پاورپوینت کامل روش ها و قالب های بیان معارف در آئینه بیان و بنان استاد شهید مطهری ۵۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل روش ها و قالب های بیان معارف در آئینه بیان و بنان استاد شهید مطهری ۵۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل روش ها و قالب های بیان معارف در آئینه بیان و بنان استاد شهید مطهری ۵۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل روش ها و قالب های بیان معارف در آئینه بیان و بنان استاد شهید مطهری ۵۵ اسلاید در PowerPoint :

اشاره:

در شماره ۹۹ نشریه معارف(مهر و آبان ۱۳۹۲)، مقاله ای با عنوان «سیمای استاد معارف؛ در آئینه بیان و بنان استاد شهید مطهری» به قلم پژوهشگر ارجمند حجت الاسلام مصطفی فاطمی بصیر، تقدیم مخاطبان فرهیخته معارف شد.

مقاله پیش روی شما در واقع ادامه و تکمیل همان مبحث است که با عنوانی مستقل عرضه شده است.

معارف

درآمد

دنیای امروز، دنیای روش ها و قالب های آموزشی در عرصه تدریس و تبلیغ است. پس باید به روش ها و قالب های آموزشی به منظور حداکثر تأثیرگذاری و تأثیربخشی تربیتی و اخلاقی در ذهن و جان مخاطب توجه کنیم. تطبیق شکل و محتوای بیان معارف با نیازهای روز و توجه به متون معارف با ملاحظه تنوع و تکثر مخاطبان به لحاظ خصوصیات اجتماعی، سنی، تحصیلی و جنسیتی از الزامات و ضروریات انکارناپذیر در عرصه معارف گستری است. منابع دینی ما به لحاظ کمی و کیفی، صوری و معنوی، گنجینه ای فاخر از روش ها و قالب هاست که می تواند برای اساتید و مبلغان گرانقدر زمینه تدریس و تبلیغ مفید و مؤثر را به ارمغان آورد. با نگاه اجمالی به دانشنامه معارف گستری استاد شهید آیت الله مرتضی مطهری که مملو و مشحون از موفقیت ها و کامیابی هاست می توان به وضوح دریافت که ایشان از این ظرفیت ها و قابلیت های معنوی و تربیتی، به خوبی استفاده کرده و مجموعه ای فاخر و ارزشمند از تجارب استادی خود، به عنوان میراث ماندگار برای معارف گستران به ارمغان نهاده است. در این مقاله سعی شده به برخی از روش ها و قالب های بیان معارف که از برجستگی خاصی در کارنامه استادی ایشان برخوردار است اشاره نماییم؛ امید آنکه اساتید محترم معارف با الهام از اندیشه های سترگ آن استاد فرزانه، تحولی بنیادین در عرصه تدریس ایجاد نموده و ابداعات و ابتکارات متناسب با شرایط و مقتضیات عصر و نسل حاضر را به منصه ظهور رسانند. انشاءالله تعالی.

الف) روش های بیان معارف

۱. ساده گویی و ساده نویسی

از روش های مؤثر در تبلیغ و تدریس معارف اسلامی، سادگی و روانی در انتقال و ابلاغ مطالب به مخاطب است. باید توجه داشت که شیوایی و رسایی غیر از سادگی و روانی است. یک گفتار و نوشتار ممکن است رسا و شیوا باشد اما ساده و روان نباشد. هنر یک استاد ماهر و متبحّر این است که مسائل غامض و دقیق فکری را برای شاگرد مفهوم و مشهود نماید. امام علی(ع) پیرامون معیار و ملاک سادگی و روانی سخن، می فرماید: «البلاغَهُ ما سَهُلَ علی المنطق و خَفَّ علی الفِطْنَه»[۱] سخن روان و بلیغ آن است که در گفتار آسان و بر دریافت، سبک آید. از این رو باید از گفتار فاضلانه خود نمایانه و گرفتار قیود و اصطلاحات مغلق و مبهم، پرهیز کرد تا مخاطب بتواند معانی بلند را در کمند ذهن و جان خود صید نماید. چنان که امیر بیان حضرت علی(ع) فرمودند: «أحسن الکلام ما زانَه حُسْنُ النِّظام و فَهَّمَهُ الخاصّ والعامّ»[۲] نیکوترین سخن آن است که ترکیب و چینش نیکو و موزون، آن را آراسته کرده و خاص و عام آن را دریابند.

از امتیازات استاد شهید مطهری این بود که در جمیع آثار خود حتی آثار فلسفی از روش مذکور استفاده کرده است؛ چنان که در پاورقی کتاب سنگین «اصول فلسفه و روش رئالیسم» علامه طباطبایی(ره)، می نویسد: «سعی کرده ایم که مطالب را به زبان ساده و قابل فهم برای عموم، در دسترس خوانندگان محترم بگذاریم و شاید اینجانب در اثر حرص و اصراری که نسبت به این موضوع داشته، از یک جهت یک مطلب را با عبارات و تعبیرات مکرر ادا کرده است[۳]». از این رو کتاب های ایشان سهل التناول و سهل الوصول به مقصد است. بنابراین اساتید و مبلغان محترم بدانند که استفاده از روش ساده گویی و ساده نویسی نه تنها چیزی از عظمت علمی آن ها نمی کاهد بلکه بر منزلت و عظمت علمی ایشان نیز می افزاید؛ زیرا عینی و ملموس کردن مطالب انتزاعی و اعتباری برای مخاطب و به تعبیر دیگر تنزل از امور معقول به محسوس و رفع ابهام و اغلاق، خود یک امتیاز است، چرا که نشان از تسلط استاد در هدایت موتور محرکه ذهن در پیچ و خم های باریک و لغزنده مجهولات به معلومات است.

