پاورپوینت کامل جستاری دراسلامی سازی علوم انسانی ۹۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل جستاری دراسلامی سازی علوم انسانی ۹۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل جستاری دراسلامی سازی علوم انسانی ۹۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل جستاری دراسلامی سازی علوم انسانی ۹۰ اسلاید در PowerPoint :

چیستی علوم انسانی

“علوم انسانی”، نامی است که امروزه به دسته ای از معارف بشری اطلاق می شود. این دسته همانند علوم طبیعی با روش تجربی به مطالعه انسان می پردازد؛ به همین دلیل، علوم انسانی، مترادف با انسان شناسی تجربی تلقی می شود و به هیچ وجه با انسان شناسی به معنای عام، هم معنا نیست. انسان شناسی تجربی می خواهد مانند طبیعت شناسی تجربی، تجربه پذیر و تکرارپذیر باشد. ادعای رابطه میان دو پدیده فردی و اجتماعی در علوم رفتاری و اجتماعی با آزمون پذیری تجربی، اثبات یا ابطال می شود. موضوع علوم انسانی، انسان کلی و نامعین نیست، بلکه انسان متعارف است؛ انسانی که در دسترس تجربه و آزمون قرار دارد؛ بنابراین، نمی توان علوم انسانی را به “علومی که با انسان سر وکار دارند” تعریف کرد؛ زیرا فلسفه و عرفان و مذهب و اخلاق و طب و فیزیولوژی نیز با انسان ارتباط دارند.

به هر حال، اصطلاح علوم انسانی، همانند اصطلاح علوم طبیعی، بحث انگیز است. نویسندگان گوناگون ترجیح داده اند این علوم را، علوم اخلاقی به معنای علم به خُلقیات، علوم مربوط به فرهنگ، علوم مربوط به روح، علوم مربوط به انسان و علوم دستوری یا هنجاری بنامند؛ و گاه علوم انسانی را مترادف علوم روحی، علوم توصیف افکار و نظایر آن گرفته اند و عده ای آن را با علوم اجتماعی و علوم تاریخی هم معنا دانسته اند. برخی نیز علوم انسانی را مجموعه ای از معارف، (مانند: علم اقتصاد، جامعه شناسی، انسان شناسی، جغرافیا، قوم شناسی، زبان شناسی، تاریخ (تاریخ سیاسی، تاریخ علوم، تاریخ فلسفه، تاریخ هنر و نظایر آن)، دانش آموزش و پرورش، سیاست شناسی، باستان شناسی، فقه اللغه، شناخت فنون، جنگ شناسی و اسطوره شناسی) تعریف کرده اند.

ژولین فروند در تعریف علوم انسانی می نویسد: “علوم انسانی به معارفی اطلاق می شود که موضوع تحقیق آنها فعالیت های مختلف بشر است؛ یعنی فعالیت هایی که متضمن روابط افراد بشر با یکدیگر و روابط این افراد با اشیا و نیز آثار و نهادها و مناسبات ناشی از اینهاست.”۱ این تعریف، هم علوم انسانی تئوریک و مولّد و هم علوم انسانی مصرف کننده را شامل می شود؛ یعنی علومی هم چون: جامعه شناسی، روان شناسی، اقتصاد، علوم تربیتی و سیاسی که بیانگر تئوری هایی در باب روابط میان انسان ها و رفتارهای آدمی است و علومی مانند: بانکداری، مدیریت، تاریخ و غیره را که مصرف کننده آن تئوری ها می باشند را همچنین در برمی گیرد.

برخی از نویسندگان در تعریف علوم انسانی گفته اند: علوم انسانی، علومی هستند که رفتارهای جمعی و فردی و ارادی و غیرارادی و آگاهانه و ناآگاهانه انسان را در قالب نظم های تجربه پذیر می ریزد. در این تعریف، جامعه شناسی، اقتصاد، علوم تربیتی، سیاسی، روان شناسی و روان کاوی، همه وارد شده اند.۲ با این تعریف روشن می شود که اولاً، علوم انسانی تئوریک و مولد مورد نظر است، نه علوم انسانی مصرف کننده تئوری ها، مانند بانکداری، مدیریت و غیره؛ ثانیاً، فلسفه و الهیات و دانش های اعتباری، مانند حقوق، اخلاق، زبان و ادبیات نیز از علوم انسانی خارج می شوند.۳

حال که چیستی علوم انسانی معلوم گشت به نظر نگارنده، تاریخ علوم انسانی در دوران جدید و معاصر نشان می دهد علوم انسانی تحقق یافته، مجموعه گزاره های نظام مندی است که با بهره گیری از روش های تجربی و غیر تجربی و مبانی فلسفی و مکتبی به تبیین یا تفسیر رفتارهای فردی و اجتماعی انسان تحقق یافته پرداخته است. بنابراین، انحصار روش در علوم انسانی به روش تجربی ناتمام بوده و باید روش ترکیبی ای را که در بحث روش شناسی علوم انسانی گفته می شود، به علوم انسانی نسبت داد.

