پاورپوینت کامل متن درسی مقطع دبیرستان ;راه و رسم زندگی (۸);ارتباط مؤثّر ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل متن درسی مقطع دبیرستان ;راه و رسم زندگی (۸);ارتباط مؤثّر ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل متن درسی مقطع دبیرستان ;راه و رسم زندگی (۸);ارتباط مؤثّر ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل متن درسی مقطع دبیرستان ;راه و رسم زندگی (۸);ارتباط مؤثّر ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۵۱

همه ما بخش عمده ای از زندگی خود را در ارتباط با دیگران می گذرانیم یا در فکر آن
به سر می بریم. تحقیقات نشان داده است که ۷۵% اوقات روزانه ما صرف ارتباط با دیگران
می شود، پس می توان گفت: ۷۵% موفقیت های ما نیز به چگونگی روابطمان با دیگران بستگی
دارد. از این رو در دهه های اخیر، توجه بسیاری به مبحث مهارت در روابط اجتماعی شده
است و در روان شناسی گاهی با عنوان هایی مانند «ارتباط میان فردی» یا «مهندسی رفتار
ارتباطی»، مطرح می شود.

از سوی دیگر، میل به محبوبیت و داشتن پایگاه مردمی، یک نیاز طبیعی در انسان است.
همه ما دوست داریم دیگران به ما احترام کنند. این میل که یکی از ویژگی های مهم دوره
جوانی است، وقتی برآورده می شود که ارتباطی مؤثّر و سازنده داشته باشیم.

توجه بیش از حد جوانان به این مقوله، موجب شده است که یکی از دغدغه های قشر جوان را
مقبولیت و پذیرش اجتماعی و نفوذ در دل ها و ارتباط مؤثّر داشتن، تشکیل دهد. و البته
باید به آنها حق داد، زیرا از یک سو، به افراد صاحب نفوذ در جامعه می نگرند که فاتح
قلعه دل هایند و در هر کوی و برزن، نامشان بر سر زبان هاست و از سوی دیگر، به دلیل
جوان بودن و تجربه نداشتن از زندگی اجتماعی، خود را ناکام می بینند. اما واقعیت این
است که در جوانی نیز می توان ارتباطی موفق داشت، به شرط آن که مهارت های ارتباطی را
بشناسد و آنها را به درستی به کار بندد.

تعریف ارتباط

واژه ارتباط (Communication) در لغت به معنای پیوند دادن و ربط دادن است. «چارلز
کولی»، جامعه شناس معروف، ارتباط را چنین تعریف می کند: «ارتباط، ساز و کاری است که
روابط انسانی بر اساس و به وسیله آن به وجود می آید و تمام مظاهر فکری و وسایل
انتقال و حفظ آنها در مکان و زمان، بر پایه آن توسعه پیدا می کند. ارتباط، حالات
چهره و رفتارها و حرکات و طنین صداها و کلمات و نوشته ها و چاپ و راه آهن و تلگراف
و تلفن و تمام وسایلی را که اخیراً در راه غلبه بر مکان و زمان ساخته اند، همه را
در بر می گیرد.»(۱)

ارتباط مؤثّر

مطمئناً شما هم افرادی را دیده اید که خیلی راحت با همه ارتباط برقرار می کنند.
دوستان بسیاری دارند و در معاشرت های اجتماعی موفق اند و به اصطلاح، روابط عمومی
خوبی دارند. چهره بشّاش، زبان نرم و مهربان و قلب لب ریز از احترام و عشق به
دیگران، از نشانه های این افراد است. در برابر این دسته، بعضی از اشخاص را می بینیم
که رفتاری پرخاشگرانه دارند و با کوچک ترین رخدادی بر می آشوبند. اینان همیشه نالان
هستند و از هیچ چیز و هیچ کس اظهار رضایت نمی کنند. گروه سومی نیز هستند که با
این که آرام اند، رفتار گرم و صمیمانه ای ندارند و بیشتر با چهره عبوس در اجتماع
ظاهر می شوند، با کسی دوست نمی شوند و کسی با آنها دوست نمی شود.

