پاورپوینت کامل متن درسی مقطع دبیرستان راه و رسم زندگی عفو و گذشت ۱۱۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل متن درسی مقطع دبیرستان راه و رسم زندگی عفو و گذشت ۱۱۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۱۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل متن درسی مقطع دبیرستان راه و رسم زندگی عفو و گذشت ۱۱۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل متن درسی مقطع دبیرستان راه و رسم زندگی عفو و گذشت ۱۱۵ اسلاید در PowerPoint :

۴۸

یکی از صفات ارزش مند و کلیدی که در زندگی فردی و اجتماعی انسان، نقش مهمی ایفا
می کند، عفو و گذشت است. با عفو و گذشت، زندگی رنگ صفا و صمیمیت به خود می گیرد،
اما با انتقام جویی و کینه توزی، نفرت و دشمنی حاکم می گردد.

عفو، یک نوع نرمش قهرمانانه و روش بزرگوارانه و برخورد مهربانانه است که از بلند
نظری، سعه صدر، بردباری و متانت اخلاقی فرد حکایت می کند.

با توجه به جای گاه رفیع این صفت نیکو در بین مردم، شایسته است آن را بهتر و
دقیق تر بشناسیم و روح و روان خود را با آن بیاراییم.

معنای واژگانی عفو و پیشینه آن

عفو در لغت، به معنای ترک چیزی(۱) یا صرف نظر کردن از چیزی است که اقتضای نظر و
توجه دارد.(۲)

عفو و گذشت، پیشینه ای کهن دارد و از زمانی آغاز می شود که آدم ابوالبشر دچار
اشتباه شد و از میوه ممنوع خورد. پی آمد این رفتار آدم، هبوط از بهشت و پا گذاشتن
به زمین بود. البته آدم بخشیده شد و مشمول رحمت خداوند گردید. مدت زیادی از این
حادثه نگذشته بود که قابیل، برادرش هابیل را به قتل رساند و قلب آدم ابوالبشر را
رنجور ساخت، اما او نیز بخشیده شد.

یکی از زیباترین جلوه های عفو و بخشش، برخورد حضرت یوسف (ع) با برادرانش است.
فرزندان یعقوب، بی رحمانه ترین جفاها را به یعقوب و یوسف روا داشتند تا آن جا که
یوسف نوجوان را با ترفند و حیله از پدر جدا نمودند و به چاه انداختند. یعقوب (ع)
چهل سال در فراق پسرش یوسف سوخت و چشمانش بر اثر گریه و اندوه بسیار، سفید و نابینا
شد.(۳) ولی همین یوسف (ع) وقتی بر مسند رهبری مصر نشست و برادران خطاکارش عذرخواهی
کردند، بی درنگ آنان را بخشید و فرمود: «لا تثریب علیکم الیوم یغفر الله لکم و هو
ارحم الراحمین؛(۴) امروز ملامت و توبیخی بر شما نیست، خداوند شما را می بخشد و
مهربان ترین مهربانان است.»

زیبایی بخشش یوسف (ع) در این است که برادران خود را در زمان قدرت مندی و توانایی بر
انجام انتقام، می بخشد و این، صفت کریمان است.

عفو در فرهنگ رسولان را با آن چه از سوی بعضی از صاحبان مکاتب بشری توصیه شده،
مقایسه کنید تا به ارزش کار پیامبران و رهبران دینی پی ببرید.

بعضی از روان شناسان معتقدند: ستیزه جویی با سرشت بشر آمیخته شده و او نمی تواند
خود را از این صفت دور کند. نیچه، فیلسوف معروف می گوید: «باید رأفت و رقّت قلب را
دور انداخت. رأفت از عجز است. فروتنی و فرمانبرداری، فرومایگی است. حلم و حوصله و
عفو و اغماض، از بی همتی و سستی است…نفس کشتن چرا؟ باید نفس را پرورد. غیر پرستی
چیست؟ خود را باید خواست و خود را باید پرستید و ضعیف و ناتوان را باید رها کرد تا
از میان برود.»(۵)

افرادی مثل فروید بر اساس غریزه ستیزه جویی، وجود جنگ را در جهان توجیه می کنند و
بر این باورند که نمی توان مانع ارضای آن شد.(۶) طبق این نظریه، انتقام جویی نیز
همانند جنگ باید اجتناب ناپذیر باشد، زیرا انتقام، نوعی جنگ است.