متفکران غربی در باب روش شناسی و متدلوژی علوم انسانی و تفاوت آن با علوم طبیعی به گروه های مختلفی انشعاب یافته اند: برخی از آن ها، روش تجربی را برای علوم انسانی برگزیده و همانند علوم طبیعی به آن نگریسته اند. به گفته اشمولر: فعالیت های آماده کننده زمینه تحقیق عبارت اند از: مشاهده، توصیف، تعریف، و طبقه بندی آنچه ما از این طریق می خواهیم به دست بیاوریم، نوعی معرفت درباره توالی پدیده های اقتصادی است، ما مایلیم بدانیم چه چیزی در لحظه ای معین دخالت می کند و پدیده هایی که همواره در پی یکدیگر می آیند، کدام اند؟ ما می خواهیم وجوه مشترک امور مختلف را درک کنیم و به فهم ضرورت نایل آییم؛ بنابراین علوم انسانی، علوم تجربی اند و نتایجشان در صورتی معتبر است که صحت و سقم آن ها از راه وسایل متداولِ تتبع علمی قابل بررسی باشد.۴ هلوسیوس در دیباچه کتاب خود “در باره روح” گمان می کرد که اگر روش آزمایش فیزیکی را در علوم انسانی به کار بندند، ممکن است مسائل مربوط به این علوم پیشرفت نمایند. لامتری نیز بر آن بود که به مدد اصول علم مکانیک به تبیین انسان بپردازد…. همه فکر می کردند که برای تبیین پدیده های انسانی کافی است رنگ طبیعی به آن ها بدهند؛ و در پی این فکر بودند که در این دوره مطالعات متعددی در باره دین طبیعی، اخلاق طبیعی، حقوق طبیعی، تاریخ طبیعی و نظایر آن به عمل آمد.۵ در مقابل این تفکر، دسته دیگری از اندیشمندان مغرب زمین هستند که معتقدند روش شناسی علوم طبیعی و انسانی متفاوت اند. کارل کنیس در کتاب “اقتصاد سیاسی” از دیدگاه روش تاریخی می نویسد: علم اقتصاد نیز مانند سایر علوم انسانی باید روش شناسی خاصی برای خود ایجاد کند که نه با روش شناسی علوم طبیعی مشتبه شود و نه با روش شناسی روان شناسی. هر چند واقعیت های موضوع این علوم همه تابع شرایط عالم درونی یا طبیعت و روح اند، از این جهت که به اراده انسانی وابسته اند و همواره در جریان رشد خود دگرگون می شوند، هر یک ویژگی های خاص خود را دارند، به طوری که اعتبار نتایجی که می توان به دست آورد، همیشه نسبی است.۶

هم چنین هایک در تفاوت این دو دسته علوم می گوید: “علوم انسانی بر خلاف علوم طبیعی که به تحقیق در باره مناسبات میان اشیا می پردازند، با مناسبات میان انسان ها یا مناسباتشان با اشیا سروکار دارند. شکی نیست که می توان زبان ریاضی را در مورد انواع مختلف این مناسبات به کار برد، اما شرط این کار عبارت است از اینکه تصدیق شود که مناسباتی که به این نحو احراز می شوند، محدود به خود باشند و به طبیعت انسان یا جامعه ارتباط نداشته باشند.”۷ حق مطلب آن است که روش شناسی علوم انسانی تحقق یافته، ترکیبی از روش تجربی، عقلی و نقلی با رویکردهای کارکردگرایی و پدیدارشناسی و هرمنوتیکی و گفتمانی و غیره است و این گونه نیست که برخی گمان کرده اند علوم انسانی همانند علوم طبیعی، زاییده تجربه محض باشد؛ البته در فلسفه علم محرز شده که علوم طبیعی هم زاییده روش تجربی محض نمی باشد.