به یقین، رفتارهای چندگانه و متفاوت، از عوامل و زمینه هایی سرچشمه گرفته است. به
نظر کارشناسان، ارتباط صحیح و مؤثّر و رفتار سالم اجتماعی، هنر و مهارتی است که
باید آن را به دست آورد و اتفاقی و تصادفی حاصل نمی شود. امروزه در علم روان شناسی
و جامعه شناسی، شاخه ای با عنوان ارتباطات اجتماعی پدید آمده که به دنبال آموزش
مهارت های ارتباطی و شناسایی آسیب های تعامل اجتماعی است. در این نوشتار سعی
می کنیم به بخشی از آموزه های اخلاقیِ کتاب و سنّت بپردازیم که شیوه های مطلوب و
سالم تعامل اجتماعی (نوع اول) را تعلیم می دهد.

ارتباط مؤثّر، سازگاری نه سازش کاری

ارتباط مؤثّر به معنای عبور از ارزش های اخلاقی و هم رنگ شدن با دیگران در عرصه های
مختلف و در آمیختن حق و باطل و سازگاریِ علی الاطلاق با خواست ها و سنن جامعه،
نیست. با توجه به عنصر حق، گاهی عدم سازگاری و حتی عصیان علیه سنّت های اجتماعیِ
حاکم بر جامعه، اجتناب ناپذیر است، زیرا از نظر اسلام، محور کلیدی تربیت اجتماعی،
اصلاح رابطه با حق است که البته اصلاح رابطه با دیگران را در بر خواهد داشت؛
چنان که امام علی (ع) می فرماید: کسی که میان خود و خدا را اصلاح کند، خداوند میان
او و مردم را اصلاح خواهد کرد و کسی که امر آخرتش را اصلاح نماید، خدا امر دنیایش
را اصلاح می کند.(۲)

با این حال، انسان برای حق، با دیگران ارتباط برقرار یا قطع می کند. طبیعی است که
رضایت خدا همیشه در ارتباط با دیگران نیست. استاد مطهری می گوید: «غالباً خیال
می کنند که حُسن خلق و لطف معاشرت و به اصطلاح امروز، اجتماعی بودن همین است که
انسان همه را با خود دوست کند. اما این برای انسانِ هدف دار و مسلکی که فکر و
ایده ای را در اجتماع تعقیب می کند و درباره منفعت خویش نمی اندیشد، میسّر نیست.
چنین انسانی خواه ناخواه، یک رو و قاطع و صریح است، مگر آن که منافق و دو رو
باشد.»(۳)

بر این اساس، هدف تربیت اجتماعی از نظر ادیان توحیدی با هدف تربیت اجتماعی از نظر
اندیشمندان علوم اجتماعی، متمایز می شود. مهم ترین هدف تربیت اجتماعی از نظر
دانشمندان علوم اجتماعی، هم سازی و هم نوایی با ارزش های حاکم است که غالباً از سوی
نظام سیاسی، تزریق می شود.(۴) در حالی که هدف تربیت اجتماعی پیامبران الهی، لزوماً
هم سازی در همه موارد نیست، بلکه هدف غایی، عبودیت و ادای تکلیف برای رسیدن به کمال
بی نهایت است که می تواند سازگاری در پی داشته باشد.

آن چه مورد نظر پیامبران الهی است، هم خوانی ارزش های اجتماعی با اهداف و ارزش های
مکتبی است. از این رو هر جا تشخیص می دادند سنّت ها و آیین حاکم بر جامعه، خرافی یا
منحرف است، در برابر آن می ایستادند و مخالفت خود را به صراحت اعلام می کردند و تن
به سازش کاری نمی دادند. قرآن کریم اصحاب کهف را که قهرمانانه از پذیرش عقاید شرک
آلود جامعه خود، سر باز زده و بر آن شوریده و به غار پناه بردند، ستایش و تمجید
کرده است.(۵)

انواع ارتباطات

مهارت های ارتباطی، در واقع شالوده ارتباطهای موفق را تشکیل می دهد که به ارتباط
«کلامی و غیر کلامی» تقسیم می شود. بیان و گفتار، مهم ترین وسیله ارتباط انسان ها
با یک دیگر است و خداوند متعال در قرآن کریم، اولین ویژگی مهم انسان را پس از خلقت
او، قدرت زبان و بیان ذکر می کند: «خلق الانسان * علّمه البیان؛(۶) انسان را آفرید
و به او سخن گفتن آموخت.»