اما از نظر اسلام، غلبه بر خشم و ستیزه جویی، ناشدنی نیست و با تمرین و تقویت اراده
و جهاد با نفس می توان کنترل آن را به دست گرفت و به جای آن، عفو و گذشت را اختیار
کرد.

اهمیت عفو و بخشش

مسئله فضیلت عفو و بخشش و نکوهش انتقام و کینه توزی، در ادیان آسمانی به ویژه در
قرآن مجید و روایات اسلامی، بازتاب وسیعی دارد که حاکی از اهمیت آن است.

۱ . عفو و گذشت، دستور پروردگار است: قرآن مجید می فرماید: «خذ العفو و أمر بالعرف
و اعرض عن الجاهلین؛(۷) عفو را بگیر و مردم را به کارهای نیک دستور ده و از نادانان
روی بگردان.»

۲ . عفو و گذشت، در رأس ارزش ها قرار دارد. امام علی (ع) می فرماید: «العفو تاج
المکارم؛(۸) عفو و گذشت، زینت فضایل اخلاقی است.»

پیامبر اکرم (ص) نیز می فرماید: «بخشیدن کسی که به شما آسیب رسانده، بهترین اخلاق
دنیا و آخرت است».(۹) در مقابل، نداشتن روحیه گذشت، بدترین عیب محسوب می شود. امام
علی (ع) فرمود: «کمی عفو و گذشت، زشت ترین عیب ها و شتاب نمودن برای انتقام،
بزرگ ترین گناه است.»(۱۰)

۳ . عفو، یکی از نیکوترین صفات پروردگار است. قرآن مجید می فرماید: «فان اللّه کان
عفوّاً قدیراً؛(۱۱) خداوند، بخشنده و تواناست.»

۴ . در فرهنگ اخلاقی و قضایی اسلام، گرایش به عفو و بخشش بر مجازات و کیفر عمل،
تقدم و برتری دارد. امام علی (ع) به مسلمانان توصیه می کند حتی در مواردی که با
شدیدترین نوع جنایت و خیانت به خود مواجه می شوند و از مجرم منزجر می گردند، باز
آشفتگی و کینه او را به دل نگیرند و کینه را با کینه پاسخ نگویند، بلکه از موضعی
کاملاً اخلاقی و انسانی با مجرم برخورد نمایند.: «و لا تطلبن مجازات اخیک و لو حث
التراب بفیک؛(۱۲) خواستار کیفر برادرت مباش، گرچه خاک در دهان تو ریزند.»

رویه عملی آن حضرت نیز چنین بود. روزی او مشغول سخن رانی بود. در همان حین شخصی
سؤال کرد و حضرت پاسخ وی را گفت. یکی از خوارج در میان مردم فریاد زد: «قاتله الله
ما افقهه؛ خدا او را بکشد، چقدر دانشمند است». مردم خواستند متعرض وی شوند، اما
امام (ع) فرمود: رهایش کنید، او فقط به من فحش داد.(۱۳)

در این جا این سؤال مطرح می شود که: اگر گذشت نکردن و انتقام گرفتن برای صاحبان
قدرت، ناپسند است، پس چرا خداوند در قرآن مجید خود را منتقِم توصیف کرده است؟ مثلاً
می فرماید: «انّا من المجرمین منتقمون».(۱۴)

در پاسخ باید گفت: انتقام گیری بشر با انتقام گیری خدا از نظر انگیزه، متفاوت است.
انتقام بشر در حقیقت جبران حقارت اوست. کسی که از خصم خود آسیب دیده به انگیزه
تشفّی خاطر و آرامش درونی دست به کارهای تلافی جویانه می زند و خشونت را با خشونت
پاسخ می دهد، ولی خداوند آسیب پذیر نیست تا عکس العمل نشان دهد و با انتقام،
ناکامی اش را جبران نماید، بلکه انتقام الهی به معنای کیفر گناه کاران بر اساس حق و
عدالت است.