شایان ذکر است که علوم انسانی در دنیای معاصر، گرفتار چالش مبنایی است. علوم انسانی معاصر مبتنی بر مبانی دین شناختی یعنی سکولاریسم و انسان شناختی یعنی اومانیسم و معرفت شناختی یعنی نسبی گرایی و دیگر مبانی ریزتری است و تا زمانی که این مبانی تغییر نکند، علوم انسانی می تواند دانشجویان و اساتید را بی هویت سازد. و اما چه باید کرد؟ پیشنهاد بنده در سه بخش بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت ارایه می گردد: پیشنهاد بلند مدت این است که علوم انسانی را ابتدا با شیوه کاربردی، نظریه های به اصطلاح تجربی شناسایی کرده و با تحلیل و کالبد شکافی آنها، مبانی و بنیادهای قریب و بعید آنها را کشف کرد و بر اساس پرسش های به عمل آمده از آن مبانی، به تأسیس مبانی جدید “حکمت نوین اسلامی” پرداخت و با بالندگی مبانی فلسفه علوم انسانی اسلامی به تولید علوم انسانی اسلامی با مبانی جدید فلسفی دست یافت. نگارنده بر این باور است که مبانی فلسفی موجود برای تحول علوم انسانی کافی نبوده و به بالندگی بیشتری نیازمند است. اگر حکمت نوین اسلامی به تمام فلسفه های مضاف به واقعیت ها بپردازد، این مشکل اساسی در علوم انسانی حل خواهد شد. و اما پیشنهاد میان مدت این است که علوم انسانی معاصر از گرایش های مختلفی برخوردار است برخی گرایش ها مانند: روان شناسی انسان گرای ابراهام مزلو به مبانی اسلامی نزدیک تر و برخی دیگر مانند روان شناسی رفتارگرا یا روانکاوی فروید دورتر است حال ما در دانشگاه ها می توانیم با طرح گرایش های متعارض و توسعه گرایش های نزدیک به اسلام تا حدودی از آسیب علوم انسانی معاصر دوری گزینیم و پیشنهاد کوتاه مدت، تقویت و برگزاری جلسات نقد نظریه های علوم انسانی معاصر در دانشگاه ها جهت تنزل بخشیدن به ابهت آنهاست.

پیشینه علم دینی

یکم: علم دینی و شرعی در آثار گذشتگان به ویژه متکلمان مطرح بوده است. این مسأله با ورود اندیشه های یونانیان به جهان اسلام جدی تر شد و اندیشمندانی چون: کندی، فارابی، ابوحامد غزالی، فخر رازی، ملاصدرا، فیض کاشانی و دیگران در باره چالش فلسفه و آموزه های اسلام اظهار نظر کردند.۸ غزالی با نگارش تهافت الفلاسفه نشان داد که نمی توان میان فلسفه یونان و اسلام جمع کرد. وی با حاشیه راندن فلسفه به معنای اعم و بی اعتنایی به حکمت نظری (طبیعیات و ریاضیات و الهیات) و حکمت عملی یونانی (اخلاق و تدبیر منزل و سیاست مدن) به دنبال چاره اندیشی افتاد و تلاش کرد تا با کمک دین اسلام، نیازهای مطرح شده در علوم یونانی را پاسخ گوید. فخر رازی و فیض کاشانی نیز در این زمینه مطالبی ارایه کرده اند.۹

دوم: جریان مقابله با سکولاریسم در دوران معاصر و حضور دین در عرصه های مختلف زندگی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و تولید و تحقق علوم اخلاقی و اجتماعی اسلام در جوامع اسلامی، پدیده ای است که روشنفکران مسلمان همچون سید جمال الدین اسد آبادی و شیخ محمد عبده در جهان عرب و ایران و اقبال لاهوری در شبه قاره مطرح کردند. جریان های نوظهور اجتماعی مانند: اخوان المسلمین، نوسلفی گری، روشنفکری و نو معتزلی نیز با رویکرد خاصی به این مسئله پرداختند و نظرات موافق و مخالف خود را مطرح ساختند. شاید بتوان ادعا کرد که مسئله انحطاط مسلمین با شکست مسلمانان در مقابل جنگ های استکباری و استعماری، اولین جرقه ای بود که مسلمانان را متوجه عقب ماندگی جوامع اسلامی و پیامدهای سکولاریسم و سکولاریزاسیون در کشورهای اسلامی ساخت. این مسئله، منشأ پیدایش مسئله دیگری به نام رابطه یا تعارض علم و دین شد و دیدگاه های متعددی را به ارمغان آورد.۱۰ کشورهای اسلامی همچون کشورهای شبه قاره، ایران، عربستان، لبنان، سوریه، مصر و مسلمانان در کشورهای غربی در برابر حوادث جدید آرام ننشستند و همایش ها، نشست ها و جمعیت هایی تشکیل دادند. جمعیت جامعه شناسان مسلمان در آمریکا و کانادا در سال ۱۹۷۲ و همایش جهانی اقتصاد اسلامی در سال های ۱۹۷۴ و ۱۹۷۹ در جده و همایش تعلیم و تربیت اسلامی در سال ۱۹۷۷در مکه، نمونه ای از فعالیت های اسلامی سازی علوم به شمار می رفت.

