پاورپوینت کامل تنوع جلوه های عرفان در ایران معاصر ۵۹ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تنوع جلوه های عرفان در ایران معاصر ۵۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تنوع جلوه های عرفان در ایران معاصر ۵۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل تنوع جلوه های عرفان در ایران معاصر ۵۹ اسلاید در PowerPoint :

(دانشیار و عضو هیئت علمی گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)eshkevari@qabas.net)

درآمد*

هدف این نوشتار ارائه تصویری گویا و در عین حال اجمالی از پدید عرفان در ایران است. ایران در طول تاریخ، همواره مرکز معنویت و عرفان بوده است. گرایش های عرفانی در میان ادیان ایرانی همواره وجود داشته است. سهروردی حکمت ایرانیان را ذوقی و اشراقی می داند. با ورود اسلام به ایران، به تدریج علوم مختلفی به ایران وارد شد که عرفان و تصوف از جمله آنهاست. عرفان از عناصر فرهنگ اسلامی و بعد باطنی دین اسلام است. از نگاه عرفانی، عالَم کتاب تکوینی حق و دارای ساحت ظاهر و باطن است. دین نیز مطابق با آن کتاب، ظاهر و باطنی دارد که ظاهر آن یعنی عقاید، احکام و اخلاق اسلامی در دسترس همگان است و باطن آن یعنی عرفان که از راه تهذیب نفس به دست می آید. قرآن و سنت سرچشمه عرفان است و نمونه کامل عارف حقیقی پیامبر و امامان معصوم(ع) به شمار می آیند. تربیت یافتگان آنان همچون سلمان، اویس و کمیل از پیشگامان این راه هستند. تصوف به عنوان مسلکی متمایز و با عنوان و آداب خاص در قرن دوم شکل گرفت.

عراق نخستین مرکز شکل گیری تصوف بوده است که به تدریج به ایران به ویژه خراسان وارد شد. حلاج، بایزید، خرقانی، غزالی، عطار، شمس تبریزی، مولوی، حافظ، نظامی و جامی از بزرگان این مشرب و این فرهنگ هستند. سابقه حضور عرفان و تصوف در ایران به بیش از هزار سال می رسد. عرفان در اعماق فرهنگ این سرزمین رسوخ کرده و بر فلسفه، کلام، ادبیات، هنر، ورزش، معماری، سیاست، تجارت، جنگ و صلح و آداب و رسوم زندگی ایرانیان تاثیرگزار بوده است. پیوند میان تشیع و عرفان پدیده مهم دیگری است که در آثار عارفانی همچون سید بن طاووس، سید حیدر آملی، صائن الدین ترکه، ملاصدرا، محمدرضا قمشه ای، علامه طباطبایی و امام خمینی، نمودار شده است. توحید و ولایت مهم ترین آموزه های مشترک میان عرفان و تشیع است. عرفان شیعی در طول تاریخ کمتر حالت فرقه ای داشته است و فرقه های شیعی صوفی، متاثر از اهل سنت هستند. عرفان شیعی ضمن تاکید به لزوم بهره گیری از هدایت مرشد و با وجود استمرار این سنت در آن، جایگاهی بیشتر از راهنمایی برای استاد نمی بیند، چنانکه خرقه پوشی و آداب و رسوم خاص در عرفان اصیل شیعی جایگاهی ندارد.[۱]

عرفان و تعلیم و تربیت عرفانی در ایران معاصر به صورت های متنوعی حضور دارد که به طور اجمال به مهمترین آنها اشاره می کنیم.