کلمات، مبیّن عواطف و احساسات انسان هاست. به تعبیر امام علی (ع)، شخصیت انسان ها
در زیر زبانشان و بین سخنانشان نهفته است: «المرء مخبوء تحت لسانه».(۷)

اصولاً ارتباط، فرایندی است دو طرفه، یکی گوینده و دیگری شنونده. آن که خوش سخن
باشد از دیگران نیز کلام نیکو می شنود. امام علی (ع) می فرماید: «زیبا خطاب کنید تا
جواب زیبا بشنوید.»(۸)

متأسفانه ما معمولاً به سخنان و واژه هایی که در گفت و گوهای روزانه مان رد و بدل
می شود، توجهی نداریم، در حالی که لحن و آهنگ کلام خواه ناخواه، تأثیر روانی و
عاطفی خود را می گذارد.

بر این اساس، اسلام بر متانت در سخن و ادب در گفتار و زیبایی در کلام، تأکید کرده
است. قرآن مجید می فرماید: «و قل لعبادی یقولوا التی هی أحسن؛(۹) و به بندگان من
بگو که با یک دیگر به بهترین وجه سخن بگویند». امام علی (ع) در مورد چگونگی تأثیر
کلمات می فرماید: «ربّ کلامٍ أنفذ من سهامٍ؛(۱۰) چه بسا سخنی که شکافنده تر از نیزه
و شمشیر است». همین سخنان روزه مره است که ارتباط را عمیق تر و یا سست تر می کند.
به کارگیری واژه های سازنده، پیوندها را صمیمی تر می سازد.

مهارت های ارتباطی

به طور کلی مهارت های ارتباطی به ارتباط کلامی و غیر کلامی تقسیم می شود:

الف) ارتباط کلامی

۱ – سلام کردن: سلام و تحیّت، یکی از مهارت های ارتباطی است که با هزینه کم و به
سهولت انجام می گیرد. سلام، نام خدا و تحیّت الهی است و سفارش پیامبر (ص) و امامان
(علیهم السلام) است تا جایی که فرموده اند: اگر کسی پیش از سلام، شروع به سخن کرد،
پاسخ او را ندهید.(۱۱) پیامبر اکرم (ص) می فرماید: آیا شما را به چیزی راهنمایی کنم
که اگر انجامش دهید محبوب یک دیگر خواهید شد؟ سلام کردن میان خودتان را آشکار
سازید.(۱۲)

سلام کردن، مبدأ آشنایی است. با یک سلام، باب سخن گشوده می شود و ترس از رو به رو
شدن با مرم، از بین می رود. استفاده از این مهارت ارتباطی که بسیار ساده و بی هزینه
است، تا حد زیادی می تواند کم رویی را جبران کند. برخی از روان شناسان برای مبارزه
با کم رویی توصیه کرده اند:

۱ – به هر که می رسید اول شما سلام کنید؛ ۲ – خوش رو و متبسّم باشید.(۱۳)

رهبران دینی این راه کار را در چهارده قرن پیش به ما آموخته اند. امام علی (ع)
می فرماید: هر تازه واردی در محیط نامأنوس، حیرت زده می شود، برای آرامش خاطر، سخن
خود را با سلام آغاز کنید.(۱۴)

سلام کردن به دیگران، نه تنها چیزی از قدر و منزلت آدمی نمی کاهد، بلکه عزت بخش است
و محبوبیت می آورد، زیرا نشانه ادب و تواضع است.

۲ – احوال پرسی: پس از سلام کردن، احوال پرسی، نقش مهمی در برقراری ارتباط دارد و
زمینه گفت و گوهای دیگر را فراهم می کند.

احوال پرسی، به معنای نشان دادن اهمیتی است که فرد برای مخاطب قائل است. رسول خدا
(ص) هرگاه سه روز یکی از برادران خود را نمی دید، جویای حالش می شد. اگر جایی رفته
بود برایش دعا می کرد و اگر در شهر بود به دیدارش می رفت و اگر بیمار بود عیادتش
می کرد.(۱۵)

در ضمنِ احوال پرسی، خود افشایی صورت می گیرد. امروزه روان شناسان یکی از راهبردهای
رابطه با دیگران را خود افشایی می دانند. خود افشایی، فرایندی است که از طریق آن
اطلاعاتی را راجع به خود در اختیار دیگران قرار می دهیم. «سیدنی جرارد بود» نخستین
کسی است که نشان داد ما می توانیم از افشای خود، برای تشویق دیگران به مطرح کردن
اطلاعات مخصوص خودشان استفاده کنیم. خودافشایی ها می توانند درباره حقایق (نام،
شغل، محل اقامت و…) و یا درباره احساسات (ذوق، علاقه، نفرت و…) باشد.(۱۶)

۳ – صدای جذاب: ابتدایی ترین وسیله برای برقراری ارتباط با دیگران، صداست. ظرفیت
انتقالی صدا بسیار بیش از آن چیزی است که ما می پنداریم. از تُن صدای افرادی که از
پشت تلفن می شنویم، در همان لحظه اول می توانیم حالت های آنها را حدس بزنیم.

