پاورپوینت کامل ظرفیت و ظرافت حکمت اسلامی ۸۸ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ظرفیت و ظرافت حکمت اسلامی ۸۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ظرفیت و ظرافت حکمت اسلامی ۸۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل ظرفیت و ظرافت حکمت اسلامی ۸۸ اسلاید در PowerPoint :

اشاره

فقیه، حقوق دان و استاد فلسفه اسلامی، آیت الله سید محمد حسینی خامنه ای ـ برادر بزرگ رهبر معظم انقلاب ـ متولد سال ۱۳۱۴ش در مشهد الرضا(ع) است. ایشان پس از گذراندن دوره مقدمات، سطح و قسمتی از دروس خارج، در حوزه علمیه مشهد و بهره مندی از آیات سیدمحمد هادی میلانی(ره)، شیخ هاشم قزوینی(ره) و میرزا جواد تهرانی(ره) به قم مهاجرت کرد و محضر فقهای عظام، بروجردی(ره)و امام خمینی(ره) را در دوره های عالی فقه و اصول، درک کرد و مباحث قویم فلسفی و عرفانی را از محضر فیلسوف و عارف بزرگ عصر، علامه سیدمحمدحسین طباطبایی(ره) فرا گرفت. وی همچنین در کنار درس و بحث حوزوی، موفق به دریافت لیسانس حقوق از دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد. استاد خامنه ای از سال ۱۳۳۰ در مبارزات سیاسی و اجتماعی مردم شرکت جست و در جریان نهضت ملی شدن صنعت نفت، به تبعیت از آیت اللّه کاشانی (ره)، فعال بود. همچنین وی را باید در شمار پیشگامان نهضت امام خمینی(ره)به حساب آورد.

آیت الله خامنه ای در اوایل دهه ۵۰ شمسی با همکاری گروهی از فضلای قم «مؤسسه تحقیقاتی حقوق اسلام» را در سطح بین الملل، تأسیس کرد. پس از دستگیری اعضای مؤسسه توسط ساواک و تعطیل شدن فعالیت آن، وی به دعوت استاد شهید مطهری در حسینیه ارشاد رحل اقامت افکند و به کارهای علمی و فرهنگی پرداخت و در نتیجه به تألیف آثاری در رشته فقه، حقوق و تفسیر توفیق یافت. ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به فرمان امام خمینی(ره) به عضویت «شورای تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران» انتخاب شد و در نگارش پیش نویس قانون اساسی همکاری نمود. وی همچنین پیش نویس طرح آزادسازی گروگان های آمریکایی در قرارداد الجزایر (بین ایران و آمریکا) را نوشت. استاد در سال و در زمان نمایندگی مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی، از سوی ضد انقلاب، مورد سوء قصد مسلحانه قرار گرفت و مجروح شد؛ اما دو محافظ همراه ایشان به شهادت رسیدند.

استاد خامنه ای در اوایل دهه ۷۰ ش «بنیاد بین المللی حکمت اسلامی صدرا» را جهت تبیین، ترویج و دفاع از فلسفه اسلامی بنیان نهاد که مجله تخصصی فلسفی «خردنامه صدرا»، انتشار چندده اثر حکمی و فلسفی، و برگزاری چندین دوره همایش بین المللی، از جمله آثار و برکات این بنیاد است.

در سابقه علمی استاد خامنه ای علاوه بر تدریس در حوزه و دانشگاه (مانند: علامه طباطبایی، الزهرا(س)، دانشکده روابط بین الملل،. ..)، وکالت پایه یک دعاوی دادگستری، صاحب امتیاز و سردبیر مجله مسائل ایران و عضویت در مؤسسه گفتگوی بین ادیان، انتشار چندین کتاب ارزشمند به چشم می خورد: حکمت متعالیه و ملاصدرا (ترجمه شده به زبان های انگلیسی، عربی، چینی و کره ای)؛ سیر حکمت در ایران و جهان؛ ملاصدرا( زندگی، شخصیت و مکتب صدرالمتألهین)؛ میرداماد؛ روح و نفس؛ ملاصدرا، هرمنوتیک و فهم کلام الهی؛ فلسفه زن بودن؛ انسان در گذرگاه هستی(دو جلد)؛ امام علی(ع) و صلح جهانی؛ ویژگی های جهان بینی اسلامی؛ القواعد الفقهیه فی الاحادیث الکاظمیه(ع)؛ خداشناسی؛ اقطاع و حقوق تقسیم اراضی دولتی؛ علم قاضی؛ حقوق و جزای عمومی؛ ‎اسرار الآیات و انوارالبینات، رساله متشابهات القرآن؛ ‎‎الانسان فی رحله الوجود؛ ‎الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه؛ ‎الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه؛ ‎المبدا و المعاد فی الحکمه المتعالیه؛ الملاصدرا و الحکمه المتعالیه؛ تصحیح و ترجمه «المظاهر الالهیه» ملاصدرا؛ مجموعه مقالات؛ ‎ایقاظ النائمین و….

