پاورپوینت کامل تعاملات متفاوت بین استاد و دانشجو ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تعاملات متفاوت بین استاد و دانشجو ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۰۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تعاملات متفاوت بین استاد و دانشجو ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل تعاملات متفاوت بین استاد و دانشجو ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint :

استاد و فراگیر یا آموزگار و آموزنده از ارکان عمده ی تعلیم و تربیت اند. تعلیم و تربیتی که می کوشد با تجهیز به روش های نوین تربیتی و تعلیمی، عامل اساسی تغییر رفتار فراگیر تلقی گردد و استاد را منطبق با فضای زمان، نیاز فراگیر و همگام با روند رو به رشد دانش، تجهیز نماید.

یکی از اساسی ترین تحولاتی که در سیستم آموزشی جدید پدید آمده است، تغییر نگرش نسبت به شاگرد و فراگیر است. در نگره های عمدتاً سنتی استاد محور، فراگیر نهایتاً مخاطب استاد بود و نقش چندان تعیین کننده ای در پیشبرد تعلیم و تربیت نداشت. حتی اگر از زاویه اخلاق و حقوق به رابطه ی استاد و شاگرد در گذشته نظر بیندازی، در خواهیم یافت که نقش استاد همواره برجسته تر از شاگرد بوده و او در متن وشاگرد در حاشیه متن بوده است. انبوهی از تکالیف و وظایفی که بر عهده شاگرد بوده است و اصناف حقوقی که استاد از آن متمتع و بهره مند بود، نشان از اصالت استاد و استاد محوری بود. جمله ی معروف «جور استاد به از مهر پدر» که در فرهنگ ما زبانزد و ضرب المثل است، نمایانگر محوریت استاد می باشد به گونه ای که انقیاد و سرسپاری در برابر تصمیمات و حتی تنبیهات او، شاگرد را به سعادت و نیک بختی رهنمون می سازد. اما اکنون نگرش نسبت به جایگاه فراگیر کاملاً دگرگون شده و اینک او اگر محوریت نداشته باشد، دست کم در تعلیم و تربیت همپای استاد است و زمانی از تعامل استاد و شاگرد سخن به میان خواهد آمد که این همپایگی قبلاً مفروض و مقبول افتاده باشد، زیرا بین استاد فرادست و شاگرد فرودست و مکلف تعامل حقیقی وجود نخواهد داشت.

در این نوشته به برخی از وجوه تعامل میان فراگیر و استاد اشاره می شود وجوه یا قلمروهایی که استاد و شاگرد در گیر و دار تعلیم و تربیت با آن مواجه اند.

وجوه تعامل: تعاملات دیداری- تعاملات شنیداری- تعاملات گفتاری- تعاملات رفتاری

تعاملات دیداری

منظور از تعاملات دیداری، تعاملاتی است که در حوزه ی دیدار (دیدن) اتفاق می افتد. حوزه ی دیدار حوزه ای است که در درس حضوری یعنی درسی که شاگرد و استاد توأمان در جریان تدریس آن حضور دارند، اتفاق می افتد. در واقع پاره ای از شیوه های آموزش که به مدد تکنولوژی امروزین اتفاق افتاده است، فاقد حوزه ی دیدار است و از این رو از برخی بهره مندی های این حوزه، چه بهره مندی های عاطفی و احساسی و چه بهره مندی های فکری و عقلانی بی نصیب می باشد.

به طور معمول در کلاسی که استاد و شاگرد حضور دارند، امر دیدن اتفاق می افتد. اما نگاه کردن همواره استاد به در و دیوار و سایر اشیای پیرامون، حتی در کلاسی که فقط خواهران حضور دارند، امر نامعمول و شاید نامعقولی باشد. چنانکه توجه یکسویه شاگرد به کتاب، جزوه، دوستان و هر چیز دیگری که او را از استاد منصرف نشان می دهد، درس را از پویایی و شادابی بیرون می سازد.

در این جا نمی خواهیم به صورت مفصل در این باب سخن بگوییم فقط به صورت گذرا به برخی از مسائل کاربردی این حوزه اشاره می شود.

۱- در تعامل دیداری افراط و تفریط ناصواب است. یعنی چنانکه توجه به اشیای پیرامون و غفلت از استاد یا شاگرد نارواست، نگاه یکسره و خیره کننده استاد به شاگرد و بالعکس جای تأمل دارد.