صدا چهار بخش اصلی دارد: آرامش، تنفس، بلندی و طنین. کلمات، ظاهر و روحی دارند که
هر دو مهم اند. الفاظ، شکل ظاهری و نوع بیان آنها، روح کلمات را تشکیل می دهد. از
نظر روانی و عاطفی، لحن و آهنگ کلام در گفت و گو و محاوره، تأثیر مطلوب و نامطلوب
بسیاری دارد. اگر سخن با لحن خشن و صدای تند القا شود، آرامش را به هم می ریزد و
روابط را تیره می کند. اما لحن نرم و آرام و سخن متین و شمرده و تنوع در آهنگ و
ریتم بیان، طرف مقابل را به ادامه ارتباط سوق می دهد. به همین دلیل قرآن کریم برای
ایجاد ارتباط سازنده، لحن خوش و مناسب را در گفتار توصیه می کند و می فرماید: «و
اقصد فی مشیک و اغضض من صوتک؛(۱۷) در رفتارت میانه رو باش و لحن سخنت را آرام کن.»

دل بیارامد به گفتار صواب

آن چنان که تشنه آرامد به آب

ب) ارتباط غیر کلامی

۱ – نگاه محبت آمیز: ارتباط غیر کلامی، بخشی از ارتباط مؤثّر را تشکیل می دهد؛
مانند: طرز نگاه کردن، وضعیت بدن، خوش رویی و… .

یک بررسی نشان داده است: در یک برخوردِ دو نفر معمولی، یک سوم معانی اجتماعی از
طریق مؤلّفه های کلامی و دو سوم ما بقی از طریق کانال غیر کلامی منتقل می شوند.(۱۸)

روان شناسان، ارتباط غیر کلامی را زبان بدن می نامند. از نگاه و حالات چهره هر کس
می توان چیزهای بسیاری فهمید؛ مانند: عشق و محبت، خصومت و نفرت، صداقت و دروغ، شادی
و غم و غیره. از این رو افراد به نحوه نگاه دیگران بسیار حساس اند. در صحبت های
روزمره گاهی گفته می شود: «این طوری به من نگاه نکن» یا «او به من چشم دوخته» و…
ظاهراً ما به کسانی که علاقه بیشتری داریم، طولانی تر نگاه می کنیم. البته نگاه
طولانی اگر با خشم همراه باشد، بیان گر احساسات خصمانه است.

وضعیت بدن نیز یکی از شیوه های ابراز احساسات است. وقتی افراد رو در روی یک دیگر
می ایستند، نسبت به موضوع بحث، نگرش مثبت تری دارند تا وقتی که روی خود را به طرف
دیگری بر می گردانند.

۲ – آراستگی ظاهر: شاید تعجب کنید و بگویید آراستگی و توجه به ظاهر، چه نسبتی با
برقراری ارتباط دارد، اما شما هم بارها این جملات را به کار برده اید: از ظاهرش
معلومه که… به تیپش می خوره که آدم…؛ اینها نشان دهنده این است که ظاهر افراد
در برقراری ارتباط با دیگران، فوق العاده مؤثّر است. البته نمی خواهیم بگوییم باطن
انسان ها با ظاهرشان محک می خورد، اما فراموش نکنید که با ارتباطهای اولیه نمی توان
به ذات آدم ها پی برد. پس مهم ترین و ساده ترین وسیله برای شناخت دیگران که در
دسترس همگان است و خیلی اوقات هم درست از آب در می آید، ظاهر افراد است.