اینک با تشکر از همفکری فاضل ارجمند آقای ابوذر رجبی و همکاری برادر ارجمند جناب آقای شریعتمداری(دفتر ریاست بنیاد حکمت اسلامی صدرا)، مشروح گفتگوی مکتوب خود با استاد معظم آیت الله سید محمد خامنه ای را تقدیم شما گرامیان می کنیم.

معارف

در منابع دینی به ویژه قرآنی (آیات: ۱۵۱، ۲۳۱، ۲۵۱، ۲۶۹ بقره؛ ۴۸ آل عمران و…) مکرر به واژه «حکمت» برمی خوریم. معنای اصطلاحی آن در ساحت علوم عقلی چیست و نسبت آن با «فلسفه اسلامی» چه می باشد (وجوه تمایز یا تشابه و یا یگانگی)؟ چرا آخوند ملاصدرا اصرار دارد که فلسفه خود را «حکمت متعالیه» بنامد؟

در اصطلاح علوم عقلی گاهی «حکمت» را به جای «فلسفه» به کار می برند؛ چون کلمه فلسفه در اوایل آشنایی مسلمانان با فلسفه یونانی زیاد معمول نبود و علوم عقلی و حتی علوم پیرامونی طبیعی و ریاضی آن را حکمت می نامیدند، و این لفظ ملهم از قرآن مجید بود که در ذکر کلمه حکمت، به اخلاق و معارف نظری و عملی ناظر بود. حتی تا همین قرون اخیر هم به فلسفه، «حکمت نظری» می گفتند و به علوم طبیعی «حکمت طبیعی» و به ریاضیات، «حکمت ریاضی» نام می دادند.

علوم عقلی را از این رو حکمت می نامیدند که در لغت به معنای استحکام و دوری از نقص و خطاست؛ و فلسفه را چون بر اساس برهان و استدلال منطقی و عقل پسند بنا گردیده است، می شود حکمت نامید. این نام را مسلمانان پس از آشنایی با فلسفه با الهام از قرآن مجید روی آن گذاشتند.

اما بعدها نام «فلسفه» که از کلمه «فیلسوف» (به معنی دوستدار حکمت) گرفته شده در کنار کلمه حکمت معروف شد و با رشد فلسفه مشایی در میان مسلمانان، به تدریج جای کلمه حکمت را گرفت. ملاصدرا «حکیم» (فیلسوف) را انسانی می داند که خداوند از حکمت خود به او افاضه کرده باشد؛ بنابر این فلسفه واقعی را که با آئین الهی اسلام موافق و در تعامل باشد، «حکمت» می نامد.[۱]

به نظرِ ملاصدرا، حکمت و فلسفه واقعی باید منشأ الهی و قرآنی داشته باشد تا بتواند بر مکاتب عقلی و فلسفی دیگر مانند مکتب مشایی و اشراقی برتری و «تعالی» یابد. مکتب مشاء، مکتبی خشک و برهانی با ابزار علم منطق است که ملاصدرا از آن به عنوان «حکمت بحثی» یاد می کند و مکاتبی مانند اشراق یا تصوف را که مدعی «چشیدن حقیقت با ذائقه باطن و روح» هستند و برعکس مشائیان به استدلال عقلی و اثبات منطقی بی اعتنا می باشند، «حکمت ذوقی» (ذوق به معنی چشیدن) می نامد. ملاصدرا این دو مکتب را فاقد مزیتی که در مکتب دیگر هست می داند؛ ولی مکتب خود را که علاوه بر شهود و اشراق بر پایه عقلانیت و استدلال بنا شده و از قرآن مجید الهام می گیرد (و به اصطلاح با منطق اسلامی و قرآنی هماهنگی دارد) «حکمت متعالیه» و گاه «حکمت عرشیه» نام می دهد. متعالی است چون بر آن ها مزیت دارد.