بهره مندی استاد مطهری از این موهبت بزرگ، سبب گردید که امام خمینی(ره) در مورد آثار وی آن جمله تاریخی ماندگار را بیان فرماید که «آثار و قلم او بی استثنا آموزنده و روانبخش است و مواعظ و نصایح او که از قلبی سرشار از ایمان و عقیدت نشأت می گرفت برای عارف و عامی سودمند و فرحزاست»[۴].

۲. روش تفکربرانگیزی و انگیزه بخشی

استاد شهید مطهری از روش تفکربرانگیزی و انگیزه بخشی در بیان معارف دینی بسیار استفاده می کرد. از آن جا که از عوامل این روش، «طرح سؤال» است، ایشان تقویت زمینه های پرسش و پاسخ، و نقد و بررسی را امری لازم و ضروری دانسته و به استقبال از سئوالات و شبهات می رفتند. طرح سؤال باعث تمرکز حواس و جلب توجه مستمعان به مطلب و تحریک حس کنجکاوی و حقیقت جویی و دخیل کردن مخاطبان در مسئله و خروج از حالت رکود و جمود و ایجاد تحرک و نشاط در کلاس و زنده کردن روح جستجو و کاوش برای کشف واقعیت و حقیقت می گردد. این توهم و پندار که وجود سؤال و شک در ذهن و عقیده جوانان بیانگر یأس، بی اعتمادی و واکنش منفی در برابر حقیقت، خیره سری، تعصب، غرور و لجاجت و یا دلیلی بر انحراف و انحطاط است، واضح البطلان است؛ زیرا سؤال کلید فهم حقیقت است و به تعبیر حکما، بشر با بیلِ سؤال همیشه سرزمین معرفت را شخم زده است. یا شک از آن جا که نردبان وصول به یقین است را باید به فال نیک گرفت و به گرمی از آن استقبال کرد؛ زیرا استحکام و تثبیت پایه های اعتقادی مرهون سؤال و شک است. چنان که در رساله «زنده بیدار» از رساله «میزان العمل» غزالی نقل شده: «… شک پایه تحقیق است و کسی که شک نمی کند درست تأمل نمی کند و هر که درست ننگرد خوب نمی بیند و چنین کسی در کوری و حیرانی بسر می برد».

استاد مطهری وجود «سؤال» و «شک» را فی الجمله نشانه بلوغ عقلانی می دانستند و می فرمودند: «عصر ما از نظر دینی و مذهبی خصوصاً برای طبقه جوان، عصر اضطراب و دودلی و بحران است. مقتضیات عصر و زمان یک سلسه تردید ها و سؤال ها را به وجود آورده است و سؤالات کهنه و فراموش شده را نیز از نو مطرح ساخته است. آیا باید از این شک و تردید ها، پرس وجوها ـ که گاهی به حدّ افراط می رسد ـ متأسف و ناراحت بود یا خوشوقت و مسرور؟ به عقیده من هیچ گونه ناراحتی ندارد. شک مقدمه یقین، پرسش مقدمه وصول و اضطراب مقدمه آرامش است»[۵].

استاد شهید ضمن تعبیر «شک مقدّس» در جای دیگری از آثار خود می آورد: «شک برای انسان دالان و معبر خوبی برای رسیدن به ایمان و یقین است. تا انسان از این دالان عبور نکند و از این معبر نگذرد، به آن سر منزل بسیار عالی و لذیذی که یقین نام دارد نمی رسد. قرآن هم تلویحاً دعوت به شک کرده است»[۶] هم چنین استاد برخلاف تصور برخی افراد که شک را ضعف عقیده و آفت ایمان می دانند معتقد بودند که «صرف شک هیچ گاه دلیل بر انحطاط و انحراف عقاید فرد نیست بلکه آسیب و تهدید وقتی است که فرد هم چنان در شک خود بماند و نه تحقیق کند و نه کسی در صدد پاسخگویی شکوک وی برآید»[۷].

۳. تذکربخشی و تنبّه آفرینی

از دیدگاه متعالی و مترقی استاد شهید مطهری، از روش های مؤثر و مفید جهت رشد و شکوفایی استعداد ها در نظام تعلیم و تربیت، ایجاد بستر و زمینه مناسب برای زایش، پویش و پالایش فکر و اندیشه با استعانت از امور فطری و وجدانی است. ایشان این روش را «روش سقراطی» در تعلیم و تربیت نام گذاشته اند و در توصیف روش مذکور متذکر می شود از آن جا که سقراط استاد فنّ و روانشناسی بسیار دقیق بود و سیر ذهن و فکر را خیلی خوب می شناخت، با طرح بدیهی ترین مسائل به صورت استفهام، در صدد استنطاق از ذهن مخاطب برآمده و در نتیجه فکر و ذهن مخاطب خود منتهی به کشف مجهول و نیل به مطلوب می شد؛ یعنی بدون این که سقراط پاسخی داده باشد، مخاطب خودش به مدعای سقراط اعتراف می نمود. استاد مطهری از قول سقراط این جمله را نقل می کند که کار وی همانند «ماما» است؛ همانگونه که کار ماما راهنمایی است تا مادر بچه را بزاید، کار وی نیز چنین است که ذهن را راهنمایی می کند برای زائیدن فکر جدید.[۸]

ایشان روش فوق را با ذکر نمونه هایی از آیات قرآن تایید و تقویت می کند و می گوید: «در قرآن نیز مسائلی است که به روش استفهام تقریر مطرح شده و برای پاسخ به آن مسائل، استدلال نمی خواهد، فقط تذکر و یادآوری کافی است؛ مانند آیات «هَلْ یسْتَوِی الَّذِینَ یعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لاَ یعْلَمُونَ»[۹] و «أَمْ نَجْعَلُ الَّذِینَ آمَن