۲- نگاه کردن یا تعامل دیداری در لحظاتی حاجتمند تقویت و در لحظاتی حاجتمند تقلیل است. فی المثل وقتی شاگرد مورد خطاب عتاب آلود استاد است، بهتر است مدام به استاد ننگرد.

۳- در پاره ای از موارد که نگاه کردن استاد به شاگرد تردید برانگیز است، علی الخصوص در کلاسی که مثلاً استاد مرد و دانشجویان خواهر می باشند، دوری و اجتناب از این تعامل، مورد توصیه است.

۴- استاد در هنگام توضیح درس بهتر است در مکانی بایستد که تعامل دیداری امکان پذیر باشد، نه جایی که فقط عده ای او را ببینند.

۵- چنانکه درست نیست فقط عده ای امکان تعامل دیداری با استاد را داشته باشند، درست نیست استاد در کلاس فقط به عده ای بنگرد بلکه انتشار نگاه و همه نگری، تعامل دیداری را بجاتر و مؤثرتر خواهد ساخت.

تعاملات شنیداری

گفتیم که در کلاس حضوری امر دیدن آن هم از ناحیه طرفین استاد و شاگرد اتفاق می افتد، ولی امر شنیدن داستان دیگری دارد. اگر شنیدن از ناحیه طرفین تحقق یابد، آنگاه تعامل شنیداری اتفاق افتاده است و گرنه تعاملی در کار نخواهد بود. شنیدن از ناحیه طرفین یا تعامل شنیداری زمانی اتفاق می افتد که گفتن از ناحیه طرفین یا تعامل گفتاری پیش از آن اتفاق افتاده باشد. در کلاسی که گوینده یکی است، ناگزیر شنونده نیز یکی خواهد بود و این هیچ سمت و سویی با تعامل ندارد. بنابراین اگر می خواهیم شنونده ی سخن دیگران نیز باشیم، باید اجازه دهیم که دیگران نیز گوینده باشند. در حقیقت تعامل شنیداری متفرع بر دیالوگ است و با منولوگ (تک گویی و متکلم وحده بودن) سنخیت و سازگاری ندارد. اگر در کلاس گفت و گو صورت نپذیرد و همواره گفت و شنود در جریان باشد، هیچ نشانه ای از تعامل شنیداری نخواهیم یافت.

پس تعامل شنیداری متوقف بر تعامل گفتاری است و زمانی تعامل گفتاری یا گفت و گو رخ خواهد داد که قبل از آن جایگاه طرفین گفتگو مقبول افتاده باشد و همین است که در آغاز گفتیم در تعلیم و تربیت جدید نسبت به جایگاه فراگیر تغییر و دگرگونی حاصل شده و اینک او در حاشیه حرکت نمی کند و اصالت تنها از آن استاد نیست. وقتی جایگاه طرفین شناخته شده باشد، وقتی شاگرد همواره مطیع و صاحب تکلیف و استاد همیشه مطاع و صاحب حق تلقی نگردد، آن گاه زمینه ی گفتگو پیش خواهد آمد که خود زمینه ساز تعامل شنیداری است. پس زمینه ساز اصلی تعامل شنیداری قبول اصالت و جایگاه استاد و شاگرد است و این چنین است که تغییر و تحول در نگرش و بینش نسبت به جایگاه استاد و شاگرد منجر به تحقق یکی از تعاملات اساسی خواهد بود.

اکنون می توان بحث تعاملات را با بحث روش های تدریس پیوند زد. اگر استاد و شاگرد هر دو بخواهند شنونده باشند، هر دو باید گوینده باشند و اگر هر دو بخواهند گوینده باشند، نباید روش تدریسی در کلاس جریان داشته باشد که به تک گویی یک نفر و مستمع وحده بودن دیگری منجر گردد. فی المثل پاره ای از سبک های سخنرانی مثلاً سخنرانی محض فرصت گفتار را از فراگیر می رباید و استاد را همواره گویا و شاگرد را همیشه شنوا قرار می دهد. یا گنجاندن چند کنفرانس در یک کلاس که عملاً استاد را از نقش گویندگی خارج می کند و تنها نقش نظارتی را بدو می سپارد، استاد را از گفتن و شاگرد را از شنیدن باز می دارد.