ملاصدرا برخلاف بسیاری از فلاسفه مسلمان، یک مفسر حرفه ای قرآن و استاد در حدیث شناس و استاد دیده است و کاملاً به عقاید حکمت آمیز اسلامی ـ چه در الهیات و حکمت نظری و انسان شناسی و چه در اخلاق و حکمت عملی ـ آشنا و به آن معتقد است؛ و به همین سبب سعی می کند که فلسفه او از لحاظ قالب، فلسفی و منطقی و از لحاظ محتوا، اسلامی و قرآن پسند و بر اساس فرهنگ اهل بیت(ع) باشد؛ و به عبارتی، سعی دارد که با حکمت متعالیه خود، فلسفه و حکمتی اسلامی را عرضه کند. ملاصدرا شرحی بر اصول کافی کلینی دارد و بخشی از قرآن مجید را هم تفسیر عرفانی و فلسفی کرده است. وی صریحاً فلسفه ای را که مدعی جهان بینی واقعی ولی مخالف با کتاب و سنت باشد، نفرین می کند. متأسفانه برخی بدون توجه دقیق بر این مسائل، به مکتب ملاصدرا طعنه می زنند و غیر عادلانه در مورد آن حکم می کنند.

با توجه به بازخوانی انتقادی شما از تاریخ فلسفه، آیا واقعاً فلسفه اسلامی موجود، «حکمت متعالیه» و فلسفه برتر است؟ بر این اساس آیا لزومی به تأسیس بنیادهای دیگر فلسفی (مشایی و اشراقی) در جنب بنیاد حکمت اسلامی صدرا، جهت معرفی فلسفه اسلامی، نمی بینید؟

مکتب ملاصدرا با شکل و محتوایی که عرضه می کند تا به امروز، حکمت و فلسفه برتر بوده و برتر از او مکتبی فلسفی نیامده و مزایای آن بر دو مکتب دیگر مسلم است؛ ولی به این معنا نیست که کسی فلسفه مشاء یا اشراق را نخواند و این دو مکتب را از دایره بحث و نظر دور بسازد. بلکه برعکس، برای فهم دقیق مکتب ملاصدرا آشنایی با فلسفه مشاء و حکمت اشراق مفید است و از لحاظ روش آموزشی، این کار جزو مقدمات و پیش نیازهای آن شمرده می شود.

این موضوع جدای از لزوم تأسیس مؤسسات و بنیادهایی برای آن دو مکتب است و امروز هم عملاً، برای ابن سینا و مکتب او مؤسسه ای موجود هست. البته صرف تأسیس مکان و بنیاد برای یک مکتب ملازمه ای با اعتلای آن ندارد.

بر مبنای «حکمت متعالیه»، حکیم و فیلسوف کیست؟ جایگاه امروزی او و ـ پیش تر از آن ـ رسالت حکمت متعالیه، چیست؟ اصولاً نکات و نقاط مغفول و نادیده حکمت متعالیه را چه می دانید؟

در حکمت متعالیه و تعریفی که صدر المتألهین در مقدمه کتاب «المظاهر الالهیه» از حکمت می کند، آن را معرفت حق تعالی و صفات و افعال او و شناخت آفرینش می داند، تا حکیم بتواند با این معارف راه سعادت را بیابد و به خوشبختی و مقامات عالی معنوی برسد. بنابر این حکیم و فیلسوف کسی است که با روش عقلی و شهودی به یک جهان بینی جامع، شامل انسان شناسی و خداشناسی توحیدی قرآنی (نه یونانی) و معادشناسی برسد، تا بتواند زندگی خود و جامعه را به سوی سعادت سوق دهد. بنابر این حکیم و فیلسوف، مسئول روشنگری و هدایت جامعه است و رسالت حکمت متعالیه که از قرآن و حدیث الهام می گیرد در اصل، ادامه کار انبیاست؛ به شرط آنکه مستغرق مسائل جزیی فکری و فلسفی نشود و هدف را گم نکند.

مسلم است که حکمت متعالیه ملاصدرا یک مکتب تازه تأسیس است که فقط چهار قرن از عمر آن می گذرد و نمی شود آن را خالی از نقاط مغفول دانست و اکمال این مکتب به حکمای قرآن پژوه دیگری نیازمند است تا آن را تکمیل کنند؛ و حتی دین مبین اسلام هم تا روز غدیر و نزول آیه «الْیوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دِینَکمْ…»[۲] نقطه ای خالی داشت که با نزول این آیه، رسالت اسلام کامل شد.

وضعیت کنونی فلسفه اسلامی و حکمت متعالیه را در جهان و ایران، چگونه ارزیابی می کنید؟ از منظر آسیب شناسانه، مشکل اساسی فلسفه اسلامی رایج چه می باشد؟

وضع فلسفه اسلامی در ایران با وضعیت آن در جهان، خیلی متفاوت است. از لحاظ بین المللی، حکمت متعالیه و حتی فلسفه اسلامی تا سال های اخیر، جز نزد چند محقق غربی، در کمتر محفل علمی یا دانشگاهی شرقی یا غربی معروف و مطرح بود. تلاش هایی که «بنیاد حکمت اسلامی صدرا» در ظرف دو دهه فعالیت بین المللی و تبلیغ این مکتب در محافل فلسفی جهان انجام داده، تا حد قابل قبولی حکمت متعالیه و ملاصدرا و کارایی این مکتب را به جهان معرفی کرده است و این آشنایی رو به رشد است.