عرفان نظری

عرفا از راه تهذیب نفس و سلوک باطنی می کوشند به معرفت شهودی از واقع یعنی خدا، اسماء، صفات و مظاهر آن برسند. این معرفت، خصوصی، غیر مفهومی و غیر گزاره ای است که به تعبیر امروزیان از راه تجربه عرفانی حاصل می شود؛ اما پس از خروج از حال تجربه عارف قادر است درباره یافته های خود بیندیشد و آن ها را به قالب مفهوم و گزاره آورد. این گزاره ها و مفاهیم با توجه به سنخ حقایق شهودی عرفانی، مابعدالطبیعی و هستی شناسانه هستند. عرفان نظری نوعی الهیات اشراقی و عرفانی است که موضوع آن هستی و مساله محوری اش، توحید و مساله فرعی آن ولایت یا انسان کامل است.[۲] منبع عرفان نظری، شهود عرفانی، قرآن و سنت و اندیشه های معنوی حکماست. اندیشه های معنوی حکماء از هرمس، افلاطون و نوافلاطونیان تا آثار و نظرات فارابی، ابن سینا، سهروردی، طوسی و ملاصدرا در عرفان نظری مورد استفاده قرار می گیرند. تاکید بر تهذیب نفس در کنار عقل و ناکافی بودن عقل برای نیل به معرفت، از عناصر اصلی در مشرب اشراقی سهروردی است. اصالت نور در حکمت وی و نیل به تأله به عنوان غرض حکمت که راه آن تفکر و انسلاخ از عالم جسمانی و توجه به عالم قدس است، مشرب عرفانی وی را پررنگ تر می سازد و بالاخره تداوم و تکامل این مشرب در حکمت صدرا و حقیقت حکمت را تأله دانستن، ناظر بر حکمت عرفانی وی است. اما عرفان نظری بیش از هر کس وامدار محی الدین عربی است. دو اثر «الفتوحات المکیه» و «فصوص الحکم» او که عرفایی چون قونوی، جندی، قیصری، جامی و کاشانی بر آن شرح نوشته اند از منابع اصلی عرفان نظری می باشند.

عرفان نظری به عنوان یک ماده درسی و رشته تحقیقاتی در بالاترین سطح علمی در حوزه های علمیه مورد توجه است. تسلط بر فلسفه و آشنایی با آثار ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا و همچنین علم کلام، از مقدمات لازم برای تحصیل عرفان نظری است. کتاب «تمهیدالقواعد» اثر صائن الدین علی بن محمد ترکه، نخستین متن درسی عرفان نظری است. «عین نضاخ» شرح جدیدی از آیت الله جوادی آملی بر این کتاب است. آموختن کتاب «تمهید القواعد» به جهت آماده شدن برای ورود به کتاب «فصوص الحکم» ابن عربی است که گاهی به خاطر دشوار بودن آن از شرح های آن استفاده می شود. رایج ترین شرحی که به عنوان متن درسی از آن استفاده می شود «شرح داوود قیصری بر فصوص الحکم» است. در مقدم این کتاب اصول کلی عرفان نظری آمده است. سومین متن درسی در عرفان نظری، «مصباح الانس» ابن حمزه فناری است که شرحی بر «مفتاح الغیب» صدرالدین قونوی است. سعی فناری بر نزدیکی میان عرفان و فلسفه است، چنانکه ملاصدرا می کوشد فلسفه را به عرفان نزدیک و عرفان را به زبان فلسفه بیان نماید.

علامه طباطبایی و شاگردان وی آیت الله حسن زاده آملی و آیت الله جوادی آملی، این کتاب ها را تدریس و بر برخی از آن ها شرح نوشته اند. امام خمینی نیز آثار متعدد و مستقلی در عرفان نظری دارد و بر شرح «فصوص قیصری» و «مصباح الانس» فناری نیز تعلیقاتی دارد. عرفان نظری در برخی دانشگاه های ایران، در رشته هایی چون الهیات و عرفان به عنوان یک موضوع تحقیقاتی و ماده درسی مورد توجه است و دانشجویان فلسفه نیز واحدهایی از آن را می گذرانند.