سؤال دیگر آن است که آیا عفو و گذشت از دیگران، به معنای ظلم پذیری نیست؟

در پاسخ می گوییم: عفو با ظلم پذیری، متفاوت است. ظلم پذیری، حاکی از ضعف و ترس و
سستی اراده است، در حالی که عفو، نشانه قوّت نفس و کرامت و بزرگواری است. اسلام با
ظلم کردن و ظلم پذیرفتن مخالف است،: از این رو دفاع از مال و جان و ناموس را واجب
کرده است.

وجوب دفاع از خود، پیش از وقوع ظلم است، اما عفو و گذشت پس از وقوع ظلم است؛ یعنی
انسان تا حد ممکن باید کاری کند که به او و نزدیکانش ستم و تعدّی نشود. اما اگر
ستمی واقع شد لزوماً وظیفه او عفو و گذشت نیست، بلکه مخیّر است بین عفو و مطالبه
حق.

قوانین جزایی و کیفری اسلام، دقیقاً به منظور احقاق حق مظلومان و برقراری عدالت
اجتماعی و پیش گیری از ظلم و جنایت است، ولی عفو و گذشت مقوله ای است که در مرحله
دوم و پس از اثبات جرم و مشخص شدن ظالم و مظلوم، قابل اجراست.

مراتب عفو و گذشت

از قرآن استفاده می شود که برای عفو سه مرحله است: عفو، صفح و غفران؛ آن جا که
می فرماید: «و ان تعفوا و تصفحوا و تغفروا فان الله غفور رحیم؛(۱۵) اگر عفو کنید و
صرف نظر نمایید و گنه کار را ببخشید، خدا شما را می بخشد.»

مرحله نخست، عفو و ترک انتقام و هرگونه عکس العمل است.

مرحله دوم، صفح به معنای روی برگرداندن و نادیده گرفتن و به فراموشی سپردن است.
قرآن کریم می فرماید: «فاصفح الصفح الجمیل؛ از دشمنان، به خوبی صرف نظر کن». امام
رضا (ع) در تفسیر آیه فوق می فرماید: «منظور، عفو کردن بدون سرزنش است.»(۱۶)

مرحله سوم، غفران به معنای پوشانیدن آثار خطا و گناه است که مردم همه آن را به
فراموشی بسپارند.(۱۷) این مرحله عالی ترین درجه عفو است که اولیای الهی به آن دست
یافته اند. البته درجه بالاتر از این هم در قرآن مجید مطرح شده که عبارت است از:
پاسخ بدی را با نیکی دادن؛ آن جا که می فرماید: «ادفع بالتی هی احسن؛(۱۸) بدی را با
خوبی دفع کن.»

افراد مسلمان وظیفه دارند از مرحله عفو فراتر روند و بدی را با نیکی پاسخ دهند؛
کاری که تحمل آن برای هر کس میسّر نیست. به همین دلیل در آیه ای دیگر می فرماید: به
این مرحله نمی رسند جز کسانی که دارای صبر و استقامت اند و کسانی که بهره عظیمی از
ایمان و تقوا دارند.(۱۹)

زمینه های عفو

عفو کردن، گونه های مختلفی دارد:

۱ – گاهی شخصی ناگزیر از عفو کردن است، زیرا قدرت بر انتقام ندارد و نمی تواند قصاص
کند. به قول شاعر:

۲ – گاهی قدرت بر قصاص و یا انتقام هست، ولی چون موجب زحمت و درگیری می شود،
راحت طلبی مانع انتقام می گردد.

۳ – شخص قدرت بر انتقام دارد و راحت طلب هم نیست، اما با انگیزه خداخواهی و برای
کسب خشنودی خدا، دست از انتقام بر می دارد و گذشت می کند. بدیهی است که از نظر
آموزه های دینی قسم سوم بار مثبت دارد و ارزش محسوب می شود. امام صادق (ع)
می فرماید: «العفو عند القدره من سنن المرسلین و المتقین؛(۲۰) عفو هنگام قدرت، روش
فرستادگان الهی و اهل تقواست.»