دین اسلام بر زینت و خودآرایی تأکید کرده است. جامه زیبا پوشیدن، مسواک زدن، شانه
کردن مو و معطر بودن، در حال عبادت و در هنگام معاشرت با مردم، در مسجد یا در محیط
خانواده، از مستحبات مؤکّد و جزء برنامه روزانه مسلمانان است. قرآن مجید می فرماید:
«یا بنی آدم خذوا زینتکم عند کل مسجد؛(۱۹) ای فرزندان آدم! موقعی که برای عبادت در
مسجد حاضر می شوید، خود را زینت کنید». امام صادق (ع) می فرماید: مردی به خانه رسول
اکرم (ص) آمد و درخواست ملاقات کرد. حضرت هنگام ملاقات، جلوِ ظرف آبی ایستاد و سر و
صورتش را مرتب کرد. عایشه از مشاهده این کار تعجب نمود و دلیل آن را جویا شد. حضرت
فرمود: خداوند دوست دارد وقتی مسلمانی برای دیدار برادرش می رود، خود را
بیاراید.(۲۰)

۳ – شنونده فعال بودن: درک صمیمانه، اولین و مؤثّرترین گام برای برقراری ارتباط
مؤثّر است. شنیدن سخن دیگران، به نوعی هم گام شدن با آنان است که در روایات معصومین
(ع) به آن سفارش شده است. امام علی (ع) می فرماید: «عوّد اُذُنک حُسن الاستماع؛(۲۱)
گوش خود را به خوب شنیدن، عادت بده.»

گوش دادن به سخنان دیگران، موجب تخلیه احساسات و کاهش فشار روحی آنان می شود. ما
بیش از آن که مشتاق باشیم بشنویم، تمایل داریم حرف بزنیم، در حالی که شنیدن، انرژی
کمتری در مقایسه با سخن گفتن از ما می گیرد. شنونده فعال کسی است که همه حواسش
متوجه مخاطب است و صحبت های او را قطع نمی کند و هر از گاهی از او سؤالاتی می پرسد
و توضیحاتی می خواهد تا مطمئن باشد که کاملاً به حرف هایش گوش داده می شود و شما
مشتاقید حرف هایش را بشنوید.

قرآن مجید درباره پیامبر بزرگ اسلام (ص) می فرماید: «و یقولون هو اذنٌ قل اذن خیرٌ
لکم؛(۲۲) می گویند: او خوش باور و گوش است. بگو: این به نفع شماست». منافقان،
پیامبر (ص) را خوش باور و دهن بین می دانستند، در حالی که چنین نبود، بلکه حضرت به
گفته های دیگران احترام می گذارد و شنونده فعال بود و این نقطه قوّت پیامبر (ص)
محسوب می شد.، نه نقطه ضعف.

۴ – ورود به دنیای دیگران: انسان ها، دنیایی کاملاً بیگانه و مختص به خود دارند، در
عین حال که مشابهت های فراوانی نیز در آنها دیده می شود. یکی از رموز ارتباط مؤثّر،
ورود به دنیای دیگران از راه احترام به نظر آنان است. هر کس برای خود، احترام قائل
است و از آرا و عقاید خویش، دفاع می کند و حاضر نیست به آسانی دست از ایده خود
بردارد. نادیده گرفتن این حقیقت، روابط را تیره و تار می کند. اما با در نظر گرفتن
دیدگاه ها و نظرات شخصی دیگران، شرایط آنها درک می شود و در این صورت است که ما را
به رسمیت می شناسند. پس باید ذوق و سلیقه و گرایش شخصی خود را کنار بگذاریم و در
مورد دیگران با توجه به شرایط و موقعیتشان داوری کنیم.

البته معنای این سخن، بی تفاوتی در برابر لغزش ها نیست. اگر قصد داریم رفتار یا
افکار کسی را اصلاح کنیم، در ابتدا باید با جنبه های شخصیتی و ظرفیت طرف مقابل،
آشنا شویم و آرام آرام او را به اشتباهش واقف سازیم تا غرورش جریحه دار نشود. در
این صورت، او را از قصد و نیت نوع دوستی خود، آگاه کرده ایم.

۵ – همدلی و هم گامی: به گفته «کارل راجرز»، همدلی، فرایندی است که متضمّن حساس
بودن نسبت به احساسات متغیّر دیگر افراد و پیوند عاطفی با آنهاست.(۲۳) هم گامی چیزی
بیشتر از ظاهر شدن در سطح دیگران است؛ یعنی در این مرحله، سعی می کنید خود را در
موضع فرد مقابل قرار دهید و همه چیز را از نگاه او ببینید و تا جایی که ممکن است
خود را شبیه او سازید تا احساس دیگران را درک کنید. هم گامی، راهی برای اعتماد سازی
است، که گاهی از طریق ارتباط کلامی و گاهی با ارتباط غیر کلامی، صورت می پذیرد.