بنابراین برای ایجاد تعاملات میان شاگرد و استاد باید آن دسته از روش های تدریس را برگزید که انعطاف پذیر، تعامل انگیز و همه سو نگر باشد و طرفین را توأمان مورد توجه قرار دهد.

در اینجا به برخی از نکات تعامل گفتاری اشاره می نمائیم.

۱- هم چنانکه در تعلیم و تربیت بر ادب گفتار تکیه شده است و لازم است که استاد و دانشجو به نیکی سخن بگویند، ادب شنیدن نیز مورد توجه واهتمام است. یعنی استاد و شاگرد باید تلاش کنند که شنونده خوبی نیز باشند. از این رو قطع کلام شاگرد در اثنای پرسش و قطع سخن استاد حین تدریس یا پاسخ، کاری مناسب نیست.

۲- اگر به هنگام پرسش دانشجو یا سخن او کلاس پرزمزمه و شلوغ باشد استاد باید ابتدا نظم را بر کلاس حاکم نماید تا ادب شنیدن و تعامل شنیداری تحقق یابد.

۳- صدای ضعیف استاد، شلوغی اطراف یا خود کلاس، رفت و آمد نابهنگام دانشجو، نشستن در یکجا و عدم تحرک در کلاس های پر جمعیت و اموری از این دست، فرصت خوب شنیدن را ضایع می سازد و در تعامل شنیداری اختلال ایجاد می کند.

۴- روش تدریسی که به تک گویی و تک شنوی منجر می شود، مانع تعامل شنیداری است.

۵- استاد هوشمند باید مراقبت کند که با گفتارهایی که موجب هدر دادن وقت کلاس و به حاشیه راندن آن می شود، مخالفت نماید. بنابراین تعامل شنیداری با پرسش و پاسخ و اموری از این دست نیز پیوند دارد.

تعاملات گفتاری

تعامل گفتاری مولد تعامل شنیداری و خودمبتنی بر برخی امور از جمله تغییر نگرش نسبت به جایگاه فراگیر و انتخاب آن دسته از روش های تدریسی است که گفت و گو را لازمه ی پویایی خویش می یابد.

تلقی کهنه و مع الاسف فراگیر و همگانی از تدریس، تلقی گویندگی یک شخص و شنوندگی دیگران است. در این تلقی نه جایی برای گفتن دیگران منظور شده است و نه جایگاهی برای شنیدن استاد. یادگیری نیز که محصول همین تعاملات است، مغفول و امر درجه دوم انگاشته می شود. گویا استاد رسالتی جز سخن راندن و بر زبان گفتن مشتی محفوظات و معلومات و فراگیر تکلیفی جز شنیدن و به خاطر سپردن آن ندارد و حصول یادگیری یا حصول اطمینان از ثمربخش بودن تدریس امری فرعی قلمداد می گردد. ازاین رو تجدیدنظر در رسالت استادی و تمهید مقدماتی که به اظهارنظر دانشجو و تسریع در امر یادگیری منتهی می شود، مقدمه ای اساسی تعاملات گفتاری است. بنابراین تعامل گفتاری از چند زاویه قابل بررسی است:

الف) از زاویه ی رسالت استاد

ب) از زاویه ی حق فراگیر

ج) از زاویه ی مقوله یادگیری و تمهید مقدمات آن

الف) چنانکه گفته شد، پیش فرض اساسی تعامل گفتاری تجدیدنظر یا تغییر نگرش درباره ی رسالت استادی است. برخی از استادان به جدّ معتقدند که تکلیفی جز ارائه ی درس، اتمام سرفصل ها و در نهایت برگزاری آزمون پایانی بر عهده ندارند و این اعتقاد، چندان مایه ای ندارد که به تعامل شاگرد و استاد منجر شود. وقتی یک طرف تعلیم و آموزش کار خویش را تنها در بازگو کردن معلومات و دانسته های خویش می داند و برای خود رسالتی جز طرح و ارائه ی درس نمی یابد و تلاش خویش را فقط به اتمام درس در پایان زمان منظور شده معطوف می دارد، نمی توان از او و کلاس درسش برای تعامل گفتاری انتظار بجایی داشت. مهم ترین صدمه ها و پیامدهای چنین کلاسی عبارت است از:

۱. شاگرد و استاد در چنین کلاسی نه تنها رابطه ی متقابل ندارند، بلکه به نوعی بیگانه از هم فرض می شوند؛ زیرا هر یک برای خویش رسالتی جدا فرض می کنند. رسالت استاد ارائه ی درس و رسالت شاگرد نوشتن درس و به یاد سپردن آن است. در این صورت طرفین وظیفه مشترکی مبنی بر پیشبرد درس و سهیم شدن در جریان تعلیم و تربیت احساس نمی کنند و در چنین موقعیتی تعاملی در کار نخواهد بود.