نمونه بارز این عفو، برخورد بزرگوارانه پیامبر (ص) در فتح مکه با سردمداران کفر
است، در حالی که در اوج قدرت قرار داشت. هنگامی که ابوسفیان و عبد الله ابن امیه،
اظهار پشیمانی کردند، امیر مؤمنان (ع) به آنها فرمود: بروید در مقابل پیامبر (ص)
بنشینید و همان جمله ای را که برادران یوسف در مقام عذرخواهی بر زبان جاری کردند
بگویید؛ پیامبر شما را خواهد بخشید. آنان چنین کردند و تقاضای عفو نمودند. حضرت نیز
آنان را بخشید. این در حالی بود که یکی از فرماندهان سپاه به نام سعد بن عباده با
ورود به شهر مکه شعار می داد: «الیوم یوم الملحمه؛ امروز روز جنگ و نبرد است». اما
پیامبر اکرم (ص) سخت بر آشفت و به امام علی (ع) دستور داد: پرچم را از دست او
بگیرد. آن گاه فرمود: «بل الیوم یوم المرحمه؛ امروز روز رحمت و بخشش است.»(۲۱)

هنگامی که پیامبر (ص) وارد مسجد الحرام شد خطاب به قریشیان فرمود: چه می گویید؟
گمان دارید درباره شما چه خواهم کرد؟ جواب دادند: خیر و خوبی. سُهیل بن عمرو گفت:
ما درباره شما خیر می گوییم و به شما گمان خیر داریم، تو برادر کریم ما و پسر برادر
کریم ما هستی که امروز قدرت به دست آورده ای. مردم در انتظار شنیدن سخن پیامبر (ص)
و تصمیم ایشان بودند که ناگاه صدای گرم و نافذ آن حضرت، سکوت مسجد را شکست و با
قاطعیت فرمود:

«اذهبوا فانتم الطّلقاء؛ بروید که همه شما آزادید». این سخن کوتاه، طوفانی از شور و
شادی به پا کرد و پس از این عفو عمومی، همه آنان اسلام آوردند.(۲۲)

انگیزه های عفو

افراد در عفو و اغماض از دیگران، انگیزه های مختلفی دارند:

۱ – گاهی شخص فقط برای خودسازی، دست از انتقام می کشد و با تحمل سختی ها و تمرین
صبوری، در برابر خواهش های نفسانی مقاومت می کند تا به کمال صبر و بردباری دست یابد
و از نظر روحی، قوی و نیرومند گردد.

۲ – گاهی عفو، جنبه تاکتیکی دارد؛ یعنی به دلیل نامساعد بودن شرایط برای
انتقام گیری، به انتظار روزی می نشیند تا دشمن، ضعیف یا او قوی شود.

۳ – گاهی شخص نه برای خودسازی و نه به دلیل عدم توانایی، بلکه به انگیزه تربیتی
برای همیشه از انتقام صرف نظر می کند تا متجاوز را تربیت کند و او را از ارتکاب
دوباره این عمل زشت، باز دارد، زیرا انسانی که در کمال قدرت است، وقتی از تجاوز کسی
که ضعیف تر از اوست می گذرد، به طور طبیعی، او را تحت تأثیر قرار خواهد داد و وجدان
اخلاقی وی را بیدار خواهد ساخت.(۲۳)

قلمرو عفو

هر چند عفو و اغماض، ارزش اخلاقی دارد، اما ارزش آن کلیت ندارد و در مواردی حتی ضد
ارزش است. مهم ترین موارد استثنا عبارت اند از:

۱ – عدم تأثیر عفو

گاهی شرایط روحی، روانی و تربیتی شخص خطاکار به گونه ای است که اگر از گناهش بگذرند
و بدی او را نادیده بگیرند جری تر و جسورتر خواهد شد و تجاوزش را ادامه خواهد داد.
در این گونه موارد، حفظ نظم عمومی و پیش گیری از تکرار جرم ایجاب می کند از عفو صرف
نظر شود و مجازات به صورت عادلانه صورت گیرد. دستور قرآن مجید درباره مقابله به مثل
ممکن است ناظر به این مورد باشد؛ آن جا که می فرماید: «فمن اعتدی علیکم فاعتدوا
علیه بمثل ما اعتدی علیکم؛(۲۴) کسی که بر شما تعدّی کرد، همانند آن بر او تعدّی
کنید.»