سوم: ابوالاعلی مودودی، از علمای پاکستان در سال ۱۹۳۰ دغدغه اسلامی شدن علوم و دانشگاه ها را مطرح کرد و اصطلاح اسلامی سازی (Islamization یا اسلمیه المعرفه) جایگاه ویژه ای یافت. گستردگی سکولاریسم و نمونه هایی از تعارض علم و دین و گرایش دانشجویان مسلمان به غرب سکولار در اثر ورود به دانشگاه و فراگیری علوم دانشگاهی، سبب شد تا مسئله اسلامی سازی علوم و دانشگاه به صورت ابتدایی و خام مطرح گردد. پس از مودودی، دکتر نقیب العطاس، رئیس مؤسسه بین المللی تمدن و تفکر اسلامی مالزی، در این باره بحث جدی تری ارایه کرد. وی مدعی است که مبدع بحث علم دینی بوده است و دیگران این عنوان را از وی سرقت نمودند.

چهارم: نگارنده “اسلامی سازی معرفت” چنین می نویسد: “دکتر سید محمد نقیب العطاس در سال ۱۹۹۲ در سخنرانی خود در دانشگاه بین المللی اسلامی کوالالامپور مالزی که به دعوت رئیس وقت این دانشگاه، دکتر عبدالحمید سلیمان برگزار شد، گفت که اولین بار خود او اصطلاح “اسلامی سازی معرفت” را ابداع کرده و تمام کسانی که پس از او این اصطلاح را به کار برده اند، از او سرقت کرده اند و این خیانت و تزویر است. انتظار می رفت تا دکتر ابوسلیمان، نخستین رئیس المعهد العالمی للفکر الإسلامی یا دکتر طه جابرالعلوانی رئیس وقت المعهد، پاسخ او را بدهند، ولی چنین نشد. بعدها دکتر ابوسلیمان گفت: بهتر است به جای مشخص کردن اولین کسی که این اصطلاح را به کار برده است، به خود عملیات اسلامی سازی بپردازیم. وانگهی این اصطلاح پیش از زمان مورد اشاره دکتر العطاس در همایش ها و نشست های انجمن جامعه شناسان مسلمان و انجمن اسلامی دانشجویان در ایالات متحده رواج داشته است و شاگردان دکتر اسماعیل الفاروقی گواهی می دهند که دو اصطلاح اسلامی سازی یا رویکرد اسلامی فراوان از سوی وی به کار می رفته است. دکتر العطاس بعداً در کتابی هم که از او منتشر شد، اتهام یاد شده را با لحنی شدید تکرار کرده است.”۱۱بعد از ایشان، اسماعیل فاروقی یکی از اساتید دانشگاه آمریکا در سال ۱۹۵۲ این بحث را مطرح کرد. به ظاهر، نقیب العطاس دیدگاه خود را پیش از فاروقی و پس از مودودی مطرح نمود.

فاروقی، راه علاج بیماری امت را اسلامی کردن رشته های علمی و کتاب های درسی دانشگاهی می دانست که به تأسیس مؤسسه بین المللی اندیشه اسلامی انجامید. وی، علاقه ای به مطالعات بنیادین و معرفت شناختی علم مدرن نداشت و تنها به علوم اجتماعی می پرداخت.

پس از فاروقی، شخصیت های دیگری مانند ضیاء الدین سردار بر این عرصه وارد شدند. بحث از علوم اجتماعی اسلام در برابر علوم اجتماعی مارکسیستی از سوی بزرگان جهان اسلام به ویژه حوزه های علمیه نجف و قم، همچون: علامه طباطبایی، آیت الله شهید سید محمد باقر صدر، علامه جعفری، آیت الله مصباح یزدی و از سوی دانشمندان دانشگاهی، مانند: دکتر یدالله سحابی و مهندس بازرگان و دکتر شریعتی با شدت بیشتری مطرح شد. دکتر سید حسین نصر در دهه ۱۹۶۰، دکتر مهدی گلشنی، دکتر خسرو باقری و آیت الله جوادی آملی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تئوری های کاربردی تری