گاهی لازم است تُن صدای خود را تغییر دهید یا به زبان محلی با مخاطبان خود حرف
بزنید و چند کلمه از زبان آنها را بدانید. تبسّم و نگاه امید بخش و دست زدن به
شانه، در این رابطه مؤثّر است. حضرت ابراهیم (ع) به منظور تغییر نگرش و باورهای
مشرکان، به ظاهر با آنان هم گام شد و پذیرفت که ستاره و ماه و خورشید، ربّ او هستند
ولی هر بار که هر کدام غروب می کرد می فرمود: من غروب کنندگان را دوست نمی دارم،
اگر خدایم مرا هدایت نکند، از گروه ستم گران خواهم بود و در نهایت فرمود: من از
آن چه برای خدا شریک قرار می دهید، بیزارم.(۲۴)

۶ – احترام به مخاطب: یکی از اصول و مهارت هایی که در برقراری ارتباط با دیگران،
نقش چشم گیری دارد، توجه مثبت به مخاطب بدون شرط است؛ یعنی طرف مقابل، در هر
موقعیتی، فردی ارزش مند تصور شود. در این صورت می توان با هر رفتار ناپسندی مخالفت
کرد، ولی در همان حال، این احساس وجود دارد که میان اشخاص و رفتار و عمل کرد آنها
تفاوت گذاشته می شود؛ چنان که قرآن مجید از زبان حضرت لوط (ع) خطاب به قومش
می فرماید: «قال انی لعملکم من القالین؛(۲۵) گفت: من دشمن کردار شمایم». امام علی
(ع) نیز می فرماید: «ان اللّه یحب العبد و یبغض عمله؛(۲۶) خداوند چه بسا کسی را
دوست می دارد ولی عملش را مبغوض می شمارد.»

خداوند متعال، مردمی را که با بی ادبی، پیامبر (ص) را با داد و فریاد و با نام صدا
می زدند این گونه خطاب می کند: «ای مؤمنان! صدایتان را بالاتر از صدای پیامبر
مبرید».(۲۷) خداوند در این آیه، آنان را مؤمن می شمارد، ولی از عملشان انتقاد
می کند و همین امر سبب تغییر رفتارشان شد.

۷ – مهرورزی: رابطه هایی که بر پایه دوستی است، استوارتر و دیرپاتر است. «اگر عقل و
اندیشه در زندگی، نقش چراغ راهنما دارد که روشنی می بخشد و راه را نشان می دهد، عشق
و محبت قلبی نیز نقش موتور محرّک را دارد که پیش برنده است و زبان دل، قوی تر از
زبان عقل است.»(۲۸)

از آموزه های دینی بر می آید که دوستی و مهرورزی با مردم، دام شکار دل هاست. پیامبر
اکرم (ص) می فرماید: با مردم محبت و مهرورزی کن تا دوستت بدارند.(۲۹)

سعدی می گوید:

بنده حلقه به گوش ار ننوازی، برود

لطف کن لطف، که بیگانه شود حلقه به گوش

قرآن مجید یکی از رموز موفقیت پیامبر اسلام (ص) را در جلب نظر دیگران، محبت و
نرم خویی آن حضرت می داند و می فرماید: «فبما رحمه من الله لست لهم و لو کنت فظّاً
غلیظ القلب لانفضّوا من حولک؛(۳۰) پس به برکت رحمت الهی با آنان نرم خو و مهربان
شدی و اگر تندخو و سخت دل بودی از پیرامون تو پراکنده می شدند.»

کسی که نهال دوستی بنشاند، از میوه آن که محبوبیت است، بهره می برد. امام علی (ع)
می فرماید: «بالتودّد تکون المحبّه؛(۳۱) محبت، در سایه مهرورزی فراهم می آید.»

البته محبت قلبی به تنهایی کافی نیست، آن چه در ارتباطات انسانی مؤثّر است، ابراز
علاقه و اظهار محبت است. امام صادق (ع) می فرماید: «اذا احببت رجلاً فأخبره؛