در احادیث اسلامی نیز به این استثنا، اشاراتی پر معنا دیده می شود. امام علی (ع)
می فرماید: «العفو یفسد من اللئیم بقدر اصلاحه من الکریم؛(۲۵) عفو و گذشت، افراد
پست را فاسد می کند، به همان اندازه که افراد با شخصیت را اصلاح می نماید.»

البته درباره کسانی که به گناه و جنایت عادت کرده و انجام اعمال خلاف در روح و
جانشان ملکه شده، عفو نمی تواند کارساز باشد، اما درباره کسی که برای بار نخست دست
به جرمی می زند، چه بسا عفو و گذشت، کارسازتر از مجازات باشد. امام علی (ع)
می فرماید: «فاذا استحق احد منهم ذنباً فاحسن العدل فانّ العدل مع العفو اشد من
الضرب لمن کان له عقل؛(۲۶) چون جرم کسی نزد تو ثابت شد، عدالت را به نیکی اجرا کن،
زیرا عدالت همراه با عفو و گذشت، برای انسان عاقل شدیدتر از اجرای مجازات است.»

حضرت در این سخن اشاره می کند که عفو و گذشت هرگز به معنای عدم اجرای عدالت نیست،
زیرا اجرای عدالت تنها به اجرای مجازات منحصر نمی شود، حکم به مجرمیت و اثبات
مسئولیت کیفری برای فرد نیز، خود، اجرای عدالت است.

۲ – عفو در مسائل عمومی

هر چند عفو در مسائل شخصی پسندیده است اما در مسائل عمومی و حقوقی الهی و تعزیرات
شرعی، روا نیست، بلکه مذموم و نکوهیده است. سنت و روش پیامبر اسلام (ص) این بود که
متجاوز به حقوق الهی را مجازات می کرد و حدّ خدا را بر او جاری می ساخت و شفاعت هیچ
کس را نمی پذیرفت.

زنی از خاندان اشراف به نام «فاطمه» مرتکب سرقت شده بود. قبیله بنی مخزوم کوشیدند
تا مانع اجرای حدّ الهی شوند. از این رو اسامه بن زید را واسطه قرار دادند تا از
پیامبر (ص) تقاضای عفو نماید. هنگامی که اسامه در این باره گفت وگو کرد، حضرت بسیار
ناراحت شد و فرمود: آیا درباره حدّی از حدود خدا شفاعت می کنی؟ سپس از جا حرکت کرد
و ضمن خطبه ای فرمود: به خدا سوگند، اگر دخترم فاطمه دست به چنین کاری بزند، حکم
خدا را درباره او اجرا می کنم و در برابر قانون خدا، فاطمه مخزومی با فاطمه محمدی،
یک سان است.(۲۷)

در حدیث است که روزی امیرالمؤمنین (ع) در یکی از کوچه باغ های کوفه می رفت که صدایی
شنید: الغوث؛ به فریادم برسید. معلوم شد که دو نفر با هم زد و خورد می کنند. تا
امام رسید دعوای آن دو تمام شد. هنگامی که آن حضرت خواست ضارب را جلب کند و ببرد،
مضروب گفت: من از او گذشتم. امام (ع) فرمود: بسیار خوب، تو گذشتی؛ این حق خصوصی
خودت است، اما یک حقی هم سلطان دارد؛ یعنی یک حقی هم حکومت دارد؛ این را دیگر
نمی توانی بگذری.(۲۸)

البته حاکم اسلامی در مواردی که صلاح بداند می تواند بنابر حکم حکومتی، از اجرای
مجازات الهی جلوگیری کند. در تاریخ آمده است: مردی نزد امام علی (ع) آمد و به سرقت
خود اقرار کرد. حضرت فرمود: آیا چیزی از کتاب خدا می خوانی؟ عرض کرد: بله، سوره
بقره را. فرمود: دستت را برای سوره بقره بخشیدم. اشعث بن قیس که از سرکرده منافقان
بود اعتراض کرد: آیا حدّ خدا را تعطیل می کنی؟ حضرت فرمود: تو درک نمی کنی که حدّ
در جایی جاری می شود که سرقت با بیّنه و دلیل اثبات شود، اما اگر سارق خود اقرار
نماید، امام می تواند او را عفو یا دستش را قطع کند.(۲۹)