۲. یادگیری که عمده ترین غایت آموزش محسوب می شود، یا مغفول می ماند و یا از شتاب آن کاسته می شود. زیرا بحث یک سویه و عدم دخالت طرف دیگر در تعلیم و آموزش یادگیری را با کندی مواجه می سازد.

۳. شادابی و نشاط که بر جذابیت و کارآمدی کلاس و درس می افزاید و تدریس را ثمربخش و نتیجه مند می سازد، در چنین نگاه و نگرشی فرو انگاشته می شود. کلاسی که استاد سخن گوی محض و فراگیر شنونده ی منفعل باشد، تهی از نشاط و شادابی خواهد بود و در آن کلاس درس و تحصیل کسل کننده می گردد. از این رو استادان باید در نگرش خویش نسبت به رسالتی که عهده دار آن هستند، تأمل نمایند و چنین تصور نکنند که با ارائه ی درس- به هر گونه ای که صورت پذیرد- تکلیف خویش را به جا آورده و یا پایان پذیرفتن کتاب و برگزاری آزمون پایانی عهده دار چیز دیگری نیستند. این اصلاح نگرش و سهیم کردن فراگیر در جریان تعلیم و آموزش جا را برای گفتگوی متقابل باز می کند و پنجره ای به سوی تعامل می گشاید.

ب) فراگیر تنها تماشاچی نیست که نقشی در جریان آموزش و یادگیری نداشته باشد. او نمی خواهد تنها نظاره گر باشد بلکه افزون بر تماشاگری می خواهد نقش بازیگری را نیز ایفا کند و بدین جهت نقش منفعلانه ندارد؛ بلکه باید فعالانه در آموزش حضور داشته باشد. اگر بخواهیم جایی برای فعالیت فراگیر فرض کنیم و به تناسب جایگاهش نقشی در آموزش بدو بدهیم، آن گاه او از شنوندگی یک سویه خارج می شود و نقش گویندگی را نیز پذیرا خواهد شد و این طلیعه مبارک تعامل گفتاری است. در کلاس هایی که استاد متکلم وحده و دانشجو شنونده ی تنهاست:

۱. صمیمیت، صداقت و صراحت کم رنگ می شود. صمیمیت همیشه در ارتباط دو سویه حاصل می گردد و آنجا که ارتباط یک طرفه باشد، صمیمیت، خود را کمتر نشان می دهد. در کلاسی که تک گویی رواج داشته باشد، صراحت بی معنا می گردد؛ زیرا که تردیدها، شبهه ها، چالش ها و سوالات طرف دیگر یا فرصت بروز نمی یابد و یا با بی مهری با آن معامله می شود. در این صورت چه جایی برای راستی و صداقت باقی خواهد ماند. به روشنی می بینیم که تعاملات استاد و شاگرد تنها در حوزه آموزش و تعلیم محبوس نمی ماند و قلمروهای رفتار و اخلاق را نیز در می نوردد.

۲. انگیزه که محرک دانش اندوزی و خردورزی است، بی مایه و کم رمق می گردد و کلاس و درسی که فقدان انگیزه در آن مشهود باشد، پایایی و پویایی تعلیم و تربیت در آن متوقف می ماند.

۳. فراگیران می آموزند تا در آینده بیاموزانند و آموزش می بینند تا در آینده متناسب با تحصیلات خویش عهده دار کاری گردند. اگر فراگیر در کلاس مسئولیتی را پذیرا نشود و از نظر روحی و روانی برای پذرش مسئولیت آماده نگردد، نمی تواند در آینده به ایفای نقشی که عهده دار آن شده است، بپردازد و در تعامل استاد و شاگرد نقش به شاگرد سپرده می شود و او را برای مسئولیت پذیری آماده می سازد.