عرفان عملی

عرفان عملی زندگی عارفانه بر اساس سلوک باطنی است و در آن از چیستی و مراحل سلوک عرفانی بحث می شود. تعریفی که از آن داده می شود معمولاً متناسب با دیدگاه تعریف کننده در عرفان نظری است. قیصری در تعریف علم عرفان عملی می گوید: «معرفه طریق السلوک و المجاهده لتخلیص النفس عن مضایق القیود الجزئیه و اتصالها الی مبدئها و اتصافها بنعت الاطلاق و الکلیه.»[۳] این تعریف مبتنی بر نظریه فنا و وحدت وجود عرفانی است. فناری نیز می نویسد: «تعمیر الباطن بالمعاملات القلبیه بتخلیته عن المهلکات من تحلیته بالمنجیات فعلم التصوف و السلوک.»[۴] عارف کسی است که بر اثر پیروی از ظاهر و باطن شریعت صفات الهی در او جاری شود، چنانکه ابن عربی می نویسد: «التصوف وقوف مع الاداب الشرعیه ظاهراً و باطناً و هی الخلق اللهیه.»[۵]

عرفان عملی راه وصول به حق و مبتنی بر اعتقاد به خدا، وحی و حیات پس از مرگ، رابطه جسم و روح، رابطه دنیا و آخرت، کمال طلبی و کمال پذیری نفس انسانی است. بدون شناخت نفس و احوال آن که از راه درون نگری و مراقبه است، تهذیب نفس که از گام های ضروری در عرفان عملی است محقق نمی شود. از این رو به اعتقاد عرفا سودمندترین معارف، معرفت نفس است. عرفان عملی با عمل سر و کار دارد، اعم از اعمال بیرونی و درونی. بر این اساس با اخلاق و فقه مرتبط است و با مفروض گرفتن آن دو می کوشد به باطن آنها که ساحتی برتر از اخلاق و دینداری ظاهری است راه یابد. غرض عارف در کنار التزام عملی به ارزش ها، تحول وجودی و استکمال روحی است و انگیزه اصلی و روح حاکم بر افعال و احوالش حب الهی است، چنانکه حضرت امیر(ع) می فرماید که عبادت او به خاطر ترس از جهنم و طمع بهشت نیست بلکه از آن روست که خدا را شایسته پرستش می داند.[۶] فرق عارف با عابد و زاهد در همین است که عارف، خدا را فقط به خاطر خدا می پرستد؛[۷] عارف، عاشق خدا و عالمیانی است که همه جلوه او هستند، از این رو در جهت خیر و صلاح خلق می کوشد. چنین عرفانی با انزوا و گریز از مسئولیت های اجتماعی ناسازگار است. عارف در نتیجه سلوک به نشاط و آرامش می رسد؛ اما این شادمانی یا دست یافتن به قدرت باطنی، غایت نهایی او نیست.

اصول عقلی، تعالیم دینی و تجربه های باطنی عرفا، منابع عرفان عملی است. بنابراین، تحصیل این علم پس از فقه و اخلاق است و دستورالعمل های آن متخذ از این منابع است و دست کم با عقل و شرع ناسازگار نیست.

استادان عرفان عملی که فراوان نیستند، کسانی هستند که راه سلوک را پیموده، به مراحلی از تربیت معنوی و معرفت باطنی نائل شده اند و بر اساس سلوک عملی خود، و نه فقط با استفاده از کتب عرفانی، به هدایت دیگران می پردازند. برنامه سلوکی فراگیر و دقیق است، از تنظیم رژیم غذایی، خواب و آداب معاشرت تا عبادت و ذکر و مراقبت را دربر دارد.

کتاب «منازل السائرین» خواجه عبدالله انصاری معروف ترین متن در این علم است که شرح آن از عبدالرزاق کاشانی، از متون درسی در این رشته است. رساله «لب الالباب» منسوب به سید بحرالعلوم نیز از کتاب های مورد توجه عرفای شیعه معاصر و رساله «لقاء الله» میرزا جواد آقا ملکی تبریزی از آثار مورد توجه اهل سلوک است.

مکتب نامدار ملاحسینقلی همدانی پرآوازه ترین و تاثیرگذارترین مکتب عرفان عملی در قرون اخیر است. از شاگردان وی می توان از سید علی قاضی طباطبایی نام برد که استاد عارفانی همچون علامه طباط