اما در داخل ایران، وضع فلسفه اسلامی در حوزه ها با وضع آن در دانشگاه ها فرق فراوان دارد. در حوزه قم و برخی حوزه های علمیه شهرستان ها، به ظاهر تدریس و تحصیل فلسفه اسلامی به خصوص مکتب ملاصدرا، خوب و رایج است و افراد متخصص و اساتید نامدار این رشته ها به تدریس و تألیف مشغولند؛ ولی نفوذ فلسفه های ضعیف و بدون عمق و تحقیق غربی، به خصوص مکاتب قرن معاصر آن، متأسفانه اذهان فضلای جوان را به خود مشغول کرده و بیم آن است که از تحقیق و پیشبرد فلسفه اسلامی و سدّ ثغور آن باز بمانند و در سراب افکار و عقایدی متنوع و متضاد که از سوی غرب در ایران تزریق می شود، راه خود را گم کنند.

حکمت متعالیه ملاصدرا اگر چه یک نظام کامل است و بنیان مستحکمی از تفکر فلسفی را عرضه می کند، ولی در عین حال به تقویت مبانی و توسعه مسائل و شرح و تفسیر برخی رموز عرفانی خود محتاج است و در ابعاد مختلف از بازنگری و طرح مجدّد مسائل آن بی نیاز نیست؛ و جای این گونه تلاش های علمی، در اصل حوزه علمیه قم و محضر اساتید فلسفه است.

اما وضع فلسفه اسلامی در دانشگاه ها چندان مطلوب نیست. از این رو که:

اولاً: بیشتر دانشکده های ایران بر پایه تدریس فلسفه های غربی پایه گذاری شده اند و دانشکده هایی که عنوان آن فلسفه و الهیات اسلامی باشد، بسیار کم و کمتر است؛ و در همان دانشکده ها هم نحوه تدریس و کتاب درسی و امتحان آن اشکالاتی دارد و بازده آن کم است.

ثانیاً: فلسفه ای که به عنوان فلسفه غربی به ذهن دانشجو ریخته می شود، مشتی تفکرات متضاد متفکران غربی ـ اعم از رئالیست و ایدئالیست ـ و مشتی فتوای فلسفی است که به نام تفکر فلسفی ولی خالی از انسجام و ناتمام، می باشند که برخی از آنها از جزمیت فلسفه گریزانند و صبغه ضد فلسفه دارند و برخی از فلسفه جدا شده و به مباحث زبان و هرمنوتیک و مانند این ها پرداخته اند و قادر نیستند مانند یک نظام واقعی فلسفی (فلسفه اسلامی) به پرسش های فراوان فلسفی و جهان شناختی پاسخ دهند.

در این مراکز دانشگاهی یا حکمت متعالیه تدریس نمی شود یا به گونه ای ناقص آموزش داده می شود که محصل فلسفه با متون معتبر ملاصدرا و حکمای دیگر آشنا نمی گردد یا اگر اصل متون را می خواند به عمق آن نمی رسد.

البته در کنار اساتید برجسته این رشته، اساتیدی هم هستند که عمق چندانی ندارند و خود به فهم مجدد مکتب ملاصدرا محتاجند.

از نظر آسیب شناسی فلسفه اسلامی، در مجموع می توان به این موارد اشاره کرد:

۱. کمبود استاد ذی صلاح. ۲. نبود متون اصلی حکمت ملاصدرا یا تهیه شده بر اساس آن؛ همان طور که برای مثال علامه طباطبایی(ره) دو جلد کتاب «بدایه الحکمه» و «نهایه الحکمه» را برای نوآموزان فلسفه نوشتند. ۳. نبود برنامه مدون صحیح از طرف شورای انقلاب فرهنگی یا مجلس شورای اسلامی و کمیسیون مربوطه و تعیین تکلیف دانشکده ها.

از نظر شما، رویکرد و راهکار بایسته روزآمدترسازی، کارآمدترسازی و عملیاتی تر کردن ظرفیت های نهفته در فلسفه اسلامی، چه می باشد؟ آیا شما راهبردی برای بهره برداری بهتر از ظرفیت های فلسفه اسلامی و خارج کردن آن از ساحت محض ذهنی و امتداد عینی و اجرایی آن، پیشنهاد می دهید؟

البته فلس