد تاریخ آن را هفده رجب سال دوم هجرت دانسته اند»

روایات تغییر قبله

در روایات متعدد که پیرامون تغییر قبله وارد شده تاریخ های زیر بیشتر روایت شده است.

الف) هجده ماه بعد از هجرت؛ ب) هفده ماه بعد از هجرت؛ ج) پس از بازگشت از جنگ بدر؛ د) دو سال بعد از هجرت؛ ه‍) هفت ماه پس از هجرت.

علاوه بر روایات مشهوری که در این باره وارد شده است. روایت هایی نیز بیان شده که به تاریخ های دیگری در این زمینه اشاره دارد.

ابو داوود در روایتی از سعیدبن عبد العزیز می گوید: «پیامبر از ماه ربیع الاول تا جمادی الاخر به سوی بیت المقدس نماز خوانده است.»

برخی گفته اند: «تحویل قبله در رجب و دوسال بعد از هجرت بوده است، قتاده، زید بن اسلم، محمد بن اسحاق و نیز احمد از ابن عباس روایاتی با این مضامین آورده اند »

از امام صادق (ع) درروایتی طولانی آمده است که حضرت فرموده: «پس از آنکه رسول خدا (ص) سیزده سال در مکه به طرف بیت المقدس نماز خواند، بعد از هجرت نیز هفت ماه این عمل را تکرار کرد تا اینکه خداوند او را متوجه مکه کرد »

علامه جعفر مرتضی ـ محقق معاصر ـ درباره تغییر قبله نظراتی ارائه کرده اما به تاریخی اشاره نکرده و به نظر می رسد قول علامه طباطبایی را پذیرفته است که تغییر قبله را در رجب سال دوم هجرت می داند.

علامه طباطبایی در بیان علت تغییر قبله به روایت امام حسن عسگری (ع) استناد کرده که فرمودند. «مسلمین در مکه به کعبه علاقمندبودند و آنگاه که به مدینه آمدند به بیت المقدس علاقمند شدند اما خداوند آنها را امر کرد به کعبه توجه کنند تا پیروان رسول اکرم (ص) از مخالفانش مشخص گردند».

جعفر مرتضی در توضیح روایت گوید: «آنچه در این حدیث به عنوان دلیل تغییر قبله بیان شده تنها دلیل اصلی نیست بلکه فقط حکم و فواید تغییر قبله را ذکر کرده است»

جمع بندی

با بررسی هایی که پیرامون مسئله تاریخی تغییر قبله در تفاسیر و روایات صورت گرفته به دست می آید که روایات تغییر قبله در رجب سال دوم هجرت نسبت به سایر روایات بیشتر است و مفسرین و مورخین ذیل این تاریخ اختلاف نظری ندارند.

از آنجا که تغییر قبله در رجب سال دوم هجرت بوده و بهانه گیری یهود نسبت به توجه پیامبر(ص) به بیت المقدس که عامل تغییر قبله است و نیز نزول آیه شریفه «قَدْ نَرَی تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِی السَّمَاءِ فَلَنُوَلِّیَنَّکَ قِبْلَهً تَرْضَاهَا» ، بعد از اشکال کردن یهود نازل شد، می توان گفت نزول آیه شریفه قبل از تغییر قبله واقع شده و بین نزول آیات و تغییر قبله فاصله زمانی زیادی وجود نداشته است موید این نظر سیاق آیه است که فرموده، «فلنو لینک» در این عبارت با «لام و نون » تاکید تغییر قبله به رسول اکرم (ص) وعده داده شده است.

بنابراین معنا ندارد قبله تغییر کرده باشد سپس تغییر آن مورد تاکید خداوند قرار گیرد.لذا آنچه در آیه شریفه تاکید شده، نزول آیات قبله قبل از وقوع این تغییراست نه بعد از آن.

قبله امر اجتماعی

شک نیست که انسان موجودی است مدنی الطبع و وحدت اجتماعی از امور مهم یک نظام است که برای حفظ آن نظام وحدت لازم است، در جامعه حیوانات خداوند از طریق الهام امورشان را منظم می کند. همان طور که می فرماید «وَأَوْحَی رَبُّکَ إِلَی النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُونَ» اما در جامعه انسانی خصوصیات اجتماعی و جهات لازم زندگی اجتماعی بیشتر و قوی تر است.

از جمله جهات لازم جوامع بشری وحدت اجتماعی است که از طریق توجه به یک جهت واحد و معلوم حاصل می شود و افراد جامعه ناچار به توجه به یک جهت هستند از اینرو توجه هر فرد به سمت خاص امری فطری است کمااینکه ارتباط مخلوق با خالق فطری است. این فطری بودن در آیه شریفه «وَلِکُلٍّ وِجْهَهٌ هُوَ مُوَلِّیهَا…» ذکر شده است.

جوامع انسانی از قدیم الایام زندگی اجتماعی را به منظور ایجاد و حفظ وحدت داشته اند و هر جا فرد یا افرادی خارج از حوزه اجتماعی می زیسته اند به دلیل نداشتن وحدت، از طریق هدایت خارج شده اند. بنابراین توجه به جهت واحد باعث توجه قلب و روح آدمی به سوی معبود یگانه است.

علامه طباطبایی معتقد است: اصولا پدید آمدن حقیقتی به نام اجتماع و سپس انشعابش به فرقه ها و شعب متفاوت و گوناگون به دلیل تفاوت طبیعت انسانها، تنها یک عامل داشته است و آن نیز درکی بوده که خداوند به انسان الهام کرده وبر اساس آن می فهمند به تنهایی توان رفع نیازهای مادی خود را ندارند. علاوه بر اینکه احتیاجاتش یکی دو تا نیست که به تنهایی از عهده آنها بر آید، بلکه او باید اجتماعی تشکیل دهد تا به یاری و کمک آن اجتماع در انجام حرکات و بر آوردن نیازها موفق شود.

حکمت تشریع قبله

ادیان آسمانی علیرغم تفاوتهایی که در برخی احکام و شیوه اجرای اعمال عبادی دارند دارای مشترکاتی نیز می باشند. عمده ترین وجه اشتراک ادیان الهی را در مسائل عقیدتی مهم توحید، نبوت و معاد می توان یافت.

با این همه در برخی مسائل دیگر نیز اشتراکاتی وجود دارد که قابل تامل است. از جمله این اشتراکات توجه همه امتها به جهتی خاص و مشخص در هنگام انجام اعمال عبادی است. به گونه ای که آن جهت و سمت معلوم را «قبله» خوانند.

توجه به قبله در هر کدام از ادیان الهی «اسلام، یهود و مسیحیت» اهمیت خاصی دارد و از سوی رهبران الهی و حتی نص صریح کتب آسمانی مورد تاکید و تایید قرار گرفته است.

به عنوان مثال بررسی و دقت در آیات قرآن کریم بیانگر این واقعیت است که خداوند متعال به حضرت موسی و هارورن (ع) امر کرد خانه خود را برای قومشان قبل