ج) یادگیری محصول نهایی آموزش است. آموزشی که یادگیری در آن به چشم نیاید، ناکام و عقیم خواهد بود. آموزش ثمربخش که به یادگیری صحیح منتهی می شود، تمهیداتی را برای حصول یادگیری می اندیشد و یکی از این تمهیدات، سهیم کردن فراگیر در آموزش، مشارکت او در درس و ایجاد تعامل میان او و استاد است. یادگیری در درس و کلاسی که تنها یک طرف گوینده است، با دشواری همراه خواهد بود؛ زیرا فراگیر در چنین کلاسی حضور فعالانه ندارد و بیشتر نقش انفعالی را پذیرا است. بنابراین:

* یادگیری مقوله ای دستورپذیر نیست، بلکه معطوف به شرایط مناسب و مساعد است و برقراری تعامل از جمله تعامل گفتاری میان فراگیر و استاد شرایط یادگیری را مساعد و موثر می سازد.

* یادگیری زمان ویژه ای ندارد. اما برخی زمان ها یادگیری را تسهیل می بخشد که زمان آموزش یکی از این زمان هاست. در واقع اگر فراگیر حین تدریس و آموزش بخواهد بیاموزد، راحت تر خواهد آموخت؛ و یادگیری در جریان آموزش، آسان تر از یادگیری پس از زمان آموزش است چنانکه تعاملات فراگیر و استاد که در حین آموزش صورت می پذیرد، یادگیری را آسان می سازد.

* یادگیری مبتنی بر آموزش است و به تبع تنوع آموزش، متنوع می شود. بنابراین با تعاملات فراگیر و استاد، آموزش شاداب و متنوع می شود و در پی آن یادگیری نیز چهره ای دگرگون و تنوع یافته خواهد پذیرفت.

اکنون می خواهیم به برخی از گونه های تعامل گفتاری اشاره نماییم.

* گونه ی پرسش و پاسخ

* گونه ی کنفرانس

* گونه ی کار گروهی

* گونه ی گفتگو

مقصود اصلی در اینجا بحث تفصیلی درباره ی گونه های یاد شده نیست بلکه می خواهیم به برخی از نکات اساسی هر یک نظر بیفکنیم.

* گونه ی پرسش و پاسخ

۱. شاید پرسش و پاسخ، سنتی ترین و معمول ترین گونه ی تعامل گفتاری میان استاد و فراگیر باشد. در حقیقت از دیرباز استادان و شاگردان دست کم به نحو پرسش و پاسخ با یکدیگر تعامل گفتاری داشته اند و گاه همین پرسش و پاسخ ها به صورت کتابی ماندگار در اختیار سایرین قرار گرفته است.

۲. «برخی کارشناسان از «فن پرسش» سخن رانده اند و پرسیدن را مبتنی بر آموختن فن آن دانسته اند. گذشتگان گفته اند: «حس السوال، نصف الجواب» و بدین گونه پرسش را نیکو و نانیکو شمرده اند و قطعاً پرسش نیکو، پرسشی است که فن پرسش در آن مراعات شده باشد. پرسشی که فن پرسیدن در آن لحاظ نشود و سوال، نیکو طرح نگردد، ممکن است به تعامل گفتاری منجر نشود. وقتی می گوییم پرسش و پاسخ گونه ای از تعامل گفتاری است، پرسش و پاسخی را مراد گفته ایم که فنی، نیکو و مطابق با موازین باشد».

۳. گاه پرسش دانشجو و گاه پاسخ استاد به جای آن که پنجره ای به سوی تعامل بگشاید، دری به خانه تقابل باز می کند و نه تنها موانست و محاورت ارمغان آن نیست، بلکه بداندیشی و کدورت را به دنبال دارد، این پرسش ها و آن پاسخ ها غیر فنی، ناسزاوار و غیر مطابق با موازین است.

۴. درسی که روشمند ارائه می شود و کلاسی که پویا و شاداب است، پرسش و پاسخ، جزئی جداشدنی از آن خواهد بود. بدین جهت نحوه ی تدریس باید به گونه ای باشد که پرسش ها را بر انگیزد، در واقع پرسش ها و پاسخ های کلیشه ای و قالبی، «ورودی گفتگو» و تعامل تلقی نمی گردد؛ بلکه پرسش باید زائیده ی فضای حاکم بر تدریس باشد. اگر استاد با انتخاب مدلی از تدریس فضای