اگر در هیچ یک از موارد جنایت، قصاص در کار نباشد و همیشه عفو و اغماض جای قصاص را
بگیرد، قانون قصاص تأثیر خود را از دست خواهد داد و تبه کاران با خیال راحت به کار
خود ادامه خواهند داد. در حالی که قرآن مجید قصاص را مایه حیات جامعه اسلامی
می داند.(۳۰)

امامان معصوم (علیهم السلام) در طول حیات مبارکشان از هر دو روش عفو و مجازات
استفاده کرده اند. امام حسن (ع) قاتل پدرش را نبخشید و امام سجاد (ع) پس از شنیدن
خبر کشته شدن قاتلان کربلا، سجده شکر به جا آورد.

البته وجود این گونه استثناها نباید سبب سوء استفاده قرار گیرد و هر کس به بهانه
این که عفو و گذشت، سبب جرئت و جسارت خطاکاران است، به انتقام جویی بپردازد، بلکه
باید از روی خلوص و عدم تعصب، موارد استثنا را شناخت و طبق آن عمل کرد.

آثار فردی و اجتماعی عفو و گذشت

عفو و گذشت، آثار مثبت بسیاری دارد و در رشد کمال انسانی، سلامت جسمی و روانی و
بهبود روابط اجتماعی و نزدیکی به خدا، مؤثر است. در این جا به مهم ترین اثرات آن
می پردازیم:

۱ – پاداش اخروی: امام علی (ع) می فرماید: «العفو مع القدره جنّه من عذاب الله
سبحانه؛(۳۱) عفو و گذشت به هنگام قدرت، سپری است در برابر عذاب الهی». پیامبر اکرم
(ص) می فرماید: هنگام بر پا شدن قیامت، ندا دهنده ای فریاد می زند: هر کس اجر او بر
خداست وارد بهشت شود. گفته می شود: چه کسی اجرش بر خداست؟ در پاسخ می گویند: کسانی
که مردم را عفو کردند، آنان بدون حساب داخل بهشت می شوند.(۳۲)

۲ – عزت: عفو و گذشت، سبب عزت و آبرو می گردد، زیرا این خصلت نیکو در نظر مردم،
نشانه بزرگواری و شخصیت و سعه صدر است، در حالی که انتقام جویی، نشانه کوته فکری و
عدم تسلط بر نفس می باشد. پیامبر اکرم (ص) می فرماید: «علیکم بالعفو فانّ العفو لا
یزید الاّ عزاً؛(۳۳) بر شما باد به عفو و گذشت که عفو چیزی جز عزت بر انسان
نمی افزاید». آدمی هر قدر بزرگ باشد، با انتقام گیری، ارزش خود را از دست می دهد و
در نزد افکار عمومی کوچک می شود. امام علی (ع) می فرماید: «سیادت و بزرگی، با
انتقام جویی، ناسازگار است.»(۳۴)

۳ – صفای باطن: عفو و گذشت، مانع خشونت، کینه توزی و جنایت می شود، همان طوری که
انتقام جویی، سبب برافروخته شدن آتش کینه دردل می گردد. رسول اکرم (ص) می فرماید:
«تعافوا تسقط الضغائن بینکم؛(۳۵) یک دیگر را عفو کنید که دشمنی ها و کینه ها را از
بین می برد.»

۴ – سلامت جسمی: عفو و گذشت، موجب پایین آمدن فشارهای روحی می شود و از این راه،
مقاومت طبیعی بدن در برابر بیماری ها بیشتر می شود. تحقیقات انجام شده دلالت می کند
که با بالا رفتن میزان عفو و گذشت افراد، شکایت از سر درد، دل پیچه و دیگر
بیماری های روان – تنی کاهش یافته است.(۳۶) گزارش های رسیده حاکی از این است که
بیماری های قلبی و عروقی در افراد کینه توز، بیشتر از